Chuyên gia hàng đầu về nghiên cứu, lý luận phê bình sân khấu qua đời ở tuổi 82

PGS.TS Trần Trí Trắc sinh năm 1943 tại làng Nho Tống (nay thuộc huyện Phú Xuyên, Hà Nội) trong một gia đình nhiều đời làm nghề y, được biết đến là chuyên gia hàng đầu về nghiên cứu, lý luận phê bình sân khấu, Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật qua đời vào tối 27/9, ở tuổi 82.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Chuyên gia hàng đầu về nghiên cứu, lý luận phê bình sân khấu qua đời ở tuổi 82
Chuyên gia hàng đầu về nghiên cứu, lý luận phê bình sân khấu PGS.TS Trần Trí Trắc. (Nguồn: Vietnamnet)

PGS.TS Trần Trí Trắc có năng khiếu nghệ thuật từ nhỏ. Năm 22 tuổi, ông là diễn viên chính xuất sắc của Đoàn Chèo Lúa mới Hà Tây.

Với các vai diễn ấn tượng như: Tân (vở Trước giờ tái ngũ), ông bố (vở Đường xuân), Đức (vở Chị Nhàn), Việt (vở Đôi mắt), thư ký (vở Bản danh sách điệp viên), Lê Huy (vở Tiền tuyến gọi), bác sĩ (vở Lửa hậu phương), Ngô Thì Nhậm (vở Ngô Thì Nhậm)... Trần Trí Trắc được khán giả, đồng nghiệp yêu mến.

Năm 1969, ông học đạo diễn tại Trường Nghệ thuật sân khấu Việt Nam. Sau khi tốt nghiệp, ông Trần Trí Trắc đã dàn dựng hàng chục vở với nhiều thể loại khác nhau như: Sóng, Lời ru tình đời (Câu lạc bộ Bạch Đằng, Hải Phòng), Đường xuân, Bài thơ nghĩa tình (Đoàn Ca Múa Kịch Hà Tây), Hoa rừng và thanh gươm (Đoàn Ca múa nhạc dân tộc Hòa Bình), Mục Liên Thanh Đề (Đoàn Chèo Hà Nội), Tùng lò gạch (Đoàn Chèo Tổng cục Hậu cần, Đoàn Chèo Hà Nội), Vượt vũ môn (Nhà hát Múa rối Trung ương)…

Không chỉ ở cương vị diễn viên, đạo diễn, PGS.TS Trần Trí Trắc còn tham gia sáng tác kịch bản sân khấu. Năm 23 tuổi, ông đã viết kịch bản đầu tay Trước giờ tái ngũ, được Đoàn Ca múa kịch Hà Tây dàn dựng và biểu diễn. Từ đó đến nay, ông đã sáng tác khoảng 30 kịch bản, đoạt 19 giải thưởng.

Nhiều kịch bản của ông đã được các nhà hát, các đoàn nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp dàn dựng như: Tổ quốc Việt Nam, Tiếng hát, Người đàn bà bất hạnh, Chuyện tình hậu chiến, Cõi thiêng huyền thoại, Băng đạn cuối cùng…

Trong đó, trích đoạn Tùng lò gạch (hay Nghịch đời) trong vở Người đàn bà bất hạnh do ông sáng tác kiêm đạo diễn đã trở thành mẫu mực về trích đoạn chèo hay về đề tài hiện đại, được nhiều nghệ sĩ biểu diễn, gắn với tên tuổi của danh hài Xuân Hinh và NSND Quốc Trượng, được đưa vào đào tạo vai mẫu cho các khóa đào tạo diễn viên Chèo của Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội.

Vốn kinh nghiệm về diễn xuất, đạo diễn và tác giả kịch bản - đã trở thành hành trang giúp PGS.TS Trần Trí Trắc quyết tâm theo đuổi con đường trở thành nhà lý luận phê bình sân khấu.

PGS.TS Trần Trí Trắc có hơn 300 bài viết đăng trên các tạp chí chuyên ngành và 11 công trình nghiên cứu khoa học viết riêng.

Trong đó có 6 cuốn sách đoạt 8 giải thưởng như. Cuốn Cơ sở triết học, văn hóa học và mỹ học của chèo cổ đoạt giải A của Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam năm 2012, giải A của Hội đồng lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ương năm 2013 và Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2016. Cuốn Thi pháp chèo cổ đoạt giải A năm 2019 của Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam. Cuốn Cơ sở văn hóa của nghệ thuật biểu diễn Việt Nam đoạt giải B (không có giải A) của Hội đồng Lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương năm 2018. Cuốn Chèo cách mạng được trao giải B của Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam năm 2020.

