KINH TẾ HẬU COVID-19:

Chuỗi cung ứng thành ‘vũ khí’, toàn cầu bị đặt vào rủi ro

Khánh Linh
TGVN. Chuỗi cung toàn cầu đã trở thành một thứ vũ khí trong cuộc chiến kinh tế thời đại dịch viêm đường hô hấp cấp Covid-19.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
chuoi cung ung thanh vu khi toan cau bi dat vao rui ro Cuộc dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu đã bắt đầu?
chuoi cung ung thanh vu khi toan cau bi dat vao rui ro Tái cấu trúc chuỗi cung ứng để phục hồi nền kinh tế ASEAN
chuoi cung ung thanh vu khi toan cau bi dat vao rui ro
Chuỗi cung ứng thành ‘vũ khí’, toàn cầu bị đặt vào rủi ro. (Nguồn: Wuwm)

Ở đây, nền kinh tế Trung Quốc trở thành mục tiêu mà thứ vũ khí ấy nhắm tới. Tokyo đã dành khoản ngân sách dự phòng 2,2 tỷ USD để hỗ trợ các công ty Nhật Bản đưa sản xuất ra khỏi Trung Quốc. Mỹ cũng tiết lộ sự hỗ trợ tương tự cho các doanh nghiệp của đất nước mình.

1 mũi tên có trúng 3 đích?

Triển khai vũ khí này tức là có thể cùng lúc đánh trúng 3 đích, trừng phạt Trung Quốc vì gây ra đại dịch Covid-19; xóa bỏ nguồn gốc gây ra sự dễ tổn thương của các dây chuyền sản xuất hàng hóa thiết yếu và cuối cùng là đưa “trở về quê hương” những nền tảng sản xuất mà do bị đặt ở nước ngoài đã vô tình làm suy yếu hoặc “rỗng ruột” các hoạt động sản xuất trong nước.

Bên cạnh một số ý kiến đồng tình, nhiều ý kiến tỏ nghi ngờ về 3 mục tiêu này với một số lập luận phản bác đáng chú ý.

Thứ nhất, việc trừng phạt tùy thuộc vào “con mắt” người phán xét. Trong một thế giới toàn cầu hóa liên kết cao độ, virus đã lan truyền với tốc độ chóng mặt. Không một quốc gia nào được cho là đã xử lý khéo léo dịch bệnh ở giai đoạn đầu. Cái gọi là trừng phạt sẽ liên quan các chính trị gia muốn đẩy trách nhiệm về những khiếm khuyết trong việc ứng phó với dịch bệnh.

Thứ hai, nguồn gốc của tính dễ tổn thương của các dây chuyền sản xuất hàng hóa thiết yếu không thể lý giải một cách giản đơn là do toàn cầu hóa, mặc dù đúng là có những rủi ro không thể chối cãi.

Ngưỡng mộ mô hình “sản xuất tức thời” (Just-in-time _ sản xuất sản phẩm đúng số lượng tại đúng nơi vào đúng thời điểm) của Nhật Bản trong những năm 1980, các nước châu Âu đã hình thành mạng lưới các nhà cung ứng sản xuất không chỉ để cung ứng, mà còn để đáp ứng các nhu cầu một cách hoàn hảo nhất. Qua thời gian, với các tiến bộ đột phá về công nghệ, mạng lưới giao thông vận tải được nâng cấp với chi phí rẻ hơn, các chuỗi cung có quan hệ gần với nhau được mở rộng thành mạng lưới toàn cầu. Chuỗi cung ứng từ đó được hình thành, hoàn thiện với đặc tính cố hữu là “tính dễ tổn thương” đối với tất cả “các nhà” tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.

Thứ ba, mối liên kết yếu của một chuỗi cung ứng với trong nước phơi bày sự đánh đổi giữa tính hiệu quả của chuỗi và khả năng dẫn đến tình trạng “nút thắt cổ chai”, nhất là khi sự dư thừa và chậm trễ trong hệ thống được xử lý một cách quá triệt để.

Ở đây, trong đại dịch Covid-19, sự thiếu hụt các thiết bị y tế trong nước do phụ thuộc vào nguồn sản xuất ở nước ngoài đã đe dọa sự an nguy của con người là một ví dụ điển hình. Đề xuất của Nhật Bản và Mỹ dựa trên mặc định rằng, chuỗi cung ứng có thể được điều chuyển một cách dễ dàng.

