Đằng sau bức ảnh nổi tiếng

“Cuộc sống bên Mỹ rất khó khăn, nhiều lần Ariam Robinson muốn sang Việt Nam tìm gặp tui mà không thể nào. Và tui cũng muốn biết, sau bao nhiêu năm, Ariam Robinson sinh sống bên ấy ra sao. Nếu không có Hãng NHK (Nhật Bản) phối hợp với Đoàn làm phim tư liệu Trung ương thực hiện bộ phim tài liệu “Cuộc hội ngộ sau 30 năm”, có lẽ chúng tôi không có cơ hội gặp lại nhau”, o Nguyễn Thị Lai cho hay.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
O Lai và Robinson ngày gặp lại.

Lùng bắt tên giặc lái

“Năm 1965, bầu trời Hương Khê bị máy bay Mỹ gầm rú ngày đêm, còn trên mặt đất, súng bộ binh của ta rền vang đỏ lửa. Sáng ngày 20/9/1965, cầu Đà Lề là mục tiêu của máy bay Mỹ. Khoảng 11 giờ trưa, hàng chục chiếc máy bay từ hướng Đông đổ nhào bắn phá. Một Chiếc F105 bị trúng đạn, bốc cháy. Có một viên phi công nhảy dù” - o Lai bồng đứa cháu ngoại trên tay, hồi nhớ lại.

Khi viên phi công nhảy dù xuống mặt đất, đã dùng chiếc máy bộ đàm để phát lệnh xin cứu. Nhận được tín hiệu, ba chiếc trực thăng của Mỹ đến yểm trợ. Không lơ là cảnh giác, pháo bộ binh ta đã trực sẵn, bắn hạ một chiếc. Khi chiếc trực thăng bốc cháy, ba viên phi công bung dù thoát thân. Biết được bốn tên gặc lái đang ẩn nấp trong rừng, dân quân xã Hương Lộc đã được điều động, phối hợp với bộ đội lùng bắt giặc lái Mỹ. Mới tham gia thanh niên xung phong được hai tháng, o Lại tay bóp cò chưa vững, đã cầm khẩu AK, cùng với mọi người truy lùng giặc lái Mỹ giữa đại ngàn rừng Trường Sơn.

“Do điểm đổ bộ của bốn viên phi công gần với biên giới Lào, bộ đội ta quyết tâm bắt sống những viên phi công trong ngày, không để sang ngày hôm sau. Hơn 5 giờ chiều, trời nhá nhem tối, quân ta chưa bắt được một tên nào, mọi người động viên nhau vào sâu trong rừng tìm kiếm tiếp. Khi phát hiện trong một hốc đá có tiếng động, tui tiến lại gần. Thấy một viên phi công đang ngồi co ro. Chưa nhìn được mặt, tui bắn ba phát súng chỉ thiên. Viên phi công đó giơ hai tay xin đầu hàng. Nghe được tiếng súng, mọi người chạy đến, trói tay viên phi công cao lớn. Thấy tui là người nhỏ nhất trong tiểu đội thanh niên xung phong xã, và là người phát hiện tên giặc lái, mọi người đã nói: Để o Lai giải viên phi công này, xem o có to bằng cái đùi của nó không”, o Lại kể lại.

O Lai với chiều cao 1,48m, nặng 37kg, tay cầm khẩu súng AK giương lưỡi lê, giải Ariam Robinson cao 2,2m, nặng 125kg về huyện đội, đã làm cho hàng nghìn người đổ ra đường xem. “Tui cũng không ngờ anh Phan Thoan, phóng viên báo Hà Tĩnh, lại chớp thời cơ chụp được khoảnh khắc đó, nên sau đó dư luận mới biết đến tui”, o Lai tâm sự.

Không lâu sau, o Lai đi học lớp y tá, rồi xung phong vào mặt trận B5, miền Tây Quảng Trị. Còn Ariam Robinson được chuyển ra Hà Nội.

Trong một lần được gặp nhà thơ Tố Hữu, o Lai đã được nhà thơ sáng tác tặng cho một bài thơ: O du kích nhỏ giương cao súng /Thằng Mỹ lênh khêng bước cúi đầu /Ra thế to gan hơn béo bụng /Anh hùng đâu cứ phải mày râu…

Cuộc trùng phùng ngoài ý muốn

“Đã ba mươi năm (từ 1965-1995), ký ức của tui về hình ảnh Ariam Robinson vẫn y nguyên. Và tui cứ nghĩ, sẽ không bao giờ gặp lại Ariam nữa”, o Lai xúc động kể lại ngày Ariam Robinson tìm đến ngôi nhà ngói ba gian ở đường Xuân Diệu, thị xã Hà Tĩnh gặp o.

