| Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (trái) chào mừng Tổng thống Iran Hassan Rouhani tại Hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) tại Thanh Đảo ngày 10/6/2018. (Nguồn: AP) |
Theo NYT, Iran và Trung Quốc đã bí mật soạn thảo một kế hoạch đối tác kinh tế và an ninh, mở đường cho Bắc Kinh đầu tư nhiều tỷ USD vào năng lượng và các lĩnh vực khác ở Iran, nhằm vô hiệu hóa những nỗ lực của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong việc cô lập chính quyền Tehran trước những tham vọng của Iran về hạt nhân và quân sự.
Thỏa thuận đầu tư và an ninh được cho là sẽ cho phép mở rộng đáng kể ảnh hưởng của Trung Quốc tại Trung Đông, đồng thời mang lại phao cứu sinh cho nền kinh tế Iran.
Quan hệ đối tác, được mô tả chi tiết trong một dự thảo thỏa thuận dài 18 trang mà NYT có được, sẽ tăng cường sự hiện diện của Trung Quốc tại Iran trong lĩnh vực ngân hàng, viễn thông, bến cảng, đường sắt và hàng chục dự án khác. Đổi lại, theo tiết lộ của một quan chức Iran và một nhà thương lượng về dầu lửa, Trung Quốc sẽ được Tehran cung cấp dầu lửa thường xuyên và giảm giá trong suốt 25 năm.
Tài liệu cũng đề cập việc đào sâu quan hệ đối tác quân sự, có thể cho phép Trung Quốc có chỗ đứng ở khu vực vốn là mối bận tâm chiến lược của Mỹ từ nhiều thập niên qua. Hai bên được kêu gọi tổ chức một khóa tập huấn và các đợt thao luyện chung, công tác nghiên cứu và phát triển vũ khí, cũng như chia sẻ thông tin tình báo, nhằm đối phó với nạn khủng bố, buôn lậu ma túy, buôn bán nô lệ và tội phạm xuyên biên giới.
Theo thông báo của Ngoại trưởng Mohammad Javad Zarif, quan hệ đối tác Trung Quốc-Iran lần đầu tiên được Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đề xuất trong chuyến thăm Iran hồi năm 2015 và được Văn phòng Tổng thống Iran Hassan Rouhani thông qua hồi tháng 6 vừa qua.
Nhiều quan chức Iran khẳng định, văn bản thỏa thuận mà NYT có được là bản thảo mới nhất, hồi tháng 6. Hiện giờ, dự thảo thỏa thuận vẫn chưa được đệ trình lên Quốc hội Iran để thông qua và cũng chưa được công bố.
Về phía Bắc Kinh, các quan chức cũng chưa tiết lộ các điều khoản của thỏa thuận.
Nếu được thông qua và triển khai, thỏa thuận đối tác Trung Quốc-Iran có thể sẽ khiến quan hệ Trung-Mỹ càng thêm xấu đi. Theo NYT, đây sẽ là một đòn đau nhắm vào chính sách của chính quyền Tổng thống Trump. Ông Donald Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran 2015 và nhiều lần áp lệnh trừng phạt Tehran, khiến tăng trưởng kinh tế của quốc gia Trung Đông sụt giảm.