Gần đây nhất, PGS.TS Trần Trí Trắc đã xuất bản cuốn sách Tuồng, đoạt giải Khuyến khích năm 2023 và Kịch dân ca đoạt giải C của Hội đồng Lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương.

TS. NSND Triệu Trung Kiên, Giám đốc Nhà hát Cải lương Việt Nam - học trò của PGS.TS Trần Trí Trắc chia sẻ: "Tôi có nhiều duyên nợ với thầy. Khi dựng hai vở của thầy viết kịch bản là Linh khí trời NamNgười đi tìm minh chủ, thầy là người tận tình, nhiệt huyết và chu đáo, luôn hối thúc học trò, hướng dẫn như cách cha mẹ nâng đỡ con những bước đi chập chững đầu tiên. Tôi là một nghệ sĩ cải lương lại dấn thân vào con đường nghiên cứu khoa học, nhờ sự giúp đỡ của thầy đã bảo vệ thành công luận văn Thạc sĩ, Tiến sĩ''.

Ngày Văn hóa doanh nghiệp Việt Nam lần thứ nhất: Lan toả ý chí, sức mạnh mềm văn hóa kinh doanh Việt ra thế giới

Ngày Văn hóa doanh nghiệp Việt Nam lần thứ nhất: Lan toả ý chí, sức mạnh mềm văn hóa kinh doanh Việt ra thế giới

Chương trình Ngày Văn hóa doanh nghiệp Việt Nam lần thứ nhất với chủ đề “Văn hóa kinh doanh Việt Nam và châu Âu, góc ...

Giữ hồn dân tộc qua đồ chơi truyền thống

Giữ hồn dân tộc qua đồ chơi truyền thống

Mỗi mùa Trung thu, làng Ông Hảo (xã Liêu Xá, huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên) lại nhộn nhịp không khí làm nghề. Nơi đây, ...

Phát triển mạng lưới cơ sở văn hóa quốc gia đồng bộ, hiện đại, bản sắc

Phát triển mạng lưới cơ sở văn hóa quốc gia đồng bộ, hiện đại, bản sắc

Phó Thủ tướng Lê Thành Long vừa ký Quyết định số 991/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch mạng lưới cơ sở văn hóa và thể thao ...

Đọc sách khiến xa rời thực tế?

Đọc sách khiến xa rời thực tế?

Xã hội không khỏi hốt hoảng khi một người nổi tiếng phát ngôn trong cuộc thi nhan sắc cho rằng bản thân là người thực ...

Hội Sách Hà Nội lần thứ IX: Điểm hẹn văn hóa của các độc giả yêu sách tại Thủ đô

Hội Sách Hà Nội lần thứ IX: Điểm hẹn văn hóa của các độc giả yêu sách tại Thủ đô

Từ 27-29/9, UBND TP. Hà Nội - Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức Hội Sách Hà Nội lần thứ IX - năm 2024 ...

(theo Vietnamnet)

Xem nhiều

Đọc thêm

Dịch vụ Internet vệ tinh Starlink của tỷ phú Elon Musk cán mốc 4 triệu người dùng

Dịch vụ Internet vệ tinh Starlink của tỷ phú Elon Musk cán mốc 4 triệu người dùng

Dịch vụ Internet vệ tinh Starlink của tỷ phú Elon Musk dự kiến sẽ đạt cột mốc mới trong tuần này, theo Chủ tịch SpaceX Gwynne Shotwell.
Chuyện người gieo mầm tiếng Việt (Kỳ II): Cơ duyên của một cô giáo Lào

Chuyện người gieo mầm tiếng Việt (Kỳ II): Cơ duyên của một cô giáo Lào

Tại khoa Tiếng Việt, Đại học Quốc gia Lào, các sinh viên vẫn thường gọi cô Lanny Phetnion bằng cái tên Việt Nam là cô Lan.
Giá cà phê hôm nay 28/9/2024: Giá cà phê đồng loạt 'quay đầu', sản lượng toàn cầu thiếu hụt 4 năm liên tiếp, xu hướng tăng sẽ nhanh chóng trở lại?

