Đối tác chiến lược Nga-Ấn Độ: Chìa khóa ổn định cho khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương?

Đặng Gia
Theo tác giả Joshy M Paul* trong bài viết trên trang East Asia Forum, quan hệ đối tác chiến lược Nga-Ấn Độ sẽ là nhân tố gìn giữ sự ổn định ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương vốn đã phức tạp do căng thẳng Mỹ-Trung.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Nga-Ấn Độ lần đầu tiên tổ chức cuộc đối thoại 2+2 trong khuôn khổ chuyến công du ngắn ngày của Tổng thống Nga Vladimir Putin đầu tháng 12/2021.

Cả hai bên quyết định củng cố hợp tác kinh tế song phương và thúc đẩy vành đai năng lượng Vladivostok-Chennai, một cửa ngõ để Nga thâm nhập Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và là nguồn cung cấp năng lượng cho Ấn Độ thay cho việc phải dựa vào nguồn cung từ khu vực Trung Đông đầy bất ổn.

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi trong chuyến thăm Ấn Độ của ông Putin ngày 6/12/2021.
Tổng thống Nga Vladimir Putin và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi trong chuyến thăm Ấn Độ của ông Putin ngày 6/12/2021.

Quan hệ đặc biệt

Quan hệ chiến lược Nga-Ấn đặc biệt trên nhiều phương diện. Hiệp ước Xô-Ấn năm 1971 chỉ ràng buộc đối với Liên Xô cũ, khi đảm bảo sự bảo vệ của Liên Xô về mặt quân sự đối với Ấn Độ. New Delhi đã tận dụng triệt để hiệp ước này để duy trì “quyền tự chủ chiến lược” và tránh bị mắc kẹt trong các mối quan hệ liên minh nhằm ngăn chặn các mối đe dọa từ Pakistan và Trung Quốc.

Ấn Độ cũng đã nhận được sự hỗ trợ về kỹ thuật từ Moscow đối với vài chương trình quân sự, có thể kể đến chương trình tàu ngầm hạt nhân, chương trình sản xuất tàu sân bay nội địa và việc cấp phép sản xuất máy bay chiến đấu do Nga sản xuất.

Vào năm 1984, một phi hành gia người Ấn đã du hành không gian trong tàu vũ trụ của Liên Xô. Điều này ngược lại với các mối quan hệ đối tác kiểu Mỹ vốn không chuộng việc chia sẻ các công nghệ quan trọng hoặc các hệ thống như máy bay tiêm kích F-22 Raptor với đồng minh thân cận, trừ nước Anh.

Vì vậy, sự phụ thuộc của quân đội Ấn Độ với những sản phẩm từ Nga khó có thể thay thế trong thời gian ngắn.

Thượng đỉnh Nga-Ấn Độ: Tổng thống Putin gọi Ấn Độ là cường quốc,

Thượng đỉnh Nga-Ấn Độ: Tổng thống Putin gọi Ấn Độ là cường quốc, 'khai sinh' hàng chục thỏa thuận

Mỹ quan ngại

Mỹ nhìn nhận hợp tác chiến lược Nga-Ấn với những quan ngại, vì Washington cho rằng mối quan hệ này sẽ đối lập với lợi ích của họ trong khu vực.

Trong suốt năm 2021, Mỹ phản đối Ấn Độ mua hệ thống tên lửa phòng thủ S-400 từ Nga.

Tuy nhiên, quan điểm của Washington sau đó cởi mở hơn và thừa nhận rằng việc mua S-400 là để bảo vệ không phận Ấn Độ khỏi các mối đe dọa khác, chứ không phải chống lại Mỹ hay đồng minh nước này. Washington cho rằng, S-400 sẽ giúp Ấn Độ tăng cường khả năng răn đe ở biên giới trên bộ với Trung Quốc, vốn có những cuộc đụng độ giữa hai bên trong hơn nửa thế kỷ qua.

Với sự phát triển mạnh mẽ về hải quân của Trung Quốc, cấu trúc an ninh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đã thay đổi từ kiểu quan hệ đồng minh thời Chiến tranh Lạnh và những cam kết an ninh của Mỹ thành một hệ thống “tự lực”, theo đó Washington khuyến khích các nước trong khu vực có trách nhiệm đối với an ninh của mình, đồng thời bảo đảm ổn định khu vực.

Mỹ mong đợi các cường quốc tầm trung như Nhật Bản, Australia và Ấn Độ sẽ làm được điều đó. Trọng tâm của Washington là ngăn chặn bất kỳ mối đe dọa nào đến nước Mỹ và do đó họ nỗ lực hợp tác, trang bị vũ khí cho đồng minh trong khu vực, đặc biệt là Nhật Bản và Australia.