Tuy nhiên, quan niệm này không hẳn phù hợp với tính phức tạp của một mạng lưới các chuỗi cung vốn phải mất rất nhiều thời gian và công sức để thiết lập. Đối lập với các ý chí chính trị muốn nhanh chóng “cởi trói” cho mạng lưới chuỗi cung, các nghiên cứu gần đây lại nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường sự kết dính của các chuỗi cung ứng toàn cầu.

“Chuỗi cung” không chỉ là cung

Trong một bài phân tích, GS. Stephen Roach, giảng viên Đại học Yale, cựu Chủ tịch Morgan Stanley châu Á cho rằng, bản thân tên gọi “chuỗi cung” cũng gây nên các sai lệch trong các cuộc tranh luận. Ngoài việc liên quan đến mặt cung trong phương trình kinh tế, chuỗi cung toàn cầu còn có nhiều ý nghĩa khác.

chuoi cung ung thanh vu khi toan cau bi dat vao rui ro Dịch Covid-19: Thoát phụ thuộc vào Trung Quốc - nói vẫn dễ hơn làm

TGVN. Các chuyên gia dự báo rằng, dịch viêm phổi cấp Covid-19 do virus corona chủng mới (SARS-CoV-2) là một lý do nữa để các ...

Thứ nhất, người tiêu dùng sẽ là đối tượng thụ hưởng cuối cùng của tự do thương mại, chuyên môn hóa quốc tế và sự kết nối xuyên biên giới có được nhờ các chuỗi cung.

Chẳng hạn, với những người tiêu dùng đang chịu thua thiệt về thu nhập, đặc biệt là người tiêu dùng Mỹ với thu nhập thực tế trung bình không được cải thiện trong 30 năm qua, sức mua được tăng cường nhờ các chuỗi cung ứng trở nên đặc biệt quan trọng. Đưa chuỗi cung ra khỏi nơi sản xuất giá rẻ như ở Trung Quốc sẽ có khả năng làm mất năng lực kiểm soát lạm phát và làm giảm sức mua của người tiêu dùng.

Thứ hai, chuỗi cung toàn cầu hỗ trợ lớn cho phát triển toàn cầu thông qua thúc đẩy tạo thêm nhiều công ăn việc làm và xóa đói giảm nghèo ở nhiều nước có thu nhập thấp.

Trung Quốc là một ví dụ. Từ khi gia nhập WTO, Trung Quốc có tốc độ tăng trưởng GDP trung bình là 9% trong 18 năm, tạo thêm 200 triệu việc làm và giúp giảm nghèo cho hơn 500 triệu người. Sự trỗi dậy mạnh mẽ của kinh tế Trung Quốc có được nhờ các chuỗi cung và thị trường rộng mở đã đưa nước này trở thành một cỗ máy tăng trưởng toàn cầu; chiếm 37% GDP thế giới, lũy kế từ năm 2008 đến năm 2018.

Thứ ba, chuỗi cung đóng vai trò thúc đẩy sự phối hợp, hợp tác toàn cầu; cho phép các tập đoàn đa quốc gia, các chính phủ, các tổ chức và cơ quan quản lý đa phương cùng nhau chụm lại trong chiếc ô toàn cầu hóa.

Điều này theo đó không chỉ yêu cầu cần phải tăng cường các dòng thương mại, vốn tài chính và thông tin xuyên biên giới mà còn dẫn đến sự gia tăng các dòng chảy sở hữu trí tuệ và quốc tế hóa các thành phố toàn cầu, tạo mối liên kết từ New York cho đến Hong Kong, London và Sydney.

Toàn cầu hóa đang hứng chịu công kích ở nhiều nơi trên thế giới. Chuỗi cung và nền tảng sản xuất toàn cầu hiện đại mà chuỗi cung thêu dệt nên là một phần quan trọng trong cấu trúc của nền kinh tế toàn cầu hiện đại, phản ánh những tiến bộ mới nhất về công nghệ, sản xuất, kỹ thuật lắp ráp và khả năng giao nhận gần như tức thời của hàng hóa và dịch vụ.

