 |
| Trong bối cảnh dịch Covid-19, nhiều doanh nghiệp MSME sẽ phải áp dụng phương pháp tiếp cận theo kiểu 'giàn giáo xây dựng'. (Nguồn: VOV) |
Doanh nghiệp lao đao
Trong đợt dịch Covid-19 lần thứ 4 bùng phát trở lại (từ cuối tháng 4/2021), dự báo số DN ngừng sản xuất hoặc phá sản sẽ tăng cao khó lường, đặc biệt là các DN vừa, nhỏ và siêu nhỏ (MSME).
Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ diễn ra ngày 1/7, các thành viên Chính phủ nhận định, 6 tháng đầu năm, sản xuất kinh doanh tiếp tục gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là khu vực dịch vụ, du lịch, vận tải, DN nhỏ và vừa và tại các địa bàn có dịch bùng phát; giải ngân vốn đầu tư công còn chậm; số DN rút khỏi thị trường ở mức cao; giá nguyên, nhiên vật liệu tăng cao...
Thực tế cho thấy, dịch Covid-19 đã ảnh hưởng tiêu cực tới hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp như không tiếp cận được khách hàng, đứt gãy chuỗi cung ứng, doanh thu giảm mạnh, phải cho nhiều lao động nghỉ việc.
Vừa qua, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam tiến hành khảo sát đánh giá tác động của dịch Covid-19 đối với các DN.
Kết quả cho thấy, đại dịch Covid-19 có tác động rất tiêu cực đến DN tại Việt Nam. 87,2% DN cho biết chịu ảnh hưởng ở mức “phần lớn” hoặc “hoàn toàn tiêu cực”. Chỉ 11% DN cho biết “không bị ảnh hưởng gì” và gần 2% ghi nhận tác động “hoàn toàn tích cực” hoặc “phần lớn tích cực”.
Trong số các nhóm DN, đối tượng chịu ảnh hưởng tiêu cực nhiều hơn cả là các DN mới hoạt động dưới ba năm và các DN MSME.
Đơn cử như đối với các DN du lịch, từ đầu năm 2020, dưới sức công phá của dịch Covid-19, các đơn vị gần như bị “đóng băng”. Kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát (đầu năm 2020) đến nay, gần 90% lao động trong ngành này đã nghỉ việc hoặc tạm thời ngừng làm việc.
Báo cáo 6 tháng đầu năm của Tổng cục Thống kê cũng cho thấy, lượng DN đóng cửa, giải thể trong nửa đầu năm nay tăng 25% so với cùng kỳ, với hơn 70.200 DN.
Trong đó, số lượng tạm ngừng kinh doanh chiếm trên 35.600 DN và chờ giải thể 24.600 DN. Phần còn lại gần 10.000 DN đã hoàn tất thủ tục giải thể.
Phần lớn DN chọn phương án đóng cửa có tuổi đời dưới 5 năm, quy mô nhỏ, chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực thương mại và dịch vụ.
Hơn 89% DN rút khỏi thị trường nửa đầu năm có vốn dưới 10 tỷ đồng, trong khi số DN trên 100 tỷ đồng chỉ khoảng 1%.
Đâu là giải pháp phục hồi?
Trao đổi với TG&VN, Tiến sĩ Abel Alonso, Chủ nhiệm cấp cao bộ môn Kinh doanh quốc tế tại Đại học RMIT nhận định, dù Việt Nam đối phó với đại dịch tốt hơn nhiều nước khác nhờ cách tiếp cận nhanh chóng và hiệu quả của Chính phủ nhưng tình hình lây nhiễm gia tăng gần đây tiếp tục là thách thức đối với DN và cộng đồng.
 |
| Tiến sĩ Abel Alonso, Chủ nhiệm cấp cao bộ môn Kinh doanh quốc tế tại Đại học RMIT. (Ảnh: MN) |
Theo Tiến sĩ Abel Alonso, phản ứng dây chuyền do cuộc khủng hoảng gây ra, kết hợp với các yếu tố khiến tình hình trầm trọng thêm (như lệnh hạn chế đi lại) và tính chất lâu dài của cuộc khủng hoảng, có thể đe dọa sự tồn tại về lâu dài của nhiều DN.
Ông Alonso nhận định: “Các DN, đặc biệt là DN MSME, phụ thuộc nhưng cũng tác động ngược lại đến các thành viên khác trong chuỗi cung ứng. Do đó, DN MSME mà chật vật hay thất bại có thể khiến các DN khác lụi tàn theo”.
Vậy, các DN MSME cần làm gì để phục hồi sau cuộc khủng hoảng chưa từng có này?
Về vấn đề này, TS Alonso cho biết, “nghiên cứu của chúng tôi chỉ ra rằng DN cần năng động hơn trong kinh doanh và đổi mới sáng tạo nhiều hơn, đồng thời giải quyết vấn đề bằng những gì có sẵn trong tay”.
Cụ thể, theo TS Alonso, có một số hướng đi mà DN có thể cân nhắc:
Đa dạng hóa
Nhiều công ty trong ngành khách sạn, du lịch hoặc rượu vang đã đa dạng hóa hoạt động kinh doanh để cứu lấy DN của mình. Chẳng hạn, họ đầu tư cho dịch vụ giao hàng và phương thức bán hàng trực tuyến để họ tăng doanh thu và duy trì dòng tiền cần thiết.
