Luật Hộ tịch góp phần quan trọng bảo vệ ngày càng tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người dân

Nhã Anh
Đây là kết luận được đưa ra tại Hội nghị tổng kết 6 năm thi hành Luật Hộ tịch do Bộ Tư pháp tổ chức ngày 18/12 tại Hà Nội.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Hội nghị tổng kết 6 năm thi hành Luật Hộ tịch do Bộ Tư pháp tổ chức ngày 18/12. (Nguồn: UNFPA)
Hội nghị tổng kết 6 năm thi hành Luật Hộ tịch do Bộ Tư pháp tổ chức ngày 18/12. (Nguồn: UNFPA)

Hội nghị đã điểm lại những kết quả đáng khích lệ đạt được kể từ khi Luật Hộ tịch được ban hành và áp dụng vào cuộc sống. Đó là việc hoàn thiện một cách đồng bộ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực hộ tịch; tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành và triển khai có hiệu quả Chương trình hành động quốc gia của Việt Nam về đăng ký, thống kê hộ tịch giai đoạn 2017-2024; củng cố, kiện toàn hệ thống cơ quan quản lý, đăng ký hộ tịch, đội ngũ công chức làm công tác hộ tịch từ Trung ương đến địa phương; triển khai xây dựng, đưa Phần mềm đăng ký, quản lý hộ tịch điện tử dùng chung áp dụng thống nhất trên toàn quốc, bước đầu hình thành Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử; thực hiện kết nối cấp số định danh cá nhân cho trẻ em khi đăng ký khai sinh; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính (TTHC) trong lĩnh vực hộ tịch cả về trình tự, thủ tục, phương thức đăng ký hộ tịch...

Hội nghị cũng ghi nhận sự nỗ lực, trách nhiệm của Bộ Tư pháp trong việc chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành nhằm nâng cao nhận thức của người dân về quyền, trách nhiệm đăng ký hộ tịch, nâng cao tỷ lệ đăng ký các sự kiện hộ tịch, bảo đảm việc đăng ký đầy đủ, kịp thời, chính xác và đúng quy định pháp luật.

Hiện nay, người dân có thể đăng ký hộ tịch theo các phương thức thuận lợi nhất. Họ có thể nộp hồ sơ trực tiếp tại cơ quan đăng ký hộ tịch, gửi hồ sơ qua hệ thống bưu chính, hoặc nộp hồ sơ trực tuyến trên Cổng dịch vụ công quốc gia hoặc Cổng dịch vụ công cấp tỉnh (nay là Hệ thống thông tin giải quyết TTHC cấp tỉnh).

Luật Hộ tịch năm 2014 được Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 20/11/2014, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2016.

Luật Hộ tịch gồm 77 điều, 07 chương, quy định về hộ tịch; quyền, nghĩa vụ, nguyên tắc, thẩm quyền, thủ tục đăng ký hộ tịch; Cơ sở dữ liệu hộ tịch và quản lý nhà nước về hộ tịch.

Kể từ khi Luật ra đời, Chính phủ Việt Nam đã ban hành các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan, tạo điều kiện cho công dân thực hiện quyền, nghĩa vụ về đăng ký hộ tịch.

Ngoài ra, Chính phủ cũng bảo đảm ngân sách, cơ sở vật chất, nhân lực, thúc đẩy ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ công tác đăng ký và quản lý hộ tịch.

Báo cáo của Bộ Tư pháp cho biết Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử với cốt lõi là Phần mềm đăng ký, quản lý hộ tịch điện tử dùng chung đã kết nối với Hệ thống thông tin giải quyết TTHC cấp tỉnh của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để thực hiện cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 trở lên đối với các thủ tục đăng ký hộ tịch, trong đó có 03 dịch vụ công thiết yếu là: thủ tục đăng ký khai sinh, đăng ký kết hôn, đăng ký khai tử. Đến nay, tất cả các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đều đã triển khai thực hiện đăng ký hộ tịch trực tuyến, giúp đồng bộ, thống nhất dữ liệu, giảm thời gian tác nghiệp cho công chức làm công tác hộ tịch.

Việc xây dựng Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử đã nâng cao chất lượng công tác đăng ký, thống kê hộ tịch (Civil Registration and Vital Statistics - CRVS), thúc đẩy đăng ký hộ tịch trực tuyến, đồng thời đẩy mạnh tái cấu trúc quy trình thực hiện trực tuyến tất cả các dịch vụ công trong lĩnh vực hộ tịch.