Bởi vậy, việc tháo dỡ các chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ đặt tất cả vào rủi ro. Kêu gọi đưa sản xuất về lại trong nước đồng nghĩa với việc cộng thêm tính toán sai về chính trị vào các rủi ro kinh tế. Chuyển sản xuất từ những nền tảng ngoài nước chi phí thấp trở về những địa điểm có chi phí sản xuất cao giống như việc áp thuế một cách tàn nhẫn vào những người tiêu dùng vốn đang chịu nhiều tổn thương.

Tháo dỡ các chuỗi cung toàn cầu dưới chiêu bài trừng phạt, lo sợ về tính dễ tổn thương hay chủ nghĩa dân tộc không chỉ là sự khước từ những lợi ích tích cực của toàn cầu hóa, mà còn tước bỏ những cơ hội hợp tác mà thế giới hiện cần phải có hơn lúc nào hết, trong bối cảnh bị tàn phá bởi đại dịch.

chuoi cung ung thanh vu khi toan cau bi dat vao rui ro Covid-19 khiến kinh tế thế giới thiệt hại lên tới 8,8 nghìn tỷ USD

TGVN. Nền kinh tế toàn cầu có thể bị thiệt hại từ 5,8 nghìn tỷ tới 8,8 nghìn tỷ USD, tương đương 6,4% tới 9,7% ...

chuoi cung ung thanh vu khi toan cau bi dat vao rui ro Cuộc đua vaccine phòng Covid-19: Trung Quốc có xưởng sản xuất lớn nhất thế giới, 'gã khổng lồ' Pháp phát ngôn gây tranh cãi

TGVN. Mới đây, công ty xây dựng số 4 Kỹ thuật Hệ thống Điện tử Trung Quốc (CEFOC) tuyên bố, dự án xưởng sản xuất ...

chuoi cung ung thanh vu khi toan cau bi dat vao rui ro 'Không muốn đối thoại' với ông Tập, Tổng thống Mỹ dọa cắt đứt hoàn toàn quan hệ, Nga bênh vực Trung Quốc

TGVN. Ngày 14/5, Tổng thống Donald Trump tuyên bố, hiện không muốn đối thoại với Chủ tịch Tập Cận Bình, đồng thời bày tỏ 'vô ...

Bài viết cùng chủ đề

Dịch virus corona

Xem nhiều

Đọc thêm

Chủ tịch nước Lương Cường: Việt Nam 'mong muốn làm sâu sắc hơn nữa' quan hệ hợp tác với Cuba

Chủ tịch nước Lương Cường: Việt Nam 'mong muốn làm sâu sắc hơn nữa' quan hệ hợp tác với Cuba

Chủ tịch nước Lương Cường nhấn mạnh Việt Nam mong muốn làm sâu sắc và nâng cao hơn nữa hiệu quả quan hệ hợp tác với Cuba trên tất cả ...
Giải đua Vỏ Lãi 2024: Sự kiện thể thao đặc sắc của đồng bào Khmer

Giải đua Vỏ Lãi 2024: Sự kiện thể thao đặc sắc của đồng bào Khmer

Giải đua Vỏ Lãi mở rộng của đồng bào Khmer khai mạc tại sông Trà Quýt, thị trấn Châu Thành, huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng thu hút 1.000 vận ...
Thủ tướng: Phát huy không gian sáng tạo, nâng cao chất lượng dạy và học

Thủ tướng: Phát huy không gian sáng tạo, nâng cao chất lượng dạy và học

Chiều 2/11, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính - Chủ tịch Ủy ban quốc gia Đổi mới giáo dục và đào tạo chủ trì Phiên họp ...
Khai trương trụ sở Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent: Nơi phát triển trí tuệ Việt - Dấu ấn 7 năm thành lập

Khai trương trụ sở Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent: Nơi phát triển trí tuệ Việt - Dấu ấn 7 năm thành lập

Ngày 1/11/ 2024, Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent chính thức khai trương trụ sở mới tại 86/42 Phổ Quang, Phường 2, Quận Tân Bình, TP. HCM. ...
Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Người đứng đầu cơ quan lập pháp Crimea Vladimir Konstantinov ngày 2/11 cáo buộc phương Tây đang bí mật cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine bằng nhiều chiêu ...
Doanh nhân Mai Phương: Đam mê, tâm huyết cùng Đông trùng hạ thảo

