KINH TẾ HẬU COVID-19:

Chuỗi cung ứng thành ‘vũ khí’, toàn cầu bị đặt vào rủi ro

Khánh Linh
TGVN. Chuỗi cung toàn cầu đã trở thành một thứ vũ khí trong cuộc chiến kinh tế thời đại dịch viêm đường hô hấp cấp Covid-19.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
chuoi cung ung thanh vu khi toan cau bi dat vao rui ro Cuộc dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu đã bắt đầu?
chuoi cung ung thanh vu khi toan cau bi dat vao rui ro Tái cấu trúc chuỗi cung ứng để phục hồi nền kinh tế ASEAN
chuoi cung ung thanh vu khi toan cau bi dat vao rui ro
Chuỗi cung ứng thành ‘vũ khí’, toàn cầu bị đặt vào rủi ro. (Nguồn: Wuwm)

Ở đây, nền kinh tế Trung Quốc trở thành mục tiêu mà thứ vũ khí ấy nhắm tới. Tokyo đã dành khoản ngân sách dự phòng 2,2 tỷ USD để hỗ trợ các công ty Nhật Bản đưa sản xuất ra khỏi Trung Quốc. Mỹ cũng tiết lộ sự hỗ trợ tương tự cho các doanh nghiệp của đất nước mình.

1 mũi tên có trúng 3 đích?

Triển khai vũ khí này tức là có thể cùng lúc đánh trúng 3 đích, trừng phạt Trung Quốc vì gây ra đại dịch Covid-19; xóa bỏ nguồn gốc gây ra sự dễ tổn thương của các dây chuyền sản xuất hàng hóa thiết yếu và cuối cùng là đưa “trở về quê hương” những nền tảng sản xuất mà do bị đặt ở nước ngoài đã vô tình làm suy yếu hoặc “rỗng ruột” các hoạt động sản xuất trong nước.

Bên cạnh một số ý kiến đồng tình, nhiều ý kiến tỏ nghi ngờ về 3 mục tiêu này với một số lập luận phản bác đáng chú ý.

Thứ nhất, việc trừng phạt tùy thuộc vào “con mắt” người phán xét. Trong một thế giới toàn cầu hóa liên kết cao độ, virus đã lan truyền với tốc độ chóng mặt. Không một quốc gia nào được cho là đã xử lý khéo léo dịch bệnh ở giai đoạn đầu. Cái gọi là trừng phạt sẽ liên quan các chính trị gia muốn đẩy trách nhiệm về những khiếm khuyết trong việc ứng phó với dịch bệnh.

Thứ hai, nguồn gốc của tính dễ tổn thương của các dây chuyền sản xuất hàng hóa thiết yếu không thể lý giải một cách giản đơn là do toàn cầu hóa, mặc dù đúng là có những rủi ro không thể chối cãi.

Ngưỡng mộ mô hình “sản xuất tức thời” (Just-in-time _ sản xuất sản phẩm đúng số lượng tại đúng nơi vào đúng thời điểm) của Nhật Bản trong những năm 1980, các nước châu Âu đã hình thành mạng lưới các nhà cung ứng sản xuất không chỉ để cung ứng, mà còn để đáp ứng các nhu cầu một cách hoàn hảo nhất. Qua thời gian, với các tiến bộ đột phá về công nghệ, mạng lưới giao thông vận tải được nâng cấp với chi phí rẻ hơn, các chuỗi cung có quan hệ gần với nhau được mở rộng thành mạng lưới toàn cầu. Chuỗi cung ứng từ đó được hình thành, hoàn thiện với đặc tính cố hữu là “tính dễ tổn thương” đối với tất cả “các nhà” tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.

Thứ ba, mối liên kết yếu của một chuỗi cung ứng với trong nước phơi bày sự đánh đổi giữa tính hiệu quả của chuỗi và khả năng dẫn đến tình trạng “nút thắt cổ chai”, nhất là khi sự dư thừa và chậm trễ trong hệ thống được xử lý một cách quá triệt để.

Ở đây, trong đại dịch Covid-19, sự thiếu hụt các thiết bị y tế trong nước do phụ thuộc vào nguồn sản xuất ở nước ngoài đã đe dọa sự an nguy của con người là một ví dụ điển hình. Đề xuất của Nhật Bản và Mỹ dựa trên mặc định rằng, chuỗi cung ứng có thể được điều chuyển một cách dễ dàng.