Đồng thời, từ năm 2019 đến nay, thông qua việc kết nối, chia sẻ dữ liệu với Cơ sở dữ liệu quốc gia về Bảo hiểm, Bộ Tư pháp đã phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông, Bảo hiểm xã hội Việt Nam và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương triển khai thực hiện liên thông 2 nhóm TTHC: Đăng ký khai sinh - cấp Thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 6 tuổi hoàn toàn trên môi trường điện tử tại tất cả các địa phương trên toàn quốc, rút ngắn thời gian, đơn giản hóa thủ tục cấp Thẻ bảo hiểm y tế, góp phần triển khai hiệu quả Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ việc chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030 (Đề án 06).

Tính đến ngày 12/12/2022, Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử đã ghi nhận có tổng số hơn 58,1 triệu dữ liệu hộ tịch các loại, gồm trên 36,3 triệu dữ liệu đăng ký khai sinh, trong đó có trên 8,1 triệu trường hợp trẻ em được đăng ký khai sinh, cấp số định danh cá nhân thông qua việc kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử toàn quốc và Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; trên 4,3 triệu trường hợp đăng ký khai sinh được chuyển sang cơ quan bảo hiểm xã hội để cấp Thẻ bảo hiểm y tế; trên 8 triệu dữ liệu đăng ký kết hôn; 6 triệu dữ liệu đăng ký khai tử và trên 7,8 triệu dữ liệu đăng ký các sự kiện hộ tịch khác.

Luật Hộ tịch đã góp phần quan trọng bảo vệ ngày càng tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người dân
Luật Hộ tịch đã góp phần quan trọng bảo vệ ngày càng tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người dân. (Nguồn: UNFPA)

Tuy nhiên, quá trình triển khai Luật Hộ tịch cho thấy còn có những tồn tại mà Bộ Tư pháp, các Bộ, ngành liên quan và UBND các cấp cần nỗ lực ưu tiên giải quyết trong thời gian tới như: việc triển khai xây dựng, hoàn thiện Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử toàn quốc còn gặp nhiều khó khăn về nguồn lực; đội ngũ công chức làm công tác hộ tịch còn thiếu ổn định, thường xuyên phải kiện toàn, đào tạo, bồi dưỡng bổ sung; tỷ lệ đăng ký khai tử còn thấp; tính kịp thời và đầy đủ khi đăng ký các sự kiện hộ tịch cần phải được cải thiện.

Để tháo gỡ được những khó khăn này, Bộ Tư pháp cần củng cố, xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các cấp có liên quan, đồng thời đề xuất các cấp chính quyền tiếp tục củng cố, kiện toàn, nâng cao năng lực cán bộ, công chức làm công tác hộ tịch, đặc biệt ở cấp huyện và cấp xã. Bên cạnh đó, cần đảm bảo phân bổ ngân sách phù hợp cho công tác đăng ký, quản lý hộ tịch từ Trung ương đến địa phương.

Với chủ đề xuyên suốt “Tăng cường đăng ký, thống kê hộ tịch nhằm thúc đẩy quyền và lợi ích hợp pháp của người dân vì mục tiêu phát triển bền vững”, Hội nghị tổng kết 6 năm thi hành Luật Hộ tịch là sự kiện nổi bật, tiếp tục khẳng định tầm quan trọng của công tác đăng ký, thống kê hộ tịch, góp phần hướng đến tầm nhìn chung được tuyên bố tại Hội nghị Bộ trưởng về đăng ký, thống kê hộ tịch vào năm 2014 với khẩu hiệu “Get everyone in the picture” (Để mọi người có mặt trong ảnh) và tiếp tục được khẳng định tại Hội nghị Bộ trưởng lần thứ hai vào năm 2021, hướng đến các mục tiêu phát triển bền vững trong Chương trình nghị sự 2030 của Liên hợp quốc.

Hội nghị này được sự hỗ trợ của Quỹ dân số Liên hợp quốc (UNFPA) hợp tác với tổ chức Vital Strategies thông qua “Sáng kiến dữ liệu cho sức khỏe” nhằm cải thiện hệ thống CRVS của Việt Nam. Các hỗ trợ kỹ thuật nhằm giúp Bộ Tư pháp cải thiện quy trình nghiệp vụ về CRVS, thí điểm mô hình đăng ký khai sinh và khai tử trên môi trường điện tử, rà soát và đề xuất tăng cường hơn nữa khung pháp lý CRVS, và cải thiện sự hợp tác giữa các Bộ, ngành liên quan trong việc chia sẻ dữ liệu CRVS phục vụ cho công tác hoạch định chính sách.

