Đại dịch Covid-19: Dịch bệnh hay khủng hoảng?

Dịch Dung
Phân tích và Bình luận chính trị
TGVN. Đại dịch Covid-19 có khiến thế giới lâm vào khủng hoảng kinh tế? Cuộc khủng hoảng dịch bệnh Covid-19 có gì khác so với các khủng hoảng từng xảy ra? Phân tích của báo Thế giới & Việt Nam.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
dai dich covid 19 dich benh hay khung hoang Chính trường nước Mỹ mùa covid-19: Nhất cử lưỡng tiện
dai dich covid 19 dich benh hay khung hoang Covid-19: Cuộc chơi với Thuyết âm mưu
dai dich covid 19 dich benh hay khung hoang
Dịch bệnh không phải là khủng hoảng mà là tác nhân có thể đưa đến khủng hoảng. (Ảnh minh họa của Middle East monitor)

Cho đến thời điểm hiện tại, tức là hơn ba tháng kể từ khi dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp Covid-19 do virus corona chủng mới gây ra bùng phát ở Trung Quốc và con người chưa biết đến khi nào mới có thể chế ngự được, gần như ai ai cũng nhận thấy rằng, thế giới và con người trên thế giới ở thời sau dịch bệnh sẽ không còn như thời trước dịch bệnh. Dịch bệnh làm thay đổi thế giới. Nhưng câu hỏi về dịch bệnh này sẽ làm thay đổi thế giới như thế nào lại là rất khó trả lời được.

Đại dịch và khủng hoảng kinh tế

Dịch bệnh hiện tại không phải là dịch bệnh đầu tiên xảy ra trên Trái đất mà trước đó đã bùng phát nhiều dịch bệnh khác nhau. Chỉ riêng trong thế kỷ 20 và thập kỷ đầu của thế kỷ 21 đã xảy ra những đại dịch mà ai bây giờ nhìn lại vẫn còn cảm thấy hãi hùng: Dịch cúm Tây Ban Nha 1918-1920, dịch cúm châu Á 1957-1958, dịch cúm Hong Kong 1968-1970, dịch cúm Nga 1977-1978, hai lần dịch cúm trên thế giới 1995-1996, dịch SARS 2002-2005 và dịch cúm lợn 2009-2010. Rồi dịch Ebola và Mers hay cúm gà,.... Nhưng chưa có một đại dịch nào cương toả đồng thời toàn thế giới như dịch bệnh hiện tại.

Khủng hoảng kinh tế thế giới lại là chuyện khác. Những cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới hay có hệ luỵ trực tiếp tới kinh tế thế giới từ đầu thế kỷ 20 trở lại đây được đề cập đến thường xuyên nhất là cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929-1939, 2 cuộc khủng hoảng dầu lửa giai đoạn 1973-1974 và 1979, cuộc khủng hoảng tài chính, nợ công 2008-2009.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã chính thức xếp hạng dịch bệnh Covid-19 là đại dịch. Câu hỏi được đặt ra ngay là đại dịch này rồi đây có đẩy thế giới vào một cuộc khủng hoảng kinh tế hay không. Các thể chế tài chính và tiền tệ đa phương như Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), Ngân hàng thế giới (WB) hay Ngân hàng phát triển châu Á (ADB) cũng như Tổ chức thương mại thế giới (WTO) đều đã đưa ra dự báo không mấy lạc quan về triển vọng tăng trưởng của kinh tế và thương mại thế giới trong thời gian tới, đều đề cập đến kịch bản suy thoái và suy thoái mạnh, nhưng đều không đả động gì đến câu trả lời cho câu hỏi trên.

Dịch bệnh hiện tại khác biệt cơ bản so với tất cả những dịch bệnh trước đó ở hai điểm. Thứ nhất, nó hoành hành đồng thời trên khắp thế giới chứ không bị bó gọn trong vùng nào hay châu lục nào. Hệ luỵ của điều này là nó đe dọa đồng thời mọi nơi trên thế giới chứ không chỉ riêng đâu hay riêng ai và nó buộc tất cả mọi người, tất cả các quốc gia và vùng lãnh thổ phải đồng thời đối phó. Thứ hai là con người hiện chưa có và chưa biết đến khi nào mới có thể có được thuốc đặc trị và vaccine phòng ngừa. Hệ luỵ trực tiếp của điều này là thế giới chưa biết đến khi nào mới có thể kết thúc được thành công cuộc chiến chống lại dịch bệnh này.

