‘Giông bão’ sắp đến với các công ty trí tuệ nhân tạo

HOÀNG TRUNG HIẾU
Nhiều cơ quan quản lý trên khắp thế giới đang siết chặt những nội dung được ChatGPT, Stable Diffusion và các hệ thống trí tuệ nhân tạo khác thu thập.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Tại Italy, một người biểu tình cầm tấm bảng “Không AI”. ChatGPT bị cấm sau khi cơ quan quản lý cho biết không có cơ sở pháp lý nào để biện minh cho việc thu thập và lưu trữ dữ liệu cá nhân. (Nguồn: Wachiwit/Alamy)
Tại Italy, một người biểu tình cầm tấm bảng “Không AI”. ChatGPT bị cấm sau khi cơ quan quản lý cho biết không có cơ sở pháp lý nào để biện minh cho việc thu thập và lưu trữ dữ liệu cá nhân. (Nguồn: Wachiwit/Alamy)

Các chương trình trí tuệ nhân tạo (AI) tiên tiến có thể giúp con người làm nhiều việc như dịch thuật, viết văn, làm thơ…, thậm chí viết cả bài luận học thuật. Các thư viện ảo đứng sau công nghệ thông minh này rất lớn, làm dấy lên nhiều lo ngại rằng chúng đang hoạt động vi phạm luật bản quyền và dữ liệu cá nhân.

Nhiều lo ngại

Hệ thống AI sử dụng các bộ dữ liệu khổng lồ, có khả năng chứa hàng tỷ hình ảnh được lấy từ Internet, hàng triệu sách điện tử vi phạm bản quyền, toàn bộ quá trình tố tụng trong 16 năm qua của quốc hội các nước châu Âu và toàn bộ Wikipedia tiếng Anh.

AI đang dần “nuốt chửng” kho dữ liệu khổng lồ của thế giới và bắt đầu gặp vấn đề khi các cơ quan quản lý và tòa án trên khắp thế giới tìm cách siết chặt việc các công ty AI thu thập nội dung mà không thông báo hoặc không có sự đồng ý.

Tại Italy, ChatGPT bị cấm hoạt động sau khi cơ quan quản lý bảo vệ dữ liệu của nước này cho biết, không có cơ sở pháp lý nào biện minh cho việc thu thập và lưu trữ quy mô lớn các dữ liệu cá nhân để đào tạo ChatGPT.

Đầu tháng Tư, nhà chức trách Canada đã tiến hành điều tra về ChatGPT để đáp lại cáo buộc “thu thập, sử dụng và tiết lộ thông tin cá nhân mà chưa có sự đồng ý”.

Cơ quan giám sát dữ liệu của Anh bày tỏ quan ngại khi ông Stephen Almond, Giám đốc công nghệ và đổi mới tại Văn phòng Ủy viên thông tin cho biết: “Luật bảo vệ dữ liệu vẫn được áp dụng khi thông tin cá nhân đang bị thu thập từ các nguồn có thể truy cập công khai”.

Theo Giáo sư khoa học máy tính tại Đại học Oxford (Anh) Michael Wooldridge, “các mô hình ngôn ngữ lớn” (LLM), chẳng hạn như mô hình ngôn ngữ được dùng làm nền tảng cho ChatGPT của OpenAI và Bard của Google, thu thập lượng dữ liệu khổng lồ và vấn đề bản quyền sẽ giống như một “cơn bão sắp đến” đối với các công ty AI.

“Nhiều nghệ sĩ đang vô cùng lo ngại rằng, sinh kế của họ có nguy cơ bị đe dọa bởi AI. Hãy chờ xem các cuộc chiến pháp lý”, ông Wooldridge nói.

Lùm xùm kiện cáo

Các vụ kiện đã bắt đầu xuất hiện. Chẳng hạn như, nhà cung cấp ảnh Getty Images kiện công ty khởi nghiệp Stability AI của Anh (đơn vị phát minh công cụ tạo hình ảnh AI Stable Diffusion), cho rằng Stability AI vi phạm bản quyền vì sử dụng hàng triệu ảnh trái phép để huấn luyện hệ thống AI của họ.

Tại Mỹ, một nhóm nghệ sĩ kiện Midjourney và Stability AI vì “vi phạm quyền của hàng triệu nghệ sĩ” do sử dụng tác phẩm của nghệ sĩ mà không được họ cho phép.

Các vụ kiện bản quyền và hành động của cơ quan quản lý chống lại OpenAI (công ty phát triển ChatGPT) gặp khó khăn, do công ty này giữ bí mật tuyệt đối về dữ liệu đào tạo của mình. Đáp lại lệnh cấm của nhà chức trách Italy, Giám đốc điều hành của OpenAI Sam Altman cho biết: “Chúng tôi tuân thủ tất cả các luật về quyền riêng tư”. Tuy vậy, công ty này từ chối không cho biết dữ liệu nào được sử dụng để đào tạo cho GPT-4, phiên bản mới nhất của ChatGPT.

