Cuộc “xâm lăng” của công nghệ phần mềm

Nhiều người cho rằng, ngành công nghệ phần mềm đang “xâm chiếm thế giới”. Ngày càng nhiều hệ thống quan trọng trước đây do con người điều khiển đang dần bị thay bằng những chuỗi mã hóa dài.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
cuoc xam lang cua cong nghe phan mem Các hãng công nghệ Mỹ chung tay trong cuộc chiến chống khủng bố
cuoc xam lang cua cong nghe phan mem Phân biệt giới trong Ngành Công nghệ Mỹ: Câu hỏi chưa có lời giải

Giáo sư Nancy Leveson, người có nhiều năm kinh nghiệm nghiên cứu an toàn phần mềm tại Học viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ) cho biết: “Khi chúng tôi cho lắp đặt các hệ thống lưới điện, chúng tôi đã tiến hành hàng loạt thử nghiệm để đảm bảo tính an toàn ở mức độ cao nhất có thể. Nhưng còn đối với công nghệ phần mềm, đây lại là điều hoàn toàn khác".

cuoc xam lang cua cong nghe phan mem
Ngoài những tiện ích, công nghệ phần mềm cũng gây ra nhiều sự cố kỹ thuật trong quá trình hoạt động. (Nguồn: The Atlantic)

"Chỉ cần thay đổi một chỗ trong một tập tin của hệ thống, người ta có thể biến khối nhựa vô tri trở thành cỗ máy làm được vô số việc thay cho con người một cách linh hoạt và chính xác. Mặc dù hiện nay, các phần mềm có thể thay đổi dễ dàng mọi lúc, mọi nơi mà không tốn nhiều chi phí, người ta luôn đặt tham vọng có thể xây dựng hệ thống cao cấp hơn mà có thể vượt qua khả năng điều khiển bằng trí tuệ của con người", giáo sư Leveson cho biết thêm.

Chưa nghĩ tới hậu quả

Phần mềm gặp sự cố là do bản thân chúng không thể nào có sự hiểu biết và trí tưởng tượng như con người. Đây cũng là những hóc búa với tất cả các lập trình viên khi thiết lập những chuỗi con số và ký tự. Đặc biệt, các lỗi phần mềm không thể phát hiện bằng mắt thường.

Sự tiến bộ của công nghệ đã thay đổi cách thế giới nhìn nhận sự vật. Chúng ta có thể xem vỉa hè đang được lát gạch như thế nào, đường chân trời đang rộng mở ra sao nhờ vào sự những công nghệ phần mềm hiện đại. Hình dung rằng, khi chúng ta làm việc trước máy tính với các phần mềm cũng tương tự như lúc điều khiển xe hơi. Tức là ta hoàn toàn đang điều khiển nó bằng những phần mềm chứ không hề có liên kết cơ học nào giữa bàn đạp thắng tới cái bánh xe cả, tay lái và bàn đạp đối với người ngồi giống như là bàn phím và con chuột máy tính. Xe hơi cũng giống như nhiều đồ điện tử khác được máy tính hóa để có thể cài đặt các phần mềm tiên tiến khác. Những chiếc xe có chế độ tự động đậu xe hay tự động giảm tốc độ khi khoảng cách đang quá gần với xe khác đều được lập trình bằng chuỗi mã hóa.

Phần mềm đã cho phép chúng ta chế tạo ra những cỗ máy phức tạp nhất từ trước đến nay và chúng thường có ở dưới dạng những con chip thu nhỏ, được gắn đâu đó trong thiết bị điện tử mà chúng ta không nhìn thấy được. Theo nhà khoa học máy tính nổi tiếng người Hà Lan Edsger Dijkstra, con người cần có những bộ óc tiên tiến để có thể kiểm soát những tiến bộ của phần mềm. Ông cảnh báo rằng những nhà lập trình viên thời hiện đại luôn háo hức cài đặt phần mềm vào những hệ thống quan trọng, nhưng họ chưa nghĩ tới những hậu quả về sau bởi vì họ đã đánh giá quá cao công dụng của những phần mềm đó.

cuoc xam lang cua cong nghe phan mem
Nhờ sự phát triển của công nghệ phần mềm, con người hầu như làm mọi việc thông qua một vài thao tác nhỏ. (Nguồn: The Atlantic)

Sự thờ ơ của các chuyên gia

Điều làm cho việc xử lý phần mềm khó khăn tới như vậy là do người ta buộc phải suy nghĩ như cách một phần mềm hoạt động. Giờ đây, họ giải quyết mọi thứ bằng cách thiết lập phần mềm mà người thường nhìn vào không thể biết được họ đang làm gì. Họ còn tạo ra các ngôn ngữ riêng cho máy tính như Fortran và C. Sự thật là không ai nhìn nhận và sửa chữa các lỗi một cách trực tiếp, mà họ chỉ tiếp tục tạo thêm phần mềm thay thế và viết hướng dẫn cho chúng mà thôi.

