Ghép gene như... ghép hình

Việc lắp ghép thành công các hệ gene ở mức giá vừa phải sẽ giúp giảm chi phí trong công tác phòng và điều trị các bệnh nguy hiểm.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
ghep gene nhu ghep hinh Phát hiện gene giúp con người ngủ ngon
ghep gene nhu ghep hinh Thực phẩm biến đổi gene - những điều nên biết
ghep gene nhu ghep hinh
Muỗi biến đổi gene.

Muỗi biến đổi gene

Các nhà khoa học Mỹ đã nuôi cấy thành công loại muỗi biến đổi gene có thể ngăn chặn và làm giảm sự gia tăng của loài muỗi lây lan virut Zika và những virut nguy hiểm khác tại Brazil.

Dự án hạn chế sự lây lan của loài muỗi Aedes aegypti (loài phát tán virut Zika, gây nên bệnh sốt xuất huyết và sốt vàng da) được Oxitec (chi nhánh tại Anh của công ty Sinh học tổng hợp Intrexon, Mỹ) phát triển. Những con muỗi đực bị thay đổi gene để lứa muỗi con của chúng chết trước khi đến tuổi trưởng thành, nhờ vậy khả năng chúng phát tán bệnh Zika giảm đi rất nhiều.Oxitec đang nhân giống loại muỗi biến đổi gen này ở Campinas (Brazil), và họ tuyên bố sẽ xây dựng cơ sở thứ hai ở bang Sao Paulo, sau những kết quả khả quan thu được từ việc kiểm soát sinh sản của muỗi Aedes aegypti.

Oxitec cho biết OX513A là loài muỗi độc quyền của công ty. Nó đã thành công trong việc làm giảm 82% số lượng ấu trùng hoang dã của muỗi Aedes trong một khu phố thử nghiệm ở Brazil. Giới chức cho biết các ca sốt xuất huyết trong khu vực đã giảm đi đáng kể.

“Loài muỗi trên có thể làm giảm đáng kể mức độ phá hoại của virut Zika. Đây cũng là hoạt động cốt lõi trong chiến lược phòng ngừa Zika của Brazil”, Glen Slade - Giám đốc phát triển kinh doanh của công ty Oxitec tại Brazil, phát biểu.

Hệ gene của muỗi Aedes aegypti đã được các nhà khoa học công bố những năm gần đây. Thay vì được tập hợp gọn gàng trong ba cặp nhiễm sắc thể như các loài khác, ADN của loài muỗi này bị phân tán rải rác thành 36.000 phân đoạn nhỏ, nhiều phân đoạn trong số đó thậm chí còn bị thủng lỗ chỗ và có nhiều sai lệch.

ghep gene nhu ghep hinh
Những đột phá mới trong ghép gene.

Đột phá mới trong ghép gene

Tuy nhiên, mới tuần trước, một nhóm các nhà khoa học thuộc trường Đại học Y Baylor (Mỹ) do ông Erez Lieberman Aiden làm trưởng nhóm tuyên bố họ đã dùng kỹ thuật tập hợp các phân đoạn đó thành một khối liên kết. Thành quả này chắc chắn mang lại nhiều tiện ích cho các nhà khoa học đang nghiên cứu muỗi Aedes và các mầm bệnh liên quan đến loài muỗi này.

Bước ngoặt nói trên không chỉ giúp các nhà khoa học can thiệp vào bộ gene loài muỗi, mà còn cho phép họ xử lý hệ gene trên cơ thể người một cách nhanh chóng, vừa tiết kiệm, vừa chính xác. Để chứng minh điều đó, nhóm các nhà khoa học trên đã liên kết thành công hệ gene trên cơ thể người chỉ với chi phí 10.000 USD, rẻ hơn nhiều so với khoản tiền 4 tỷ USD trước đây.

Ông Aiden và đồng nghiệp Job Dekker thoạt tiên nghiên cứu kỹ thuật này với mục đích hoàn toàn khác là nghiên cứu hình dạng của hệ gene người. Mỗi tế bào của cơ thể người chứa khoảng hai mét ADN được nén gọn vào trong một khoang chứa có chiều rộng chỉ khoảng sáu phần triệu mét. Để làm được như vậy, bản thân các ADN đơn chiều sẽ liên kết lại với nhau tạo thành khối hình cầu ba chiều.

