Dù chưa nhận thua trong cuộc bầu cử 2020, nhưng Tổng thống Donald Trump đã úp mở về kế hoạch tái tranh cử năm 2024. Theo Hiến pháp Mỹ, điều này là hoàn toàn hợp hiến. Tuy nhiên, trong lịch sử Mỹ, mới chỉ có ông Grover Cleveland là Tổng thống duy nhất phục vụ 2 nhiệm kỳ không liên tiếp.
| Tổng thống Grover Cleveland (1837-1908) là tổng thống duy nhất từng thất cử có thể trở lại Nhà Trắng. (Nguồn: New York Magazine) |
Tổng thống duy nhất phục vụ 2 nhiệm kỳ không liên tiếp
Vào ngày ông Grover Cleveland rời Nhà Trắng sau khi thất cử trước đối thủ Benjamin Harrison, vợ ông, bà Frances đã nói với các nhân viên ở đây rằng “Tôi muốn thấy mọi thứ vẫn như bây giờ khi chúng tôi trở lại. Chúng tôi sẽ trở lại vào đúng ngày này sau 4 năm nữa”. Và họ đã làm được điều đó.
Ông Grover Cleveland từng là thị trưởng thành phố Buffalo và thống đốc bang New York. Ông đắc cử tổng thống năm 1884, sau đó thất bại khi tái tranh cử vào năm 1888, và rồi lại đắc cử tổng thống vào năm 1892.
Ông Cleveland đắc cử Tổng thống Mỹ lần đầu tiên sau một vụ bê bối từng suýt khiến chiến dịch tranh cử của ông bị tiêu tan. Mặc dù 49 tuổi mới kết hôn nhưng ông đã có một người con ngoài giá thú từ khi còn trẻ. Dù vậy, ông đã vượt qua được “phép thử” này.
Bốn năm sau, ông Cleveland lại không thể đánh bại Benjamin Harrison, ứng cử viên đảng Cộng hòa đến từ Ohio.
Sau khi thất cử, ông Cleveland trở về New York và làm luật sư, nhưng ông vẫn luôn theo dõi hành trình của người kế nhiệm vốn gặp không ít khó khăn. Đảng Dân chủ hoan nghênh ông Cleveland trở lại tranh cử một lần nữa, và kỳ vọng của họ được đền đáp bằng chiến thắng của ông trước Tổng thống đương nhiệm Harrison năm 1892.
Trong sự nghiệp tổng thống của mình, ông Cleveland đã tham dự 4 lễ tuyên thệ nhậm chức. Đầu tiên là lễ nhậm chức của chính ông. Lần thứ 2 là với tư cách một tổng thống mãn nhiệm. Lễ nhậm chức thứ 3 là khi “tiễn” ông Harrison - người mà ông từng thua trong cuộc bầu cử 4 năm trước đó. Lễ nhậm chức cuối cùng là khi ông chào đón người kế nhiệm William McKinley.
Ông Cleveland ít khi nói về các đối thủ chính trị của mình, mà ông thích đợi cho đến khi cuộc đấu chính thức bắt đầu. Với tính cách của Tổng thống Trump, ông có lẽ sẽ không làm giống ông Cleveland, dù điều đó có thể giúp ông nắm rõ những thành công và thất bại của nhóm Biden-Harris trước khi trở lại sau 4 năm nữa.
Những khác biệt
Gần 128 năm sau chiến thắng trở lại của ông Cleveland, Tổng thống Trump dường như cũng muốn trở thành tổng thống thứ 2 của nước Mỹ đắc cử nhiệm kỳ 2 sau khi bị đánh bại. Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích cho rằng, ông sẽ gặp nhiều khó khăn hơn so với ông Cleveland.
“Sẽ rất khó để một chính trị gia có thể duy trì ảnh hưởng vượt trột trong một đảng thêm 4 năm sau khi ông ấy đã hoàn thành nhiệm kỳ tổng thống. Điều đó đã từng xảy ra, nhưng thực sự là hiếm gặp”, Michael J. Gerhardt, một học giả về hiến pháp tại Đại học Bắc Carolina (Mỹ) đã viết như vậy về Cleveland và các tổng thống một nhiệm kỳ khác trong cuốn sách Những tổng thống bị lãng quên.
Hơn nữa, ông Trump đối mặt với những thách thức tiềm tàng sau khi rời nhiệm sở và việc chạy đua một lần nữa trở nên khó khả thi, chưa kể bất lợi về tuổi tác của ông khi đó.
Nhiều tổng thống đã tìm cách trở lại Nhà Trắng nhưng không thành công. Ông Martin Van Buren đã thua trong cuộc tái tranh cử năm 1840, và lại thất bại lần nữa năm 1844 khi không giành được đề cử của đảng và sau đó lại nổi lên một lần nữa với tư cách ứng viên tự do năm 1848 nhưng chỉ được 10% phiếu phổ thông và không thắng được bang nào.
| Ông Trump đang úp mở về kế hoạch tái tranh cử năm 2024. (Nguồn: CNBC) |
Ông Millard Fillmore, tổng thống 1 nhiệm kỳ khác ở thế kỷ 19 bị đảng của ông từ chối, sau đó tìm cách tái tranh cử với một đảng thứ 3 năm 1856 nhưng cũng chỉ giành được 22% số phiếu phổ thông và chỉ thắng được 1 bang.
Các tổng thống một nhiệm kỳ gần đây như ông Jimmy Carter và ông George H.W. Bush cũng đều không thành công.
Ông Cleveland là tổng thống duy nhất từng thất cử có thể trở lại Nhà Trắng.
Có một điều đáng chú ý là ở cuộc bầu cử năm 1888, ông Cleveland dù thua ở đại cử tri đoàn trước ứng viên đảng Cộng hòa Benjamin Harrison nhưng ông lại giành được nhiều phiếu phổ thông hơn đối thủ.
Cuối cùng, ông Cleveland đã đánh bại đối thủ Harrison vào năm 1892, biến dự đoán của người vợ Frances thành hiện thực, trở thành tổng thống thứ 24 của nước Mỹ.
Có một điều khác biệt lớn giữa ông Cleveland và ông Trump. Ông Cleveland giành được đa số phiếu phổ thông ở cả 3 cuộc bầu cử mà ông tham gia, trong khi ông Trump không làm được điều đó ở cả cuộc bầu cử năm 2016 và 2020.