Kinh tế Việt Nam "vươn mình" sau "bão" Covid-19

Ngân hàng Thế giới dự báo, Việt Nam sẽ tăng trưởng dương 2,8% vào năm 2020, ngay cả khi các quốc gia ASEAN láng giềng vẫn chật vật phục hồi từ cuộc khủng hoảng. (Nguồn: Reuters)

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vẫn đang diễn biến phức tạp trên quy mô toàn cầu, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) mới đây dự báo nền kinh tế Mỹ sẽ giảm 4,4% vào năm 2020, Nhật Bản giảm 5,3%, Đức là 6% và Anh, Pháp là gần 10%.

"Sự sụp đổ của thương mại toàn cầu ảnh hưởng nặng nề nhất đến các quốc gia chủ yếu phụ thuộc vào xuất khẩu”, tờ Manila Times nhận định.

Châu Á “điêu đứng” vì Covid-19

Trong khi đó, các quốc gia châu Á cũng đang phải chịu những tác động to lớn về kinh tế do ảnh hưởng của dịch bệnh.

Tin liên quan
Tạp chí đối ngoại Nga: Việt Nam là một ví dụ rất thú vị trước tác động của dịch Covid-19

Biên tập viên phụ trách khu vực Đông Nam Á Sebastian Strangio viết trên tờ The Diplomat: “Cuộc suy thoái kinh tế do Covid-19 gây ra khiến số lượng người nghèo trong khu vực sẽ lần đầu tiên tăng sau 20 năm, với hơn 38 triệu người tái nghèo vào cuối năm 2020, đưa số người châu Á sống dưới mức nghèo khổ tăng lên 517 triệu người”.

Ngoại trừ Trung Quốc, suy giảm kinh tế tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương có thể dao động từ 3,5-4,8%. Báo cáo công bố ngày 29/9 của Ngân hàng Thế giới (WB) cho thấy: “Bệnh tật, mất an ninh lương thực, thất nghiệp và đóng cửa trường học có thể dẫn đến sự xói mòn nguồn nhân lực và tổn thất về thu nhập kéo dài”.

WB ước tính, GDP ở một số quốc gia ASEAN sẽ suy giảm nghiêm trọng: Malaysia (giảm 6,1%), Philippines (9,9%) và Thái Lan (10,4%). Mười thành viên của ASEAN, không bao gồm Brunei và Singapore có thể ghi nhận GDP năm 2020 ở mức 4,7%.

Báo cáo của WB cũng lưu ý, những nền kinh tế bị ảnh hưởng nặng nề nhất là những nền kinh tế dựa chủ yếu vào du lịch và xuất khẩu. Một số nền kinh tế “tiếp tục đối mặt với sự bùng phát nghiêm trọng của dịch bệnh là Indonesia, Philippines và Myanmar”.

Trong bối cảnh đó, Việt Nam đang nổi lên là điểm sáng kinh tế duy nhất của khu vực châu Á khi là quốc gia hiếm hoi có thể cân bằng giữa việc đảm bảo sức khỏe cộng đồng và tăng trưởng kinh tế ngay từ khi dịch bệnh Covid-19 bùng phát.

Theo WB, Việt Nam sẽ tăng trưởng dương 2,8% vào năm 2020, ngay cả khi các nước ASEAN láng giềng vẫn chật vật phục hồi từ cuộc khủng hoảng.

Phép màu Việt Nam

Dẫn chứng cho thành công của Việt Nam, tờ báo đã dẫn lại bài viết của hai tác giả Takashi Nakano và Tomoya Onishi trên báo Nhật Nikkei Asia Review: “Việt Nam đã thành công trong việc kiểm soát đại dịch Covid-19. Xuất khẩu gia tăng giúp thúc đẩy tăng trưởng khi nhiều công ty lớn bắt đầu chuyển hoạt động sản xuất khỏi Trung Quốc. Xuất khẩu của Việt Nam tháng 10 đạt 26,7 tỷ USD, tăng 9,9%”.

Năm 2019, xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam chiếm 100,9% GDP, trong khi xuất khẩu hàng hóa của Philippines chỉ chiếm 14,2% GDP.

Khi đại dịch Covid-19 bùng phát, Việt Nam đã kiềm chế được tác động của đại dịch ở mức tối thiểu. Theo số liệu của trang tin Worldometers, tính đến ngày 1/12, Việt Nam mới chỉ có 1.351 ca bệnh, đã có 1.195 người hồi phục và 35 người tử vong do Covid-19, một tỷ lệ rất nhỏ so với số dân 97 triệu người. Trong khi đó, Philippines đã có 433.000 ca nhiễm bệnh, 399.000 người phục hồi và 8.418 người tử vong trên tổng dân số hơn 110 triệu người.

