Cuộc “xâm lăng” của công nghệ phần mềm

Nhiều người cho rằng, ngành công nghệ phần mềm đang “xâm chiếm thế giới”. Ngày càng nhiều hệ thống quan trọng trước đây do con người điều khiển đang dần bị thay bằng những chuỗi mã hóa dài.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
cuoc xam lang cua cong nghe phan mem Các hãng công nghệ Mỹ chung tay trong cuộc chiến chống khủng bố
cuoc xam lang cua cong nghe phan mem Phân biệt giới trong Ngành Công nghệ Mỹ: Câu hỏi chưa có lời giải

Giáo sư Nancy Leveson, người có nhiều năm kinh nghiệm nghiên cứu an toàn phần mềm tại Học viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ) cho biết: “Khi chúng tôi cho lắp đặt các hệ thống lưới điện, chúng tôi đã tiến hành hàng loạt thử nghiệm để đảm bảo tính an toàn ở mức độ cao nhất có thể. Nhưng còn đối với công nghệ phần mềm, đây lại là điều hoàn toàn khác".

cuoc xam lang cua cong nghe phan mem
Ngoài những tiện ích, công nghệ phần mềm cũng gây ra nhiều sự cố kỹ thuật trong quá trình hoạt động. (Nguồn: The Atlantic)

"Chỉ cần thay đổi một chỗ trong một tập tin của hệ thống, người ta có thể biến khối nhựa vô tri trở thành cỗ máy làm được vô số việc thay cho con người một cách linh hoạt và chính xác. Mặc dù hiện nay, các phần mềm có thể thay đổi dễ dàng mọi lúc, mọi nơi mà không tốn nhiều chi phí, người ta luôn đặt tham vọng có thể xây dựng hệ thống cao cấp hơn mà có thể vượt qua khả năng điều khiển bằng trí tuệ của con người", giáo sư Leveson cho biết thêm.

Chưa nghĩ tới hậu quả

Phần mềm gặp sự cố là do bản thân chúng không thể nào có sự hiểu biết và trí tưởng tượng như con người. Đây cũng là những hóc búa với tất cả các lập trình viên khi thiết lập những chuỗi con số và ký tự. Đặc biệt, các lỗi phần mềm không thể phát hiện bằng mắt thường.

Sự tiến bộ của công nghệ đã thay đổi cách thế giới nhìn nhận sự vật. Chúng ta có thể xem vỉa hè đang được lát gạch như thế nào, đường chân trời đang rộng mở ra sao nhờ vào sự những công nghệ phần mềm hiện đại. Hình dung rằng, khi chúng ta làm việc trước máy tính với các phần mềm cũng tương tự như lúc điều khiển xe hơi. Tức là ta hoàn toàn đang điều khiển nó bằng những phần mềm chứ không hề có liên kết cơ học nào giữa bàn đạp thắng tới cái bánh xe cả, tay lái và bàn đạp đối với người ngồi giống như là bàn phím và con chuột máy tính. Xe hơi cũng giống như nhiều đồ điện tử khác được máy tính hóa để có thể cài đặt các phần mềm tiên tiến khác. Những chiếc xe có chế độ tự động đậu xe hay tự động giảm tốc độ khi khoảng cách đang quá gần với xe khác đều được lập trình bằng chuỗi mã hóa.

Phần mềm đã cho phép chúng ta chế tạo ra những cỗ máy phức tạp nhất từ trước đến nay và chúng thường có ở dưới dạng những con chip thu nhỏ, được gắn đâu đó trong thiết bị điện tử mà chúng ta không nhìn thấy được. Theo nhà khoa học máy tính nổi tiếng người Hà Lan Edsger Dijkstra, con người cần có những bộ óc tiên tiến để có thể kiểm soát những tiến bộ của phần mềm. Ông cảnh báo rằng những nhà lập trình viên thời hiện đại luôn háo hức cài đặt phần mềm vào những hệ thống quan trọng, nhưng họ chưa nghĩ tới những hậu quả về sau bởi vì họ đã đánh giá quá cao công dụng của những phần mềm đó.

cuoc xam lang cua cong nghe phan mem
Nhờ sự phát triển của công nghệ phần mềm, con người hầu như làm mọi việc thông qua một vài thao tác nhỏ. (Nguồn: The Atlantic)

Sự thờ ơ của các chuyên gia

Điều làm cho việc xử lý phần mềm khó khăn tới như vậy là do người ta buộc phải suy nghĩ như cách một phần mềm hoạt động. Giờ đây, họ giải quyết mọi thứ bằng cách thiết lập phần mềm mà người thường nhìn vào không thể biết được họ đang làm gì. Họ còn tạo ra các ngôn ngữ riêng cho máy tính như Fortran và C. Sự thật là không ai nhìn nhận và sửa chữa các lỗi một cách trực tiếp, mà họ chỉ tiếp tục tạo thêm phần mềm thay thế và viết hướng dẫn cho chúng mà thôi.