Giá cà phê hôm nay 28/9/2024: Giá cà phê đồng loạt 'quay đầu', sản lượng toàn cầu thiếu hụt 4 năm liên tiếp, xu hướng tăng sẽ nhanh chóng trở lại?

Giá cà phê hôm nay 28/9/2024: Giá cà phê đồng loạt 'quay đầu', sản lượng toàn cầu thiếu hụt 4 năm liên tiếp, xu hướng tăng sẽ nhanh chóng trở ...
Bài tarot hôm nay 29/9: Ai sẽ mang lại hạnh phúc cho bạn?

Bài tarot hôm nay 29/9: Ai sẽ mang lại hạnh phúc cho bạn?

Bằng cách rút một lá bài tarot, bạn sẽ khám phá được thông điệp về người mang lại hạnh phúc cho bạn. Hãy rút ngay một lá bài để giải ...
Điểm mặt loạt xe mới sẽ ra mắt khách hàng Việt vào cuối năm 2024

Điểm mặt loạt xe mới sẽ ra mắt khách hàng Việt vào cuối năm 2024

Hàng loạt mẫu xe mới nhập khẩu sẽ ra mắt thị trường Việt Nam vào cuối năm nay, đa dạng từ kiểu dáng cho đến phân khúc cùng chủng loại ...
Samsung ra mắt loạt sản phẩm mới, cạnh tranh với iPhone 16

Samsung ra mắt loạt sản phẩm mới, cạnh tranh với iPhone 16

Samsung vừa ra mắt loạt sản phẩm mới sau khi Phone 16 chính thức mở bán tại thị trường Việt Nam vào rạng sáng ngày 27/9.
Khám phá ‘vịnh Hạ Long thu nhỏ’ ở Đà Nẵng

Khám phá ‘vịnh Hạ Long thu nhỏ’ ở Đà Nẵng

Lòng hồ Hoà Trung mùa nước cạn tháng 9-10, khi những cồn cỏ nhỏ hiện lên, tạo nên cảnh quan được ví như “Vịnh Hạ Long thu nhỏ” ở Đà Nẵng.
Hà Nội: Tạo 'đòn bẩy' để du lịch ngoại thành phát triển

Hà Nội: Tạo 'đòn bẩy' để du lịch ngoại thành phát triển

Baoquocte.vn. Để du lịch ngoại thành Hà Nội phát triển, cần xây dựng sản phẩm du lịch mới, tạo sự liên kết chặt chẽ để biến tiềm năng thành 'đòn bẩy'.
Du lịch Lạng Sơn: Ngắm mùa vàng đẹp như tranh ở thung lũng Bắc Sơn

Du lịch Lạng Sơn: Ngắm mùa vàng đẹp như tranh ở thung lũng Bắc Sơn

Những cánh đồng lúa bằng phẳng chín vàng, trải dài ngút tầm mắt như bức tranh bích họa đã ‘hút hồn’ du khách đến thung lũng Bắc Sơn, Lạng Sơn.
Du lịch Ninh Thuận: Khám phá làng chài thơ mộng bên vịnh Vĩnh Hy

Du lịch Ninh Thuận: Khám phá làng chài thơ mộng bên vịnh Vĩnh Hy

Làng chài Vĩnh Hy đang trở thành điểm đến thu hút du khách khi đến Ninh Thuận bởi vẻ đẹp hoang sơ cùng những trải nghiệm thú vị trên vịnh Vĩnh Hy.
Quảng bá điểm đến Việt Nam tại kinh đô điện ảnh thế giới Hollywood

Quảng bá điểm đến Việt Nam tại kinh đô điện ảnh thế giới Hollywood

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã tổ chức Chương trình xúc tiến du lịch - điện ảnh Việt Nam tại Mỹ tại nhà hát DGA, thành phố Los Angeles.
Thưởng thức món bánh xèo nổi tiếng ở TP. Hồ Chí Minh được Michelin 'xướng tên'

Thưởng thức món bánh xèo nổi tiếng ở TP. Hồ Chí Minh được Michelin 'xướng tên'

Mới đây, quán bánh xèo 46A tại số 46A Đinh Công Tráng đã chính thức lọt hạng mục Bib Gourmand của Michelin Guide 2024.
Hội Sách Hà Nội lần thứ IX: Điểm hẹn văn hóa của các độc giả yêu sách tại Thủ đô

Hội Sách Hà Nội lần thứ IX: Điểm hẹn văn hóa của các độc giả yêu sách tại Thủ đô

Baoquocte.vn. Từ 27-29/9, UBND TP. Hà Nội phối hợp Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức Hội Sách Hà Nội lần thứ IX - năm 2024 tại khu vực Phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm.
Để du lịch là con đường dẫn đến hòa bình...