Đăng ký hộ tịch có vai trò quan trọng, thiết yếu đối với mọi người dân vì công tác này bảo đảm các sự kiện sinh, tử, kết hôn và các sự kiện hộ tịch khác được đăng ký và ghi nhận bởi các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, góp phần xác định “định danh pháp lý” vì mục tiêu phát triển bền vững.

Người dân được cấp các giấy tờ hộ tịch, nhất là Giấy khai sinh – giấy tờ hộ tịch gốc đầu tiên và quan trọng nhất, có thể tiếp cận các dịch vụ công do Nhà nước cung cấp như giáo dục, y tế, việc làm, bảo trợ xã hội và các dịch vụ khác.

Đồng thời, thống kê hộ tịch cũng cung cấp cho các nhà hoạch định chính sách các dữ liệu hộ tịch, dân cư quan trọng, là cơ sở để lập kế hoạch, giám sát và đánh giá các chương trình về chăm sóc sức khỏe ban đầu, an sinh xã hội, kế hoạch hóa gia đình, sức khỏe bà mẹ và trẻ em, dinh dưỡng, giáo dục, nhà ở công cộng và các chính sách quản lý nhà nước về dân cư.

Hôm nay (10/11), Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; thảo luận các dự luật: Hợp tác xã và Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Hôm nay (10/11), Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; thảo luận các dự luật: Hợp tác xã và Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Hôm nay, Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; Nghị quyết về Kế hoạch phát triển kinh tế ...

Thúc đẩy hợp tác giữa các cơ quan lập pháp, góp phần đưa quan hệ Việt Nam-Bỉ ngày càng đi vào chiều sâu

Thúc đẩy hợp tác giữa các cơ quan lập pháp, góp phần đưa quan hệ Việt Nam-Bỉ ngày càng đi vào chiều sâu

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội khẳng định, trong chính sách đối ngoại, Việt Nam luôn coi trọng quan hệ đối tác và hợp ...

Thúc đẩy hợp tác Quốc hội góp phần làm sâu sắc và thực chất hơn nữa quan hệ Việt Nam-Campuchia

Thúc đẩy hợp tác Quốc hội góp phần làm sâu sắc và thực chất hơn nữa quan hệ Việt Nam-Campuchia

Chặng đường hơn nửa thế kỷ qua là minh chứng sống động cho mối quan hệ láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp ...

Chống khai thác hải sản bất hợp pháp vì lợi ích của chính ngư dân

Chống khai thác hải sản bất hợp pháp vì lợi ích của chính ngư dân

Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao sự cố gắng, nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương đã tổ chức triển khai các ...

Ngày quốc tế Di cư (18/12): Đã tới lúc kể câu chuyện về ước mơ và hy vọng cho di cư

Ngày quốc tế Di cư (18/12): Đã tới lúc kể câu chuyện về ước mơ và hy vọng cho di cư

Bài viết của Trưởng phái đoàn Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) tại Việt Nam Park Mihyung gửi tới Báo Thế giới & Việt ...

Đọc thêm

Lịch âm hôm nay 2025: Xem lịch âm 24/12/2025, Lịch vạn niên ngày 24 tháng 12 năm 2025

Lịch âm hôm nay 2025: Xem lịch âm 24/12/2025, Lịch vạn niên ngày 24 tháng 12 năm 2025

Lịch âm 24/12. Lịch âm hôm nay 24/12/2025? Âm lịch 24/12. Lịch vạn niên 24/12/2025. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Phát động chiến dịch 'Triệu phần quà Tết Nhân ái' trên phạm vi toàn quốc

Phát động chiến dịch 'Triệu phần quà Tết Nhân ái' trên phạm vi toàn quốc

Hội Chữ thập đỏ Việt Nam vừa phát động chiến dịch 'Triệu phần quà Tết Nhân ái' trên phạm vi toàn quốc từ ngày 22/12/2025-5/2/2026
Giá vàng hôm nay 24/12/2025 lập kỷ lục thứ 50, vàng là tiền tệ hay hàng hóa? Trung Quốc-Nga phát sinh giao dịch song phương lớn nhất lịch sử

