Cựu quan chức WHO: Loay hoay ngăn chặn đại dịch Covid-19, thế giới không học được gì sau SARS?

Quang Đào
TGVN. Bà Pascale Brudon, nguyên Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam băn khoăn, chống chọi với đại dịch viêm đường hô hấp cấp Covid-19 do chủng mới của virus corona (SARS-CoV-2) gây ra hiện nay, thế giới không học được gì sau dịch SARS trong quá khứ? 
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
cuu quan chuc who loay hoay ngan chan dai dich covid 19 lieu the gioi khong hoc duoc gi sau sars Một tuần sau Chỉ thị 16, thế giới ngạc nhiên với sự thần kỳ của Việt Nam trong phòng chống dịch Covid-19
cuu quan chuc who loay hoay ngan chan dai dich covid 19 lieu the gioi khong hoc duoc gi sau sars Chợ hải sản Vũ Hán, Trung Quốc có thể không phải ổ dịch Covid-19 đầu tiên của thế giới?
cuu quan chuc who loay hoay ngan chan dai dich covid 19 lieu the gioi khong hoc duoc gi sau sars
Bà Pascale Brudon, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam từ năm 1999-2004.

Khi đại dịch SARS (Hội chứng hô hấp cấp tính nặng) tấn công thế giới vào cuối năm 2002 và năm 2003, bà Pascale Brudon còn là Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam. Vào thời điểm đó, Việt Nam được coi là quốc gia đầu tiên trên thế giới khống chế dịch SARS thành công. Bà Brudon cũng chính là người đã làm việc bên cạnh bác sĩ người Italy Carlo Urbani, bác sĩ đầu tiên trên thế giới nhận diện virus gây ra bệnh SARS và qua đời vì SARS trong khi tìm cách bảo vệ người khác khỏi dịch này.

Mới đây, trong bài trả lời phỏng vấn tờ Mediapart của Pháp, bà Brudon lo lắng rằng cái chết của bác sĩ Carlo Urbani là vô ích khi bài học về dịch SARS đã bị thế giới lãng quên. Bà cũng đánh giá khá nghiêm khắc về những biến chuyển của WHO kể từ năm 2003, khiến cho tổ chức này gần như bất lực trong công tác ngăn chặn dịch bệnh lan rộng ra thế giới, một phần cũng vì sự "thiên vị" đối với Trung Quốc.

Căn bệnh nguy hiểm đầu tiên của thế kỷ

SARS là căn bệnh nghiêm trọng với khả năng lây nhiễm cao đầu tiên xuất hiện vào thế kỷ XXI. Những ca bị nhiễm SARS bắt đầu xuất hiện vào tháng 11/2002 ở Trung Quốc. Báo cáo chính thức đầu tiên về bệnh viêm phổi phi điển hình này đã đến WHO vào tháng 2/2003. Sau đó, mọi thứ đã diễn ra rất nhanh.

Tại mỗi “điểm nóng”, người ta chứng kiến một sự gia tăng nhanh các ca nhiễm bệnh, đặc biệt ở các nhân viên y tế khi tiếp xúc với người bệnh. Trong vòng chưa đầy 3 tháng, tổng số ca nhiễm SARS vượt quá 8.000, số tử vong vượt quá 900 và bệnh dịch được ghi nhận ở hơn 30 quốc gia. Nỗi sợ dịch SARS đã lan ra khắp thế giới nhanh hơn cả con virus.

Theo bà Brudon, dịch SARS xâm nhập Việt Nam khi một người nhiễm virus đến Hà Nội vào ngày 23/2/2003 từ Hong Kong (Trung Quốc) và tới khám tại Bệnh viện Việt-Pháp. Vào ngày 28/2, văn phòng WHO tại Việt Nam được liên lạc để cùng nghiên cứu và tìm cách chữa trị cho bệnh nhân với căn bệnh kỳ lạ này.