Những khác biệt căn bản

Dịch bệnh không phải là khủng hoảng mà là tác nhân có thể đưa đến khủng hoảng. Nếu cứ coi nó là khủng hoảng đi để có được mẫu số chung so sánh với các cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới hay liên quan đến kinh tế thế giới đã xảy ra thì có thể thấy, ‘cuộc khủng hoảng dịch bệnh’ này khác biệt cơ bản so với những cuộc khủng hoảng kia ở hai điểm.

Thứ nhất, nó tác động trực tiếp và đồng thời đến cả bên cung và bên cầu chứ không chỉ tới có một bên và cội gốc của nó cũng không nằm trong hệ thống tài chính-ngân hàng quốc gia cũng như quốc tế. Hệ luỵ của điều này là việc khắc phục nó cần phải được tiếp cận theo cách hoàn toàn khác.

Tin liên quan
dai dich covid 19 dich benh hay khung hoang Đại dịch covid-19. Lối ra nào đây ?

Thứ hai, để nhanh chóng khắc phục được ‘cuộc khủng hoảng’ này, cái quyết định nhất và trước hết không phải là vũ khí tối tân hay công nghệ hiện đại, dự trữ ngoại tệ dồi dào hay tài nguyên thiên nhiên phong phú mà là hệ thống chăm sóc sức khoẻ và bảo hiểm y tế hoạt động thật sự hiệu quả cũng như bản lĩnh lãnh đạo và năng lực xử lý khủng hoảng của lãnh đạo đất nước.

Hệ luỵ của điều này là dịch bệnh làm bộc lộ rõ nét hơn bao giờ hết mức độ và phương diện dễ bị tổn thương của mọi quốc gia, mức độ thật sự của đồng thuận và đoàn kết trong nội bộ xã hội cũng như thực chất của mối quan hệ giữa nhà nước và người dân, cụ thể ở đây là nhà nước có đáp ứng được mong đợi và niềm tin của người dân hay không.

Trật tự thế giới mới sau đại dịch?

Hệ luỵ ở đây là qua công cuộc chống dịch bệnh sẽ lộ diện rõ mức độ tương thích giữa biểu hiện bề ngoài và thực chất bên trong của các hình thức tổ chức nhà nước và hệ thống chính trị trên thế giới. Ở đâu nhân văn và ưu việt hơn thì ở đó sẽ có được sự ổn định chính trị xã hội thực chất và bền vững hơn. Điều này được phản ánh ở mức độ tín nhiệm và tin tưởng mà người dân dành cho nhà nước trong bối cảnh dịch bệnh và khủng hoảng.

Từ sự nhận diện những khác biệt nói trên có thể nhìn ra được tác động của đại dịch hiện tại tới thế giới, khu vực và quốc gia. Dịch bệnh này không nhất khoát đưa đến khủng hoảng kinh tế thế giới nhưng nếu nó kéo dài hơn cả thời gian 7 tháng dai dẳng của đại dịch cúm Tây Ban Nha đồng thời, các nước, các vùng trên thế giới không dành ưu tiên chính sách hàng đầu cho việc đẩy lùi dịch bệnh thì khủng hoảng kinh tế thế giới sẽ có thể xảy ra.

