Karoshi: Nỗi ám ảnh của người Nhật (kỳ I)

Karoshi là một từ trong tiếng Nhật, nói về những cái chết do đau tim, đột quỵ hay tự tử, mà nguyên nhân là do làm việc quá sức.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
karoshi noi am anh cua nguoi nhat ky i Nhật Bản quyết kích kinh tế bằng biện pháp táo bạo
karoshi noi am anh cua nguoi nhat ky i Nhật Bản sẽ cải tổ nội các vào đầu tháng Tám

Văn hóa làm việc ngoài giờ

Ở phương Tây, có nhiều cuốn sách hướng dẫn bạn làm thế nào để làm việc hiệu quả hơn, do đó bạn có thể dành nhiều thời gian hơn cho gia đình hay làm những điều bạn yêu thích.

Trong khi đó, ở Nhật Bản, thậm chí không có một thuật ngữ nào để chỉ sự "cân bằng công việc và cuộc sống" mặc dù có thuật ngữ karoshi để chỉ những cái chết "do làm việc quá sức". Đó được xem như một kết quả tất yếu của văn hóa làm việc không quản mệt mỏi và thường kéo dài hơn 60 giờ mỗi tuần của người Nhật.

Tại đây, mỗi năm có hàng trăm, thậm chí hàng nghìn người chết do làm việc quá sức. Kiyotaka Serizawa là một trong số đó. Tháng 7/2015, chàng thanh niên Serizawa, 34 tuổi, chết sau khi làm việc 90 giờ/tuần tại một công ty bảo trì các tòa nhà chung cư.

karoshi noi am anh cua nguoi nhat ky i
Lực lượng lao động Nhật Bản đang lão hóa. (Nguồn: Independent)

"Các đồng nghiệp của con tôi nói với tôi rằng, họ ngạc nhiên khi thấy con tôi làm việc quá nhiều”, ông Kiyoshi Serizawa, cha của Iyotaka Serizawa cho biết trong một cuộc phỏng vấn.

Nhật Bản có nền văn hóa làm việc chăm chỉ, cống hiến hết mình cho các ông chủ của họ. Đó được xem như là một chuẩn mực của xã hội.

Truyền thống làm việc ngoài giờ bắt đầu vào những năm 70 của thế kỷ trước, khi mức lương của người lao động Nhật Bản tương đối thấp và họ muốn tối đa hóa thu nhập của mình. Đến những năm bùng nổ kinh tế vào thập niên 80 của thế kỷ trước, khi Nhật Bản trở thành nền kinh tế lớn thứ hai trên thế giới, văn hóa làm việc nhiều giờ trong tuần vẫn được duy trì.

Khi xảy ra khủng hoảng kinh tế - tài chính vào cuối những năm 90, các công ty bắt đầu tái cơ cấu. Khi đó, các nhân viên ở lại làm việc ngoài giờ để cố gắng đảm bảo rằng họ không bị sa thải.

Ép buộc hay tự nguyện?

"Trong một môi trường làm việc như ở Nhật Bản, làm thêm giờ luôn luôn tồn tại. Nó gần như là một phần của lịch làm việc. Không ai ép buộc họ nhưng người lao động cảm thấy như thể đó là bắt buộc" - Koji Morioka, Giáo sư danh dự tại Đại học Kansai, đồng thời là thành viên của một ủy ban gồm các chuyên gia tư vấn cho chính phủ về cách chống karoshi cho biết.