Tuy nhiên, quan niệm này không hẳn phù hợp với tính phức tạp của một mạng lưới các chuỗi cung vốn phải mất rất nhiều thời gian và công sức để thiết lập. Đối lập với các ý chí chính trị muốn nhanh chóng “cởi trói” cho mạng lưới chuỗi cung, các nghiên cứu gần đây lại nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường sự kết dính của các chuỗi cung ứng toàn cầu.

“Chuỗi cung” không chỉ là cung

Trong một bài phân tích, GS. Stephen Roach, giảng viên Đại học Yale, cựu Chủ tịch Morgan Stanley châu Á cho rằng, bản thân tên gọi “chuỗi cung” cũng gây nên các sai lệch trong các cuộc tranh luận. Ngoài việc liên quan đến mặt cung trong phương trình kinh tế, chuỗi cung toàn cầu còn có nhiều ý nghĩa khác.

chuoi cung ung thanh vu khi toan cau bi dat vao rui ro Dịch Covid-19: Thoát phụ thuộc vào Trung Quốc - nói vẫn dễ hơn làm

TGVN. Các chuyên gia dự báo rằng, dịch viêm phổi cấp Covid-19 do virus corona chủng mới (SARS-CoV-2) là một lý do nữa để các ...

Thứ nhất, người tiêu dùng sẽ là đối tượng thụ hưởng cuối cùng của tự do thương mại, chuyên môn hóa quốc tế và sự kết nối xuyên biên giới có được nhờ các chuỗi cung.

Chẳng hạn, với những người tiêu dùng đang chịu thua thiệt về thu nhập, đặc biệt là người tiêu dùng Mỹ với thu nhập thực tế trung bình không được cải thiện trong 30 năm qua, sức mua được tăng cường nhờ các chuỗi cung ứng trở nên đặc biệt quan trọng. Đưa chuỗi cung ra khỏi nơi sản xuất giá rẻ như ở Trung Quốc sẽ có khả năng làm mất năng lực kiểm soát lạm phát và làm giảm sức mua của người tiêu dùng.

Thứ hai, chuỗi cung toàn cầu hỗ trợ lớn cho phát triển toàn cầu thông qua thúc đẩy tạo thêm nhiều công ăn việc làm và xóa đói giảm nghèo ở nhiều nước có thu nhập thấp.

Trung Quốc là một ví dụ. Từ khi gia nhập WTO, Trung Quốc có tốc độ tăng trưởng GDP trung bình là 9% trong 18 năm, tạo thêm 200 triệu việc làm và giúp giảm nghèo cho hơn 500 triệu người. Sự trỗi dậy mạnh mẽ của kinh tế Trung Quốc có được nhờ các chuỗi cung và thị trường rộng mở đã đưa nước này trở thành một cỗ máy tăng trưởng toàn cầu; chiếm 37% GDP thế giới, lũy kế từ năm 2008 đến năm 2018.

Thứ ba, chuỗi cung đóng vai trò thúc đẩy sự phối hợp, hợp tác toàn cầu; cho phép các tập đoàn đa quốc gia, các chính phủ, các tổ chức và cơ quan quản lý đa phương cùng nhau chụm lại trong chiếc ô toàn cầu hóa.

Điều này theo đó không chỉ yêu cầu cần phải tăng cường các dòng thương mại, vốn tài chính và thông tin xuyên biên giới mà còn dẫn đến sự gia tăng các dòng chảy sở hữu trí tuệ và quốc tế hóa các thành phố toàn cầu, tạo mối liên kết từ New York cho đến Hong Kong, London và Sydney.

Toàn cầu hóa đang hứng chịu công kích ở nhiều nơi trên thế giới. Chuỗi cung và nền tảng sản xuất toàn cầu hiện đại mà chuỗi cung thêu dệt nên là một phần quan trọng trong cấu trúc của nền kinh tế toàn cầu hiện đại, phản ánh những tiến bộ mới nhất về công nghệ, sản xuất, kỹ thuật lắp ráp và khả năng giao nhận gần như tức thời của hàng hóa và dịch vụ.

