| Sản xuất sản phẩm may mặc tại công ty Cổ phần may Tiên Hưng, huyện Kim Động, Hưng Yên. |
Đa số công ty, DN cho người nghỉ việc thuộc lĩnh vực may mặc, da giày…
Nhiều người trong số đó về quê nghỉ Tết sớm, với hy vọng năm mới tìm được việc làm mới. Có người khi mất việc, quanh quẩn chỗ cũ làm nghề lượm ve chai với thu nhập ngày chỉ vài ba chục nghìn đồng để hy vọng sẽ có nơi nhận vào làm đúng nghề, đúng việc.
Các nữ công nhân bị cho thôi việc phần lớn đã làm việc tại các công ty, DN đã mươi, mười lăm năm, thậm chí hai mươi năm… Họ gần như dành tất cả sức lực của tuổi trẻ để cống hiến cho công ty, DN. Ấy vậy mà…
Các công ty, DN khi cho những lao động nữ nghỉ việc chắc chắn đã xem những điều luật quy định để không vi phạm pháp luật. Các công nhân mất việc làm cũng sẽ có những đền bù, chế độ của người thất nghiệp. “Lý” là thế, nhưng “tình” thì sao?
Trên thực tế, những nữ công nhân đó vẫn đang là trụ cột trong gia đình. Khi họ mất việc ở độ tuổi đã cao, sức khỏe suy giảm, chắc chắn đời sống cả về kinh tế lẫn tinh thần của họ và gia đình họ sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Các công ty, DN khi sa thải lao động với lý do chủ yếu là đơn hàng ít, quy mô sản xuất giảm nhưng đằng sau đó còn có lý do là năng suất lao động của những người bị sa thải giảm sút do sức khỏe, tuổi tác. Đặc biệt, do tính chất sản xuất gia công, nên khi đơn hàng gấp, các nữ công nhân lớn tuổi khó tham gia yêu cầu tăng ca thêm ngày 4 tiếng hoặc hơn nữa của chủ công ty, DN. Nói cho cùng, nữ công nhân lớn tuổi không làm ra nhiều lợi nhuận như khi họ còn trẻ để phục vụ cho các ông chủ.
Điều đó có công bằng không, chưa nói là có mang tính nhân đạo không?
Trước hết, mong tổ chức công đoàn tham gia, xem xét kỹ hơn về hợp đồng lao động giữa công ty, DN với người lao động, nhất là lao động nữ. Theo đó, nên có ràng buộc, nếu công nhân nữ đã tham gia lao động, đóng bảo hiểm từ bao nhiêu năm trở lên (5 - 10 năm chẳng hạn), ở bất cứ công ty, DN nào, sẽ được ưu tiên sử dụng nếu đơn vị có ý định giảm bớt nhân công. Các cơ quan chức năng cũng nên có quy định, khi tuyển dụng lao động thì cần có tỷ lệ số người tuyển ở độ tuổi trên 40, trên 45… để thị trường lao động trở nên lành mạnh hơn, tính nhân văn cũng được đề cao.
Cuối cùng, mong các ông chủ của những công ty, DN… hãy nhìn về khía cạnh nhân văn, đạo đức nhiều hơn trong kinh doanh - sản xuất, đừng đặt nặng quá về yếu tố lao động giá rẻ trong cạnh tranh. Bởi cùng sống được là xu hướng tất yếu trong kinh doanh ở thời đại văn minh, điều không có ở thời tích lũy tư bản hoang dã. Các công ty, DN hãy thử đặt mình trong vị trí của người lao động nữ lớn tuổi, khi họ vẫn phải đảm đương trọng trách của người mẹ, người vợ trong gia đình, phải lo lắng cho con cái…