Mặc dù tuần làm việc cơ bản là 40 giờ, nhiều người lao động cố tỏ ra vui vẻ với việc làm thêm giờ vì sợ bị đánh giá về tinh thần, thái độ làm việc. Điều này đã dẫn đến khái niệm "làm thêm dịch vụ", mà "dịch vụ" ở đây đồng nghĩa với từ miễn phí, nghĩa là làm việc ngoài giờ không lương.

karoshi noi am anh cua nguoi nhat ky i
Số phụ nữ Nhật gặp các vấn đề sức khỏe liên quan đến làm việc quá sức đang tăng lên. (Nguồn: Independent)

Lịch trình làm việc dày đặc đã dẫn đến hiện tượng karoshi. Số liệu của Bộ Lao động Nhật Bản cho thấy, vào năm ngoái, có 189 trường hợp tử vong do karoshi, mặc dù các chuyên gia cho rằng con số thực tế là hàng ngàn.

Karoshi từ lâu đã được coi là một vấn đề của nam giới nhưng nhiều người cho rằng phụ nữ Nhật Bản cũng đang gặp vấn đề tương tự. "Điều đặc biệt là những người chết vì karoshi đang rất trẻ, thường ở độ tuổi 20" - Hiroshi Kawahito, một luật sư và là tổng thư ký của Ủy ban quốc gia bảo vệ các nạn nhân karoshi cho biết.

Kawahito có người thân là một nhà báo 30 tuổi đã chết vì đau tim. Anh cho biết, không hiếm các trường hợp những người đang ở độ tuổi 30 chết vì đau tim do làm việc quá sức trong khoảng thời gian dài.

Khi một người được xác nhận là chết do karoshi, gia đình của nạn được hưởng bồi thường thông qua một hệ thống trợ cấp cho người lao động. Số lượng các đơn yêu cầu bồi thường vì những cái chết liên quan đến karoshi tăng lên mức cao kỷ lục: 2.310 trường hợp trong năm 2015, theo số liệu của chính phủ Nhật Bản.

Tuy nhiên, theo anh Kawahito, chưa đến 1/3 các đơn được chấp thuận.

Cái chết được báo trước

Cái chết của Kiyotaka Serizawa đã chính thức được xác nhận là do karoshi vào tháng 7 vừa rồi. Anh là người giám sát xây dựng tại ba địa điểm khác nhau ở phía Đông Bắc của Tokyo.

Với công việc quá áp lực, Kiyotaka đã cố gắng thôi việc một năm trước khi anh qua đời, nhưng ông chủ của Kiyotaka đã từ chối đơn xin nghỉ việc của anh. Bởi thế, anh vẫn tiếp tục công việc của mình.

Đôi khi, trên đường lái xe qua lại giữa các văn phòng, anh dừng lại nghỉ tại nhà của bố mẹ. "Con tôi thường nằm trên ghế và ngủ rất sâu, đến nỗi thỉnh thoảng tôi phải kiểm tra xem tim nó còn đập hay không", mẹ anh - bà Mitsuko Serizawa nói.

Lần cuối cùng bà Mitsuko nhìn thấy con trai mình là tháng 7 năm ngoái, khi anh đến lấy đồ nhờ mẹ giặt hộ vì anh quá bận rộn. Anh đã lưu lại nhà mẹ 10 phút và xem một số video về những chú mèo dễ thương trên điện thoại của mình.

Nhưng sau đó, vào ngày 26/7, Kiyotaka Serizawa bỗng dưng mất tích. Ba tuần sau đó, thi thể của Kiyotaka được tìm thấy trong xe ô tô của anh ở tỉnh Nagano, không xa nơi gia đình anh vẫn thường cắm trại trong các ngày lễ. Kiyotaka đã đốt than trong xe của mình và chết vì ngộ độc khí carbon monoxide.

(còn nữa)...

Đón đọc kỳ II vào 7h00 ngày 4/8.

karoshi noi am anh cua nguoi nhat ky i Nhật Bản xuất khẩu dịch vụ chăm sóc sức khỏe sang châu Á

Hè năm nay, Nhật Bản sẽ khởi động một dự án hỗ trợ các nước châu Á khác trong công tác chăm sóc sức khỏe ...

karoshi noi am anh cua nguoi nhat ky i Nhật Bản: Hoài cổ mà vẫn hiện đại

Nhật Bản là một quốc gia đặc biệt. Nhiều chính trị gia, khách du lịch đến nơi đây đều thừa nhận: Để làm được như ...

karoshi noi am anh cua nguoi nhat ky i Geisha thời hiện đại

Là nét văn hóa truyền thống độc đáo của Nhật Bản hàng trăm năm qua, những cô gái Geisha và cuộc sống của họ ngày ...