"Bác sĩ Carlo Urbani khi đó là người chịu trách nhiệm về các bệnh truyền nhiễm và là một bác sĩ giỏi. Kể từ ngày 3/3, sau vài ngày đến Bệnh viện Việt-Pháp để chăm sóc bệnh nhân, bác sĩ Urbani đã hiểu rằng, thế giới đang phải đối mặt với thứ gì đó vô hình, nguy hiểm và chưa ai biết tới", bà Pascale Brudon chia sẻ.

Sau đó, văn phòng WHO tại Việt Nam đã hợp tác chặt chẽ, nỗ lực thu thập thông tin về dịch bệnh mà sau này thế giới biết đến là SARS.

cuu quan chuc who loay hoay ngan chan dai dich covid 19 lieu the gioi khong hoc duoc gi sau sars
Bác sĩ người Italy Carlo Urbani (1956-2003).

Phản ứng nhanh và quyết liệt

Rất nhanh chóng, bà Brudon cùng đội ngũ WHO đã thuyết phục Chính phủ Việt Nam rằng đây là một dịch bệnh nghiêm trọng và cần phải đưa ra các biện pháp phòng chống mạnh mẽ. WHO và Chính phủ Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ để phân tích và theo dõi dịch bệnh.

30 chuyên gia từ các trung tâm khoa học uy tín nhất trên thế giới và các tổ chức phi chính phủ đã đến Việt Nam trong khoảng thời gian từ ngày 10/3 đến cuối tháng 4. Cùng với đội ngũ nhân viên của Bộ Y tế và bệnh viện, họ đã tiến hành các nghiên cứu về dịch tễ học, thu thập mẫu và tăng cường các biện pháp kiểm soát lây nhiễm.

Ngày 28/4, chỉ 45 ngày kể từ khi phát hiện ca bệnh đầu tiên, Việt Nam được WHO công nhận là quốc gia đầu tiên trên thế giới ngăn chặn thành công dịch SARS. Đó là một thành tựu lớn bởi khi đó Việt Nam được coi là một quốc gia nghèo và đang phát triển.

"Việt Nam đã ngăn chặn dịch SARS thành công nhờ tốc độ phản ứng nhanh, những biện pháp kiểm soát quyết đoán, tính minh bạch cao và có một chút gì đó may mắn khi đã sớm thực hiện biện pháp ngăn chặn được sự lây lan của bệnh nhân đầu tiên.

Họ đã không giấu thông tin về bệnh dịch giống như Trung Quốc và đã hợp tác chặt chẽ với thế giới để cùng nhau đối chọi lại với dịch bệnh", nguyên Giám đốc WHO tại Việt Nam nói.

Đồng thời, thế giới chứng kiến ​​một sự hợp tác quốc tế về khoa học và y tế chưa từng có tiền lệ, gạt bỏ qua một bên sự cạnh tranh và những lợi ích kinh tế tiềm năng to lớn, chỉ vì lợi ích duy nhất là giải quyết vấn đề y tế cộng đồng đang đe dọa người dân.

Phản ứng toàn cầu do WHO điều phối bao gồm một hệ thống liên kết, theo thời gian thực, để cung cấp sự hỗ trợ và kiến thức chuyên môn cho những quốc gia bị ảnh hưởng.

Theo bà Brudon, một mạng lưới bao gồm 11 phòng thí nghiệm tiên tiến được thành lập để xác định tác nhân gây bệnh SARS và để hoàn chỉnh một xét nghiệm chẩn đoán đáng tin cậy.