Năm 2020, Nhật Bản thỏa thuận với Mỹ chế tạo máy bay chiến đấu mới dành riêng cho Tokyo với chi phí khoảng 40 tỷ USD để thay thế chiếc tiêm kích F-2 có tuổi đời khoảng 2 thập niên. Đây là điều khoản bổ sung cho thỏa thuận giữa 2 nước, theo đó Nhật Bản sẽ mua 105 chiếc F-35 (63 chiếc F-35A và 42 chiếc F-35B) trị giá 23 tỷ USD. Máy bay chiến đấu F-3 mới sẽ được sản xuất tại Nhật Bản dựa trên thiết kế được hợp tác giữa hai công ty Lockheed Martin và Mitsubishi Heavy Industries.

Trong khi đó, AUKUS - thỏa thuận ba bên Mỹ, Australia và Anh - có mục tiêu trang bị cho Canberra các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân để nâng cao khả năng răn đe của nước này.

Washington cũng đang xây dựng các hệ thống phòng thủ tầm xa theo Sáng kiến răn đe Thái Bình Dương (PDI) mới để chống lại sự hiện diện của Bắc Kinh trong khu vực.

Tin liên quan
Mỹ điểm loạt thành tựu đối ngoại nổi bật Mỹ điểm loạt thành tựu đối ngoại nổi bật

Mong muốn từ Ấn Độ

Đối với New Delhi, nước này tìm kiếm sự hỗ trợ từ Washington để vươn lên như một cường quốc có ảnh hưởng trong khu vực Ấn Độ Dương.

Điều này rất quan trọng đối với Ấn Độ trước các hành động bành trướng của hải quân Trung Quốc ở Ấn Độ Dương - với chiêu bài “bảo vệ” tài sản của Sáng kiến Vành đai con đường (BRI) và các hoạt động chống cướp biển.

Hai công nghệ quan trọng mà Ấn Độ đưa vào danh sách theo mong muốn từ Mỹ là hệ thống phóng máy bay điện từ (EMALS) cho tàu sân bay thế hệ thứ ba của Ấn Độ, INS Vishal, và công nghệ đẩy hạt nhân cho tàu ngầm hạt nhân thế hệ tiếp theo.

Mặc dù chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump đã cung cấp EMALS cho Ấn Độ vào năm 2017, Washington vẫn không đáp ứng về công nghệ đẩy hạt nhân cho New Delhi.

Sự bổ sung cần thiết

Ấn Độ phải đối diện với các nguy cơ từ cả mặt đất và trên đại dương. Do đó, nước này rất cần các hệ thống tiên tiến và công nghệ phòng thủ quan trọng để chống lại mối đe dọa trên bộ ở biên giới Himalaya và mối đe dọa trên biển, nơi có vai trò rất quan trọng đối với lợi ích thương mại và an ninh năng lượng của Ấn Độ.

Bởi vậy, hợp tác quốc phòng Ấn Độ-Nga đóng vai trò quan trọng giúp New Delhi bảo vệ biên giới trên bộ, trong khi hợp tác mạnh mẽ giữa Ấn Độ và Mỹ là chìa khóa để giảm thiểu các mối đe dọa từ đại dương.

Việc hướng tới một Ấn Độ hùng mạnh hơn về mặt quân sự không chỉ vì lợi ích của riêng nước này - mà còn giúp duy trì sự ổn định, bằng cách tăng cường đóng góp tích cực của Ấn Độ vào an ninh khu vực.

Về phương diện này, hợp tác chiến lược Ấn Độ-Nga không song trùng cũng không phải là đối nghịch, mà là sự bổ sung cho chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương của Tổng thống Joe Biden.


*Tác giả Joshy M Paul là nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Tiềm lực Không quân ở New Delhi, Ấn Độ.

Chuyên gia: Chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương năm 2022 phải thực tế hơn

Chuyên gia: Chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương năm 2022 phải thực tế hơn

Trong bối cảnh Trung Quốc đang nỗ lực mở rộng tầm ảnh hưởng kinh tế của mình ở châu Á và hơn thế nữa, chính ...

Đánh giá sức mạnh hải quân Trung Quốc, Đức tính toán tăng hiện diện ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Đánh giá sức mạnh hải quân Trung Quốc, Đức tính toán tăng hiện diện ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Ngày 22/12, Tham mưu trưởng Hải quân Đức, Phó Đô đốc Kay-Achim Schönbach tuyên bố, lực lượng này sẽ triển khai tàu chiến đến khu ...

