Đức tăng cường vai trò an ninh trên thế giới

TIN LIÊN QUAN
	Đức cảnh báo nguy cơ các vụ tấn công khủng bố
	Nhật - Mỹ nhất trí hợp tác về Brexit, an ninh hàng hải

Kể từ sau Chiến tranh Thế giới thứ hai, thế giới luôn nhìn nhận Đức như là “một gã khổng lồ về kinh tế, nhưng lại là một chú lùn về chính trị”, nhất là bởi quốc gia này thường khá do dự với việc thể hiện sức mạnh quân sự trong các cuộc xung đột trên toàn cầu. Đây là hình ảnh mà quốc gia đông dân nhất châu Âu này đang muốn thoát khỏi, khi Đức ngày càng có vai trò lớn hơn về mặt quốc phòng trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và Liên minh châu Âu (EU).

Bên cạnh đó, thế giới và những mối đe dọa ngày nay khác hoàn toàn so với 10 năm trước, thời điểm Chính phủ Đức đặt ra những nền tảng cơ sở cho chính sách an ninh trong Sách Trắng 2006. Thời điểm đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin được xem là "đối tác gần gũi" của phương Tây và cũng chưa có IS hay nội chiến ở Syria và Libya. Ngày nay, bóng ma của một cuộc Chiến tranh Lạnh đã tràn tới châu Âu, IS nổ súng và đánh bom tại nhiều thủ đô phương Tây, trong khi hàng triệu người phải rời bỏ nhà cửa đến châu Âu để thoát khỏi chiến tranh và bạo loạn.

Quá trình thay đổi

Mong muốn này, kết quả của cuộc tranh luận bắt đầu từ 20 năm trước, đã được thể hiện trong Sách Trắng Quốc phòng Đức sửa đổi, nội dung được đưa ra thảo luận trong cuộc họp Nội các ngày 13/7 vừa qua. Đây có thể coi là một bước ngoặt đáng kể của Đức, quốc gia bị gánh nặng tội lỗi thời phát xít và các vụ thảm sát người Do Thái ám ảnh, trong suốt nhiều năm qua đã phải rất hạn chế đưa quân đội ra nước ngoài.

Theo chuyên gia kinh tế Pháp Alain Minc, dự thảo Sách Trắng phản ánh một sự thay đổi quan trọng trong quan điểm của quốc gia thường xuyên bị chỉ trích là “một Thụy Sỹ lớn hơn”- phát triển thịnh vượng và đứng trung lập. Yếu tố quá khứ của Đức đã nuôi dưỡng một chủ nghĩa hòa bình mạnh mẽ ở đất nước này, song giới lãnh đạo Đức vẫn thường xuyên chịu nhiều chỉ trích của các nước đồng minh về việc không nỗ lực trong giải quyết các điểm nóng khủng hoảng, thiếu những cam kết quân sự toàn diện và ưa chuộng chính sách ngoại giao “thông qua những tấm séc”.

Bộ trưởng Quốc phòng Đức Ursula von der Leyen phát biểu trong cuộc họp báo về Sách Trắng quốc phòng tại thủ đô Berlin. (Nguồn: FT)

Đến năm 1994, Tòa án Tối cao mới cho phép Đức tham gia thực hiện các nhiệm vụ gìn giữ hòa bình ở nước ngoài. Đức đã bắt đầu điều động quân đến các vùng có xung đột, từ các nước Balkan cho tới Afghanistan và Mali, song nước này cùng nhận nhiều sự chỉ trích vì đứng ngoài nhiều cuộc xung đột khác, đặc biệt là khi NATO can thiệp vào Libya hồi năm 2011.

Trong hai năm qua, Tổng thống Đức Joachim Gauck và Bộ trưởng Quốc phòng Ursula von der Leyen đã liên tục nói rằng Đức cần phải tham gia mạnh mẽ hơn trong các chiến dịch ở nước ngoài. Đức đã gia nhập liên minh quốc tế chống lại tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Mặc dù không tham gia với vai trò chiến đấu, song Đức đã đóng góp nhiều máy bay do thám Tornando, máy bay tiếp nhiên liệu trên không và các trang thiết bị. Đức, nhà xuất khẩu vũ khí lớn, cũng cung cấp vũ khí cho lực lượng Peshmerga của người Kurd để chiến đấu chống lại IS ở Iraq. Tại Hội nghị Thượng đỉnh NATO ở Warsaw vừa qua, Đức là một trong số các nước cam kết sẽ đóng góp quân cho tiểu đoàn NATO đồn trú luân chuyển tại Ba Lan, Estonia, Latvia, Lithuania, bắt đầu năm 2017, một hoạt động nhằm thể hiện sự cứng rắn trước Nga.