Ngày 17/4/2003, một loại virus mới, chưa được biết đến cho đến lúc bấy giờ, mang tên virus corona được phát hiện nhờ lá phổi của bác sĩ Carlo Urbani, người đã tử vong vì chính dịch bệnh mà mình nghiên cứu.

cuu quan chuc who loay hoay ngan chan dai dich covid 19 lieu the gioi khong hoc duoc gi sau sars
Nhóm chuyên gia WHO và Trung Quốc tại Bệnh viện Đồng Tể ở Vũ Hán, Trung Quốc. (Nguồn: Reuters)

Những bài học bị lãng quên

Dịch Covid-19 và dịch SARS đều do những chủng virus corona gây ra. Trong khi Covid-19 có thể lây lan ngay khi người bệnh gặp những triệu chứng nhẹ, hoặc không có bất kỳ triệu chứng gì thì SARS chỉ truyền nhiễm khi người bệnh có các triệu chứng nghiêm trọng. Do đó, với bệnh SARS, người ta có thêm thời gian để đưa ra các biện pháp cách ly hơn.

Cho đến bây giờ, bà Brudon vẫn không kìm được xúc động khi nói về bác sĩ Urbani. Bà cho rằng, đáng lý ra, cái chết của bác sĩ Urbani và sự nguy hiểm của dịch SARS trong quá khứ phải đem lại cho toàn bộ các quốc gia trên thế giới và những cơ chế đa phương như WHO một sự cảnh giác nhất định.

Đáng tiếc thay, tình hình dịch Covid-19 đã diễn ra quá kinh hoàng, trở thành một đại dịch đúng nghĩa và gây ảnh hưởng đến toàn thế giới.

Lịch sử chỉ ra rằng, các loài virus mới, các dịch bệnh mới sẽ tiếp tục xuất hiện trong tương lai và sẽ tạo ra những cuộc khủng hoảng y tế, tác động tới nhiều mặt khác của thế giới, giống như hiện nay.

Theo bà Brudon, WHO, đặc biệt là Tổng giám đốc Tedros Adhanom Ghebreyesus đã không làm tốt nhiệm vụ của mình khi không có bất cứ hành động gì để kiểm chứng khi thành phố Vũ Hán rộ lên thông tin về một loại bệnh viêm đường hô hấp mới vào cuối năm 2019. Điều đó khiến cho thế giới bắt nhịp chậm với dịch bệnh và phải thực hiện các biện pháp khẩn cấp.

"Nếu chúng ta đã chú ý hơn vào đầu tháng 1 về những gì đang xảy ra ở Trung Quốc và nhớ về bài học quá khứ thì chắc rằng dịch Covid-19 đã không lan rộng, và thế giới có thể sớm hoạt động bình thường, chứ không phải chịu sự cách ly và phong tỏa toàn cầu như hiện nay", bà Brudon nhấn mạnh.

Giờ đây, nhiều quốc gia, trong đó có nước Pháp, đã quên đi bài học SARS. Đối với nhiều nước, y tế đã không còn là mục tiêu được chú ý đến và bị áp dụng chính sách thắt lưng buộc bụng.

Giờ đây, người ta chỉ chú ý đến tình hình căng thẳng quốc tế, sức mạnh thị trường... mà quên đi những rủi ro y tế có thể ảnh hưởng đến chính phủ và công dân các nước như thế nào.

Theo cựu quan chức WHO, các quốc gia khác, đáng chú ý là ở châu Á (như Hàn Quốc, Singapore, Việt Nam...) đã có những chuẩn bị về những vấn đề y tế cộng cộng khi ở gần tâm dịch, khác với các quốc gia châu Âu và Mỹ. Và khi SARS-CoV-2 đến, họ nhanh chóng đưa ra những biện pháp cần thiết, và đã được thừa nhận là hiệu quả nhất như: phát hiện bệnh, cách ly, truy tìm các mối tiếp xúc, yêu cầu toàn bộ người dân đeo khẩu trang…

Câu chuyện về chiếc khẩu trang tưởng chừng đơn giản nhưng giờ đây vẫn là một vấn đề được đưa ra bàn luận và chưa có hồi kết.

Cuối bài phỏng vấn, bà Brudon bày tỏ hy vọng rằng, dù đã có những sai lầm, nhưng giờ đây, thế giới, các chính trị gia và nhà khoa học cần đẩy mạnh sự hợp tác quốc tế và cùng với WHO xây dựng các chiến lược tiếp theo để nhanh chóng đẩy lùi dịch Covid-19 và sớm đưa thế giới trở lại bình thường.