Chỉ sau 3 tuần giãn cách xã hội vào tháng 4/2020, Việt Nam đã khôi phục các hoạt động sản xuất nhanh hơn các quốc gia khác trong khu vực. Việt Nam cũng triển khai nghiêm ngặt các biện pháp phòng dịch, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và thực hiện phong tỏa những khu vực được coi là “điểm nóng” về chống dịch.

Việt Nam khống chế dịch bệnh thành công nhờ các biện pháp phòng dịch nghiêm ngặt. (Nguồn: Reuters)

Kết quả là, rất ít lao động bị mất việc làm và chi tiêu của người tiêu dùng (chiếm 70% GDP) vẫn ổn định.

Theo IMF, hiện GDP bình quân đầu người của Việt Nam đạt 3.498 USD và sẽ vượt mức 3.373 USD của Philippines trong năm 2020. Sau 4 thập kỷ, Việt Nam cuối cùng đã vượt Philippines về GDP bình quân đầu người.

“Có lẽ, chìa khóa thành công của Việt Nam trong cuộc khủng khoảng Covid-19 đến từ việc quốc gia này đã phản ứng kịp thời với đại dịch để giữ cho nền kinh tế phát triển. Ở đây, nghiễm nhiên không chỉ đơn giản là bài học về ứng phó với dịch bệnh…Bài học lớn hơn đó là làm sao Việt Nam có thể bắt kịp với Philippines? Tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững chắc chắn không đơn thuẩn chỉ tới từ việc mở cửa nền kinh tế và nắm chắc cơ chế thị trường”, ông Sonny Africa, Giám đốc Điều hành của tổ chức Ibon Foundation (Philippines) nhận định.

Chuyên gia này cho rằng, Việt Nam đã đi đúng hướng khi mở cửa nền kinh tế nhưng vẫn đảm bảo “sở hữu Nhà nước và kiểm soát các doanh nghiệp trọng yếu trong các lĩnh vực từ nông nghiệp, khai khoáng, viễn thông, đường sắt, hóa chất, nước, dầu, điện, xi măng, thép cho đến các ngành công nghiệp nặng khác, cũng như ngân hàng và tài chính”.

“Đầu tư nước ngoài (FDI) được coi là một phương tiện để phát triển quốc gia chứ không phải là mục đích tự thân như ở Philippines. Nhờ vậy, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam ngày càng sâu rộng, mạnh mẽ và bền vững”, ông Sonny Africa nói thêm.

Trong 3 năm qua, Việt Nam đã thu hút vốn FDI cao gấp đôi Philippines. Năm 2020, trước khi Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) được ký kết và các trung tâm sản xuất bắt đầu chuyển dịch từ Trung Quốc về Việt Nam, các cam kết FDI vào Việt Nam ước đạt 38 tỷ USD, cao hơn gấp nhiều lần so với con số 7,7 tỷ USD của Philippines.

Cơ hội từ RCEP

Ngày 15/11/2020, Hiệp định RCEP đã chính thức được ký kết bởi 15 quốc gia thành viên. Ngay lập tức một số công ty nước ngoài đã lên kế hoạch chuyển dây chuyền sản xuất về Việt Nam để tăng cường năng lực.

Tin liên quan
3 tác động lớn của RCEP tới hội nhập kinh tế châu Á

Là Hiệp định thương mại tự do chất lượng cao do Indonesia khởi xướng, RCEP bao gồm 10 quốc gia ASEAN cùng các đối tác lớn của khu vực là Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản, Australia và New Zealand.

Theo Nikkei Asia, Foxconn - nhà sản xuất đồ điện tử lớn nhất thế giới đã có kế hoạch mở rộng sản xuất tại Việt Nam với vốn đầu tư khoảng 270 triệu USD.

Tập đoàn có trụ sở tại Đài Loan (Trung Quốc) này bắt đầu sản xuất màn hình tinh thể lỏng tại Việt Nam và dự kiến sẽ sớm thành lập một công ty con tại Việt Nam, có khả năng sản xuất các bộ phận liên quan đến máy tính.

“Cơn sốt đầu tư vào Việt Nam của các doanh nghiệp lớn đang ngày càng tăng và đáng lưu tâm”, ông Young Liu, Chủ tịch Tập đoàn Foxconn cho hay.