Giá vàng hôm nay 24/12/2025 lập kỷ lục thứ 50, vàng là tiền tệ hay hàng hóa? Trung Quốc-Nga phát sinh giao dịch song phương lớn nhất lịch sử

Giá vàng hôm nay 24/12/2025 lập kỷ lục thứ 50, vàng là tiền tệ hay hàng hóa? Trung Quốc-Nga phát sinh giao dịch song phương lớn nhất lịch sử.
Bộ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung điện đàm với Bộ trưởng Bộ châu Âu và Ngoại giao Pháp

Bộ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung điện đàm với Bộ trưởng Bộ châu Âu và Ngoại giao Pháp

Chiều 23/12, Bí thư Trung ương Đảng, Bộ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung đã có cuộc điện đàm với Bộ trưởng Bộ Châu Âu và Ngoại giao Pháp Jean-Noël ...
TP. Hà Nội: Nhiều chương trình phục vụ người dân và du khách chào đón Năm mới 2026

TP. Hà Nội: Nhiều chương trình phục vụ người dân và du khách chào đón Năm mới 2026

Các sự kiện chào đón Năm mới 2026 của TP. Hà Nội.
Chuyến bay sinh tử giữa trùng khơi: Cấp cứu đường không đưa hai bệnh nhân nguy kịch từ Trường Sa về đất liền

Chuyến bay sinh tử giữa trùng khơi: Cấp cứu đường không đưa hai bệnh nhân nguy kịch từ Trường Sa về đất liền

Trong tình huống khẩn cấp trên biển, ê kíp cấp cứu đường không của Bệnh viện Quân y 175 phối hợp với tổ bay Binh đoàn 18 đã thực hiện ...
Bảo đảm an toàn cho trẻ em tham gia mạng xã hội

Bảo đảm an toàn cho trẻ em tham gia mạng xã hội

Tham khảo kinh nghiệm quốc tế, Việt Nam có thể triển khai nhiều biện pháp nhằm thúc đẩy môi trường mạng an toàn, lành mạnh, góp phần bảo vệ quyền trẻ em.
Đối ngoại đa phương ghi dấu ấn, tạo vị thế Việt Nam

Đối ngoại đa phương ghi dấu ấn, tạo vị thế Việt Nam

Với nhiều thành tựu và dấu ấn sâu sắc, đối ngoại đa phương đã và đang trở thành động lực quan trọng giúp Việt Nam hiện thực hóa khát vọng phát triển.
Bảo đảm an ninh năng lượng, thúc đẩy quyền con người

Bảo đảm an ninh năng lượng, thúc đẩy quyền con người

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế, an ninh năng lượng trở thành vấn đề chiến lược hàng đầu, gắn bó mật thiết với quyền con người.
Quyền được phát triển: Con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự nghiệp xây dựng đất nước

Quyền được phát triển: Con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự nghiệp xây dựng đất nước

Quyền được phát triển là yếu tố quan trọng trong chiến lược phát triển quốc gia, với con người là trung tâm của mọi chính sách và hành động.
Việt Nam hiện thực hóa khát vọng phát triển trong kỷ nguyên số với con người là trung tâm

Việt Nam hiện thực hóa khát vọng phát triển trong kỷ nguyên số với con người là trung tâm

Trong kỷ nguyên công nghệ phát triển với nhiều cơ hội xen lẫn thách thức, bảo đảm quyền con người tại Việt Nam lại càng cần được ưu tiên hơn nữa.
Bảo đảm quyền con người ở Việt Nam: Thực tiễn xuyên suốt trên mọi lĩnh vực

Bảo đảm quyền con người ở Việt Nam: Thực tiễn xuyên suốt trên mọi lĩnh vực

Từ chính sách nhân văn ứng phó thiên tai đến đóng góp quốc tế, Việt Nam khẳng định bảo đảm quyền con người là thực tiễn xuyên suốt trên mọi lĩnh vực.
Việt Nam - Thành viên Hội đồng Nhân quyền LHQ: Ưu tiên, cam kết phù hợp với quan tâm chung, gắn bó với định hướng phát triển

Việt Nam - Thành viên Hội đồng Nhân quyền LHQ: Ưu tiên, cam kết phù hợp với quan tâm chung, gắn bó với định hướng phát triển

