Đổi mới, sáng tạo để phát triển tiểu vùng Mekong

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đến Côn Minh, Vân Nam, Trung Quốc, tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Hợp tác tiểu vùng Mekong mở rộng, ngày 5/11. (Ảnh: Quang Hòa)

Chuyến công tác “hai trong một” kết hợp đa phương và song phương của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Trung Quốc chuyển tải nhiều thông điệp ý nghĩa tới tiểu vùng GMS, khu vực và cộng đồng quốc tế.

Dưới sự hỗ trợ của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), Chương trình hợp tác kinh tế Tiểu vùng sông Mekong mở rộng (Chương trình GMS) được khởi xướng vào năm 1992 bao gồm sáu quốc gia thành viên gắn kết với dòng sông Mekong là: Lào, Campuchia, Thái Lan, Myanmar, Việt Nam và Trung Quốc (hai tỉnh đại diện là Vân Nam và Quảng Tây) với mục tiêu thúc đẩy, tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác phát triển kinh tế cùng có lợi giữa các nước; hỗ trợ các nước GMS thực hiện thành công các Mục tiêu Phát triển thiên niên kỷ, đưa tiểu vùng Mekong mở rộng nhanh chóng trở thành vùng phát triển nhanh và thịnh vượng ở Đông Nam Á.

Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đón Thủ tướng Phạm Minh Chính đến dự Hội nghị GMS mở rộng lần thứ 8. (Nguồn: TTXVN)

Xung lực mới cho hợp tác

Với tầm nhìn phát triển một tiểu vùng GMS hội nhập, thịnh vượng, bền vững và toàn diện hơn, sau hơn ba thập kỷ phát triển, qua 26 kỳ Hội nghị Bộ trưởng và bảy kỳ Hội nghị thượng đỉnh, GMS đã đạt được nhiều bước tiến quan trọng trong hỗ trợ tiểu vùng Mekong kết nối cơ sở hạ tầng và phát triển các hành lang kinh tế.

Tuy nhiên, ADB nhận định, bên cạnh những thành công nổi bật, tiểu vùng GMS đang phải đối mặt với nhiều thách thức mới làm cản trở quá trình tiến tới thịnh vượng: bất bình đẳng ngày càng gia tăng, tình trạng di dân, tác động từ cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0… Bối cảnh này đòi hỏi hợp tác tiểu vùng cần mở rộng những lĩnh vực hợp tác mới, những nguồn xung lực mạnh mẽ giúp định vị các cơ chế GMS, ACMECS, CLMV không chỉ là các cơ chế hạt nhân truyền thống trong hợp tác; mà còn là cơ chế tiên phong đưa tiểu vùng Mekong lên một tầm cao mới trong chuỗi giá trị khu vực và quốc tế.

Hội thượng đỉnh GMS 8 có chủ đề “Hướng tới một cộng đồng tốt đẹp hơn thông qua phát triển theo hướng đổi mới sáng tạo”. Do vậy, bên cạnh các vấn đề truyền thống như kinh tế, tạo thuận lợi thương mại và đầu tư, kết nối hạ tầng cứng và hạ tầng mềm, quản lý và sử dụng bền vững nguồn nước xuyên biên giới, Thủ tướng Phạm Minh Chính và các nhà lãnh đạo sẽ tập trung thảo luận những vấn đề mới, trong đó nổi bật là đổi mới sáng tạo.

Đây là lần đầu tiên các Hội nghị cấp cao GMS, ACMECS và CLMV được tổ chức trực tiếp trở lại sau sáu năm, là dịp để các nhà lãnh đạo thảo luận định hướng hợp tác, giúp các cơ chế vững vàng bước sang kỷ nguyên phát triển mới.

Chủ động và tích cực

Nhận thức rõ tầm quan trọng của khu vực Mekong, ngay từ những ngày đầu thành lập, Việt Nam đã là thành viên tích cực của GMS. Từ năm 1992, khi bắt đầu tham gia, Thủ tướng đã giao Ủy ban Kế hoạch Nhà nước (nay là Bộ Kế hoạch và Đầu tư) chủ trì và phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu chủ trương, nội dung, hình thức tham gia hợp tác kinh tế tiểu vùng.

