Đàm phán biên giới Việt – Trung: Chuyện kể của người trong cuộc (Kỳ cuối)

KHÁNH NGUYỄN
TGVN. Hai gói đàm phán mà Đại sứ Nguyễn Hồng Thao tham gia để hoàn tất hồ sơ cho công tác phân giới cắm mốc ở biên giới đất liền Việt Nam – Trung Quốc rất quan trọng.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Đàm phán biên giới Việt Nam-Trung Quốc: Chuyện kể của người trong cuộc (Kỳ 1)

Đàm phán biên giới Việt Nam-Trung Quốc: Chuyện kể của người trong cuộc (Kỳ 1)

Hai gói đàm phán cuối cùng mà Đại sứ Nguyễn Hồng Thao được tham gia để hoàn tất hồ sơ cho công tác phân giới cắm mốc ở biên giới đất liền Việt Nam – Trung Quốc là hai gói vô cùng quan trọng, nhạy cảm: gói sáu cửa khẩu trong đó có cột mốc 1116-1117 tại cặp cửa khẩu quốc tế Hữu nghị - Hữu nghị quan và các mốc giới tại khu vực Thác Bản Giốc – Cửa sông Bắc Luân.

Mốc 1116 đã được cắm thành công tốt đẹp, nhưng chỉ còn chưa đầy 10 ngày cho một cuộc đàm phán đầy khó khăn phía trước: Các mốc giới tại khu vực cửa sông Bắc Luân – thác Bản Giốc.

Gặp khó ở Bản Giốc

Quỹ thời gian eo hẹp và đếm ngược để hoàn thành công tác PGCM, kết thúc quá trình đàm phán biên giới đầy khó khăn, thăng trầm từ 1974 chỉ còn tính từng ngày tiến tới ký kết Nghị định thư PGCM và bản đồ đính kèm, ghi nhận kết quả PGCM và ký các văn kiện pháp lý về quản lý, bảo vệ biên giới (Hiệp định về Quy chế quản lý biên giới, Hiệp định về cửa khẩu và quy chế quản lý cửa khẩu biên giới trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc).

dam phan bien gioi viet trung chuyen ke cua nguoi trong cuoc ky cuoi
Sơ đồ giải quyết khu vực sông Bắc Luân (bên trái) và sơ đồ giải quyết khu vực thác Bản Giốc. (Ảnh: Nhân vật cung cấp)

“Qua trao đổi, phía bạn cũng có vài ý kiến dường như muốn lùi thời hạn hoàn thành PGCM để các trưởng đoàn mới có thời gian nhìn nhận vấn đề. Đàm phán cấp Chính phủ về phân định Vịnh Bắc Bộ chấm dứt tại Hà Nội cuối năm 2000, vì vậy bạn cũng có ý muốn đàm phán cấp Chính phủ về biên giới đất liền sẽ tiến hành ở Bắc Kinh.

Nếu vậy cuộc đàm phán theo lịch 30/12/2008 bắt đầu tại Hà Nội sẽ không phải là phiên kết thúc vấn đề. Phía Việt Nam mong muốn kết thúc đàm phán tại Hà Nội đúng thời hạn. Đó là những vấn đề mà hai bên cần có sự trao đổi không chỉ cứng nhắc trong khuôn khổ đàm phán mà còn trên tinh thần xây dựng và tình hữu nghị truyền thống vốn có giữa hai nước, để hoàn thành mục tiêu chung đúng hạn”, Đại sứ Nguyễn Hồng Thao nhớ lại.

Cuối cùng, những nỗ lực từ cả hai phía đã được đền đáp xứng đáng khi cuộc họp giữa hai Trưởng đoàn (được tổ chức tại trụ sở Bộ Ngoại giao – số 1 Tôn Thất Đàm) vào trưa 31/12/2008 đã đi đến thống nhất các vấn đề cơ bản về vị trí các mốc giới cuối cùng tại khu vực cửa sông Bắc Luân và thác Bản Giốc và quan trọng nhất là nội dung của nó đã đảm bảo được lợi ích của cả hai bên.