Để du lịch là con đường dẫn đến hòa bình...

Cần nhìn nhận lại vai trò của du lịch không chỉ là một ngành công nghiệp không khói, mà còn là một con đường dẫn đến hòa bình.
Tour nghệ thuật tại bờ vở sông Hồng: Biến rác thành tác phẩm nghệ thuật

Tour nghệ thuật tại bờ vở sông Hồng: Biến rác thành tác phẩm nghệ thuật

Baoquocte.vn. Các nghệ sĩ Đức, Pháp và Việt Nam sẽ hòa mình vào không gian bờ vở sông Hồng – khu vực từng bị bỏ quên và xả rác giữa lòng Hà Nội để thực hành ...
Câu chuyện văn hoá và vấn đề bản quyền nhìn từ huyền thoại Doraemon

Câu chuyện văn hoá và vấn đề bản quyền nhìn từ huyền thoại Doraemon

Tọa đàm 'Từ Đôrêmon tới Doraemon: Bản quyền truyện tranh ở Việt Nam qua ba thập kỷ' đã được tổ chức tại Viện Văn hoá Nghệ thuật quốc gia Việt Nam.
Pháp hỗ trợ phát triển truyện tranh ở Việt Nam

Pháp hỗ trợ phát triển truyện tranh ở Việt Nam

Viện Pháp tại Việt Nam triển khai một loạt hoạt động nhằm thúc đẩy sự phát triển của truyện tranh tại Việt Nam.
Đọc sách khiến xa rời thực tế?

Đọc sách khiến xa rời thực tế?

Nhận định việc đọc sách sẽ khiến xa rời thực tế là do chưa hiểu rõ về hiệu quả kích thích sự tưởng tượng mà sách mang lại.
Triển lãm 'Vượt qua giới hạn': Hành trình nghệ thuật sáng tạo về lịch sử, hiện tại và tương lai của thể thao Italy

Triển lãm 'Vượt qua giới hạn': Hành trình nghệ thuật sáng tạo về lịch sử, hiện tại và tương lai của thể thao Italy

Chiều 27/9, tại Hà Nội, Đại sứ quán Italy tại Việt Nam đã giới thiệu 'Triển lãm Vượt qua giới hạn. Thể thao Italy. Chân dung một đất nước đang đổi thay'.
Di sản Áo dài Việt Nam: Giá trị văn hóa kết nối hai dân tộc Việt - Czech

Di sản Áo dài Việt Nam: Giá trị văn hóa kết nối hai dân tộc Việt - Czech

Câu lạc bộ Di sản Áo dài Việt Nam tại Cộng hòa Czech chính thức được thành lập, trực thuộc Hội Văn hóa Nghệ thuật Việt Nam tại Cộng hòa Czech.
Tưởng niệm 724 năm ngày mất anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo

Tưởng niệm 724 năm ngày mất anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo

Lễ tưởng niệm 724 năm ngày mất anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo đã được tổ chức tại Di tích lịch sử-văn hóa Đền thờ Đức Thánh Trần Hưng Đạo.
Phát hiện sốc về doanh trại quân đội La Mã 2.000 năm tuổi trên đỉnh núi

Phát hiện sốc về doanh trại quân đội La Mã 2.000 năm tuổi trên đỉnh núi

Các nhà nghiên cứu Thụy Sỹ đã phát hiện dấu tích của một doanh trại quân đội La Mã 2.000 năm tuổi nằm trên một dãy núi ở nước này.
5 di sản thế giới không thể bỏ qua khi khám phá miền Nam Ấn Độ

5 di sản thế giới không thể bỏ qua khi khám phá miền Nam Ấn Độ

Miền Nam Ấn Độ được xem là kho tàng văn hóa, lịch sử và kiến trúc, nhiều di tích đã được UNESCO vinh danh là di sản văn hoá thế giới.
Trải nghiệm Tết Trung thu truyền thống Huế

Trải nghiệm Tết Trung thu truyền thống Huế

Sở Du lịch Thừa Thiên Huế phối hợp với Tạp chí Vietnam Travel tổ chức chương trình 'Trải nghiệm Tết Trung thu truyền thống Huế' tại thành phố Huế.
Phiên bản di động