(theo East Asia Forum)

Xem nhiều

Đọc thêm

Tái bản cuốn tiểu thuyết 'Sông Thami trong xanh' của Mông Cổ tại Việt Nam

Tái bản cuốn tiểu thuyết 'Sông Thami trong xanh' của Mông Cổ tại Việt Nam

Liên hiệp các tổ chức hữu nghị phối hợp cùng Đại sứ quán Mông Cổ tại Việt Nam tổ chức Lễ giới thiệu cuốn tiểu thuyết 'Sông Thami trong xanh'.
Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới  44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR

Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới 44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR

Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới 44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR.
Phát động chiến dịch chung tay phòng chống bệnh sốt xuất huyết năm thứ 14

Phát động chiến dịch chung tay phòng chống bệnh sốt xuất huyết năm thứ 14

Chiến dịch 'JUMBO VAPE - Chung tay phòng chống bệnh sốt xuất huyết' nhằm tuyên truyền phòng chống bệnh sốt xuất huyết trên toàn quốc vừa được phát động.
Bài tarot hôm nay 23/11: Đâu là điểm nhấn khiến người khác chú ý tới bạn?

Bài tarot hôm nay 23/11: Đâu là điểm nhấn khiến người khác chú ý tới bạn?

Thông qua một lá bài tarot, bạn sẽ khám phá thông điệp điểm nhấn nào khiến người khác chú ý đến bạn? Hãy rút ngay một lá bài để giải ...
Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng tiếp tục tăng nhanh, cuộc săn hàng giá hời bắt đầu, chưa có lý do để điều chỉnh dự báo về vàng

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng tiếp tục tăng nhanh, cuộc săn hàng giá hời bắt đầu, chưa có lý do để điều chỉnh dự báo về vàng

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo.
Từ năm 2025, giấy phép lái xe ô tô bị trừ hết điểm: Phải kiểm tra lý thuyết và mô phỏng để phục hồi điểm

Từ năm 2025, giấy phép lái xe ô tô bị trừ hết điểm: Phải kiểm tra lý thuyết và mô phỏng để phục hồi điểm

Bộ Công an ban hành Thông tư 65/2024, theo đó, người có giấy phép lái xe ô tô bị trừ hết điểm thì phải kiểm tra lý thuyết và mô ...
Báo động từ HĐBA LHQ: 70% dân số Syria cần viện trợ nhân đạo

Báo động từ HĐBA LHQ: 70% dân số Syria cần viện trợ nhân đạo

Phó đặc phái viên LHQ Najat Rochdi cho biết 2024 'sẽ là năm đẫm máu nhất' tại Syria trong vòng 4 năm qua.
Burkina Faso liệt cựu Tổng thống và tướng tình báo vào 'danh sách đen' khủng bố

Burkina Faso liệt cựu Tổng thống và tướng tình báo vào 'danh sách đen' khủng bố

Burkina Faso ngày 21/11 đã phong tỏa 'tài sản và nguồn lực' của hơn 100 người, trong đó có cựu Tổng thống Paul-Henri Sandaogo Damiba.
Thủ tướng Đức Olaf Scholz tiếp tục nhận được tín nhiệm của đảng SPD

Thủ tướng Đức Olaf Scholz tiếp tục nhận được tín nhiệm của đảng SPD

Ông Olaf Scholz một lần nữa là ứng cử viên của SPD cho chức Thủ tướng Đức trong cuộc bầu cử sớm dự kiến diễn ra vào ngày 23/2/2025.
Dính bê bối tình dục, ứng viên Bộ trưởng Tư pháp Mỹ xin rút lui

Dính bê bối tình dục, ứng viên Bộ trưởng Tư pháp Mỹ xin rút lui

Hơn 1 tuần sau khi được đề cử làm Bộ trưởng Tư pháp Mỹ, cựu hạ nghị sĩ Matt Gaetz - đồng minh thân cận của Tổng thống đắc cử Donald Trump.
Sự cố đứt cáp ngầm ở Biển Baltic: Nga gạt phắt cáo buộc dính líu, Mỹ thận trọng không suy đoán, Đức cảnh báo 'chiến tranh hỗn hợp'

Sự cố đứt cáp ngầm ở Biển Baltic: Nga gạt phắt cáo buộc dính líu, Mỹ thận trọng không suy đoán, Đức cảnh báo 'chiến tranh hỗn hợp'

Hai sự cố đứt cáp viễn thông ngầm ở Biển Baltic hồi cuối tuần trước đã dấy lên những đồn đoán về hành vi phá hoại cũng như chủ mưu phía sau.
Haiti: Bạo lực leo thang nguy hiểm, Tổng thống Pháp dính 'vạ miệng' khiến Port-au-Prince nổi giận

Haiti: Bạo lực leo thang nguy hiểm, Tổng thống Pháp dính 'vạ miệng' khiến Port-au-Prince nổi giận

Tình trạng bạo lực gia tăng tại thủ đô Port-au-Prince của Haiti đã cướp đi sinh mạng của hơn 4.500 người từ đầu năm tới nay.
Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Việc Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa của Mỹ tấn công quân sự trên đất Nga có thể chuyển xung đột sang giai đoạn quyết liệt hơn.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Phiên bản di động