Ví dụ, trong một sự cố phần mềm điển hình vào năm 2009, cô Jean Bookout gặp tai nạn do sự cố hỏng hệ thống phần mềm dẫn đến kẹt phanh khi đang điều khiển chiếc Toyota Camry. Sau tai nạn đó cô bị hôn mê sâu suốt 1 tháng. Cô Jean đã yêu cầu hãng Toyota bồi thường, nhưng họ lại chối bỏ trách nhiệm và đổ lỗi cho thảm xe thiết kế quá bất tiện, bàn đạp “quá dính” và lỗi do người lái. Thậm chí, các nhà chức trách đã đưa các chuyên gia phần mềm từ NASA để phân tích vấn đề trong vòng 10 năm nhưng họ không thể đưa ra bất kỳ bằng chứng nào để chứng minh lỗi là do phần mềm hay không.

May sao ngay sau đó, trong quá trình cô Bookout kiện hãng xe Toyota, một nhân chứng bên nguyên đơn là Michael Barr đã chứng minh được lỗi là do phần mềm sau khi ông tiếp tục nghiên cứu những gì mà các chuyên gia NASA để lại, một loại mã phức tạp có tên là “spaghetti” đã làm rối loạn phần mềm. Những dòng mã hóa tự động chuyển sang mã “spaghetti” sau khi chiếc xe đã được sử dụng nhiều năm, những loại mã này cứ chồng lên nhau và lúc xảy ra tai nạn là lúc phần mềm đã nghẽn không thể tiếp tục xử lý thông tin. Bằng chứng của anh Barr đã được chấp nhận và nguyên đơn thắng kiện với số tiền bồi thường lên đến 3 triệu USD cho gia đình cô Bookout.

Vấn đề được đặt ra ở đây là các kỹ sư và lập trình viên cảm thấy vô cùng khó khăn để có thể bắt kịp tiến độ phát triển với những thứ mà họ làm ra, mặc dù ngày càng nhiều hệ thống quan trọng được lập trình và ngày càng phức tạp và kết nối với nhau. Nếu họ không thể bắt kịp, họ sẽ phải đương đầu với những tình huống xấu nhất có thể xảy ra. Không thể phủ nhận những tiện ích mà công nghệ phần mang lại cho người trong cuộc sống hiện đại.

Tuy nhiên, “kỹ thuật số hóa” tràn lan sẽ dần khiến con người trở nên bị động, lệ thuộc vào công nghệ. Các phần mềm có thể giúp con người làm việc với năng suất cao hơn, nhưng một lỗi xảy ra, các sự cố sẽ lan ra toàn bộ hệ thống và làm chúng hoạt động trì trệ, hoặc không hoạt động được. Đến lúc đó, thiệt hại gây là điều không thể tránh khỏi. Do đó, để đảm bảo tính an toàn và phục vụ tốt cho con người, các chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ phần mềm cần có những biện pháp quản lý, nâng cấp cũng như sửa chữa các phần mềm để giảm thiểu các rủi ro khi vận hành.

cuoc xam lang cua cong nghe phan mem Vì sao IBM dừng hình thức cho nhân viên làm việc tại nhà?

Việc “ông lớn” ngành công nghệ thông tin IBM quyết định xóa bỏ hình thức làm việc từ xa (tại nhà) trong suốt nhiều thập ...

cuoc xam lang cua cong nghe phan mem Đà Nẵng có nhiều tiềm năng hợp tác về công nghệ phần mềm với Ấn Độ

Ngày 9-9, Chủ tịch UBND thành phố chủ trì buổi tiếp Đại sứ Vũ Sơn Thuỷ, Tân Tổng lãnh sự Việt Nam tại Mumbai, Ấn ...

cuoc xam lang cua cong nghe phan mem Số 193: Công nghệ phần mềm

LTS. Là một trong 10 thị trường gia công phần mềm hấp dẫn nhất thế giới, công nghệ phần mềm Việt Nam đang đứng trước ...