Doanh nhân Mai Phương: Đam mê, tâm huyết cùng Đông trùng hạ thảo

Thời điểm đại dịch Covid -19 bùng phát từ năm 2020 cũng là doanh nhân Nguyễn Thị Mai Phương nhận ra tiềm năng to lớn của thị trường các sản ...
Giải đua Vỏ Lãi 2024: Sự kiện thể thao đặc sắc của đồng bào Khmer

Giải đua Vỏ Lãi 2024: Sự kiện thể thao đặc sắc của đồng bào Khmer

Giải đua Vỏ Lãi mở rộng của đồng bào Khmer khai mạc tại sông Trà Quýt, thị trấn Châu Thành, huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng thu hút 1.000 vận động viên.
Giá cà phê hôm nay 2/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm mạnh, mất 14.000 đồng trong một tháng, thành tích chưa từng có của ngành cà phê Việt

Giá cà phê hôm nay 2/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm mạnh, mất 14.000 đồng trong một tháng, thành tích chưa từng có của ngành cà phê Việt

Giá cà phê hôm nay 2/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm mạnh, mất 14.000 đồng trong một tháng, thành tích chưa từng có của ngành cà phê Việt.
Giá xăng dầu hôm nay 2/11: Tăng nhẹ trước thông tin Iran có khả năng tấn công trả đũa Israel

Giá xăng dầu hôm nay 2/11: Tăng nhẹ trước thông tin Iran có khả năng tấn công trả đũa Israel

Giá xăng dầu hôm nay 2/11, giá dầu tăng nhẹ do có thông tin Iran đang chuẩn bị tấn công trả đũa Israel từ phía Iraq trong những ngày tới.
Giá heo hơi hôm nay 2/11: Tăng, giảm trái chiều tại 2 miền Nam, Bắc; nhập khẩu thịt và phụ phẩm động vật dùng làm thực phẩm tăng nhẹ

Giá heo hơi hôm nay 2/11: Tăng, giảm trái chiều tại 2 miền Nam, Bắc; nhập khẩu thịt và phụ phẩm động vật dùng làm thực phẩm tăng nhẹ

Giá heo hơi hôm nay điều chỉnh tăng, giảm trái chiều tại thị trường miền Bắc và miền Nam, giao dịch trong khoảng 58.000 - 64.000 đồng/kg.
Giá tiêu hôm nay 2/11/2024: Kim ngạch xuất khẩu tiêu Việt tăng ấn tượng, thị trường giảm trước áp lực bán ra

Giá tiêu hôm nay 2/11/2024: Kim ngạch xuất khẩu tiêu Việt tăng ấn tượng, thị trường giảm trước áp lực bán ra

Giá tiêu hôm nay 2/11/2024 tại thị trường trong nước lao dốc ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 141.000 - 142.500 đồng/kg.
Blockchain và AI giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và duy trì lợi thế cạnh tranh

Blockchain và AI giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và duy trì lợi thế cạnh tranh

Blockchain và AI không chỉ là xu hướng, mà đã trở thành những công cụ thiết yếu giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và duy trì lợi thế cạnh tranh.
Bất động sản mới nhất: Chung cư từ cũ đến mới liên tục tăng giá, thiết lập mặt bằng mới, TPHCM quy định về diện tích tối thiểu được tách thửa

Bất động sản mới nhất: Chung cư từ cũ đến mới liên tục tăng giá, thiết lập mặt bằng mới, TPHCM quy định về diện tích tối thiểu được tách thửa

Giá chung cư tăng mạnh, cục bộ lên tới 40% theo quý, thủ tục chuyển đất trồng hoa màu sang đất thổ cư… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Đất nền Vành đai 4 ‘nổi sóng’, Hà Nội đề xuất giá thuê nhà ở xã hội, nguyên tắc đóng góp khi xây lại chung cư

Bất động sản mới nhất: Đất nền Vành đai 4 ‘nổi sóng’, Hà Nội đề xuất giá thuê nhà ở xã hội, nguyên tắc đóng góp khi xây lại chung cư