“Hai đoàn thống nhất đến 17 giờ cùng ngày sẽ tổ chức họp báo tại Nhà khách Chính phủ (số 2 Lê Thạch) để ký Biên bản cuối cùng và ra Tuyên bố kết thúc đàm phán. Thông báo đã được phát đi cho các cơ quan truyền thông trong nước và quốc tế.

Tuy nhiên, “đêm 30 chưa phải là Tết”, các vấn đề liên tục nảy sinh và thành viên cả hai đoàn vẫn liên tục làm việc kể cả trong lúc di chuyển địa điểm họp nhằm đảm bảo có được tiếng nói chung trong sơ đồ thực địa kèm theo Biên bản sẽ được ký vào chiều tối cùng ngày”, ông nói.

Theo luật pháp quốc tế và Hiệp ước hoạch định biên giới 1999, biên giới sông suối đi theo trung tuyến luồng chính. Về mặt kỹ thuật, luồng sâu hiện tại ở phía Nam cồn Pò Thoong. Trong cuộc họp trưa cùng ngày, hai trưởng đoàn đã thống nhất đối với gói Thác Bản Giốc và cửa sông Bắc Luân, biên giới sẽ không đi theo luồng trung tuyến dòng chảy chính mà sẽ kết hợp giải pháp chính trị và giải pháp kỹ thuật.

Theo đó, tại thác Bản Giốc, Đường biên giới được thỏa thuận đi từ mốc 53 (cũ) lên cồn Pò Thoong, cắt qua cồn Pò Thoong (rộng 3ha), (phía Việt Nam 1/4 cồn, phía Trung Quốc 3/4 cồn) trước khi đổ vào nhánh chính của sông Quây Sơn quy thuộc ½ thác chính và toàn bộ thác phụ cho Việt Nam, ½ thác chính cho Trung Quốc.

Tại cửa sông Bắc Luân, đường biên giới quy thuộc ¾ bãi Tục Lãm (rộng 42 ha) và 1/3 bãi Dậu Gót cho Việt Nam, ¼ Tục Lãm và 2/3 bãi Dậu Gót cho Trung Quốc). Hai bên cũng đã ký Hiệp định về quy chế đi lại bảo đảm việc đi lại cho người dân tại khu vực.

Tuy nhiên, do có sự hiểu nhầm nên bộ phận pháp lý – kỹ thuật của bạn lại vẽ đường biên giới đi cong, từ mốc 53 (cũ) chạy theo luồng sâu phía nam cồn Pò Thoong rồi mới lên cồn từ phía Tây Nam. Đường này không khớp với sơ đồ phía Việt Nam chuẩn bị thể hiện biên giới từ đất liền đi thẳng lên cồn từ phía Đông Bắc.

Mâu thuẫn dẫn đến khả năng việc ký Biên bản cuối cùng có thể không diễn ra nếu không thống nhất được sơ đồ. Trước tình huống này, phía bạn đề xuất: “Hai bên sẽ ký biên bản trước và sơ đồ để sau”.

Tuy nhiên, Đại sứ Nguyễn Hồng Thao cho biết, “Sơ đồ chỉ có giá trị khi nó đi kèm Biên bản. Chính vì vậy, muốn kết thúc đàm phán đúng thời hạn thì phải thống nhất được sơ đồ thực địa. Nếu không, sau khi ký Biên bản sẽ tiếp tục cần đến các cuộc đàm phán khác và việc cắm mốc tại các khu vực này sẽ tiếp tục kéo dài.

Điều này ảnh hưởng tiêu cực đến cả hai phía, cụ thể là người dân hai nước sinh sống và quản lý đi lại trong khu vực các mốc giới này”.