EleutherAI tự mô tả mình là một “phòng thí nghiệm nghiên cứu AI phi lợi nhuận”. Công ty này đã tập hợp Pile, bộ dữ liệu 825 GB được thu thập từ mọi nơi trên Internet, bao gồm 100 GB sách điện tử được lấy từ các trang web vi phạm bản quyền và bộ sưu tập 228 GB trang web được thu thập từ khắp nơi trên “thế giới mạng” kể từ năm 2008.

Họ thừa nhận tất cả đều không có sự đồng ý của các tác giả có liên quan. Eleuther lập luận rằng, tất cả các bộ dữ liệu trong Pile đã được chia sẻ rộng rãi đến mức việc biên soạn nó “không làm tăng tác hại đáng kể”.

Quyền tác giả của AI chưa được công nhận

Gần đây, ai cũng biết rằng, AI đã “sáng tạo” những tác phẩm nghệ thuật khiến cho con người phải khâm phục.

Cách thức mà AI tạo ra tác phẩm không giống cách con người sáng tác ra tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học mà dựa trên việc thu thập và xử lý hệ thống thông tin khổng lồ, từ đó tạo ra các bức vẽ, đoạn nhạc, giọng nói…

Tuy nhiên, nhiều quốc gia chưa chấp nhận bảo hộ quyền tác giả đối với tác phẩm kiểu này. Gần đây nhất, năm 2019, Cục bản quyền Hoa Kỳ (USCO) đã từ chối yêu cầu cấp bản quyền cho một tác phẩm nghệ thuật mà AI tạo ra. Theo USCO, Luật bản quyền hiện hành của Mỹ chỉ đưa ra các biện pháp bảo vệ thành quả của lao động trí óc, được tạo ra từ sáng tạo trí óc của con người.

Tại châu Âu, theo quy định của Luật về quyền tác giả của Liên minh châu Âu, bất kỳ tác phẩm nào được bảo vệ đều phải gắn liền với con người. Các luật hiện hành của Liên minh châu Âu chưa có quy chế bảo hộ quyền tác giả cho AI.

Tại Australia, luật pháp không công nhận quyền tác giả đối với các tác phẩm AI. Mục 32 của Đạo luật bản quyền 1968 quy định: “Quyền tác giả tồn tại trong một tác phẩm văn học, kịch, âm nhạc hoặc nghệ thuật gốc mà tác phẩm chưa được xuất bản và tác giả là công dân hoặc cư dân sinh sống tại Australia”.

Tại Việt Nam, Điều 13 Luật Sở hữu trí tuệ quy định chỉ tổ chức, cá nhân hay con người mới là các chủ thể được nắm giữ quyền tác giả; các đối tượng như máy tính, robot, hay AI chưa thể là chủ thể được nắm giữ quyền này.

Báo chí hiện đại sàng lọc và làm chủ AI

Báo chí hiện đại sàng lọc và làm chủ AI

Trí tuệ nhân tạo (AI) ứng dụng trong báo chí thúc đẩy sự đổi mới, sáng tạo, giúp cung cấp thông tin phong phú, chính ...

Google ra mắt một loạt công cụ AI

Google ra mắt một loạt công cụ AI

Ngày 14/3, Google đã cho ra mắt một loạt các công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) cho các dịch vụ như lưu trữ đám ...

ChatGPT có thể trở thành vũ khí lợi hại mới của tội phạm mạng

ChatGPT có thể trở thành vũ khí lợi hại mới của tội phạm mạng

Các chuyên gia về bảo mật toàn cầu tại công ty phần mềm VMWare tại Australia cảnh báo, tội phạm mạng có thể sử dụng ...

Chat GPT sẽ tạo nên một cuộc cách mạng trong ngành giáo dục?

Chat GPT sẽ tạo nên một cuộc cách mạng trong ngành giáo dục?

Các chuyên gia giáo dục đang cân nhắc lợi ích của ChatGPT như một công cụ giáo dục mới so với những nhược điểm của ...

Đối tác Google thừa nhận không có đủ thời gian để đánh giá độ chính xác của chatbot AI

Đối tác Google thừa nhận không có đủ thời gian để đánh giá độ chính xác của chatbot AI

Để đánh giá chất lượng chatbot AI, Google đã thuê bên thứ ba, nhưng các đối tác thừa nhận ‘đoán mò’ khi đánh giá độ ...