Ví dụ, trong một sự cố phần mềm điển hình vào năm 2009, cô Jean Bookout gặp tai nạn do sự cố hỏng hệ thống phần mềm dẫn đến kẹt phanh khi đang điều khiển chiếc Toyota Camry. Sau tai nạn đó cô bị hôn mê sâu suốt 1 tháng. Cô Jean đã yêu cầu hãng Toyota bồi thường, nhưng họ lại chối bỏ trách nhiệm và đổ lỗi cho thảm xe thiết kế quá bất tiện, bàn đạp “quá dính” và lỗi do người lái. Thậm chí, các nhà chức trách đã đưa các chuyên gia phần mềm từ NASA để phân tích vấn đề trong vòng 10 năm nhưng họ không thể đưa ra bất kỳ bằng chứng nào để chứng minh lỗi là do phần mềm hay không.

May sao ngay sau đó, trong quá trình cô Bookout kiện hãng xe Toyota, một nhân chứng bên nguyên đơn là Michael Barr đã chứng minh được lỗi là do phần mềm sau khi ông tiếp tục nghiên cứu những gì mà các chuyên gia NASA để lại, một loại mã phức tạp có tên là “spaghetti” đã làm rối loạn phần mềm. Những dòng mã hóa tự động chuyển sang mã “spaghetti” sau khi chiếc xe đã được sử dụng nhiều năm, những loại mã này cứ chồng lên nhau và lúc xảy ra tai nạn là lúc phần mềm đã nghẽn không thể tiếp tục xử lý thông tin. Bằng chứng của anh Barr đã được chấp nhận và nguyên đơn thắng kiện với số tiền bồi thường lên đến 3 triệu USD cho gia đình cô Bookout.

Vấn đề được đặt ra ở đây là các kỹ sư và lập trình viên cảm thấy vô cùng khó khăn để có thể bắt kịp tiến độ phát triển với những thứ mà họ làm ra, mặc dù ngày càng nhiều hệ thống quan trọng được lập trình và ngày càng phức tạp và kết nối với nhau. Nếu họ không thể bắt kịp, họ sẽ phải đương đầu với những tình huống xấu nhất có thể xảy ra. Không thể phủ nhận những tiện ích mà công nghệ phần mang lại cho người trong cuộc sống hiện đại.

Tuy nhiên, “kỹ thuật số hóa” tràn lan sẽ dần khiến con người trở nên bị động, lệ thuộc vào công nghệ. Các phần mềm có thể giúp con người làm việc với năng suất cao hơn, nhưng một lỗi xảy ra, các sự cố sẽ lan ra toàn bộ hệ thống và làm chúng hoạt động trì trệ, hoặc không hoạt động được. Đến lúc đó, thiệt hại gây là điều không thể tránh khỏi. Do đó, để đảm bảo tính an toàn và phục vụ tốt cho con người, các chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ phần mềm cần có những biện pháp quản lý, nâng cấp cũng như sửa chữa các phần mềm để giảm thiểu các rủi ro khi vận hành.

cuoc xam lang cua cong nghe phan mem Vì sao IBM dừng hình thức cho nhân viên làm việc tại nhà?

Việc “ông lớn” ngành công nghệ thông tin IBM quyết định xóa bỏ hình thức làm việc từ xa (tại nhà) trong suốt nhiều thập ...

cuoc xam lang cua cong nghe phan mem Đà Nẵng có nhiều tiềm năng hợp tác về công nghệ phần mềm với Ấn Độ

Ngày 9-9, Chủ tịch UBND thành phố chủ trì buổi tiếp Đại sứ Vũ Sơn Thuỷ, Tân Tổng lãnh sự Việt Nam tại Mumbai, Ấn ...

cuoc xam lang cua cong nghe phan mem Số 193: Công nghệ phần mềm

LTS. Là một trong 10 thị trường gia công phần mềm hấp dẫn nhất thế giới, công nghệ phần mềm Việt Nam đang đứng trước ...