Giao thừa “trắng” ở Hà Nội

19 giờ, buổi lễ vẫn chưa diễn ra. Các phóng viên, cả trong nước cũng như quốc tế, đã chờ tại phòng họp báo hơn hai tiếng. Tất cả đều sốt ruột. Trong khi Trưởng đoàn Vũ Dũng vẫn kiên định việc hoàn thành sơ đồ được ký cùng với Biên bản thì phía bạn đưa ra đề xuất: Hai trưởng đoàn ra tuyên bố kết thúc đàm phán trước để mọi người khỏi chờ đợi, sau đó sẽ ký Biên bản kèm sơ đồ trong đêm.

Đề xuất này được phía Việt Nam chấp nhận. Chuyên viên hai đoàn thở phào còn bộ phận pháp lý - kỹ thuật do ông Thao điều hành vẫn chưa xóa được nỗi lo!

Sau Tuyên bố chung, các chuyên viên pháp lý - kỹ thuật gấp rút hoàn thiện các tài liệu. “Đó là đêm Giao thừa tết Dương lịch, người dân đổ tới khu vực Bờ Hồ rất đông do có sự kiện phố hoa và khai trương tượng Lý Thái Tổ. Ngay cạnh đó, trong Nhà khách Chính phủ - chúng tôi căng mình làm việc cho thời khắc lịch sử” - Đại sứ Thao nhớ lại.

Đúng 2 giờ 5 phút ngày 1/1/2009, hai trưởng đoàn chính thức ký tắt vào Biên bản và sơ đồ phân giới cắm mốc cuối cùng, với các cột mốc và biên giới đi thẳng từ mốc 53 cũ lên cồn Pò Thoong theo đúng tinh thần đàm phán của hai trưởng đoàn, hoàn thiện toàn bộ hồ sơ PGCM cho Nghị định thư để trình lên Lãnh đạo hai nước ký.

“Tất cả chúng tôi lặng đi. Khi thời khắc lịch sử đó diễn ra chỉ có hai đoàn và anh chị em phục vụ của Nhà khách Chính phủ, không có phóng viên nào chứng kiến. Chúng tôi ôm nhau, nước mắt rưng rưng khi nhìn lại khối lượng công việc mà cả hai bên đã hoàn thành trong suốt hơn 8 năm ròng PGCM và xa hơn là 35 đàm phán (1974-2009). Những nỗ lực từ hai phía và sự trông mong của nhân dân hai nước thật khó mà đong đếm được”, ông nói.

“Chúng tôi ôm nhau, nước mắt rưng rưng khi nhìn lại khối lượng công việc mà cả hai bên đã hoàn thành trong suốt hơn 9 năm ròng PGCM và xa hơn là 35 đàm phán”. (Đại sứ Nguyễn Hồng Thao)

Và, lần đầu tiên trong lịch sử, Việt Nam và Trung Quốc có một đường biên giới trên đất liền hoàn chỉnh, được thể hiện rõ ràng trong các văn bản pháp lý được hai bên thống nhất và trên thực địa, có giá trị trường tồn với hai quốc gia, tạo điều kiện tăng cường giao lưu hữu nghị và phát triển hợp tác kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật... giữa hai nước. Ngay sau khi hoàn thành phân giới cắm mốc, ngày 2/1/2009, tuyến đường sắt Hà Nội - Nam Ninh đã được đưa vào hoạt động.

“Ba rưỡi sáng, các công việc còn lại mới thực sự được hoàn thành. Tôi điện ngay cho tỉnh Cao Bằng truyền đạt chỉ đạo của trên triển khai ngay việc xây nền mốc 835 (2) và 836 (2) bên phía Việt Nam ở bờ sông Quây Sơn. Phía tỉnh Cao Bằng cũng đón giao thừa trắng đêm chờ tin”, ông chia sẻ.

“Chúng tôi nhẹ nhõm ra về trên đường phố Hà Nội vắng lặng và tinh khiết lạ thường. Tôi nhớ, đêm đó, trời mưa bay. Những đêm mưa bay nhẹ sau khi hoàn thành nhiệm vụ thật là những kỷ niệm không quên”, Đại sứ Nguyễn Hồng Thao hồi tưởng.