Ngoài ra, nguyên Giám đốc WHO tại Việt Nam cũng mong mỏi các loại thuốc hay vaccine phòng bệnh Covid-19 sẽ sớm được phát minh và những công ty dược hãy bỏ qua câu chuyện lợi nhuận ra một bên. Nhưng dường như, điều này là hơi khó để thành hiện thực, ít nhất trong thời điểm hiện nay.

cuu quan chuc who loay hoay ngan chan dai dich covid 19 lieu the gioi khong hoc duoc gi sau sars Lao đao bởi khủng hoảng từ đại dịch Covid-19, tăng trưởng kinh tế châu Á sẽ giảm tới mức nào?

TGVN. Các nhà kinh tế nhận định, cú sốc từ đại dịch Covid-19 là rủi ro lớn nhất đối với các nền kinh tế khu vực ...

cuu quan chuc who loay hoay ngan chan dai dich covid 19 lieu the gioi khong hoc duoc gi sau sars Các nhà tình báo làm gì trong đại dịch Covid-19?

TGVN. Giống như nhiều cuộc chiến trong suốt chiều dài lịch sử, trong trận chiến với đại dịch Covid-19, các cơ quan tình báo có vai ...

cuu quan chuc who loay hoay ngan chan dai dich covid 19 lieu the gioi khong hoc duoc gi sau sars Chỉ trích WHO 'thiên vị' Trung Quốc trong dịch Covid-19, Tổng thống Mỹ đe dọa ngừng tài trợ

TGVN. Ngày 7/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đe dọa "tạm ngừng" tài trợ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cho rằng cơ ...

Quang Đào (theo Mediapart)

Bài viết cùng chủ đề

Dịch virus corona

Xem nhiều

Đọc thêm

Đối ngoại trong tuần: Nâng cấp quan hệ với Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện; Việt Nam trúng cử làm thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031

Đối ngoại trong tuần: Nâng cấp quan hệ với Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện; Việt Nam trúng cử làm thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031

Báo TG&VN điểm lại một số hoạt động nổi bật của đối ngoại Việt Nam trong tuần từ 18-25/11.
Giá vàng hôm nay 26/11/2024: Giá vàng bất ngờ ‘quay xe’, chịu sức ép từ quyết định của ông Trump, vàng nhẫn và vàng miếng đồng loạt lao dốc

Giá vàng hôm nay 26/11/2024: Giá vàng bất ngờ ‘quay xe’, chịu sức ép từ quyết định của ông Trump, vàng nhẫn và vàng miếng đồng loạt lao dốc

Giá vàng hôm nay 26/11/2024, Giá vàng bất ngờ quay đầu giảm mạnh. Hai yếu tố gây sức ép lên kim loại quý. Giá vàng nhẫn, vàng miếng thuận đà ...
Giá tiêu hôm nay 26/11/2024: Thị trường chưa có dấu hiệu tác động mạnh, đà tăng vẫn được đánh giá cao

Giá tiêu hôm nay 26/11/2024: Thị trường chưa có dấu hiệu tác động mạnh, đà tăng vẫn được đánh giá cao

Giá tiêu hôm nay 26/11/2024 tại thị trường trong nước đi ngang ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 139.000 – 140.000 đồng/kg.
Vinh danh 22 tác phẩm khơi dậy tự hào dân tộc và khát vọng phát triển đất nước nơi biên cương

Vinh danh 22 tác phẩm khơi dậy tự hào dân tộc và khát vọng phát triển đất nước nơi biên cương

Ban tổ chức đã vinh danh 22 tác phẩm xuất sắc nhất của cuộc thi tham gia cuộc thi ảnh nghệ thuật 'Tự hào một dải biên cương'.
Tổng Bí thư Tô Lâm trao đổi chuyên đề ‘Kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam’

Tổng Bí thư Tô Lâm trao đổi chuyên đề ‘Kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam’

