Ireland: Bất ngờ lịch sử

Kết quả bầu cử tại Ireland ngày 8/2 vừa qua là một bất ngờ lịch sử. Bất ngờ, bởi thắng lợi của Sinn Fein, một đảng nhỏ, vốn được coi là “cánh tay chính trị” của Quân đội cộng hòa Ireland (IRA), lực lượng bị Liên minh châu Âu (EU) và Anh liệt vào danh sách khủng bố do có chủ trương thống nhất Ireland với Bắc Ireland bằng bạo lực vũ trang.

Kết quả này mang tính lịch sử, bởi nó chấm dứt từ nay thế “lưỡng đảng” trong nền chính trị Ireland với việc hai đảng phái truyền thống lớn nhất là Fianna Fail và Fine Gael thay phiên nhau cầm quyền từ nhiều thập kỷ qua và chưa bao giờ chịu liên minh với Sinn Fein để cầm quyền do có quá nhiều khác biệt chính trị.

Ở EU, Ireland được chú ý đến nhiều không chỉ bởi những vấn đề nan giải đặt ra gần đây trong quá trình giải quyết Brexit của nước Anh mà còn là một quá khứ cách đây chưa xa với hơn ba thập kỷ đầy bất ổn, bạo lực, khủng bố bao phủ lên hòn đảo này. Những cái tên IRA và Sinn Fein gắn với thời kỳ “đen tối” đó, và nó chỉ chấm dứt khi có thỏa thuận hòa bình tại Ireland vào cuối thập kỷ 90, mang cái tên đầy hy vọng là “Thỏa thuận Ngày thứ Sáu tốt lành”.

Lá phiếu của cử tri Ireland lần này ủng hộ cho Sinn Fein, cho dù với tỷ lệ không lớn, nhưng cũng đủ cho thấy rằng đảng này đã vượt qua được cái bóng của quá khứ, tạo dựng được hình ảnh mới trong con mắt người dân. Uy tín của bà Mary Lou McDonald, vị lãnh đạo mới của Sinn Fein đang được lòng dân, lý giải phần nào cho thắng lợi. Song, căn bản nhất là Sinn Fein đã nhắm trúng vào việc giải quyết vấn đề xã hội bức thiết của người dân và nhất là tái thống nhất Ireland với Bắc Ireland.

Hai đảng phái truyền thống kia “sai lầm” khi tập trung vào Brexit, mà giờ đây đã đến hồi kết, không còn là tâm điểm tại Ireland nữa. Hơn nữa, không chỉ ở Ireland mà ở hầu khắp châu Âu “già cỗi”, người dân đã mất dần lòng tin vào các đảng lớn có truyền thống cầm quyền tại châu lục này.