Karoshi: Nỗi ám ảnh của người Nhật (kỳ I)

Karoshi là một từ trong tiếng Nhật, nói về những cái chết do đau tim, đột quỵ hay tự tử, mà nguyên nhân là do làm việc quá sức.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
karoshi noi am anh cua nguoi nhat ky i Nhật Bản quyết kích kinh tế bằng biện pháp táo bạo
karoshi noi am anh cua nguoi nhat ky i Nhật Bản sẽ cải tổ nội các vào đầu tháng Tám

Văn hóa làm việc ngoài giờ

Ở phương Tây, có nhiều cuốn sách hướng dẫn bạn làm thế nào để làm việc hiệu quả hơn, do đó bạn có thể dành nhiều thời gian hơn cho gia đình hay làm những điều bạn yêu thích.

Trong khi đó, ở Nhật Bản, thậm chí không có một thuật ngữ nào để chỉ sự "cân bằng công việc và cuộc sống" mặc dù có thuật ngữ karoshi để chỉ những cái chết "do làm việc quá sức". Đó được xem như một kết quả tất yếu của văn hóa làm việc không quản mệt mỏi và thường kéo dài hơn 60 giờ mỗi tuần của người Nhật.

Tại đây, mỗi năm có hàng trăm, thậm chí hàng nghìn người chết do làm việc quá sức. Kiyotaka Serizawa là một trong số đó. Tháng 7/2015, chàng thanh niên Serizawa, 34 tuổi, chết sau khi làm việc 90 giờ/tuần tại một công ty bảo trì các tòa nhà chung cư.

karoshi noi am anh cua nguoi nhat ky i
Lực lượng lao động Nhật Bản đang lão hóa. (Nguồn: Independent)

"Các đồng nghiệp của con tôi nói với tôi rằng, họ ngạc nhiên khi thấy con tôi làm việc quá nhiều”, ông Kiyoshi Serizawa, cha của Iyotaka Serizawa cho biết trong một cuộc phỏng vấn.

Nhật Bản có nền văn hóa làm việc chăm chỉ, cống hiến hết mình cho các ông chủ của họ. Đó được xem như là một chuẩn mực của xã hội.

Truyền thống làm việc ngoài giờ bắt đầu vào những năm 70 của thế kỷ trước, khi mức lương của người lao động Nhật Bản tương đối thấp và họ muốn tối đa hóa thu nhập của mình. Đến những năm bùng nổ kinh tế vào thập niên 80 của thế kỷ trước, khi Nhật Bản trở thành nền kinh tế lớn thứ hai trên thế giới, văn hóa làm việc nhiều giờ trong tuần vẫn được duy trì.

Khi xảy ra khủng hoảng kinh tế - tài chính vào cuối những năm 90, các công ty bắt đầu tái cơ cấu. Khi đó, các nhân viên ở lại làm việc ngoài giờ để cố gắng đảm bảo rằng họ không bị sa thải.

Ép buộc hay tự nguyện?

"Trong một môi trường làm việc như ở Nhật Bản, làm thêm giờ luôn luôn tồn tại. Nó gần như là một phần của lịch làm việc. Không ai ép buộc họ nhưng người lao động cảm thấy như thể đó là bắt buộc" - Koji Morioka, Giáo sư danh dự tại Đại học Kansai, đồng thời là thành viên của một ủy ban gồm các chuyên gia tư vấn cho chính phủ về cách chống karoshi cho biết.

Mặc dù tuần làm việc cơ bản là 40 giờ, nhiều người lao động cố tỏ ra vui vẻ với việc làm thêm giờ vì sợ bị đánh giá về tinh thần, thái độ làm việc. Điều này đã dẫn đến khái niệm "làm thêm dịch vụ", mà "dịch vụ" ở đây đồng nghĩa với từ miễn phí, nghĩa là làm việc ngoài giờ không lương.

karoshi noi am anh cua nguoi nhat ky i
Số phụ nữ Nhật gặp các vấn đề sức khỏe liên quan đến làm việc quá sức đang tăng lên. (Nguồn: Independent)

Lịch trình làm việc dày đặc đã dẫn đến hiện tượng karoshi. Số liệu của Bộ Lao động Nhật Bản cho thấy, vào năm ngoái, có 189 trường hợp tử vong do karoshi, mặc dù các chuyên gia cho rằng con số thực tế là hàng ngàn.

Karoshi từ lâu đã được coi là một vấn đề của nam giới nhưng nhiều người cho rằng phụ nữ Nhật Bản cũng đang gặp vấn đề tương tự. "Điều đặc biệt là những người chết vì karoshi đang rất trẻ, thường ở độ tuổi 20" - Hiroshi Kawahito, một luật sư và là tổng thư ký của Ủy ban quốc gia bảo vệ các nạn nhân karoshi cho biết.

Kawahito có người thân là một nhà báo 30 tuổi đã chết vì đau tim. Anh cho biết, không hiếm các trường hợp những người đang ở độ tuổi 30 chết vì đau tim do làm việc quá sức trong khoảng thời gian dài.