Những điểm nổi bật của Sách Trắng

Sách Trắng 2016 nêu rõ, trên cơ sở ý nghĩa về kinh tế, chính trị và quân sự, Đức có trách nhiệm “tích cực tham gia tạo lập trật tự toàn cầu”, và “tầm nhìn trong chính sách an ninh của Đức là toàn cầu”. Điều này cũng đã được Tổng thống Đức Joachim Gauck, Bộ trưởng Quốc phòng Ursula von der Leyen và Ngoại trưởng Frank-Walter Steinmeier nêu rõ tại Hội nghị An ninh Munich năm 2014 với sự khẳng định rằng "Đức phải đảm nhận trách nhiệm lớn hơn trên thế giới, kể cả về mặt quân sự".

Điểm thứ hai nổi lên trong chính sách an ninh của Đức và được đề cập trong Sách Trắng 2016 là Berlin thực thi vai trò đầu tàu trong việc tìm kiếm giải pháp cho các cuộc khủng hoảng quốc tế mà không cần Mỹ. Trong vài năm qua, Đức đã nhiều lần thể hiện rõ chính sách này. Trong cuộc khủng hoảng Ukraine, Đức cùng với Pháp lần đầu tiên đi đầu trong việc tìm kiếm giải pháp cho một cuộc khủng hoảng quốc tế lớn mà hoàn toàn không có sự tham gia của Mỹ.

Sách Trắng 2016 cũng nhấn mạnh việc quân đội liên bang Đức sẽ can dự mạnh mẽ hơn cũng như đảm nhận vai trò lãnh đạo trong các sứ mệnh giữ giữ hòa bình của Liên hợp quốc. Để có thể đáp ứng được các nhiệm vụ ngày càng lớn, quân đội Đức sẽ được tăng cường cả về nhân lực và vật lực. Trong số các nhiệm vụ mới của quân đội liên bang có cả nhiệm vụ triển khai ở nội địa, trong đó quân đội cần sẵn sàng để có thể triển khai trong trường hợp xảy ra những vụ tấn công khủng bố quy mô lớn. Theo đó, lần đầu tiên quân đội sẽ phối hợp tổ chức diễn tập chống khủng bố cùng lực lượng cảnh sát Đức và hai bang Baden-Württemberg, Saarland.

Quân đội Đức sẽ được tăng cường cả về nhân lực và vật lực. (Nguồn:DW)

Sách Trắng 2016 cũng đặt “mục tiêu dài hạn” là thúc đẩy cải cách Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc vốn vẫn bị coi là "hoạt động không hiệu quả", trong đó Chính phủ Đức sẽ nỗ lực giành một ghế ủy viên thường trực.

Những cam kết mới được đưa ra trong bối cảnh quân đội Đức hiện đang ở trong tình trạng nguồn ngân sách hạn hẹp và trang thiết bị kém hiệu quả. Lần đầu tiên sau Chiến tranh Lạnh, ngân sách quốc phòng Đức được nâng lên và quân số cũng được bổ sung với kế hoạch tuyển thêm gần 20.000 người trong vòng 7 năm.

Để trấn an các đối tác quốc tế, Đức nhấn mạnh trong Sách Trắng Quốc phòng rằng họ sẽ tôn trọng các khuôn khổ của khu vực xuyên Đại Tây Dương và châu Âu. Sách Trắng có đoạn: “Đức hướng đến mục tiêu lâu dài là xây dựng một liên minh an ninh và quốc phòng châu Âu chung”. Hiện nay, điều này có nghĩa Đức sẽ sử dụng mọi biện pháp hợp tác quân sự phù hợp với các hiệp ước của EU và “củng cố ngành quốc phòng của châu Âu” thông qua các thỏa thuận, đặc biệt là với Pháp.

EU sắp có chiến lược an ninh mới sau hơn 10 năm Dự kiến hôm nay 28/6, EU sẽ công bố chiến lược an ninh đối ngoại mới cho liên minh nhằm thay thế Chiến lược An ...

Châu Âu vẫn phải tiếp tục đối phó với nguy cơ khủng bố cao Đây là lời cảnh báo mà Điều phối viên quốc gia Hà Lan về An ninh và Chống khủng bố (NCTV) Dick Schoof đưa ra ...