Qua ánh mắt chan chứa niềm tự hào của vị Đại sứ, tôi thấy như sự kiện ấy chỉ mới vừa diễn ra với ông ngày hôm qua. Ông bảo: “Trong sự nghiệp làm ngoại giao của tôi – 2008 là một năm thực sự đáng nhớ. Tôi thật may mắn được tham gia và chứng kiến sự kiện tuyệt vời đó! Và, tôi muốn dành những trang hồi ức này tới anh Vũ Dũng, người thủ trưởng đáng kính đã đi xa”.

dam phan bien gioi viet trung chuyen ke cua nguoi trong cuoc ky cuoi
Lễ chào mừng hoàn thành công tác phân giới cắm mốc đường biên giới trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc, tháng 2/2009.
Kinh nghiệm giải quyết vấn đề người di cư tự do và kết hôn không giá thú trong vùng biên giới Việt Nam – Lào của tỉnh Nghệ An

Kinh nghiệm giải quyết vấn đề người di cư tự do và kết hôn không giá thú trong vùng biên giới Việt Nam – Lào của tỉnh Nghệ An

TGVN. Nghệ An huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong thực hiện Thỏa thuận về giải quyết vấn đề ...

Hội thảo Kỷ niệm 45 năm thành lập Ủy ban Biên giới quốc gia qua ảnh

Hội thảo Kỷ niệm 45 năm thành lập Ủy ban Biên giới quốc gia qua ảnh

TGVN. Ngày 16/10, tại Hà Nội, Bộ Ngoại giao đã tổ chức Hội thảo kỷ niệm 45 năm ngày thành lập Ủy ban Biên giới ...

Tổng kết 10 năm hoàn thành công tác phân giới cắm mốc Việt - Trung

Tổng kết 10 năm hoàn thành công tác phân giới cắm mốc Việt - Trung

TGVN. Ngày 30/10/2019 tại Hà Nội, Bộ Ngoại giao tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm hoàn thành công tác phân giới cắm mốc ...

Bài viết cùng chủ đề

Đường biên hòa bình

Đọc thêm

Thủ môn Đặng Văn Lâm phục hồi thể lực sau chấn thương với chuyên gia Nhật Bản

Thủ môn Đặng Văn Lâm phục hồi thể lực sau chấn thương với chuyên gia Nhật Bản

Thủ môn Đặng Văn Lâm cho biết, quá trình hồi phục chấn thương tiến triển tốt nhờ có sự hỗ trợ của chuyên gia người Nhật Bản Ryo Asano.
Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Argentina

Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Argentina

Chiều 19/3, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đón và hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao, Ngoại thương và Tôn giáo Argentina Diana Mondino.
Mỹ quy định tốc độ Internet băng rộng mới cao hơn 4 lần so với chuẩn cũ

Mỹ quy định tốc độ Internet băng rộng mới cao hơn 4 lần so với chuẩn cũ

Mỹ vừa đưa ra quy định mới về tốc độ băng rộng cố định buộc các nhà mạng phải cung cấp Internet cố định có tốc độ tải xuống 100 ...
Tòa án Anh kết luận về người tự nhận là "cha đẻ" Bitcoin

Tòa án Anh kết luận về người tự nhận là "cha đẻ" Bitcoin

Tòa án Anh vừa đưa ra kết luận về Craig Wright, người luôn tự nhận là cha đẻ của “Bitcoin” - đồng tiền điện tử lớn nhất thế giới tính ...
Hướng dẫn cách tặng nhạc chờ Zalo đơn giản với nhiều bài hát cực hay

Hướng dẫn cách tặng nhạc chờ Zalo đơn giản với nhiều bài hát cực hay

Hiện nay, Zalo đã cho phép bạn gửi tặng nhạc chờ đến bạn bè của mình. Nếu bạn đang có nhu cầu nhưng chưa biết cách thực hiện thì bài ...
Thúc đẩy hợp tác thực chất giữa các trường đại học của Việt Nam và Hoa Kỳ