Khi một người được xác nhận là chết do karoshi, gia đình của nạn được hưởng bồi thường thông qua một hệ thống trợ cấp cho người lao động. Số lượng các đơn yêu cầu bồi thường vì những cái chết liên quan đến karoshi tăng lên mức cao kỷ lục: 2.310 trường hợp trong năm 2015, theo số liệu của chính phủ Nhật Bản.

Tuy nhiên, theo anh Kawahito, chưa đến 1/3 các đơn được chấp thuận.

Cái chết được báo trước

Cái chết của Kiyotaka Serizawa đã chính thức được xác nhận là do karoshi vào tháng 7 vừa rồi. Anh là người giám sát xây dựng tại ba địa điểm khác nhau ở phía Đông Bắc của Tokyo.

Với công việc quá áp lực, Kiyotaka đã cố gắng thôi việc một năm trước khi anh qua đời, nhưng ông chủ của Kiyotaka đã từ chối đơn xin nghỉ việc của anh. Bởi thế, anh vẫn tiếp tục công việc của mình.

Đôi khi, trên đường lái xe qua lại giữa các văn phòng, anh dừng lại nghỉ tại nhà của bố mẹ. "Con tôi thường nằm trên ghế và ngủ rất sâu, đến nỗi thỉnh thoảng tôi phải kiểm tra xem tim nó còn đập hay không", mẹ anh - bà Mitsuko Serizawa nói.

Lần cuối cùng bà Mitsuko nhìn thấy con trai mình là tháng 7 năm ngoái, khi anh đến lấy đồ nhờ mẹ giặt hộ vì anh quá bận rộn. Anh đã lưu lại nhà mẹ 10 phút và xem một số video về những chú mèo dễ thương trên điện thoại của mình.

Nhưng sau đó, vào ngày 26/7, Kiyotaka Serizawa bỗng dưng mất tích. Ba tuần sau đó, thi thể của Kiyotaka được tìm thấy trong xe ô tô của anh ở tỉnh Nagano, không xa nơi gia đình anh vẫn thường cắm trại trong các ngày lễ. Kiyotaka đã đốt than trong xe của mình và chết vì ngộ độc khí carbon monoxide.

(còn nữa)...

Đón đọc kỳ II vào 7h00 ngày 4/8.

karoshi noi am anh cua nguoi nhat ky i Nhật Bản xuất khẩu dịch vụ chăm sóc sức khỏe sang châu Á

Hè năm nay, Nhật Bản sẽ khởi động một dự án hỗ trợ các nước châu Á khác trong công tác chăm sóc sức khỏe ...

karoshi noi am anh cua nguoi nhat ky i Nhật Bản: Hoài cổ mà vẫn hiện đại

Nhật Bản là một quốc gia đặc biệt. Nhiều chính trị gia, khách du lịch đến nơi đây đều thừa nhận: Để làm được như ...

karoshi noi am anh cua nguoi nhat ky i Geisha thời hiện đại

Là nét văn hóa truyền thống độc đáo của Nhật Bản hàng trăm năm qua, những cô gái Geisha và cuộc sống của họ ngày ...

 

Hà Nguyên (theo Independent)

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Bảy ngày 23/11/2024: Sư Tử tình cảm chớm nở

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Bảy ngày 23/11/2024: Sư Tử tình cảm chớm nở

Tử vi hôm nay 23/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 23/11/2024, Lịch vạn niên ngày 23 tháng 11 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 23/11/2024, Lịch vạn niên ngày 23 tháng 11 năm 2024

Lịch âm 23/11. Lịch âm 23/11/2024? Âm lịch hôm nay 23/11. Lịch vạn niên 23/11/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Thêm hai quốc gia có thể có thể trở thành thành viên đầy đủ của khu vực Schengen

Thêm hai quốc gia có thể có thể trở thành thành viên đầy đủ của khu vực Schengen

Ủy ban châu Âu khẳng định cả Romania và Bulgaria đều đáp ứng đầy đủ các tiêu chí để gia nhập khối Schengen.
Hỗ trợ Ukraine: Czech cấp nửa triệu quả đạn pháo, Thụy Điển tiếp tục bơm tiền, Berlin không cho phép Kiev dùng vũ khí Đức tấn công lãnh thổ Nga

Hỗ trợ Ukraine: Czech cấp nửa triệu quả đạn pháo, Thụy Điển tiếp tục bơm tiền, Berlin không cho phép Kiev dùng vũ khí Đức tấn công lãnh thổ Nga

Ngoại trưởng Czech Jan Lipavsky cam kết Prague sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine.
Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ với Campuchia

Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ với Campuchia

Chủ tịch Quốc hội khẳng định Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ Việt Nam-Campuchia.
Việt Nam-Malaysia: Thúc đẩy, phát huy hiệu quả tiềm năng hợp tác trong bối cảnh bước vào giai đoạn phát triển mới

Việt Nam-Malaysia: Thúc đẩy, phát huy hiệu quả tiềm năng hợp tác trong bối cảnh bước vào giai đoạn phát triển mới