Thật bất ngờ, một buổi sáng đầu tháng 9/1995, o Lai đang bồng cháu nội sang nhà hàng xóm chơi, nghe có người gọi: “Bà Lai về nhà tề, có mấy người nước ngoài hỏi nhà bà đó”. O Lai tất tả bồng cháu về. Khi về đến cổng, o ngạc nhiên: ai mà cao to giống như Ariam Robinson hồi mình giải lên huyện ủy nhỉ. O chưa kịp hỏi, Ariam đã giang hay tay ôm o và đứa cháu vào vòng tay và nói: “Nếu như hồi đó một trong hai người chĩa súng bắn về phía bên kia, sẽ không có ngày hôm nay”.

Nghe Ariam Robinson kể về cuộc đời mình sau khi trở về Mỹ, o Lai cũng không ngờ mình lại là người hạnh phúc hơn Ariam. “Là một phi công Mỹ về hưu, Ariam thất nghiệp 6 năm nay (tính từ ngày gặp o). Anh ấy vẫn sống trong một căn hộ tập thể, chưa có nhà riêng. Khi nghe tui giới thiệu về con cháu mình, Ariam rất buồn: Ariam cưới đến hai người vợ, không có người vợ nào sinh con cho Ariam. Vì thế, Ariam xem hai đứa con gái của người vợ thứ hai như con đẻ của mình”, o Lai nói về hoàn cảnh của Ariam Robinson.

Ariam thừa nhận, từ lâu anh rất muốn một lần sang Việt Nam tìm gặp lại o Lai, nhưng hoàn cảnh không cho phép. Đến khi Hãng NHK của Nhật Bản mời Ariam sang Việt Nam thực hiện bộ phim tài liệu “Cuộc hội ngộ sau 30 năm” (do NHK phối hợp với Đoàn làm phim tư liệu Trung ương thực hiện, do Lê Mạnh Thích làm đạo diễn) thì Ariam mới cùng vợ gặp lại o Lai, và được thăm lại chiến trường năm xưa.

Những ngày tìm về chiến trường xưa - nơi o Lai phát hiện và dẫn Ariam Robinson về Huyện ủy, mọi người rất xúc động khi tìm lại được cái hang mà trước đây Ariam Robinson đã ẩn nấp. Khi nhìn thấy hang, Ariam thốt lên: “Hồi đó, tôi ngồi trong hang này, thấy chị nhỏ quá, không rút súng ra bắn”. “Sự thật, tui thấy anh ngồi lù lù như một con gấu trong hang, tôi cũng hơi thoáng sợ, rồi do phản xạ tự nhiên, tui vẫn nhanh chóng bóp cò bắn ba phát chỉ thiên”, o Lai đáp lại.

Không giấu giếm niềm hạnh phúc khi tìm lại được kỷ niệm của chiến tranh, Ariam và o Lai đều nói: “Chúng ta đều không muốn chiến tranh. Cuộc gặp gỡ bất đắc dĩ ngày hôm đó là ngoài ý muốn chúng ta”.

Lê Văn Định

Đọc thêm

Hoa hậu Thanh Hằng duyên dáng trong áo dài 4 tà của NTK Tiến Trần

Hoa hậu Thanh Hằng duyên dáng trong áo dài 4 tà của NTK Tiến Trần

Với vẻ đẹp nữ tính, cổ điển, Hoa hậu Thanh Hằng khoe trọn thân hình mềm mại qua bộ áo dài voan 2 lớp, rũ mềm theo vóc dáng.
Tháp cao tầng: Biểu tượng của các thành phố lớn trên thế giới

Tháp cao tầng: Biểu tượng của các thành phố lớn trên thế giới

Trong hội họa, bức tranh được coi là hoàn hảo khi có một điểm nhấn thu hút mọi ánh nhìn của người xem. Trong lĩnh vực kiến trúc đô thị ...
Bốn váy cưới giúp Chu Thanh Huyền đẹp trong veo trong ngày nên duyên cùng Quang Hải

Bốn váy cưới giúp Chu Thanh Huyền đẹp trong veo trong ngày nên duyên cùng Quang Hải

