Hàn Quốc đối mặt thế nào với 'cú sốc toàn diện' từ đại dịch Covid-19

Từ kiểm soát tốt đến “siêu lây nhiễm”

Ngày 20/1, Hàn Quốc đã ghi nhận ca mắc Covid-19 đầu tiên. Đó là một phụ nữ Trung Quốc đi từ Vũ Hán đến sân bay quốc tế Incheon. Chính phủ Hàn Quốc đã ngay lập tức nâng mức cảnh báo về cuộc khủng hoảng bệnh truyền nhiễm từ “quan tâm” lên “chú ý”. Sau khi ca mắc Covid-19 thứ 4 được xác nhận vào ngày 27/1, mức cảnh báo lại được quốc gia châu Á này nâng lên “cảnh giác” và Ủy ban phòng chống tai nạn và quản lý an toàn trung ương Hàn Quốc về dịch Covid-19 đã được thành lập.

Ngay sau đó, ngày 31/1, 1/2 và 2/2, Chính phủ Hàn Quốc đã lần lượt đưa gần 850 công dân từ Vũ Hán về nước. Từ ngày 4/2, Hàn Quốc bắt đầu cấm nhập cảnh đối với toàn bộ người Trung Quốc và người nước ngoài đến thăm hoặc ở lại tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc trong vòng 14 ngày. Tính đến ngày 10/2, Hàn Quốc tổng cộng có 28 ca mắc Covid-19, sau đó một vài ngày, số ca mắc bệnh được xác nhận giảm rõ rệt.

Tuy nhiên, từ giữa và cuối tháng 2/2020, tình hình dịch Covid-19 thay đổi đột ngột. Ca mắc Covid-19 thứ 31 tại Hàn Quốc là một bước ngoặt khi bệnh nhân từ chối kiểm tra sức khoẻ dù đã có triệu chứng viêm phổi nhưng vẫn tham gia buổi lễ của giáo phái Tân Thiên Địa vào ngày 9/2 và 16/2, gây ra tình trạng “siêu lây nhiễm”.

Tính đến ngày 19/2, số ca nhiễm SASR-CoV-2 được xác nhận tại Hàn Quốc tăng lên nhanh chóng với tâm dịch là Daegu và tỉnh Bắc Gyeongsang lân cận. Ngày 22/2, toàn bộ 17 tỉnh, thành của Hàn Quốc đều xác nhận có ca mắc Covid-19.

Tính đến 0h ngày 5/3, số ca nhiễm ở Hàn Quốc là 5.766 người, trong đó 4.327 người ở Daegu và 861 người ở Bắc Gyeongsang, đặc biệt trong đó, số ca có liên quan đến giáo phái Tân Thiên Địa chiếm 59,9% tổng số ca trên cả nước.

Nỗ lực đảo ngược tình thế

Ngày 23/2, Chính phủ Hàn Quốc buộc phải áp dụng một số biện pháp mạnh nhằm ngăn chặn tình hình dịch bệnh diễn biến xấu đi.

Đầu tiên, Hàn Quốc đã tăng cường phòng chống dịch, kiểm soát các nguồn lực y tế và giảm thiểu rủi ro tiềm ẩn. Chính phủ Hàn Quốc đã quyết tâm ổn định tình tình ở Daegu trong 4 tuần, tiến hành kiểm tra và rà soát đối với Thành phố Daegu theo phương châm “2 tuần tìm kiếm + 2 tuần điều trị”.

Để giải quyết vấn đề thiếu nguồn lực y tế ở Daegu và Bắc Gyeongsang, Hàn Quốc đã tích cực huy động nguồn lực để gấp rút tiếp viện cho hai khu vực này. Trước nhu cầu về khẩu trang tăng mạnh, Thủ tướng Chung Sye-kyun cho biết, phải hạn chế xuất khẩu khẩu trang, cung cấp một nửa sản lượng thông qua mạng lưới phân phối công cộng và ưu tiên cho nhân viên y tế.

Ngoài ra, để giảm thiểu rủi ro từ bên ngoài, Bộ Giáo dục Hàn Quốc và Trung Quốc đã đạt được thỏa thuận, khuyến nghị lưu học sinh hai nước không nên xuất cảnh. Các trường đại học của Hàn Quốc sẽ dạy học từ xa cho 33.000 lưu học sinh Trung Quốc để tránh bị ảnh hưởng đến quá trình học tập.

Thứ hai, Hàn Quốc đã nhanh chóng hoàn thành quá trình lập pháp về ba bộ luật có liên quan đến dịch Covid-19. Ngày 26/2, Quốc hội Hàn Quốc đã thông qua dự thảo sửa đổi về Luật phòng và chống bệnh truyền nhiễm, Luật kiểm dịch và Luật y tế. Theo những dự thảo sửa đổi này, các trường hợp nghi ngờ mắc Covid-19 từ chối xét nghiệm, cách ly hoặc nhập viện điều trị giống như ca mắc Covid-19 thứ 31 sẽ phải đối diện với hình phạt nặng.