Tổng Bí thư tiếp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phát triển Nông thôn, Chủ tịch đảng UMNO và các lãnh đạo cấp cao trong Liên minh cầm quyền tại Malaysia.
Thêm nhiều điều kiện đối với việc xét tuyển đại học bằng học bạ

Thêm nhiều điều kiện đối với việc xét tuyển đại học bằng học bạ

Dự thảo thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế tuyển sinh trình độ đại học, tuyển sinh trình độ cao đẳng ngành Giáo dục Mầm non.
Cuộc thi viết 'Những kỷ niệm sâu sắc về thầy cô và mái trường' 2024: Lan tỏa những câu chuyện đẹp về tình thầy trò

Cuộc thi viết 'Những kỷ niệm sâu sắc về thầy cô và mái trường' 2024: Lan tỏa những câu chuyện đẹp về tình thầy trò

Cuộc thi viết 'Những kỷ niệm sâu sắc về thầy cô và mái trường' 2024 đã tạo sự kết nối tình cảm giữa thầy với trò, giữa nhà trường với học sinh.
Người thầy dạy học sinh bằng nhân cách của chính mình

Người thầy dạy học sinh bằng nhân cách của chính mình

Người thầy phải trở nên tự tin, tự chủ và tự cập nhật bản thân, để AI chỉ là một trợ lý thông thái...
Trường Tiểu học Dịch Vọng A đón nhận Cờ thi đua của Chính phủ

Trường Tiểu học Dịch Vọng A đón nhận Cờ thi đua của Chính phủ

50 năm qua là hành trình tự hào và cũng là nền tảng vững chắc để Trường Tiểu học Dịch Vọng A tiếp tục vươn xa.
Bộ trưởng GD&ĐT: Không cấm dạy thêm nhưng cấm những hành vi vi phạm đạo đức nhà giáo

Bộ trưởng GD&ĐT: Không cấm dạy thêm nhưng cấm những hành vi vi phạm đạo đức nhà giáo

Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết, chủ trương là không cấm dạy thêm nhưng cấm những hành vi vi phạm đạo đức của nhà giáo.
Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11): Tình yêu thương, sự trung thực, lòng thiện lương làm nên vẻ đẹp của người thầy

Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11): Tình yêu thương, sự trung thực, lòng thiện lương làm nên vẻ đẹp của người thầy

Người thầy phải chú trọng giáo dục học sinh về đạo đức, lối sống, sự bao dung và trách nhiệm xã hội.
Dự án y tế AI giảm gánh nặng chữa bệnh cho cư dân bản địa Australia

Dự án y tế AI giảm gánh nặng chữa bệnh cho cư dân bản địa Australia

Dự án y tế Healthy Connections nhằm giải quyết những thách thức trong việc tiếp cận dịch vụ y tế cơ bản của cư dân vùng hẻo lánh ở phía Tây Australia.
Phát động chiến dịch chung tay phòng chống bệnh sốt xuất huyết năm thứ 14

Phát động chiến dịch chung tay phòng chống bệnh sốt xuất huyết năm thứ 14

Chiến dịch 'JUMBO VAPE - Chung tay phòng chống bệnh sốt xuất huyết' nhằm tuyên truyền phòng chống bệnh sốt xuất huyết trên toàn quốc vừa được phát động.
Tăng thuế thuốc lá: Chìa khóa bảo vệ sức khỏe người dân Việt Nam

Tăng thuế thuốc lá: Chìa khóa bảo vệ sức khỏe người dân Việt Nam

Ngày 21/11, Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực truyền thông về phòng chống tác hại thuốc lá.
Ngày thế giới Vì trẻ sinh non 17/11: Nâng cao nhận thức về các vấn đề liên quan đến trẻ sinh non

Ngày thế giới Vì trẻ sinh non 17/11: Nâng cao nhận thức về các vấn đề liên quan đến trẻ sinh non

Ngày thế giới Vì trẻ sinh non năm nay có chủ đề là ‘Hãy cùng nhau lan tỏa thông điệp và hành động vì tương lai của các em'.
Nhật Bản: Nghiên cứu mới mở đường cho mục tiêu giảm nguy cơ mắc bệnh cho trẻ sơ sinh nhẹ cân

Nhật Bản: Nghiên cứu mới mở đường cho mục tiêu giảm nguy cơ mắc bệnh cho trẻ sơ sinh nhẹ cân

Theo các chuyên gia y tế Nhật Bản, tác động của việc trẻ sơ sinh bị thiếu cân cũng có thể ảnh hưởng đến tương lai của thế hệ sau này.
Hà Nội: Chi 1.000 tỷ đồng điều trị đái tháo đường cho người dân

Hà Nội: Chi 1.000 tỷ đồng điều trị đái tháo đường cho người dân

Ước tính, khoảng 500.000 người ở Hà Nội bị đái tháo đường và 1,5 triệu người mắc tiền đái tháo đường.
Phiên bản di động