Bởi vậy, việc tháo dỡ các chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ đặt tất cả vào rủi ro. Kêu gọi đưa sản xuất về lại trong nước đồng nghĩa với việc cộng thêm tính toán sai về chính trị vào các rủi ro kinh tế. Chuyển sản xuất từ những nền tảng ngoài nước chi phí thấp trở về những địa điểm có chi phí sản xuất cao giống như việc áp thuế một cách tàn nhẫn vào những người tiêu dùng vốn đang chịu nhiều tổn thương.

Tháo dỡ các chuỗi cung toàn cầu dưới chiêu bài trừng phạt, lo sợ về tính dễ tổn thương hay chủ nghĩa dân tộc không chỉ là sự khước từ những lợi ích tích cực của toàn cầu hóa, mà còn tước bỏ những cơ hội hợp tác mà thế giới hiện cần phải có hơn lúc nào hết, trong bối cảnh bị tàn phá bởi đại dịch.

chuoi cung ung thanh vu khi toan cau bi dat vao rui ro Covid-19 khiến kinh tế thế giới thiệt hại lên tới 8,8 nghìn tỷ USD

TGVN. Nền kinh tế toàn cầu có thể bị thiệt hại từ 5,8 nghìn tỷ tới 8,8 nghìn tỷ USD, tương đương 6,4% tới 9,7% ...

chuoi cung ung thanh vu khi toan cau bi dat vao rui ro Cuộc đua vaccine phòng Covid-19: Trung Quốc có xưởng sản xuất lớn nhất thế giới, 'gã khổng lồ' Pháp phát ngôn gây tranh cãi

TGVN. Mới đây, công ty xây dựng số 4 Kỹ thuật Hệ thống Điện tử Trung Quốc (CEFOC) tuyên bố, dự án xưởng sản xuất ...

chuoi cung ung thanh vu khi toan cau bi dat vao rui ro 'Không muốn đối thoại' với ông Tập, Tổng thống Mỹ dọa cắt đứt hoàn toàn quan hệ, Nga bênh vực Trung Quốc

TGVN. Ngày 14/5, Tổng thống Donald Trump tuyên bố, hiện không muốn đối thoại với Chủ tịch Tập Cận Bình, đồng thời bày tỏ 'vô ...

Bài viết cùng chủ đề

Dịch virus corona

Xem nhiều

Đọc thêm

Nga lại trở thành 'người khổng lồ' ở EU; giá khí đốt tăng vọt, cuộc khủng hoảng năng lượng mới 'gõ cửa' châu Âu?

Nga lại trở thành 'người khổng lồ' ở EU; giá khí đốt tăng vọt, cuộc khủng hoảng năng lượng mới 'gõ cửa' châu Âu?

Tháng 9/2024, Nga trở lại vị trí nhà cung cấp khí đốt chính cho Liên minh châu Âu (EU).
Từ ngày 1/1/2025, xe ô tô 8 chỗ phải lưu trữ dữ liệu hành trình tối thiểu 1 năm?

Từ ngày 1/1/2025, xe ô tô 8 chỗ phải lưu trữ dữ liệu hành trình tối thiểu 1 năm?

Từ 1/1/2025, xe ô tô 8 chỗ phải lưu trữ dữ liệu hành trình tối thiểu 1 năm? Hệ thống dữ liệu thiết bị giám sát hành trình và thiết ...
Tiết lộ bí kíp thành công của Mason Greenwood tại Marseille

Tiết lộ bí kíp thành công của Mason Greenwood tại Marseille

Những bí mật đằng sau thành công của Mason Greenwood tại Marseille đã được truyền thông Pháp tiết lộ.
Những chiến sĩ đặc biệt tại Triển lãm quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024

Những chiến sĩ đặc biệt tại Triển lãm quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024

Đội quân khuyển từ Trường Trung cấp 24 Biên phòng sẽ tham gia trình diễn tại lễ khai mạc Triển lãm quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024 (19/12-22/12).
Tạp chí Quan hệ Quốc tế ra đời như thế

Tạp chí Quan hệ Quốc tế ra đời như thế

Hành trình ra đời của Tạp chí Quan hệ Quốc tế là ấp ủ, quyết tâm của Lãnh đạo Bộ Ngoại giao 35 năm về trước.
HLV Ruben Amorim không cho Leny Yoro ra sân trận U21 MU

HLV Ruben Amorim không cho Leny Yoro ra sân trận U21 MU

Tân HLV Ruben Amorim không muốn Leny Yoro thi đấu cho đội U21 MU trong bối cảnh trung vệ người Pháp vừa bình phục chấn thương.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Doanh nghiệp Hàn Quốc 'mách' Việt Nam cách tăng năng suất, cải thiện hiệu quả sản xuất

