Đời sống văn học trẻ: Sáng tác lung linh, phê bình mật ngọt

TIN LIÊN QUAN
	Hai góc nhìn về văn của người trẻ
	Trao giải Cuộc thi sáng tác truyện ngắn Quà tặng cuộc sống

Người viết hiện đang có nhiều cơ hội để giới thiệu tác phẩm tới độc giả. (Nguồn: Foody)

Người sáng tác ngồi salon

Thập niên thứ hai của thế kỷ XXI, chúng ta tiếp tục chứng kiến sự phát triển như vũ bão của khoa học kỹ thuật, đặc biệt là công nghệ thông tin. Sự phát triển này đã ảnh hưởng to lớn đến nhiều mặt của cuộc sống, trong đó có đời sống sáng tác và phê bình văn học đương đại.

Ở mảng sáng tác, hơn lúc nào hết, người viết hiện nay có rất nhiều cơ hội để giới thiệu tác phẩm của mình đến với độc giả một cách cập nhật hơn. Độc giả đương đại không còn xa lạ gì với kiểu tiếp thị văn chương qua các trang mạng cá nhân của những cây bút trẻ. Sự tương tác được nâng lên một bước tiến mới chưa từng có. Nhưng để rồi, chính từ hoàn cảnh giao lưu này, những mặt trái của kiểu sáng tác mì ăn liền đã xuất hiện và dần dần có xu hướng lan nhanh trên diện rộng.

Chính vì áp lực phải nhanh chóng cho ra đời tác phẩm văn chương mà những cây bút trẻ đã mất đi sự kỹ lưỡng cần có cho đứa con tinh thần của mình. Rất dễ nhận thấy, họ đang lập lại chính mình trong những trang viết. Ít vốn sống trải nghiệm, sáng tác của người trẻ đa phần loay hoay trong những mảng miếng đề tài quen thuộc. Đôi khi, còn là những trang viết tự sự có phần hư cấu quá lớn khi mà các nhà văn chỉ còn ngồi nhà và tự nghĩ ra viễn cảnh của một cốt truyện ảo tưởng đến không ngờ.

Những lùm xùm về các tác phẩm thuộc thể loại tản văn bút ký, ký sự du ký trong những năm gần đây đã lộ ra mảng tối của bức tranh sáng tác của những cây bút trẻ thừa tưởng tượng nhưng thiếu sự hợp lý. Đi xa hơn, nếu không phải là lặp lại chính mình thì những cây bút trẻ lại lặp lại nhau trong sự vô thức, không chủ ý.

Không khó để thấy bút pháp tương tự nhau ở những cây bút chuyên sáng tác cùng một đề tài. Và thật khó khăn để chỉ ra đâu là cái riêng có của từng gương mặt sáng tác. Năng lực cá nhân còn nhiều trở ngại là thế. Mặt khác, các cây bút trẻ còn đang chưa tìm ra cách để những trang viết của mình mang tính cộng đồng hơn, thấm đẫm hơi thở cuộc sống hơn. Quanh quẩn trong những chuyện cá nhân riêng tư chỉ vì họ chưa thật sự dấn thân nỗ lực. Một môi trường sống hội nhập với thế giới là điều mà mà độc giả luôn trông đợi, và không biết đến bao giờ thì thành hiện thực.

Những lời khen ngợi văn học trẻ đang tràn ngập trên mạng. (Nguồn: From Your Soul)

Người phê bình ôm hủ đường

Qua một số phân tích trên, rõ ràng, đời sống sáng tác của những cây bút trẻ vừa thừa lại vừa thiếu. Thừa lực lượng sáng tác, thừa chủ đề sáng tác vì những lập lại, những quen thuộc đến nhàm chán. Nhưng lại thiếu cây bút có đột phá mới, những đề tài mới mang tính cộng đồng, hàm chứa nỗi trăn trở với cuộc sống của nhiều hình mẫu số phận trong một xã hội có nhiều đổi thay về kinh tế, văn hóa như hiện nay. Ấy vậy mà hàng loạt buổi tọa đàm, hội thảo về văn trẻ, về sáng tác trẻ vẫn chưa thấy được những băn khoăn cùng phân tích cần có về hiện trạng vừa thừa vừa thiếu này.

Không phải là đa số, nhưng những trang phê bình văn chương đã thật sự là phê bình văn chương như đúng nghĩa của nó? Không phủ nhận những thành công nhất định mà các tác phẩm của văn học trẻ đã và đang nỗ lực đạt được nhưng có quá nhiều những mỹ từ mà đội ngũ phê bình dành cho các nhà văn trẻ.

Nếu như trước đây, những lời khen ngợi văn trẻ tràn ngập trên những trang báo (đa phần là báo mạng, được hỗ trợ bởi đội ngũ PR quảng bá hùng hậu) thì nay những lời khen này dường như đang lan dần sang cả những trang phê bình chuyên nghiệp.

Phê bình văn chương trong đầy đủ ý nghĩa của nó không những nêu lên thành công của tác phẩm mà còn phải chỉ ra hạn chế để tác giả hướng đến hoàn thiện trong các sáng tác sau. Thế nhưng, phải chăng vì nể nang, vì quen biết mà các nhà phê bình đang ngồi rải đường rải mật trên những trang phê bình của mình?

Giới thiệu sách dịch Văn học Việt Nam tại Ukraine ĐSQ Việt Nam tại Ukraine đã phối hợp với Đại học Tổng hợp quốc gia Taras Shevchenko (một trong số ít những trường Đại học ...

Văn học giúp tăng cường hiểu biết giữa hai dân tộc Việt - Czech TGVN. Tối 4/9, tại Trung tâm thương mại SAPA ở Thủ đô Praha, Hội hữu nghị Việt - Czech phối hợp với Hội nhà văn Czech tổ chức ...

Lần đầu tiên một nhà văn người Arab được trao Giải văn học Man Booker Quốc tế Sáng 22/5 (giờ Việt Nam), nữ văn sĩ người Oman, Jokha Alharthi đã vượt qua nhiều đối thủ nặng ký để trở thành chủ nhân ...