 

Hà Nguyên (theo Independent)

Xem nhiều

Đọc thêm

Hàn Quốc và Mỹ siết chặt hợp tác, sẵn sàng ứng phó nguy cơ trên không gian

Hàn Quốc và Mỹ siết chặt hợp tác, sẵn sàng ứng phó nguy cơ trên không gian

Hàn Quốc và Mỹ nhất trí tổ chức một cuộc tập trận mô phỏng trên la bàn ứng phó với các mối đe dọa trên không gian vào năm 2025.
Những ‘cú twist’ đối ngoại sẽ tái định hình ‘phong cách Donald Trump’

Những ‘cú twist’ đối ngoại sẽ tái định hình ‘phong cách Donald Trump’

‘Nước Mỹ trên hết’, ‘chia sẻ trách nhiệm’, ‘áp lực tối đa’, ‘cây gậy và củ cà rốt’… sẽ là những cách tiếp cận mới mang ‘thương hiệu’ riêng của ...
Thứ trưởng Ngoại giao Phạm Thanh Bình: Chuyến công tác của Thủ tướng đã thành công hết sức tốt đẹp, cả đa phương và song phương

Thứ trưởng Ngoại giao Phạm Thanh Bình: Chuyến công tác của Thủ tướng đã thành công hết sức tốt đẹp, cả đa phương và song phương

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Thanh Bình trả lời về kết quả chuyến công tác tại Trung Quốc từ ngày 5-8/11 của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính.
Chuyên gia hàng đầu: Mặc ông Trump hù dọa, Trung Quốc vẫn tự tin đặt mức tăng trưởng 5% cho năm 2025

Chuyên gia hàng đầu: Mặc ông Trump hù dọa, Trung Quốc vẫn tự tin đặt mức tăng trưởng 5% cho năm 2025

Theo chuyên gia kinh tế nổi tiếng, Bắc Kinh dự kiến ​​sẽ đặt lại mục tiêu tăng trưởng kinh tế ở mức khoảng 5% vào năm 2025 bất chấp lời ...
Trùng Khánh: Vùng biên viễn yên bình, thơ mộng giữa non nước Cao Bằng

Trùng Khánh: Vùng biên viễn yên bình, thơ mộng giữa non nước Cao Bằng

Nắng vàng như mật rải khắp triền núi, làng mạc, cánh đồng ở huyện Trùng Khánh (Cao Bằng) khiến khung cảnh nên thơ, đẹp như tranh vẽ.
Phó Chủ tịch nước thăm chính thức Thụy Điển: Củng cố và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ tốt đẹp giữa hai nước

Phó Chủ tịch nước thăm chính thức Thụy Điển: Củng cố và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ tốt đẹp giữa hai nước

Đại sứ Trần Văn Tuấn lời phỏng vấn báo chí về chuyến thăm chính thức Vương quốc Thụy Điển của Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân.
Real Madrid trao cơ hội cho trẻ em khó khăn Việt Nam trải nghiệm bóng đá chuyên nghiệp

Real Madrid trao cơ hội cho trẻ em khó khăn Việt Nam trải nghiệm bóng đá chuyên nghiệp

Gần 300 trẻ em từ các trại trẻ mồ côi và gia đình khó khăn ở TP. Hồ Chí Minh sẽ có cơ hội học bóng đá chuyên nghiệp.
Global Future Fair 2025  - Cơ hội vàng cho các trường đại học danh tiếng, doanh nghiệp hàng đầu và học sinh tinh hoa