Doanh nghiệp Hàn Quốc 'mách' Việt Nam cách tăng năng suất, cải thiện hiệu quả sản xuất

TS. Nguyễn Văn Thân thông tin, Diễn đàn Hợp tác đầu tư Việt Nam-Hàn Quốc 2024 đã thu hút hơn 500 đại biểu từ hai quốc gia.
Khát vọng về 'chân trời tăng trưởng và phát triển mới' cho doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam-Hàn Quốc

Khát vọng về 'chân trời tăng trưởng và phát triển mới' cho doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam-Hàn Quốc

Chiều nay (21/11), Diễn đàn Hợp tác đầu tư Việt Nam-Hàn Quốc năm 2024 đã diễn ra tại Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC), Hà Nội.
Giới thiệu hình ảnh, tiềm năng của Bình Định với nhà đầu tư, doanh nghiệp Thái Lan

Giới thiệu hình ảnh, tiềm năng của Bình Định với nhà đầu tư, doanh nghiệp Thái Lan

Từ 21-23/11, tại TP. Quy Nhơn, UBND tỉnh Bình Định tổ chức sự kiện Gặp gỡ các doanh nghiệp Thái Lan.
Giá cà phê hôm nay 21/11/2024: Giá cà phê bật tăng mạnh mẽ, xuất khẩu giảm sâu, hàng Việt sẽ vẫn tuân thủ EUDR

Giá cà phê hôm nay 21/11/2024: Giá cà phê bật tăng mạnh mẽ, xuất khẩu giảm sâu, hàng Việt sẽ vẫn tuân thủ EUDR

Giới phân tích dự báo sản lượng cà phê vụ 2024 - 2025 của Việt Nam có thể giảm 10-15% so với vụ 2023 - 2024. Việt Nam là quốc gia xuất khẩu cà phê ...
Thu hút vốn FDI xanh: Lợi thế nhiều, thách thức lớn

Thu hút vốn FDI xanh: Lợi thế nhiều, thách thức lớn

Baoquocte.vn. Thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) xanh đang hòa mình cùng làn sóng phát triển kinh tế xanh của đất nước.
Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Khảo sát thị trường chung cư Hà Nội, Hải Dương đề nghị dừng thanh tra 10 dự án… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

Theo Báo cáo của Batdongsan.com.vn nửa cuối năm 2024, 73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Căn hộ chung cư vẫn là 'điểm nóng' của thị trường, gần 4.000 căn hộ cũ tại TP.HCM sắp được sửa chữa… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Loạt dự án chung cư giá tăng vọt tại Hà Nội và TPHCM, Cần Thơ kiểm kê đất đai chuyên đề về sân golf… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Giải thưởng Nhà môi giới bất động sản Việt Nam nhằm tôn vinh các cá nhân có đóng góp tích cực, nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững.
Bất động sản mới nhất: Mặc kệ tồn kho ngày càng lớn, giá vẫn tăng vù vù, thị trường vào mùa cuối năm, bảng giá 14 chung cư vừa mở bán

Bất động sản mới nhất: Mặc kệ tồn kho ngày càng lớn, giá vẫn tăng vù vù, thị trường vào mùa cuối năm, bảng giá 14 chung cư vừa mở bán

Tồn kho ngày càng lớn, giá chung cư tại TPHCM chạm 80 triệu đồng/m2, Hà Nội thu hồi hơn 7.100 m2 đất… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11 ghi nhận đồng USD lên mức 107,15, mức cao nhất kể từ ngày 4/10/2023.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11 ghi nhận Yen Nhật, đồng Franc Thụy Sỹ và đồng bạc xanh đã tăng giá.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11 tiếp tục hạ nhiệt, vẫn neo trên mức 106.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11 ghi nhận đồng USD giảm trong khi đồng EUR tăng 0,54%, đạt mức 1,0598 USD.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11 ghi nhận USD mua vào tại các thị trường tự do đang cao hơn 465 đồng so với kênh ngân hàng.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11: USD vươn tới mức đỉnh một năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11: USD vươn tới mức đỉnh một năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11 ghi nhận đồng USD tăng giá so với các đồng tiền chính, neo ở mức đỉnh trong một năm.
Phiên bản di động