| Đại sứ Na Uy tại Việt Nam Hilde Solbakken. |
Ngày 17/5/1814, cách đây 210 năm, bản Hiến pháp Na Uy ra đời. Đây là bản Hiến pháp thành văn lâu đời thứ hai trên thế giới hiện vẫn được sử dụng, và là bản Hiến pháp rất cấp tiến vào thời điểm bấy giờ với các ý tưởng về quyền tự chủ dân tộc và quyền tự quyết định của người dân. Bản Hiến pháp Na Uy thể hiện những giá trị nền tảng của đất nước chúng tôi: tự do, bình đẳng, dân chủ, và các quyền cơ bản của con người.
Ở Na Uy, ngày 17/5 luôn ngập tràn các lễ kỷ niệm tưng bừng với các bài hát và giai điệu sôi động, đặc biệt dành cho trẻ em vì trẻ em là tương lai của đất nước. Ngày Hiến pháp của chúng tôi còn được gọi là “barnas dag” (tiếng Na Uy là “ngày của trẻ em”). Bạn có thể thấy trẻ em diễu hành trên mọi con phố, mặc trang phục lễ hội, hát quốc ca và vẫy cờ đầy tự hào.
Năm 2024 cũng là năm có nhiều lễ kỷ niệm quan trọng ở Việt Nam - 70 năm ngày ký Hiệp định Geneva và 10 ngày trước - lễ kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, một dấu mốc vô cùng quan trọng trong cuộc đấu tranh vì độc lập và tự do của dân tộc Việt Nam. Chủ tịch Hồ Chí Minh của các bạn từng nói: Không có gì quý hơn độc lập tự do.
Vào ngày mà chúng ta tôn vinh tự do và độc lập dân tộc, chúng ta cũng nghĩ tới những người dân mà quyền tự do của họ đang bị đe dọa ở nhiều nơi khác trên thế giới.
Đề cao luật pháp quốc tế và các nguyên tắc trong Hiến chương Liên hợp quốc, và nỗ lực xây dựng một hệ thống đa phương vững mạnh là những ưu tiên cốt lõi trong chính sách đối ngoại của cả Na Uy và Việt Nam. Chính vì vậy, lễ kỷ niệm Ngày Hiến pháp của Na Uy 17/5 tại Hà Nội cũng là dịp để chúng tôi kỷ niệm quan hệ hợp tác giữa Na Uy và Việt Nam.
Năm vừa qua, sự kiện nổi bật nhất trong quan hệ giữa hai nước chúng ta phải kể tới chuyến thăm chính thức Na Uy vào cuối tháng 11/2023 của Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân. Thật vinh dự khi được đón tiếp đoàn cấp cao Việt Nam tại Oslo vào những ngày đầu Đông đẹp hiếm hoi của Na Uy. Tôi hy vọng, trong nhiệm kỳ Đại sứ của mình ở Việt Nam, hai nước chúng ta sẽ trao đổi thêm nhiều đoàn như vậy.
Tôi tự hào nhận thấy rất nhiều hoạt động mà Na Uy và Việt Nam đang cùng nhau thực hiện đều nhằm mục đích tìm kiếm giải pháp cho những thách thức toàn cầu. Để đối phó với biến đổi khí hậu, chúng ta hợp tác trong quá trình chuyển đổi năng lượng xanh - trong khuôn khổ Hiệp định Đối tác về chuyển dịch năng lượng công bằng (JETP) hay phát triển điện gió xa bờ. Để thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn, chúng ta cùng nỗ lực phát triển chuỗi giá trị nhựa để cải thiện hiệu quả quản lý chất thải và bảo vệ môi trường.
Điểm chung nổi bật nhất của hai nước là đường bờ biển dài. Chúng ta lần lượt là các nước xuất khẩu thủy hải sản lớn thứ hai và thứ ba trên thế giới, đều coi trọng sự cần thiết phải quản lý hiệu quả nguồn tài nguyên biển. Nuôi trồng thủy sản biển bền vững là một yếu tố quan trọng bảo đảm an ninh lương thực cho tương lai.
Một minh chứng nữa cho mối quan hệ hợp tác Na Uy-Việt Nam là sự góp mặt của cộng đồng doanh nghiệp Na Uy tại Việt Nam, những công ty đã và đang đầu tư, sản xuất, và tạo công ăn việc làm cho thị trường trong nước. Có thể kể đến một số cái tên như Equinor, Mainstream và Scatec hoạt động trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, bao gồm cả điện gió ngoài khơi; Jotun - một trong những nhà cung cấp sơn và chất phủ hàng đầu thế giới; Tomra – nhà cung cấp các giải pháp công nghệ hỗ trợ việc phân loại và tái chế nhựa phục vụ nền kinh tế tuần hoàn; Hội đồng hải sản Na Uy và Thoresen Vinama - công ty Na Uy hoạt động trong lĩnh vực vận tải biển và thương mại tại Việt Nam từ năm 1993.
Tôi muốn nhắc đến tên của một người Na Uy mới đến Việt Nam. Đó là Jon Fosse, nhà văn Na Uy, người vừa đoạt giải thưởng Nobel Văn học năm 2023. Chúng tôi rất vui khi được biết ba trong số rất nhiều tác phẩm của Jon Fosse đã được dịch sang tiếng Việt và được hai nhà xuất bản của Việt Nam mới phát hành trong tháng Năm này. Văn học là phương tiện giao lưu văn hóa sâu rộng vì nó có thể kết nối con người xuyên biên giới, thuộc mọi ngôn ngữ và thời đại.
Nhân kỷ niệm Ngày Hiến pháp Na Uy 17/5, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới các bạn Việt Nam và các đối tác của Na Uy vì sự hợp tác của các bạn. Nhìn về tương lai, chúng tôi cam kết hợp tác chặt chẽ hơn với Việt Nam và cộng đồng quốc tế vì một Việt Nam xanh hơn và bền vững hơn!