(tổng hợp)

Đọc thêm

Tháp cao tầng: Biểu tượng của các thành phố lớn trên thế giới

Tháp cao tầng: Biểu tượng của các thành phố lớn trên thế giới

Trong hội họa, bức tranh được coi là hoàn hảo khi có một điểm nhấn thu hút mọi ánh nhìn của người xem. Trong lĩnh vực kiến trúc đô thị ...
Bốn váy cưới giúp Chu Thanh Huyền đẹp trong veo trong ngày nên duyên cùng Quang Hải

Bốn váy cưới giúp Chu Thanh Huyền đẹp trong veo trong ngày nên duyên cùng Quang Hải

Hôm 28/3, Chu Thanh Huyền mặc 4 váy cưới đa phong cách, từ tối giản tới đầm ballgown xòe bồng, đậm chất Hoàng gia.
HLV Mourinho và khả năng dẫn dắt tuyển Hàn Quốc

HLV Mourinho và khả năng dẫn dắt tuyển Hàn Quốc

Liên đoàn bóng đá Hàn Quốc có ý định tìm HLV ngoại dẫn dắt đội tuyển quốc gia, HLV Mourinho trong danh sách ứng cử viên HLV đội tuyển Hàn ...
Dự báo thời tiết ngày mai (30/3): Đông Bắc Bộ ngày nắng; nhiều khu vực có nơi nắng nóng, Nam Bộ nắng nóng gay gắt; Tây Nguyên tối mưa to cục bộ

Dự báo thời tiết ngày mai (30/3): Đông Bắc Bộ ngày nắng; nhiều khu vực có nơi nắng nóng, Nam Bộ nắng nóng gay gắt; Tây Nguyên tối mưa to cục bộ

Thông tin dự báo thời tiết các khu vực ngày mai (30/3) từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia.
Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Sejourne nhân dịp Pháp và Trung Quốc kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và đang nỗ lực tăng cường quan hệ.
Chi tiết lịch thi lớp 10 trường THPT Chuyên Ngoại ngữ, ĐH Quốc gia Hà Nội

Chi tiết lịch thi lớp 10 trường THPT Chuyên Ngoại ngữ, ĐH Quốc gia Hà Nội

Trường ĐH Ngoại ngữ - ĐH Quốc gia Hà Nội vừa thông báo tuyển sinh lớp 10 Trường THPT Chuyên Ngoại ngữ năm 2024.
Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Cụ thể hóa tầm nhìn chiến lược

Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Cụ thể hóa tầm nhìn chiến lược

Chuyến công du Đông Nam Á của ông Jaishankar không chỉ thúc đẩy quan hệ với từng nước, mà còn góp phần nâng cao ảnh hưởng của Ấn Độ trong khu vực.
Công du New Zealand và Australia, Ngoại trưởng Trung Quốc tạo đà cải thiện quan hệ?

Công du New Zealand và Australia, Ngoại trưởng Trung Quốc tạo đà cải thiện quan hệ?

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đang thực hiện chuyến công du đến New Zealand và Australia để đẩy nhanh tốc độ cải thiện quan hệ giữa hai bên.
Bước chạy đà ấn tượng

Bước chạy đà ấn tượng

Với Thông điệp liên bang mạnh mẽ, đường như đương kim Tổng thống Joe Biden đã có bước chạy đà ấn tượng cho màn tái đấu giữa hai 'người quen cũ'.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Màn song đấu tái hiện

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Màn song đấu tái hiện

Từ nay đến khi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ diễn ra vào tháng 11 tới, nhiều bất ngờ sẽ còn xảy ra...
Chỗ dựa tinh thần của Tổng thống Palestine

Chỗ dựa tinh thần của Tổng thống Palestine

Việc Tổng thống Palestine lựa chọn đến thăm Thổ Nhĩ Kỳ trong thời điểm hiện nay có thể coi là quyết định khôn khéo.
Xung đột Nga-Ukaine, động thái mới và dự báo cục diện, kết cục

Xung đột Nga-Ukaine, động thái mới và dự báo cục diện, kết cục

Cuộc xung đột ở Ukraine bước sang năm thứ ba khó đoán định.
Thiếu hụt đạn dược trong xung đột với Nga, Ukraine tăng cường sản xuất vũ khí 'cây nhà lá vườn'

Thiếu hụt đạn dược trong xung đột với Nga, Ukraine tăng cường sản xuất vũ khí 'cây nhà lá vườn'

Trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine vẫn tiếp diễn, Kiev đang nỗ lực tự sản xuất vũ khí với sự hỗ trợ của phương Tây để đáp ứng nhu cầu.
Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Việc Mỹ bỏ phiếu trắng với nghị quyết kêu gọi ngừng bắn ở Gaza của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc liệu có thể làm chuyển hướng quan hệ với Israel?
Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Kế hoạch theo Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) của Nhật Bản, Anh và Italy báo hiệu sự thay đổi then chốt trong chiến lược an ninh khu vực.
Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ tìm cách tối đa hóa hoạt động ngoại giao để đưa mối quan hệ của Ấn Độ với các đối tác Đông Nam Á lên một tầm cao mới.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Khi chính lực lượng IS đã nhận là chủ mưu cuộc khủng bố, Nga vẫn chưa thể vội vàng tin bởi nếu vội tin rất có thể Moscow đã dính bẫy.
Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

EU đồng lòng hỗ trợ Ukraine 'bằng mọi giá' vì hòa bình trong bối cảnh Nga đang dành nhiều lợi thế trong cuộc xung đột.
Phiên bản di động