Thu Thảo (theo The Atlantic)

Xem nhiều

Đọc thêm

Triều Tiên cảnh báo gắt về tập trận 3 bên Mỹ-Nhật-Hàn; Washington nhắc lại cam kết an ninh ‘vững chắc như thép’ với Seoul

Triều Tiên cảnh báo gắt về tập trận 3 bên Mỹ-Nhật-Hàn; Washington nhắc lại cam kết an ninh ‘vững chắc như thép’ với Seoul

Bình Nhưỡng lên án Mỹ tiến hành các cuộc tập trận chung và triển khai khí tài tại Bán đảo Triều Tiên, cảnh báo có thể leo thang thành chiến ...
Xe điện hạng sang Volvo ES90 sẽ ra mắt vào tháng 3/2025,  giá dự kiến từ 2 tỷ đồng

Xe điện hạng sang Volvo ES90 sẽ ra mắt vào tháng 3/2025, giá dự kiến từ 2 tỷ đồng

Hãng xe Thụy Điển vừa chốt lịch ra mắt của mẫu sedan thuần điện hạng sang Volvo ES90 vào đầu năm 2025 với mức giá quy đổi dự kiến từ ...
Vì sao trời lạnh dễ bị đau nhức xương khớp? Những cách giúp giảm đau tại nhà hiệu quả

Vì sao trời lạnh dễ bị đau nhức xương khớp? Những cách giúp giảm đau tại nhà hiệu quả

PGS.TS.BS. Nguyễn Thị Kim Liên cho biết, cơn đau nhức xương khớp có thể xuất hiện nhiều hơn khi trời lạnh và đưa ra tư vấn cách giúp giảm đau.
Cận cảnh xe điện Hyundai Ioniq 9 vừa ra mắt, tầm vận hành tối đa 620 km/sạc

Cận cảnh xe điện Hyundai Ioniq 9 vừa ra mắt, tầm vận hành tối đa 620 km/sạc

Hãng xe Hàn Quốc vừa ra mắt mẫu xe điện ba hàng ghế Hyundai Ioniq 9 với tầm vận hành tối đa 620 km/sạc và chỉ mất 24 phút để ...
Rộ tin BYD Sealion 6 DM-i sắp ra mắt khách Việt, giá dự kiến hơn 700 triệu đồng

Rộ tin BYD Sealion 6 DM-i sắp ra mắt khách Việt, giá dự kiến hơn 700 triệu đồng

Những đại lý đã bắt đầu nhận cọc mẫu SUV BYD Sealion 6 DM-i với mức giá khởi điểm dự kiến chỉ hơn 700 triệu đồng, xe sẽ cạnh tranh ...
Người Việt Nam đầu tiên nhận giải TechWomen 100 Vương quốc Anh

Người Việt Nam đầu tiên nhận giải TechWomen 100 Vương quốc Anh

Tiến sĩ Nguyễn Thụy Bá Linh trở thành nhà khoa học Việt Nam đầu tiên giành Giải thưởng TechWomen 100 của Anh.
Kiến tạo lòng tin, thúc đẩy đối thoại

Kiến tạo lòng tin, thúc đẩy đối thoại

ADMM+ ngày càng thể hiện vai trò là nền tảng cho hợp tác trên thực tế và có ý nghĩa giữa ASEAN với các nước bên ngoài khu vực trong lĩnh vực an ninh.
Bước đi lịch sử tại Hội nghị thượng đỉnh G20

Bước đi lịch sử tại Hội nghị thượng đỉnh G20

Đánh thuế giới siêu giàu là một trong những chủ đề quan trọng tại Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới.
Thế giới sẽ thế nào khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Thế giới sẽ thế nào khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Trở lại Nhà Trắng một cách mạnh mẽ, áp đảo, Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ 'đối đãi' với thế giới như thế nào trong nhiệm kỳ 2.0 vẫn là câu hỏi bỏ ngỏ.
Tuần lễ cấp cao APEC 2024: Thúc đẩy nguyên tắc đa phương

Tuần lễ cấp cao APEC 2024: Thúc đẩy nguyên tắc đa phương

Không chỉ thúc đẩy hợp tác khu vực, Tuần lễ cấp cao APEC từ 10 đến 16/11 tại Peru còn là cơ hội để thúc đẩy các nguyên tắc đa phương.
Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel tiến hành tập kích đường không vào nhiều mục tiêu ở Iran. Đợt tấn công trả đũa của Israel có những điểm đáng chú ý và đặt ra nhiều vấn đề.
Phần Lan-Trung Quốc: Van giảm áp

Phần Lan-Trung Quốc: Van giảm áp

Không chỉ thúc đẩy quan hệ song phương, chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Phần Lan còn góp phần ổn định quan hệ Trung Quốc EU...
Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Rất có thể chính sách 'gây áp lực tối đa' của Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ không còn tác dụng với Iran khi ở thời điểm hiện nay.
Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Sự trở lại của ông Donald Trump không chỉ đánh dấu bước ngoặt trong chính trị Mỹ mà còn hứa hẹn ảnh hưởng sâu rộng đến khu vực Nam bán cầu.
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Phiên bản di động