Từ đó đến nay, Việt Nam đã và đang tham gia chủ động và tích cực vào tất cả các khuôn khổ hợp tác Mekong, cùng với các thành viên xây dựng cơ chế làm việc hiệu quả, phát huy thế mạnh của các bên tham gia và đáp ứng nhu cầu phát triển của khu vực.

Năm 2018, Việt Nam lần đầu tiên đăng cai tổ chức HNCC GMS lần thứ sáu nhân dịp kỷ niệm 25 năm cơ chế hợp tác GMS thành lập. Trong vai trò nước chủ nhà, Việt Nam tổ chức thành công Hội nghị với việc thông qua hai tài liệu mang tính định hướng lớn cho GMS là Kế hoạch hành động Hà Nội 2018 – 2022 và Khung đầu tư khu vực; chính thức khởi động quá trình xây dựng tầm nhìn dài hạn cho GMS sau 2022; lần đầu tiên Diễn đàn thượng đỉnh kinh doanh GMS được tổ chức với sự tham gia của hơn 2.000 đại biểu trong và ngoài khu vực.

Việt Nam tích cực, chủ động tham gia đóng góp ý kiến xây dựng các kế hoạch, chiến lược trong tiểu vùng, trong đó có Chiến lược giao thông vận tải GMS 2030. Theo đó, các dự án hạ tầng đã và đang được triển khai, hoàn thành do ADB và các đối tác phát triển hỗ trợ gồm: cao tốc Nội Bài - Lào Cai, dự án nâng cấp mạng lưới giao thông GMS phía Bắc (nâng cấp mở rộng Quốc lộ 217 - giai đoạn hai), dự án kết nối đồng bằng sông Mekong, dự án kết nối hành lang ven biển phía Nam, góp phần tăng cường kết nối giữa Việt Nam và các nước GMS, hình thành các tuyến hành lang GMS như Hành lang kinh tế Đông - Tây, Hành lang kinh tế phía Nam…

Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đón Thủ tướng Phạm Minh Chính và các Trưởng đoàn tham dự Hội nghị GMS mở rộng lần thứ 8. (Nguồn: TTXVN)

Chia sẻ với báo chí, Thứ trưởng Ngoại giao Phạm Thanh Bình khẳng định, chuyến công tác quan trọng của Thủ tướng Phạm Minh Chính chuyển tải nhiều thông điệp ý nghĩa tới tiểu vùng, khu vực và cộng đồng quốc tế:

Thứ nhất, nâng cấp nội hàm hợp tác tiểu vùng. Thứ hai, nâng cao tin cậy chính trị giữa các nước thành viên. Theo Thứ trưởng Phạm Thanh Bình, chuỗi sự kiện lần này quy tụ đầy đủ các quốc gia dọc sông Mekong là những nước láng giềng gần gũi, có quan hệ hữu nghị truyền thống với Việt Nam và là dịp quan trọng Việt Nam thể hiện thiện chí hợp tác trên tinh thần cởi mở, tăng cường hiểu biết lẫn nhau, góp phần làm sâu sắc hơn quan hệ láng giềng hữu nghị cũng như thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư ngày càng toàn diện.