Thúc đẩy hợp tác thực chất giữa các trường đại học của Việt Nam và Hoa Kỳ

Phó Thủ tướng bày tỏ kỳ vọng VELP 2024 sẽ gợi mở những ý tưởng mới cho các cơ quan của Việt Nam trong xây dựng và thực thi các ...
Cục trưởng Cục Lãnh sự tiếp Đại diện UNHCR tại Thái Lan phụ trách Việt Nam chào từ biệt

Cục trưởng Cục Lãnh sự tiếp Đại diện UNHCR tại Thái Lan phụ trách Việt Nam chào từ biệt

Cục trưởng Cục Lãnh sự đánh giá cao sự hợp tác chặt chẽ và hỗ trợ của UNHCR đối với Việt Nam trong các vấn đề hai bên cùng quan tâm.
Thanh niên Ngoại giao tham gia Giải bóng đá giao hữu của Uỷ ban kiểm tra Trung ương

Thanh niên Ngoại giao tham gia Giải bóng đá giao hữu của Uỷ ban kiểm tra Trung ương

Ngày 17/3, đã diễn ra Giải bóng đá giao hữu giữa Uỷ ban kiểm tra Trung ương, Ban Tổ chức trung ương, Ban Tuyên giáo Trung ương và Bộ Ngoại giao.
Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Uzbekistan Bakhtiyor Saidov

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Uzbekistan Bakhtiyor Saidov

Sáng ngày 18/3, tại Nhà khách Chính phủ, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã đón và tiến hành hội đàm với Bộ trưởng Bakhtiyor Saidov.
Thứ trưởng Ngoại giao Đỗ Hùng Việt trao quyết định phân công, điều động cán bộ

Thứ trưởng Ngoại giao Đỗ Hùng Việt trao quyết định phân công, điều động cán bộ

Ngày 18/3, tại Trụ sở Bộ Ngoại giao, Uỷ viên Ban Thường vụ Đảng uỷ Bộ, Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt đã trao quyết định phân công, điều động cán bộ.
Tiếp tục triển khai các chương trình phong phú, đa dạng củng cố quan hệ Việt Nam-Brazil

Tiếp tục triển khai các chương trình phong phú, đa dạng củng cố quan hệ Việt Nam-Brazil

Tối ngày 15/3 tại thủ đô Brasília, đã diễn ra chương trình gặp gỡ hữu nghị Việt Nam-Brazil.
Hội thảo Các vấn đề pháp lý, kỹ thuật về Ý kiến tư vấn của Tòa án Công lý quốc tế về biến đổi khí hậu

Hội thảo Các vấn đề pháp lý, kỹ thuật về Ý kiến tư vấn của Tòa án Công lý quốc tế về biến đổi khí hậu

Từ 16-17/3, Bộ Ngoại giao phối hợp cùng Chính phủ Cộng hòa Vanuatu tổ chức Hội thảo Các vấn đề pháp lý, kỹ thuật về Ý kiến tư vấn của Tòa án Công lý quốc ...
Việt Nam nỗ lực triển khai thủ tục lãnh sự giúp các thuyền viên tàu True Confidence sớm về nước

Việt Nam nỗ lực triển khai thủ tục lãnh sự giúp các thuyền viên tàu True Confidence sớm về nước

Người phát ngôn Phạm Thu Hằng thông tin về việc hỗ trợ đưa thi hài Đại phó Đặng Duy Kiên, thuyền viên tàu True Confidence bị tập kích.
Ba thuyền viên trong vụ tàu True Confidence bị tấn công đã khởi hành từ Djibouti về Việt Nam

Ba thuyền viên trong vụ tàu True Confidence bị tấn công đã khởi hành từ Djibouti về Việt Nam