Một số nhận thức cơ bản về kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, Tổng Bí thư nhấn mạnh, đó là kỷ nguyên phát triển, kỷ nguyên ...
Tập đoàn Ericsson mong muốn nghiên cứu, phát triển các sản phẩm, công nghệ mới tại Việt Nam

Tập đoàn Ericsson mong muốn nghiên cứu, phát triển các sản phẩm, công nghệ mới tại Việt Nam

Thủ tướng đề nghị Tập đoàn Ericsson đẩy mạnh hợp tác với Việt Nam, không chỉ mở rộng thương mại mà còn hợp tác theo chiều sâu, mang tính chiến ...
Tin thế giới 25/11: Ukraine tấn công kho dầu Nga, Tổng thống Philippines bị đe dọa ám sát, Niger nổi giận với EU

Tin thế giới 25/11: Ukraine tấn công kho dầu Nga, Tổng thống Philippines bị đe dọa ám sát, Niger nổi giận với EU

Báo Thế giới và Việt nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong 24h.
Đại sứ Israel tại Mỹ 'thắp lên hy vọng' về tương lai lệnh ngừng bắn với Hezbollah

Đại sứ Israel tại Mỹ 'thắp lên hy vọng' về tương lai lệnh ngừng bắn với Hezbollah

Đại sứ Israel tại Washington tuyên bố, một thỏa thuận ngừng bắn nhằm chấm dứt giao tranh giữa Tel Aviv và Hezbollah có thể được đạt được trong vài ngày tới.
Biểu tình bùng phát ở Pakistan, yêu cầu trả tự do cho cựu Thủ tướng Imran Khan

Biểu tình bùng phát ở Pakistan, yêu cầu trả tự do cho cựu Thủ tướng Imran Khan

Vào ngày 25/11, hàng trăm người Pakistan đã tham gia cuộc tuần hành đòi trả tự do cho cựu Thủ tướng bị giam giữ Imran Khan.
Tình hình Lebanon: Beirut tố Israel gửi 'thông điệp đẫm máu' từ chối hòa giải, Mỹ dọa rút khỏi đàm phán ngừng bắn

Tình hình Lebanon: Beirut tố Israel gửi 'thông điệp đẫm máu' từ chối hòa giải, Mỹ dọa rút khỏi đàm phán ngừng bắn

Ngày 24/11, Thủ tướng lâm thời của Lebanon Najib Mikati cáo buộc rằng, Israel từ chối giải pháp chính trị cho xung đột với lực lượng Hezbollah.
Thủ tướng Malaysia công du Hàn Quốc: Cùng xây dựng quan hệ Đối tác chiến lược, hợp tác quốc phòng là biểu tượng của lòng tin

Thủ tướng Malaysia công du Hàn Quốc: Cùng xây dựng quan hệ Đối tác chiến lược, hợp tác quốc phòng là biểu tượng của lòng tin

Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim đang có chuyến công du tới Hàn Quốc từ ngày 24-26/11, theo lời mời của Tổng thống nước chủ nhà Yoon Suk Yeol.
Hezbollah dội 250 tên lửa vào Israel, nỗ lực ngừng bắn gặp trở ngại

Hezbollah dội 250 tên lửa vào Israel, nỗ lực ngừng bắn gặp trở ngại

Lực lượng Hezbollah ngày 24/11 đã bắn khoảng 250 tên lửa và các loại đạn pháo khác vào Israel.
Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Việc Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa của Mỹ tấn công quân sự trên đất Nga có thể chuyển xung đột sang giai đoạn quyết liệt hơn.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Các eo biển chiến lược: Từ điểm nghẽn trở thành cầu nối

Các eo biển chiến lược: Từ điểm nghẽn trở thành cầu nối

Các eo biển chiến lược luôn là công cụ địa kinh tế, địa chính trị đặc biệt để duy trì vị thế và gia tăng sức mạnh quốc gia.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Phiên bản di động