Đó là nhận định của Phó Tổng biên tập Tạp chí Nhân quyền về những ưu tiên, cam kết của Việt Nam khi ứng cử thành viên Hội đồng Nhân quyền LHQ 2026-2028.
Đóng góp 'đúng' và 'trúng' quan tâm chung tại Hội đồng Nhân quyền, tăng cường vị thế, tiếng nói của Việt Nam

Đóng góp 'đúng' và 'trúng' quan tâm chung tại Hội đồng Nhân quyền, tăng cường vị thế, tiếng nói của Việt Nam

Vụ trưởng Vụ Các tổ chức quốc tế Phạm Hải Anh chia sẻ những ưu tiên, cam kết của Việt Nam khi là thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc 2026-2028.
Khẳng định quyền con người qua chính sách giáo dục và y tế

Khẳng định quyền con người qua chính sách giáo dục và y tế

Là thành viên Công ước ICESCR, Công ước CRC, Việt Nam cam kết bảo đảm các quyền cơ bản, trong đó quyền giáo dục và quyền sức khỏe được ưu tiên hàng đầu.
Phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh về ngoại giao nhân quyền

Phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh về ngoại giao nhân quyền

Việc Việt Nam tái trúng cử vào Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2026-2028 là một dấu mốc thắng lợi của ngoại giao nhân quyền.
Tổng thư ký Liên minh Phật giáo quốc tế: Vesak 2025 mang đậm 'hương vị' Việt Nam

Tổng thư ký Liên minh Phật giáo quốc tế: Vesak 2025 mang đậm 'hương vị' Việt Nam

Tổng thư ký Liên minh Phật giáo quốc tế (IBC) đánh giá cao vai trò của Việt Nam thông qua việc tổ chức Đại lễ Vesak 2025.
Quyền phát triển con người trong thời đại ngày nay

Quyền phát triển con người trong thời đại ngày nay

Quyền phát triển con người là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số.
Những 'bóng hồng' Việt Nam bảo vệ thành công danh hiệu vô địch bi sắt nữ thế giới

Những 'bóng hồng' Việt Nam bảo vệ thành công danh hiệu vô địch bi sắt nữ thế giới

Ngày 12/10, Đội tuyển nữ Việt Nam đã bảo vệ thành công danh hiệu vô địch bi sắt nữ thế giới sau chiến thắng áp đảo trước Thái Lan tại Pháp.
Các hoạt động tôn vinh phẩm giá và nâng cao đời sống người cao tuổi tại Iran

Các hoạt động tôn vinh phẩm giá và nâng cao đời sống người cao tuổi tại Iran

Từ 30/9-6/10, Iran tổ chức Tuần lễ Người cao tuổi quốc gia nhằm khuyến khích sự tham gia xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống cho thế hệ cao niên.
Đầu tư vào bình đẳng giới 'sinh lời' lớn cho nền kinh tế toàn cầu

Đầu tư vào bình đẳng giới 'sinh lời' lớn cho nền kinh tế toàn cầu

Thu hẹp khoảng cách giới có thể giúp hàng trăm triệu phụ nữ và trẻ em gái, đồng thời đóng góp thêm khoảng 1.500 tỷ USD GDP toàn cầu vào năm 2030.
Hướng dẫn triển khai thực hiện Quyết định đặc xá đợt 2 năm 2025

Hướng dẫn triển khai thực hiện Quyết định đặc xá đợt 2 năm 2025

Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình, Chủ tịch Hội đồng tư vấn đặc xá vừa ký Hướng dẫn triển khai thực hiện Quyết định đặc xá năm 2025 (đợt 2).
Chiến dịch xuyên quốc gia triệt phá đường dây tài liệu lạm dụng tình dục trẻ em, 20 đối tượng sa lưới

Chiến dịch xuyên quốc gia triệt phá đường dây tài liệu lạm dụng tình dục trẻ em, 20 đối tượng sa lưới

Chiến dịch do cảnh sát Tây Ban Nha dẫn đầu, nhằm vào các đối tượng tàng trữ và phát tán tài liệu lạm dụng tình dục trẻ em.
Europol phát động chiến dịch truy tìm manh mối chống lạm dụng tình dục trẻ em

Europol phát động chiến dịch truy tìm manh mối chống lạm dụng tình dục trẻ em

Cơ quan Cảnh sát hình sự châu Âu (Europol) triển khai chiến dịch quy mô lớn, huy động sự tham gia của cộng đồng, giúp phá giải vụ án lạm dụng tình dục trẻ em.
Phiên bản di động