Thu Thảo (theo The Atlantic)

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Ba ngày 5/11/2024: Cự Giải sự nghiệp vượng khí

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Ba ngày 5/11/2024: Cự Giải sự nghiệp vượng khí

Tử vi hôm nay 5/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 5/11/2024, Lịch vạn niên ngày 5 tháng 11 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 5/11/2024, Lịch vạn niên ngày 5 tháng 11 năm 2024

Lịch âm 5/11. Lịch âm hôm nay 5/11/2024? Âm lịch hôm nay 5/11. Lịch vạn niên 5/11/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 5/11/2024: Tuổi Tuất làm việc cần cù

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 5/11/2024: Tuổi Tuất làm việc cần cù

Xem tử vi 5/11 - tử vi 12 con giáp hôm nay 5/11/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Đối ngoại trong tuần: Thủ tướng kết thúc tốt đẹp chuyến công tác Trung Đông; công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam

Đối ngoại trong tuần: Thủ tướng kết thúc tốt đẹp chuyến công tác Trung Đông; công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam

Báo TG&VN điểm lại một số hoạt động nổi bật của đối ngoại Việt Nam trong tuần từ 28/10-4/11.
Núi lửa một nước Đông Nam Á phun trào, 10 người thiệt mạng

Núi lửa một nước Đông Nam Á phun trào, 10 người thiệt mạng

Ít nhất 10 người đã thiệt mạng sau khi núi lửa Lewotobi Laki-laki ở miền Đông Indonesia phun trào.
Philippines tạo đà thúc đẩy ngành công nghiệp Halal với Saudi Arabia

Philippines tạo đà thúc đẩy ngành công nghiệp Halal với Saudi Arabia

Philippines đang tìm kiếm quan hệ đối tác mới với Saudi Arabia trong các lĩnh vực phát triển bền vững và Halal.
Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel tiến hành tập kích đường không vào nhiều mục tiêu ở Iran. Đợt tấn công trả đũa của Israel có những điểm đáng chú ý và đặt ra nhiều vấn đề.
Phần Lan-Trung Quốc: Van giảm áp

Phần Lan-Trung Quốc: Van giảm áp

Không chỉ thúc đẩy quan hệ song phương, chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Phần Lan còn góp phần ổn định quan hệ Trung Quốc EU...
Bán đảo Triều Tiên nóng ran, căng thẳng leo thang, 'gọi tên' bờ vực chiến tranh

Bán đảo Triều Tiên nóng ran, căng thẳng leo thang, 'gọi tên' bờ vực chiến tranh

Bán đảo Triều Tiên bất ngờ trở nên nóng bỏng nhất trong 70 năm qua, đến mức nhiều chuyên gia nhận định tình thế bên miệng hố chiến tranh...
Hội nghị thượng đỉnh BRICS và công cụ nâng tầm tự chủ

Hội nghị thượng đỉnh BRICS và công cụ nâng tầm tự chủ

Tăng cường quyền tự chủ và chủ quyền tài chính, giảm phụ thuộc vào hệ thống do phương Tây chi phối là một trong những trọng tâm của Hội nghị BRICS...
Tổng thống Mỹ đến Đức: Chuyến chia tay không nhẹ nhàng!

Tổng thống Mỹ đến Đức: Chuyến chia tay không nhẹ nhàng!

Không còn đua tiếp vào Nhà Trắng khiến việc đến Đức lần này của ông Joe Biden trở thành chuyến đi tạm biệt châu Âu trên cương vị Tổng thống Mỹ.
ASEAN tiếp tục khẳng định vai trò trung tâm

ASEAN tiếp tục khẳng định vai trò trung tâm

Không chỉ thảo luận vấn đề nội bộ, Hội nghị cấp cao ASEAN và các hội nghị liên quan còn là cơ hội để Hiệp hội khẳng định vai trò trung tâm của mình.
Bầu cử Mỹ trước 'giờ G': 'Kỳ phùng địch thủ' Trung Quốc vẫn gia tăng sức ảnh hưởng, chiến lược châu Á sẽ được định hình ra sao?

Bầu cử Mỹ trước 'giờ G': 'Kỳ phùng địch thủ' Trung Quốc vẫn gia tăng sức ảnh hưởng, chiến lược châu Á sẽ được định hình ra sao?

Cả ông Trump và bà Harris đều đang tìm cách mô tả bên kia là 'yếu thế trước Trung Quốc' trong nỗ lực vượt qua phe đối lập.
Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ truyền thống Mỹ-Anh có thể sẽ đổi khác, khi cuộc bầu cử sắp tới mở ra hai viễn cảnh khác nhau cho mối thâm tình này.
Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Phó Tổng thống Kamala Harris đã có bài phát biểu khép lại chiến dịch tranh cử tại công viên Ellipse ở Washington, D.C.
'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 sẽ có ảnh hưởng lớn đến cục diện xung đột Nga-Ukraine.
Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Bất kể ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, chính quyền Washington mới cần tiếp tục xây dựng quan hệ hợp tác tốt đẹp với Ấn Độ.
Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Sức ảnh hưởng toàn cầu đang gia tăng của BRICS định vị nhóm này sẽ là một nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai.
Phiên bản di động