Dựa trên thực tế đó, Aiden và Dekker đã phát triển kỹ thuật Hi-C để nghiên cứu về sự liên kết này: Trước hết, kỹ thuật Hi-C sẽ đóng băng toàn bộ hệ gene, sau đó tìm ra các đoạn ADN nào đang liên kết với nhau trong khối cầu ba chiều đó. Thông tin thu thập được sẽ giúp xác định khoảng cách giữa hai phần tử ADN có trong một dải ADN đơn chiều - và nhờ vậy rất hữu ích cho việc liên kết các hệ gene. Hãy hình dung nó như trò chơi xếp hình. Nếu bạn có hai mảnh ghép bầu trời giống nhau thì sẽ khó nhận biết mảnh nào cần đặt ở vị trí nào, nhưng kỹ thuật Hi-C giúp bạn nhận biết hai mảnh ghép đó cần được đặt vào đâu. Khi có đầy đủ thông tin, bạn sẽ lắp ghép thành công và chính xác toàn bộ hình ảnh bầu trời.

Năm 2013 có hai nhóm nhà khoa học thuộc trường Đại học Washington (Mỹ) đã lắp ghép thử nghiệm hệ gene của người, ruồi và chuột. Một năm sau đó, nhóm nhà khoa học Trung Quốc đã thử nghiệm lắp ghép bộ gene của cây cải xoong. Đến năm 2016, một nhóm nhà khoa học Mỹ khác đã lắp ghép thành công hệ gene của chú dê có tên là Papadum. Khác hẳn với sự hỗn độn của hệ gene muỗi Aedes, hệ gen của dê Papadum thực sự là một “tác phẩm nghệ thuật” gọn gàng, sạch sẽ.

Việc lắp ghép thành công các hệ gene là điều hết sức cần thiết, bởi như thế sẽ giúp giảm được đáng kể số chi phí phải bỏ ra trong việc phát hiện những bệnh liên quan đến gene cũng như công tác phòng và điều trị các bệnh nguy hiểm. Cũng nhờ có phương pháp nghiên cứu của nhóm ông Aiden, các nhà khoa học có thể lắp ghép được nhiều hệ gene chỉ với một khoản chi phí phải chăng. Đây quả là tin tốt lành đối với các dự án xác lập chuỗi ADN cho các loài động vật có xương sống, chim và động vật có chân đốt (như nhện, châu chấu…) đang được nghiên cứu.  

ghep gene nhu ghep hinh Tình hình Syria: Không có tiến bộ sau 8 ngày hòa đàm tại Geneva

Phe đối lập tuyên bố có sự cải thiện “tương đối” trong đàm phán, song chính phủ Damas vẫn cho rằng vấn đề Syria đang ...

ghep gene nhu ghep hinh Người biến đổi gene sẽ sớm xuất hiện

Những em bé ra đời theo “mẫu thiết kế”, điều này có thể thành hiện thực hay không?

ghep gene nhu ghep hinh Liệu pháp gene mới mở ra hy vọng cho người khiếm thính

Một nhóm nhà khoa học quốc tế ngày 6/2 cho biết, liệu pháp gene sử dụng một loại virus lành tính đã giúp những con ...

Trung Hiếu (theo The Atlantic)

Xem nhiều

Đọc thêm

Haiti: Bạo lực leo thang nguy hiểm, Tổng thống Pháp dính 'vạ miệng' khiến Port-au-Prince nổi giận

Haiti: Bạo lực leo thang nguy hiểm, Tổng thống Pháp dính 'vạ miệng' khiến Port-au-Prince nổi giận

Tình trạng bạo lực gia tăng tại thủ đô Port-au-Prince của Haiti đã cướp đi sinh mạng của hơn 4.500 người từ đầu năm tới nay.
HLV Pep Guardiola không được phép rời đi khi Man City xuống hạng?

HLV Pep Guardiola không được phép rời đi khi Man City xuống hạng?

Hợp đồng mới của HLV Pep Guardiola không cho phép ông rời đi ngay cả khi Man City bị phạt xuống hạng.
Đội tuyển futsal nữ Việt Nam vô địch giải futsal nữ Đông Nam Á 2024

Đội tuyển futsal nữ Việt Nam vô địch giải futsal nữ Đông Nam Á 2024

Đội tuyển nữ futsal Việt Nam giành chiến thắng trước đội tuyển nữ futsal Thái Lan ở trận chung kết để nhận HCV giải futsal nữ Đông Nam Á 2024.
Trừng phạt Nga: Lý do thực sự Mỹ mạnh tay với Gazprombank; Thụy Sỹ 'nhập cuộc'; Slovakia, Hungary đang làm điều này

Trừng phạt Nga: Lý do thực sự Mỹ mạnh tay với Gazprombank; Thụy Sỹ 'nhập cuộc'; Slovakia, Hungary đang làm điều này

Gazprombank đã nằm trong tầm ngắm của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden suốt nhiều năm.
Giá heo hơi hôm nay 22/11: Giữ giá trên cả 3 miền, nguồn cung thị trường toàn cầu giảm sút

Giá heo hơi hôm nay 22/11: Giữ giá trên cả 3 miền, nguồn cung thị trường toàn cầu giảm sút

Nhìn chung, giá heo hơi hôm nay giữ ổn định trên cả nước. Theo khảo sát, thị trường heo hơi toàn quốc hiện dao động trong khoảng 60.000 - 63.000 ...
ICC ban hành lệnh bắt giữ Thủ tướng và cựu Bộ trưởng Quốc phòng, Israel phản ứng mạnh

ICC ban hành lệnh bắt giữ Thủ tướng và cựu Bộ trưởng Quốc phòng, Israel phản ứng mạnh

Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) đã ban hành lệnh bắt giữ Thủ tướng và cựu Bộ trưởng Quốc phòng của Israel cũng như thủ lĩnh Hamas.
Kiến tạo lòng tin, thúc đẩy đối thoại

Kiến tạo lòng tin, thúc đẩy đối thoại

ADMM+ ngày càng thể hiện vai trò là nền tảng cho hợp tác trên thực tế và có ý nghĩa giữa ASEAN với các nước bên ngoài khu vực trong lĩnh vực an ninh.
Bước đi lịch sử tại Hội nghị thượng đỉnh G20

Bước đi lịch sử tại Hội nghị thượng đỉnh G20

Đánh thuế giới siêu giàu là một trong những chủ đề quan trọng tại Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới.
Thế giới sẽ thế nào khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Thế giới sẽ thế nào khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Trở lại Nhà Trắng một cách mạnh mẽ, áp đảo, Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ 'đối đãi' với thế giới như thế nào trong nhiệm kỳ 2.0 vẫn là câu hỏi bỏ ngỏ.
Tuần lễ cấp cao APEC 2024: Thúc đẩy nguyên tắc đa phương

Tuần lễ cấp cao APEC 2024: Thúc đẩy nguyên tắc đa phương

Không chỉ thúc đẩy hợp tác khu vực, Tuần lễ cấp cao APEC từ 10 đến 16/11 tại Peru còn là cơ hội để thúc đẩy các nguyên tắc đa phương.
Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel tiến hành tập kích đường không vào nhiều mục tiêu ở Iran. Đợt tấn công trả đũa của Israel có những điểm đáng chú ý và đặt ra nhiều vấn đề.
Phần Lan-Trung Quốc: Van giảm áp

Phần Lan-Trung Quốc: Van giảm áp

Không chỉ thúc đẩy quan hệ song phương, chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Phần Lan còn góp phần ổn định quan hệ Trung Quốc EU...
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Nhằm tiếp cận trữ lượng khoáng sản khổng lồ của châu Phi, Mỹ và Trung Quốc đã bỏ vốn đầu tư cơ sở hạ tầng, bao gồm ngoại giao đường sắt tại đây.
Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử

Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử

Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử của “kỷ nguyên vươn mình".
Phiên bản di động