Đại sứ quán Việt Nam tại Ai Cập phối hợp với các cơ quan liên quan hoàn tất các thủ tục để các thuyền viên được về nước nhanh chóng, an toàn.
Bộ Ngoại giao thông tin về việc thuyền viên Việt Nam trên tàu True Confidence bị tấn công trên biển

Bộ Ngoại giao thông tin về việc thuyền viên Việt Nam trên tàu True Confidence bị tấn công trên biển

Theo thông tin sơ bộ, trên tàu có 4 thuyền viên Việt Nam, 1 thuyền viên đã tử vong và 3 thuyền viên trong tình trạng sức khỏe bình thường.
Cảnh sát Nhật Bản đã bắt giữ nghi phạm vụ sát hại công dân Việt Nam tại Higashiomo

Cảnh sát Nhật Bản đã bắt giữ nghi phạm vụ sát hại công dân Việt Nam tại Higashiomo

Một công dân Việt Nam được cho là bị sát hại tại Higashiomo, Shiga, Nhật Bản. Cảnh sát Nhật Bản đã bắt giữ 1 nghị phạm và đang tiếp tục điều tra.
Đại sứ quán Việt Nam tại Anh thông tin về 7 người nhập cư được cho là công dân Việt Nam

Đại sứ quán Việt Nam tại Anh thông tin về 7 người nhập cư được cho là công dân Việt Nam

Đại sứ quán Việt Nam tại Anh và Bắc Ireland thông tin về 7 người nhập cư trong xe tải được cho là công dân Việt Nam tại cảng East Sussex, Vương quốc Anh.
Công tác bảo hộ công dân: Vững tinh thần phục vụ, sẵn tấm lòng sẻ chia

Công tác bảo hộ công dân: Vững tinh thần phục vụ, sẵn tấm lòng sẻ chia

Công tác bảo hộ công dân đã và đang là một trong những nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu của các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.
Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 2)

Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 2)

Là một quốc gia Đông Nam Á, Indonesia gần gũi với Việt Nam, nhưng nước này có 86% dân số theo Hồi giáo tạo nên khác biệt trong văn hoá giao tiếp.
Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 1)

Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 1)

Là quốc gia Đông Nam Á nên Indonesia gần gũi với Việt Nam, nhưng 86% dân số nước này theo Hồi giáo tạo nên khác biệt trong văn hoá giao tiếp.
Những điều cần biết để không bỡ ngỡ khi đến xứ sở hoa tulip Hà Lan

Những điều cần biết để không bỡ ngỡ khi đến xứ sở hoa tulip Hà Lan

Khi gặp một người Hà Lan bất kì, thật khó để nhận xét về địa vị hay khả năng tài chính của họ thông qua vẻ bề ngoài...
Đôi điều cần biết về văn hóa giao tiếp ở Bỉ - 'trái tim của châu Âu'

Đôi điều cần biết về văn hóa giao tiếp ở Bỉ - 'trái tim của châu Âu'

Cùng khám phá đôi nét về văn hóa giao tiếp và con người Bỉ để hiểu rõ hơn về đất nước được coi là 'trái tim châu Âu' qua bài viết dưới đây!
Những nước nào có Ngày Quốc khánh trong tháng 12?

Những nước nào có Ngày Quốc khánh trong tháng 12?

Trong tháng 12 có 12 quốc gia kỷ niệm Ngày Quốc khánh, bao gồm Romania, Lào, UAE, Thái Lan, Phần Lan, Burkina Faso, Kenya, Bhutan, Niger, Qatar...
Đôi điều cần biết khi đến 'xứ sở nghìn đảo' Philippines

Đôi điều cần biết khi đến 'xứ sở nghìn đảo' Philippines

Gồm hơn 7.100 hòn đảo lớn nhỏ muôn màu sắc, Philippines có nề văn hóa vô cùng đặc sắc. Cùng tìm hiểu những nét đặc trưng trong văn hóa tại đây.
Phiên bản di động