Hôm 28/3, Chu Thanh Huyền mặc 4 váy cưới đa phong cách, từ tối giản tới đầm ballgown xòe bồng, đậm chất Hoàng gia.
HLV Mourinho và khả năng dẫn dắt tuyển Hàn Quốc

HLV Mourinho và khả năng dẫn dắt tuyển Hàn Quốc

Liên đoàn bóng đá Hàn Quốc có ý định tìm HLV ngoại dẫn dắt đội tuyển quốc gia, HLV Mourinho trong danh sách ứng cử viên HLV đội tuyển Hàn ...
Dự báo thời tiết ngày mai (30/3): Đông Bắc Bộ ngày nắng; nhiều khu vực có nơi nắng nóng, Nam Bộ nắng nóng gay gắt; Tây Nguyên tối mưa to cục bộ

Dự báo thời tiết ngày mai (30/3): Đông Bắc Bộ ngày nắng; nhiều khu vực có nơi nắng nóng, Nam Bộ nắng nóng gay gắt; Tây Nguyên tối mưa to cục bộ

Thông tin dự báo thời tiết các khu vực ngày mai (30/3) từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia.
Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Sejourne nhân dịp Pháp và Trung Quốc kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và đang nỗ lực tăng cường quan hệ.
Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Cụ thể hóa tầm nhìn chiến lược

Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Cụ thể hóa tầm nhìn chiến lược

Chuyến công du Đông Nam Á của ông Jaishankar không chỉ thúc đẩy quan hệ với từng nước, mà còn góp phần nâng cao ảnh hưởng của Ấn Độ trong khu vực.
Công du New Zealand và Australia, Ngoại trưởng Trung Quốc tạo đà cải thiện quan hệ?

Công du New Zealand và Australia, Ngoại trưởng Trung Quốc tạo đà cải thiện quan hệ?

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đang thực hiện chuyến công du đến New Zealand và Australia để đẩy nhanh tốc độ cải thiện quan hệ giữa hai bên.
Bước chạy đà ấn tượng

Bước chạy đà ấn tượng

Với Thông điệp liên bang mạnh mẽ, đường như đương kim Tổng thống Joe Biden đã có bước chạy đà ấn tượng cho màn tái đấu giữa hai 'người quen cũ'.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Màn song đấu tái hiện

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Màn song đấu tái hiện

Từ nay đến khi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ diễn ra vào tháng 11 tới, nhiều bất ngờ sẽ còn xảy ra...
Chỗ dựa tinh thần của Tổng thống Palestine

Chỗ dựa tinh thần của Tổng thống Palestine

Việc Tổng thống Palestine lựa chọn đến thăm Thổ Nhĩ Kỳ trong thời điểm hiện nay có thể coi là quyết định khôn khéo.
Xung đột Nga-Ukaine, động thái mới và dự báo cục diện, kết cục

Xung đột Nga-Ukaine, động thái mới và dự báo cục diện, kết cục

Cuộc xung đột ở Ukraine bước sang năm thứ ba khó đoán định.
Thiếu hụt đạn dược trong xung đột với Nga, Ukraine tăng cường sản xuất vũ khí 'cây nhà lá vườn'

Thiếu hụt đạn dược trong xung đột với Nga, Ukraine tăng cường sản xuất vũ khí 'cây nhà lá vườn'

Trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine vẫn tiếp diễn, Kiev đang nỗ lực tự sản xuất vũ khí với sự hỗ trợ của phương Tây để đáp ứng nhu cầu.
Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Việc Mỹ bỏ phiếu trắng với nghị quyết kêu gọi ngừng bắn ở Gaza của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc liệu có thể làm chuyển hướng quan hệ với Israel?
Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Kế hoạch theo Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) của Nhật Bản, Anh và Italy báo hiệu sự thay đổi then chốt trong chiến lược an ninh khu vực.
Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ tìm cách tối đa hóa hoạt động ngoại giao để đưa mối quan hệ của Ấn Độ với các đối tác Đông Nam Á lên một tầm cao mới.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Khi chính lực lượng IS đã nhận là chủ mưu cuộc khủng bố, Nga vẫn chưa thể vội vàng tin bởi nếu vội tin rất có thể Moscow đã dính bẫy.
Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

EU đồng lòng hỗ trợ Ukraine 'bằng mọi giá' vì hòa bình trong bối cảnh Nga đang dành nhiều lợi thế trong cuộc xung đột.
Phiên bản di động