Dịch bệnh này làm thay đổi thế giới nhưng chưa đủ để làm cho thế giới sau dịch bệnh khác biệt hoàn toàn so với trước đó. Thế giới có khác trước chứ không phải là một thế giới hoàn toàn mới. Cả thực trạng được coi là trật tự thế giới hiện tại cũng sẽ có thay đổi trên một số phương diện với mức độ nhất định nhưng dịch bệnh này chưa đủ để đưa lại một trật tự thế giới hoàn toàn mới.

dai dich covid 19 dich benh hay khung hoang Quan hệ Mỹ - Triều Tiên: Lạt mềm buộc chặt

TGVN. Giữa lúc đại dịch covid-19 căng thẳng tại Mỹ, Tổng thống Donald Trump lại “ngoại giao thư tín” với nhà lãnh đạo Kim Jong-un ...

dai dich covid 19 dich benh hay khung hoang Covid-19. Lằn ranh đỏ thời dịch bệnh

TGVN. Đối phó với dịch Covid-19 đòi hỏi phải nhận diện lại những lằn ranh đỏ trong nhận thức và hành động – điều rất ...

dai dich covid 19 dich benh hay khung hoang Covid-19: Thế giới thế nào sau dịch bệnh?

TGVN. Dịch bệnh covid-19 đặt ra thách thức rất lớn đối với xu thế toàn cầu hoá và hội nhập quốc tế. Thế giới và ...

Bài viết cùng chủ đề

Dịch virus corona

Xem nhiều

Đọc thêm

Khai trương trụ sở Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent: Nơi phát triển trí tuệ Việt - Dấu ấn 7 năm thành lập

Khai trương trụ sở Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent: Nơi phát triển trí tuệ Việt - Dấu ấn 7 năm thành lập

Ngày 1/11/ 2024, Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent chính thức khai trương trụ sở mới tại 86/42 Phổ Quang, Phường 2, Quận Tân Bình, TP. HCM. ...
Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Người đứng đầu cơ quan lập pháp Crimea Vladimir Konstantinov ngày 2/11 cáo buộc phương Tây đang bí mật cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine bằng nhiều chiêu ...
Doanh nhân Mai Phương: Đam mê, tâm huyết cùng Đông trùng hạ thảo

Doanh nhân Mai Phương: Đam mê, tâm huyết cùng Đông trùng hạ thảo

Thời điểm đại dịch Covid -19 bùng phát từ năm 2020 cũng là doanh nhân Nguyễn Thị Mai Phương nhận ra tiềm năng to lớn của thị trường các sản ...
Nguy cơ nạn đói đang gia tăng, Nam Sudan cần hơn 400 triệu USD

Nguy cơ nạn đói đang gia tăng, Nam Sudan cần hơn 400 triệu USD

Liên hợp quốc kêu gọi khẩn cấp quyên góp 404 triệu USD nhằm hỗ trợ các hoạt động viện trợ nhân đạo tại Nam Sudan trong năm tới trong bối ...
Ông Nghiêm Xuân Thành giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa

Ông Nghiêm Xuân Thành giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa

Chiều 2/11, tại thành phố Nha Trang, Tỉnh ủy Khánh Hòa tổ chức hội nghị công bố quyết định của Bộ Chính trị về công tác cán bộ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Chương trình của tỷ phú Elon Musk tặng 1 triệu USD ngẫu nhiên cho cử tri khi tham gia bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 5/11 tới vướng vào kiện ...
Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ truyền thống Mỹ-Anh có thể sẽ đổi khác, khi cuộc bầu cử sắp tới mở ra hai viễn cảnh khác nhau cho mối thâm tình này.
Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Phó Tổng thống Kamala Harris đã có bài phát biểu khép lại chiến dịch tranh cử tại công viên Ellipse ở Washington, D.C.
'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 sẽ có ảnh hưởng lớn đến cục diện xung đột Nga-Ukraine.
Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Bất kể ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, chính quyền Washington mới cần tiếp tục xây dựng quan hệ hợp tác tốt đẹp với Ấn Độ.
Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Sức ảnh hưởng toàn cầu đang gia tăng của BRICS định vị nhóm này sẽ là một nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai.
Chiến lược số hóa và người cao tuổi - Nhìn từ kinh nghiệm Nhật Bản

Chiến lược số hóa và người cao tuổi - Nhìn từ kinh nghiệm Nhật Bản

Theo Will Fee - nhà nghiên cứu của Tập đoàn Yuri có trụ sở tại Tokyo và là tác giả bài viết trên tờ Nikkei Asia có tiêu đề 'các nhà tuyển dụng Nhật Bản ...
Phiên bản di động