Thứ ba, nâng tầm vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế. Thủ tướng tham dự các sự kiện lần này thể hiện cam kết của Việt Nam đối với các cơ chế GMS, ACMECS và CLMV nói riêng và hợp tác tiểu vùng Mekong nói chung. “Trong chuyến công tác lần này, Thủ tướng sẽ chuyển tải thông điệp Việt Nam luôn coi trọng và đóng góp thúc đẩy các cơ chế GMS, ACMECS, CLMV cũng như tổng thể hợp tác tiểu vùng Mekong tạo bứt phá trong giai đoạn phát triển mới. Qua đó, khẳng định tư duy đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, là bạn, là đối tác tin cậy, là thành viên tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Còn theo Đại sứ Việt Nam tại Trung Quốc Phạm Sao Mai, sự tham gia của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Hội nghị Thượng đỉnh GMS 8 khẳng định sự coi trọng của Việt Nam đối với các cơ chế hợp tác tiểu vùng, trong đó có hợp tác GMS. Các sáng kiến của Việt Nam tại Hội nghị góp phần đẩy mạnh các nội dung và trụ cột hợp tác của cơ chế GMS, trong đó có tăng cường kết nối hạ tầng cứng và hạ tầng mềm, ứng phó biến đổi khí hậu, quản lý bền vững nguồn nước. Đây là sự khẳng định vai trò Việt Nam là thành viên sáng lập của GMS, đóng góp hiệu quả vào thực hiện các mục tiêu và tầm nhìn chung của GMS.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tiếp Chủ tịch Khu Tự trị dân tộc Choang, Quảng Tây, Trung Quốc Lam Thiên Lập. (Nguồn: TTXVN)

Duy trì đà phát triển

Cách đây không lâu, trong chuyến thăm cấp Nhà nước tới Trung Quốc của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm (tháng 8/2024), lãnh đạo cấp cao hai nước đã trao đổi và nhấn mạnh tiếp tục thúc đẩy toàn diện việc xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam - Trung Quốc có ý nghĩa chiến lược trong tình hình mới, đồng thời đưa ra phương hướng rõ ràng cho sự phát triển của quan hệ song phương.

Tinh thần đó được nhắc lại và cụ thể hóa thông qua chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Lý Cường từ 12-14/10 và tiếp tục được lan tỏa thông qua các hoạt động tiếp xúc song phương của Thủ tướng Phạm Minh Chính với lãnh đạo Chính phủ, các địa phương, tập đoàn, doanh nghiệp hàng đầu Trung Quốc trong khuôn khổ chuyến công tác quan trọng lần này.

Những biện pháp cụ thể nhằm thúc đẩy hợp tác giữa các bộ ngành, địa phương, doanh nghiệp hai bên đã được người đứng đầu Chính phủ đề xuất tại các buổi tiếp xúc, làm việc, góp phần tăng cường tin cậy chính trị, thúc đẩy hợp tác thiết thực giữa hai nước, thúc đẩy quan hệ Việt Nam - Trung Quốc, cả cấp trung ương và địa phương, phát triển ổn định, lành mạnh, bền vững.

Theo lịch trình hoạt động dày đặc và liên tục trong bốn ngày, chuyến công tác với nhiều hoạt động song phương và đa phương của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Trung Quốc sẽ mang lại nhiều kết quả cụ thể, thực chất đối với Việt Nam, tiểu vùng Mekong, đóng góp vào tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN.

Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp gỡ cộng đồng người Việt và dự Lễ hội Văn hoá - Du lịch Việt Nam tại Côn Minh, Vân Nam, Trung Quốc Chiều ngày 5/11, nhân dịp thăm, làm việc và tham dự Hội nghị thượng đỉnh Hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 8 ...

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính làm việc với các doanh nghiệp năng lượng, hạ tầng hàng đầu Trung Quốc Sáng 6/11, tại Côn Minh, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã làm việc với một số tập đoàn ...

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tiếp Chủ tịch Khu tự trị dân tộc Choang, Quảng Tây, Trung Quốc Trong khuôn khổ dự Hội nghị thượng đỉnh Hợp tác tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 8 và công tác tại Trung Quốc, ngày ...

Thủ tướng dự Hội nghị thượng đỉnh GMS 8: Kỳ vọng chuyển tải nhiều thông điệp ý nghĩa tới tiểu vùng, khu vực và cộng đồng quốc tế Nhận lời mời của Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính sẽ dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao ...

Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Hội nghị thượng đỉnh GMS: Chung tay xây dựng một Tiểu vùng Mekong hội nhập, thịnh vượng, bền vững và phát triển toàn diện Đại sứ Việt Nam tại Trung Quốc Phạm Sao Mai chia sẻ ý nghĩa chuyến công tác của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ...