"Giáo dục cần chuẩn bị cho con người đủ năng lực sống với thế giới VUCA"

Nguyệt Hà
GS. TS. Phạm Tất Dong cho rằng, thế hệ trẻ cần nền giáo dục tạo mọi cơ hội và điều kiện để họ có thể trở thành nguồn nhân lực chất lượng cao. Do vậy, thế hệ học sinh mới cần sự quan tâm đúng mức của hệ thống giáo dục.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Giáo dục
Các chuyên gia tại Hội thảo về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. (Ảnh: Nguyệt Anh)

Sáng nay (24/11) tại Hà Nội, Liên hiệp Các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) đã tổ chức Hội thảo “Việc thực hiện Nghị quyết 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo”.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, TSKH Phan Xuân Dũng (Chủ tịch Liên hiệp Các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam) cho biết, sau gần 10 năm triển khai thực hiện Nghị quyết, nền giáo dục nước nhà đã có bước chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, nâng cao hiệu quả dạy và học. Đồng thời, góp phần phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của con người Việt Nam.

Việc đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ việc dạy và học được tăng lên; có sự đổi mới mạnh mẽ và đồng bộ các yếu tố cơ bản của giáo dục và đào tạo theo hướng coi trọng phát triển phẩm chất, năng lực của người học. Thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá năng lực người học. Nâng cao chất lượng đầu ra của từng cấp học, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo.

Đặc biệt, chi ngân sách nhà nước cho giáo dục và đào tạo được tăng lên. Hoàn thành mục tiêu xây dựng Chương trình giáo dục phổ thông vào năm 2018 và đang tập trung đầu tư bảo đảm cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, đội ngũ giáo viên, tài liệu, sách giáo khoa theo quy định...

TSKH Phan Xuân Dũng nhấn mạnh: “Chất lượng giáo dục đại học từng bước được nâng lên và tiếp cận các chuẩn mực quốc tế. Các cơ sở giáo dục đại học Việt Nam tiếp tục được xếp hạng cao và tăng thứ bậc trên các bảng xếp hạng uy tín của quốc tế. Tại các kỳ thi Olympic khu vực và quốc tế, học sinh Việt Nam đều đạt được những thành tích vượt trội".

Tuy nhiên, theo TSKH Phan Xuân Dũng, chất lượng giáo dục và đào tạo ở các cấp học, ngành học và giữa các địa phương chưa đồng đều. Năng lực chuyên môn một bộ phận giáo viên chưa đáp ứng yêu cầu với nhiệm vụ đổi mới phương pháp dạy học và quản lý giáo dục.

“Chế độ, chính sách đối với đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục còn thấp, chưa thỏa đáng. Đời sống của không ít giáo viên, viên chức giáo dục còn gặp khó khăn, đặc biệt đối với giáo viên trẻ, giáo viên mầm non. Năm 2022, có hơn 16.000 giáo viên nghỉ việc, chuyển việc ra khỏi ngành giáo dục đã ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động dạy và học”, ông Phan Xuân Dũng nói.

Ngoài ra, theo ông Dũng, công tác phát hành sách giáo khoa ở nhiều địa phương còn bất cập; việc thực hiện tự chủ đại học theo Luật Giáo dục đại học còn bất cập, còn chậm ở một số cơ sở đào tạo.

Những thế hệ học sinh mới cần sự quan tâm đúng mức của hệ thống giáo dục

Chia sẻ tại Hội thảo, GS. TS. Phạm Tất Dong cho rằng, thế giới chúng ta đang sống là một thế giới đầy biến động, thay đổi khó lường. Do đó, nền giáo dục cần tính đến điều kiện thích ứng với thế giới VUCA (biến động, bất định, phức tạp, mơ hồ) để có được một chương trình đào tạo phù hợp.

Theo GS Phạm Tất Dong, nhiều nhà khoa học đã kiến nghị với Chính phủ về những kỹ năng cần thiết phải đưa vào chương trình giáo dục ở các cấp học như kỹ năng hợp tác, kỹ năng giao tiếp, tư duy phản biện, kỹ năng sáng tạo, kỹ năng học tập suốt đời.

Tuy nhiên, theo ông Dong, hệ thống giáo dục Việt Nam hiện nay không dễ dàng gì đáp ứng chương trình này nếu như vẫn không dứt được cách tổ chức nhà trường với những phương pháp đào tạo lạc hậu, với việc đề ra mọi quy định làm khó dễ giáo viên mà không liên quan đến việc nâng cao tay nghề cho nhà giáo…

Giáo dục
Sự bùng nổ của các công nghệ cao sẽ làm cho thế hệ Alpha trở thành thế hệ có năng lực kết nối toàn cầu. (Ảnh: Đinh Thị Mỹ Huệ)

Do đó, ông Phạm Tất Dong nhận đinh, những thế hệ học sinh mới cần sự quan tâm đúng mức của hệ thống giáo dục. Trước hết, tại các lớp mẫu giáo, từ năm 2018, các em nhỏ đều thuộc thế hệ Alpha. Đó là thế hệ sinh ra trong giai đoạn 2013-2025. Tính ra, đứa trẻ lớn tuổi nhất của thế hệ Alpha tính đến năm 2022 mới lên 9 tuổi. Phải đến năm 2033, đội ngũ lao động quốc gia mới bắt đầu có thành viên thuộc thế hệ này.

Từ khi lọt lòng, thế hệ Alpha (nói chung trên thế giới) đã được sống trong thế giới công nghệ hiện đại, đắm mình trong môi trường số. Nhiều nhà khoa học coi thế hệ Alpha là Digital Natives, tức là những người có tố chất - 5 kỹ thuật số “bẩm sinh”. Họ gọi thế hệ này bằng nhiều tên khác nhau như “Thế hệ kính”, “Thế hệ màn hình”, “Thế hệ Internet”.

Sự bùng nổ của các công nghệ cao sẽ làm cho Alpha trở thành thế hệ có năng lực kết nối toàn cầu. Trẻ em thuộc thế hệ Alpha sẽ học tập, làm việc, đi du lịch giữa các quốc gia mà không gặp rào cản nào về ngôn ngữ và văn hóa. Thế hệ Alpha sẽ bao gồm những “Công dân toàn cầu”.

Cũng theo ông Phạm Tất Dong, thế hệ Alpha sẽ định nghĩa lại khái niệm “việc làm”, thay đổi các mô hình trường học và mô hình giáo dục. Với thế hệ này, học tập suốt đời sẽ là một lẽ sống. Có thể, thế hệ Alpha sẽ làm mờ dần ranh giới địa lý, văn hóa, ngôn ngữ truyền thống của quốc gia nhờ kết nối toàn cầu.

“Liệu nền giáo dục Việt Nam giai đoạn 2021 – 2030 có chuẩn bị cho các em nhỏ Alpha đang học tiểu học năm nay theo hướng công dân toàn cầu, hay chỉ lo bắt trẻ nhồi nhét những kiến thức không cần thiết cho tương lai của chúng để suốt ngày học để thi với tầm bằng vô bổ?”, GS Phạm Tất Dong đặt vấn đề.

Bên cạnh đó, GS. Phạm Tất Dong đề cập thêm về “đàn anh” của thế hệ Alpha là thế hệ Z (Generation Z – Gen Z) – thế hệ sinh ra trong giai đoạn 1997 – 2012. Đó là thế hệ học ngoại ngữ nhanh hơn thế hệ cha anh, có năng lực học trực tuyến, có tư duy phản biện sắc sảo. Người ta gọi thế hệ Z là “Thế hệ công nghệ”, “Thế hệ Mạng”, Thế hệ kỹ thuật số”.

GS. Phạm Tất Dong nhấn mạnh “Thế hệ này đang trải nghiệm thế giới VUCA. Họ cần nền giáo dục tạo mọi cơ hội và điều kiện để họ có thể trở thành nguồn nhân lực chất lượng cao”.

GS. NGND Nguyễn Lân Dũng: Kỳ vọng văn hóa Việt Nam sẽ được đầu tư đúng mức, phát triển có trọng tâm

GS. NGND Nguyễn Lân Dũng: Kỳ vọng văn hóa Việt Nam sẽ được đầu tư đúng mức, phát triển có trọng tâm

"Tôi hy vọng trong những năm tới, văn hóa Việt Nam sẽ được đầu tư đúng mức, được phát triển có trọng tâm, có những ...

Tất cả ứng viên Giáo sư và Phó Giáo sư năm 2022 chính thức được công nhận

Tất cả ứng viên Giáo sư và Phó Giáo sư năm 2022 chính thức được công nhận

Tất cả ứng viên có tên trong danh sách đạt tiêu chuẩn Giáo sư, Phó giáo sư năm 2022 được công bố sau phiên họp ...

ĐBQH Bùi Hoài Sơn: Cần một cuộc đổi mới mang tính cách mạng trong quản lý và phát triển văn hóa

ĐBQH Bùi Hoài Sơn: Cần một cuộc đổi mới mang tính cách mạng trong quản lý và phát triển văn hóa

Chia sẻ với Báo Thế giới & Việt Nam, ĐBQH Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc ...

Đề xuất phương án nâng mức phụ cấp ưu đãi đối với giáo viên mầm non

Đề xuất phương án nâng mức phụ cấp ưu đãi đối với giáo viên mầm non

Bộ GD&ĐT đã đề xuất, kiến nghị Chính phủ khẩn trương xây dựng chính sách tiền lương mới, trong đó có phương án nâng mức ...

Nghề giáo phải là một nghề thực sự danh giá

Nghề giáo phải là một nghề thực sự danh giá

Nếu coi mỗi người là một chiếc máy tính siêu hiện đại thì nghề giáo là nghề “cài đặt hệ điều hành và các phần ...

Bài viết cùng chủ đề

Giáo dục Việt Nam

Xem nhiều

Đọc thêm

Tổng thống Putin đe dọa sẽ hủy diệt Ukraine, khẳng định Nga sẽ 'luôn đáp trả mọi thách thức' đến từ phương Tây

Tổng thống Putin đe dọa sẽ hủy diệt Ukraine, khẳng định Nga sẽ 'luôn đáp trả mọi thách thức' đến từ phương Tây

Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 22/12 đã tuyên bố sẽ mang tới Ukraine nhiều 'sự hủy diệt' hơn nữa.
Thủ tướng Phạm Minh Chính khảo sát tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng

Thủ tướng Phạm Minh Chính khảo sát tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng

Chiều 22/12, Thủ tướng đã khảo sát dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng và dự lễ khởi công dự án nhà ở xã ...
Quốc gia lớn nhất Đông Nam Á công bố 3 xu hướng phát triển kinh tế sáng tạo

Quốc gia lớn nhất Đông Nam Á công bố 3 xu hướng phát triển kinh tế sáng tạo

Ngày 21/12, Bộ Kinh tế Sáng tạo Indonesia đề xuất 3 xu hướng phát triển kinh tế sáng tạo năm 2025.
Nghị sĩ lưỡng viện Quốc hội Mỹ thông qua một dự luật ngay trong đêm, chính phủ 'được cứu', ông Biden lên tiếng

Nghị sĩ lưỡng viện Quốc hội Mỹ thông qua một dự luật ngay trong đêm, chính phủ 'được cứu', ông Biden lên tiếng

Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký phê chuẩn thành luật dự luật cấp ngân sách cho chính phủ liên bang đến giữa tháng 3/2025.
Những tiêu chí đặc biệt giúp Bắc Ninh bứt phá ngoạn mục, thu hút FDI đứng đầu cả nước

Những tiêu chí đặc biệt giúp Bắc Ninh bứt phá ngoạn mục, thu hút FDI đứng đầu cả nước

Bắc Ninh bất ngờ bứt phá ngoạn mục khi thu hút vốn FDI gấp hơn 3 lần năm trước, giữ vững ngôi đầu cả nước.
Quân nhân Anh đang rời bỏ lực lượng vũ trang 'với tỷ lệ đáng báo động'

Quân nhân Anh đang rời bỏ lực lượng vũ trang 'với tỷ lệ đáng báo động'

Tờ Telegraph đưa tin, bất chấp đợt tăng lương kỷ lục vào mùa Hè, quân nhân Anh đang rời bỏ lực lượng vũ trang 'với tỷ lệ đáng báo động'.
Quân đội nhân dân Việt Nam gồm những quân chủng nào?

Quân đội nhân dân Việt Nam gồm những quân chủng nào?

Quân đội nhân dân Việt Nam bao gồm bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương; các quân khu, quân chủng, bộ đội biên phòng, quân đoàn, binh chủng...
Thêm đối tượng được hỗ trợ mức đóng BHYT từ ngày 1/7/2025

Thêm đối tượng được hỗ trợ mức đóng BHYT từ ngày 1/7/2025

Từ ngày 1/7/2025 sẽ bổ sung thêm nhiều đối tượng được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng BHYT.
Dự báo áp thấp nhiệt đới: Trên vùng biển phía Nam khu vực Nam Biển Đông, gió giật cấp 8, sóng cao 3-5m

Dự báo áp thấp nhiệt đới: Trên vùng biển phía Nam khu vực Nam Biển Đông, gió giật cấp 8, sóng cao 3-5m

Sáng nay (ngày 21/12), một vùng áp thấp trên vùng biển phía Nam của khu vực Nam Biển Đông đã mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới.
Biến đổi khí hậu, khô cằn, hạn hán khiến 1,8 triệu người Kenya cần hỗ trợ nhân đạo

Biến đổi khí hậu, khô cằn, hạn hán khiến 1,8 triệu người Kenya cần hỗ trợ nhân đạo

Số trường hợp cần hỗ trợ nhân đạo tại Kenya lên tới 1,8 triệu người vào tháng 12, so với 1 triệu người ở tháng 7, đặc biệt là 23 vùng khô cằn.
Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân bàn giao ‘Nhà đồng đội’ tại Cà Mau

Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân bàn giao ‘Nhà đồng đội’ tại Cà Mau

Ngôi 'Nhà đồng đội' có diện tích 90m2, sau hơn 2 tháng thi công được hoàn thành được Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân bàn giao.
Những người giàu nhất thế giới - Những tỷ phú hàng đầu 2024

Những người giàu nhất thế giới - Những tỷ phú hàng đầu 2024

Theo danh sách tỷ phú của CEOWORLD Magazine, tính đến ngày 17/12/2024, Elon Musk là người giàu nhất thế giới, tiếp theo là Jeff Bezos và Larry Ellison
Tìm thấy hợp chất ức chế sự phát triển của virus corona

Tìm thấy hợp chất ức chế sự phát triển của virus corona

Một nhóm nghiên cứu tại Nhật Bản đã công bố phát hiện ra một chất trong cây hương nhu có tác dụng ức chế sự phát triển của virus corona.
Tránh xa 3 món ăn này để có làn da đẹp như Song Hye Kyo

Tránh xa 3 món ăn này để có làn da đẹp như Song Hye Kyo

Ở tuổi 43, Song Hye Kyo vẫn được mệnh danh là 'quốc bảo nhan sắc' xứ Hàn.
6 loại đồ uống giải độc làm sạch phổi hiệu quả

6 loại đồ uống giải độc làm sạch phổi hiệu quả

Nước chanh ấm, trà gừng mật ong, trà xanh hay giấm táo... hỗ trợ loại bỏ các độc tố, làm sạch phổi giữa bối cảnh ô nhiễm môi trường.
Hàn Quốc báo động tình trạng thừa cân, béo phì

Hàn Quốc báo động tình trạng thừa cân, béo phì

Thừa cân, béo phì là vấn đề đáng báo động ở Hàn Quốc khi ngày càng trở thành nguyên nhân gây tử vong cũng như mắc các bệnh nguy hiểm.
Hỗ trợ các nạn nhân vụ cháy quán cà phê trên đường Phạm Văn Đồng, TP. Hà Nội

Hỗ trợ các nạn nhân vụ cháy quán cà phê trên đường Phạm Văn Đồng, TP. Hà Nội

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP. Hà Nội trích Quỹ Cứu trợ để hỗ trợ 5 triệu đồng/người tử vong, 3 triệu đồng/người bị thương trong vụ cháy.
Những bí quyết chọn kem dưỡng ẩm phù hợp mùa hanh khô

Những bí quyết chọn kem dưỡng ẩm phù hợp mùa hanh khô

Chuyên gia da liễu Kseniya Kobets khuyên dùng dưỡng ẩm dạng gel với làn da mụn, nhiều dầu và dạng kem đặc cho da khô nẻ.
Phiên bản di động