Đất nền Vành đai 4 hút nhà đầu tư, nguyên tắc đóng góp khi xây lại nhà chung cư… là những tin bất động sản mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội liên tục leo đỉnh, không còn căn hộ vừa túi tiền, ngăn ‘cò đất’ thổi giá ở TPHCM

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội liên tục leo đỉnh, không còn căn hộ vừa túi tiền, ngăn ‘cò đất’ thổi giá ở TPHCM

Dư thừa căn hộ cao cấp, thiếu nhà ở vừa túi tiền đa số người dân, thủ tục mua bán căn hộ chung cư năm 2024… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội ‘nhảy múa’, khảo sát những dự án điển hình; hoàn tất thương vụ sang tay ‘siêu’ dự án ở TPHCM

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội ‘nhảy múa’, khảo sát những dự án điển hình; hoàn tất thương vụ sang tay ‘siêu’ dự án ở TPHCM

Giá chung cư Hà Nội chỉ tăng không giảm, hoàn tất thoái vốn khỏi pháp nhân chủ đầu tư 'siêu' dự án… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giá nhà cao phi thực tế, đề xuất biện pháp chặn đầu cơ, chung cư dẫn dắt thị trường, thời điểm ấn nút tăng tốc

Bất động sản mới nhất: Giá nhà cao phi thực tế, đề xuất biện pháp chặn đầu cơ, chung cư dẫn dắt thị trường, thời điểm ấn nút tăng tốc

Đề xuất biện pháp hạn chế đầu cơ, mua đi bán lại để kiếm lời, kịch bản thị trường quý IV/2024… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Công ty cổ phần Tư vấn & Xây dựng VINHOUSES dẫn đầu thị trường về thiết kế và xây dựng nhà hiện đại

Công ty cổ phần Tư vấn & Xây dựng VINHOUSES dẫn đầu thị trường về thiết kế và xây dựng nhà hiện đại

Công ty cổ phần Tư vấn & Xây dựng VINHOUSES đã khẳng định vị thế là đơn vị dẫn đầu thị trường về thiết kế và xây dựng nhà ở, thiết lập các tiêu chuẩn ...
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 1/11: BOJ thể hiện quan điểm 'diều hâu', USD chịu áp lực so với Yen

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 1/11: BOJ thể hiện quan điểm 'diều hâu', USD chịu áp lực so với Yen

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 1/11 ghi nhận USD giảm so với Yen Nhật.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 31/10: Thông tin từ Anh gây hỗn loạn thị trường

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 31/10: Thông tin từ Anh gây hỗn loạn thị trường

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 31/10 ghi nhận USD đã giảm giá so với các loại tiền tệ chính khác.
Agribank tham dự Hội nghị Sibos 2024 do Hiệp hội viễn thông tài chính liên ngân hàng toàn cầu (SWIFT) tổ chức tại Trung Quốc

Agribank tham dự Hội nghị Sibos 2024 do Hiệp hội viễn thông tài chính liên ngân hàng toàn cầu (SWIFT) tổ chức tại Trung Quốc

Từ ngày 21-24/10/2024 tại Bắc Kinh, Trung Quốc, đoàn công tác của Agribank do Phó Tổng giám đốc Đoàn Ngọc Lưu làm trưởng đoàn đã tham dự Hội nghị Sibos (SWIFT International Banking Operations Seminar) ...
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 30/10: USD đã tăng 3,6%, trong nước không có biến động mới

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 30/10: USD đã tăng 3,6%, trong nước không có biến động mới

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 30/10 ghi nhận đồng USD đạt mức cao nhất trong 3 tháng so với đồng Yen.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/10: Yen Nhật biến động mạnh nhất, USD vững vàng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/10: Yen Nhật biến động mạnh nhất, USD vững vàng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/10 ghi nhận đồng USD đã ổn định, đồng Yen Nhật chạm mức thấp nhất trong 3 tháng.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/10: USD vững xu hướng tăng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/10: USD vững xu hướng tăng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/10 ghi nhận thị trường kỳ vọng đà tăng của đồng USD sẽ tiếp tục trong vài tuần tới.
Phiên bản di động