Thứ ba, Hàn Quốc chuẩn bị ngân sách lớn bổ sung cho công tác phòng chống dịch, ước tính quy mô đạt trên 10.000 tỷ Won (khoảng 8,3 tỷ USD), vượt xa mức 6.200 tỷ Won khi bùng phát hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS) năm 2015. Khoản ngân sách này chủ yếu được dùng để mở rộng và bổ sung nguồn lực y tế, cung cấp nguồn vốn hoạt động ổn định khẩn cấp và các khoản vay lãi suất cực thấp cho các hộ kinh doanh, các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cung cấp phiếu ưu đãi cho nhóm người có thu nhập thấp và các nhóm người yếu thế khác.

Thứ tư, Hàn Quốc đã tiến hành các biện pháp giảm thiểu thiệt hại cho doanh nghiệp thông qua các chính sách ưu đãi, bao gồm giảm phí cho thuê đối với tài sản của chính phủ, tài sản của các tập đoàn độc lập địa phương và tài sản của các tổ chức công. Nếu bên cho thuê tài sản tư nhân đồng ý giảm chi phí cho thuê, Chính phủ cũng sẽ miễn giảm 1/2 chi phí.

Tuy nhiên, tình hình chống dịch của Hàn Quốc không mấy lạc quan. Một mặt, Hàn Quốc đang phải đối mặt với vấn đề không đủ nguồn cung trang thiết bị y tế và phân bổ không đều. Số giường bệnh tại Daegu và Bắc Gyeongsang không đáp ứng đủ so với số ca bệnh nặng tăng mạnh, cùng với đó là tình trạng cung ứng dụng cụ phòng hộ không tốt.

Bên cạnh đó, việc một số ít cá nhân và tổ chức không hợp tác trong vấn đề phòng chống dịch đang trở thành vấn đề nhức nhối. Một số bệnh nhân không có triệu chứng, bệnh nhẹ được cách ly tại nhà lại không chấp hành theo hướng dẫn của Chính phủ, vẫn tự do đi lại, gây khó khăn trong việc khống chế dịch bệnh.

Cú sốc toàn diện của xứ sở kim chi

Dịch Covid-19 được cho là đã ảnh hưởng toàn diện tới Hàn Quốc trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội và ngoại giao.

Trước hết là chính trị trong nước. Cuộc bầu cử quốc hội dự kiến tổ chức vào ngày 15/4 tới là chương trình nghị sự chính trị quan trọng nhất trong nửa đầu năm 2020 của Hàn Quốc. Các đảng đối lập đã cơ cấu lại tổ chức, chính trường Hàn Quốc hình thành cục diện “5 đảng cạnh tranh, 2 lực lượng tranh quyền”. Tuy nhiên, cùng với diễn biến dịch bệnh ngày càng phức tạp, hoạt động vận động tranh cử của các đảng cũng bị gián đoạn, sự khó đoán định của cuộc bầu cử cũng tăng lên đáng kể, thậm chí có khả năng sẽ hoãn bầu cử.

Thứ hai là lĩnh vực kinh tế. Sau khi Trung Quốc bùng phát dịch bệnh, các doanh nghiệp hàng đầu của Hàn Quốc đã bị tác động mạnh do sự thiếu hụt nguồn cung phụ tùng, linh kiện từ Trung Quốc, khiến cho các doanh nghiệp chế tạo buộc phải dừng sản xuất một phần.

Giới quan sát nhận định, ngay cả khi hoạt động sản xuất có thể được khắc phục, tâm lý tiêu dùng giảm cũng sẽ tác động mạnh đến thị trường. Ở cấp độ quốc tế, Hàn Quốc là nhà sản xuất chính các phụ tùng linh kiện và sản phẩm trung gian, nên rất có khả năng sẽ gây ra tác động hơn nữa đến chuỗi sản xuất của khu vực Đông Á. Ngoài lĩnh vực chế tạo, các ngành dịch vụ với đại diện là du lịch cũng sẽ bị ảnh hưởng nặng nề.

Thứ ba, dịch bệnh làm tăng thêm nỗi lo lắng và bất an vốn đã bén rễ trong xã hội Hàn Quốc, khiến cho dư luận ngày càng chia rẽ sâu sắc. Ngay trong thời kỳ đầu của dịch bệnh, Hàn Quốc đã xuất hiện sự chia rẽ giữa những người muốn chia sẻ hoạn nạn với Trung Quốc và những người cấm người Trung Quốc nhập cảnh.

Đến giữa tháng 2, khi dịch bệnh ngày càng nghiêm trọng, Phủ Tổng thống Hàn Quốc xuất hiện hai luồng ý kiến giữa một bên là luận tội và một bên ủng hộ Tổng thống Moon Jae-in. Ngoài ra, vai trò của giáo phái Tân Thiên Địa trong dịch Covid-19 lần này đã dẫn đến các cuộc thảo luận về tự do tôn giáo và an ninh cộng đồng.

Ngoài ra, do trong quân đội Hàn Quốc và lính Mỹ tại Hàn Quốc đã xuất hiện trường hợp nhiễm Covid-19, nên cuộc tập trận chung dự kiến vào mùa Xuân đã bị hoãn vô thời hạn. Không chỉ vậy, đợt dịch bệnh lần này còn khiến chính sách của Hàn Quốc đối với quốc gia láng giềng Trung Quốc, vốn tồn tại nhiều luồng ý kiến, thêm chia rẽ. Chính sách tổng thể của Chính phủ quan tâm đến đại cục quan hệ Hàn - Trung nhiều khả năng gặp khó khăn trong tương lai.