Global Future Fair 2025 - Cơ hội vàng cho các trường đại học danh tiếng, doanh nghiệp hàng đầu và học sinh tinh hoa

Tháng 3/2025, tại TP. Hồ Chí Minh sẽ diễn ra sự kiện quy mô đặc biệt lớn, chưa từng có trước đây, dành cho giáo dục và nghề nghiệp quốc tế: Global Future Fair 2025 ...
Cập nhật lịch nghỉ Tết Nguyên đán Ất Tỵ của các trường đại học trên cả nước

Cập nhật lịch nghỉ Tết Nguyên đán Ất Tỵ của các trường đại học trên cả nước

Dưới đây là cập nhật lịch nghỉ Tết Nguyên đán năm 2025 của các trường đại học trên cả nước.
Mở lối xây nhân cách cho học sinh

Mở lối xây nhân cách cho học sinh

Giáo dục nhà trường là sự tiếp nối chứ không thể thay thế giáo dục gia đình trong việc xây dựng nhân cách, đạo đức cho học sinh.
Việt Nam có 17 đại học lọt top trường chất lượng tại châu Á

Việt Nam có 17 đại học lọt top trường chất lượng tại châu Á

17 đại học của Việt Nam vừa lọt bảng xếp hạng châu Á, trong đó có 4 trường lọt vào top 200.
Giáo dục Hà Nội không ngừng bứt phá, vươn tầm trong công cuộc đổi mới

Giáo dục Hà Nội không ngừng bứt phá, vươn tầm trong công cuộc đổi mới

Baoquocte.vn. Giáo dục Hà Nội đã đóng góp quan trọng vào sự nghiệp phát triển đất nước, trở thành một điểm sáng của ngành giáo dục Việt Nam.
Những lợi ích tuyệt vời từ chạy bộ

Những lợi ích tuyệt vời từ chạy bộ

Chạy bộ là môn thể thao tốt cho sức khỏe, làm tăng bè xương, tăng lắng đọng canxi ở xương, từ đó giúp xương chắc khỏe, lưu thông khí huyết tốt hơn.
Những thực phẩm nào giúp no lâu, giảm cảm giác thèm ăn hiệu quả?

Những thực phẩm nào giúp no lâu, giảm cảm giác thèm ăn hiệu quả?

Những thực phẩm nguyên chất chứa nhiều chất xơ, protein, nước và chất béo lành mạnh sẽ giúp bạn no lâu, giảm cảm giác thèm ăn.
8 lợi ích sức khỏe khi uống trà matcha hằng ngày

8 lợi ích sức khỏe khi uống trà matcha hằng ngày

Tiêu thụ trà matcha mỗi ngày giúp não bộ tỉnh táo, giảm căng thẳng, kiểm soát cân nặng và đường huyết, hỗ trợ sức khỏe đường ruột và giảm cân.
Chuyên gia tư vấn về nguyên nhân và biện pháp giảm nguy cơ thiếu máu lên não

Chuyên gia tư vấn về nguyên nhân và biện pháp giảm nguy cơ thiếu máu lên não

Thiếu máu lên não là tình trạng máu lên não không đủ, khiến tế bào não không được nuôi dưỡng, là một dấu hiệu cảnh báo nhồi máu não.
Những loại vitamin là 'cứu tinh' của da khô, lão hóa nhanh

Những loại vitamin là 'cứu tinh' của da khô, lão hóa nhanh

Thiếu hụt vitamin C hay E ảnh hưởng đến khả năng giữ ẩm, bảo vệ tế bào da khỏi tổn thương do môi trường, khiến da khô, lão hóa nhanh.
Lấy ý kiến đóng góp cho dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược

Lấy ý kiến đóng góp cho dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược

Để đáp ứng nhu cầu cấp thiết và phù hợp với sự thay đổi của bối cảnh kinh tế - xã hội thì việc xây dựng Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số ...
Phiên bản di động