Một số DN cà phê Việt Nam cũng triển khai những sáng kiến như tổ chức tour du lịch cà phê và lớp học pha cà phê trực tuyến.
Cũng theo ông Alonso, học cách sử dụng các nền tảng trực tuyến khác nhau có thể sẽ là yêu cầu hiển nhiên hơn với nhiều công ty trong tương lai. Bởi thứ nhất, do sự phổ biến và mức độ đón nhận công nghệ điện thoại thông minh trong cộng đồng người tiêu dùng.
Thứ hai, do các quy định giãn cách và hạn chế khác mà cuộc khủng hoảng sức khỏe hiện tại hoặc tương lai có thể đem đến.
Điểm mấu chốt là DN cần là tăng gắn kết với khách hàng. Nỗ lực này có thể cho phép họ thu thập thông tin quan trọng liên quan đến các nhu cầu mới về sản phẩm và dịch vụ, đồng thời khám phá các cơ hội kinh doanh mới.
Nâng cao kỹ năng
Bất chấp thực trạng vô cùng khó khăn, các DN nên tận dụng cuộc khủng hoảng hiện tại để nâng cao kiến thức và sự nhạy bén trong kinh doanh.
Ví dụ, học các công cụ trực tuyến như ứng dụng giao hàng, phần mềm bán hàng hay phát triển trang web có thể giúp các công ty mở rộng phạm vi tiếp cận khách hàng. DN cũng có thể tăng sự hiện diện trực tuyến thông qua tương tác trên mạng xã hội của nhân viên.
Chuyên gia này nhận định: “Tôi tin rằng đây là lĩnh vực mà các tổ chức giáo dục và chính phủ có thể tham gia mạnh mẽ hơn, chẳng hạn thông qua việc cung cấp và mở ra sẵn các hội thảo nâng cao kỹ năng như nâng cao kỹ năng tiếng Anh hoặc phần mềm sử dụng bảng tính”.
Các biện pháp đối phó
Theo ông Alonso, nhìn chung, khi thiếu nguồn lực tài chính và các nguồn lực quan trọng khác, nhiều DN MSME sẽ phải áp dụng phương pháp tiếp cận theo kiểu “giàn giáo xây dựng” để giải quyết vấn đề. Tương tự như cách lập giàn giáo xây dựng theo từng tầng, DN nên tập trung vào việc tồn tại qua ngày và dần dần xây dựng sức mạnh tự thân.
TS Alonso gợi mở: “Ví dụ, nhiều DN trong khảo sát của chúng tôi dựa vào tiền tiết kiệm của chính họ để giải quyết thách thức trước mắt liên quan đến dòng tiền. Một số DN khác thì xem xét triển khai đào tạo nội bộ bằng cách dùng chính nguồn nhân lực sẵn có trong tổ chức - cụ thể là dùng những người đã được đào tạo để làm người hướng dẫn hay huấn luyện”.
Hỗ trợ bổ sung của Chính phủ
Chủ nhiệm cấp cao bộ môn Kinh doanh quốc tế tại Đại học RMIT khẳng định, dù các chính phủ chỉ có thể hỗ trợ DN đến một mức nào đó về mặt tài chính hay các mặt khác, chúng ta không thể phủ nhận rằng các chính sách từ phía chính phủ là điều hết sức cần thiết để tránh “xuất huyết” tài chính do Covid-19 gây ra.
TS Alonso khẳng định, “những chính sách như giảm thuế hoặc trợ cấp quy mô nhỏ có thể rất hữu ích, đặc biệt với những DN nhỏ nhất trong nền kinh tế”.
Ngoài ra, cũng theo vị chuyên gia này, sức khỏe tinh thần của chủ DN, nhân viên và thế hệ người lao động tương lai cũng là vấn đề cần quan tâm. Nhiều người đang gặp khó khăn về mặt tinh thần và tâm lý do mất thu nhập hoặc không thể tìm được việc làm.
Ông Alonso nói: “Thách thức này có thể được giải quyết một phần nhờ các chính phủ (thông qua các dịch vụ tư vấn) hoặc cũng có thể nhờ các tổ chức giáo dục (thông qua dịch vụ cố vấn kinh doanh cho các DN nhỏ). Rõ ràng, dẫu những hình thức hỗ trợ này vẫn còn hạn chế nhất định, song một cử chỉ hỗ trợ nhỏ có thể tác động tích cực về lâu dài”.
| Kinh tế thế giới nổi bật tuần (2-8/7): Trung Quốc dùng 9/71 vaccine Covid-19 nội địa; Myanmar tổ chức đấu thầu dự án điện mặt trời Fed có thể tăng lãi suất; Trung Quốc dùng 9/71 vaccine sản xuất trong nước; Myanmartổ chức đấu thầu quốc tế các dự án điện ... |
| Trung Quốc-Australia: Cuộc chạy đua 'ngoại giao vaccine', vòng nước rút Bắc Kinh có hụt hơi? Australia đang đẩy mạnh cuộc đua cung cấp vaccine ngừa Covid-19 tới các quốc gia trong khu vực và Trung Quốc đang cảm thấy áp ... |
