Luật Hộ tịch góp phần quan trọng bảo vệ ngày càng tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người dân

Nhã Anh
Đây là kết luận được đưa ra tại Hội nghị tổng kết 6 năm thi hành Luật Hộ tịch do Bộ Tư pháp tổ chức ngày 18/12 tại Hà Nội.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Hội nghị tổng kết 6 năm thi hành Luật Hộ tịch do Bộ Tư pháp tổ chức ngày 18/12. (Nguồn: UNFPA)
Hội nghị tổng kết 6 năm thi hành Luật Hộ tịch do Bộ Tư pháp tổ chức ngày 18/12. (Nguồn: UNFPA)

Hội nghị đã điểm lại những kết quả đáng khích lệ đạt được kể từ khi Luật Hộ tịch được ban hành và áp dụng vào cuộc sống. Đó là việc hoàn thiện một cách đồng bộ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực hộ tịch; tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành và triển khai có hiệu quả Chương trình hành động quốc gia của Việt Nam về đăng ký, thống kê hộ tịch giai đoạn 2017-2024; củng cố, kiện toàn hệ thống cơ quan quản lý, đăng ký hộ tịch, đội ngũ công chức làm công tác hộ tịch từ Trung ương đến địa phương; triển khai xây dựng, đưa Phần mềm đăng ký, quản lý hộ tịch điện tử dùng chung áp dụng thống nhất trên toàn quốc, bước đầu hình thành Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử; thực hiện kết nối cấp số định danh cá nhân cho trẻ em khi đăng ký khai sinh; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính (TTHC) trong lĩnh vực hộ tịch cả về trình tự, thủ tục, phương thức đăng ký hộ tịch...

Hội nghị cũng ghi nhận sự nỗ lực, trách nhiệm của Bộ Tư pháp trong việc chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành nhằm nâng cao nhận thức của người dân về quyền, trách nhiệm đăng ký hộ tịch, nâng cao tỷ lệ đăng ký các sự kiện hộ tịch, bảo đảm việc đăng ký đầy đủ, kịp thời, chính xác và đúng quy định pháp luật.

Hiện nay, người dân có thể đăng ký hộ tịch theo các phương thức thuận lợi nhất. Họ có thể nộp hồ sơ trực tiếp tại cơ quan đăng ký hộ tịch, gửi hồ sơ qua hệ thống bưu chính, hoặc nộp hồ sơ trực tuyến trên Cổng dịch vụ công quốc gia hoặc Cổng dịch vụ công cấp tỉnh (nay là Hệ thống thông tin giải quyết TTHC cấp tỉnh).

Luật Hộ tịch năm 2014 được Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 20/11/2014, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2016.

Luật Hộ tịch gồm 77 điều, 07 chương, quy định về hộ tịch; quyền, nghĩa vụ, nguyên tắc, thẩm quyền, thủ tục đăng ký hộ tịch; Cơ sở dữ liệu hộ tịch và quản lý nhà nước về hộ tịch.

Kể từ khi Luật ra đời, Chính phủ Việt Nam đã ban hành các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan, tạo điều kiện cho công dân thực hiện quyền, nghĩa vụ về đăng ký hộ tịch.

Ngoài ra, Chính phủ cũng bảo đảm ngân sách, cơ sở vật chất, nhân lực, thúc đẩy ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ công tác đăng ký và quản lý hộ tịch.

Báo cáo của Bộ Tư pháp cho biết Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử với cốt lõi là Phần mềm đăng ký, quản lý hộ tịch điện tử dùng chung đã kết nối với Hệ thống thông tin giải quyết TTHC cấp tỉnh của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để thực hiện cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 trở lên đối với các thủ tục đăng ký hộ tịch, trong đó có 03 dịch vụ công thiết yếu là: thủ tục đăng ký khai sinh, đăng ký kết hôn, đăng ký khai tử. Đến nay, tất cả các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đều đã triển khai thực hiện đăng ký hộ tịch trực tuyến, giúp đồng bộ, thống nhất dữ liệu, giảm thời gian tác nghiệp cho công chức làm công tác hộ tịch.

Việc xây dựng Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử đã nâng cao chất lượng công tác đăng ký, thống kê hộ tịch (Civil Registration and Vital Statistics - CRVS), thúc đẩy đăng ký hộ tịch trực tuyến, đồng thời đẩy mạnh tái cấu trúc quy trình thực hiện trực tuyến tất cả các dịch vụ công trong lĩnh vực hộ tịch.

Đồng thời, từ năm 2019 đến nay, thông qua việc kết nối, chia sẻ dữ liệu với Cơ sở dữ liệu quốc gia về Bảo hiểm, Bộ Tư pháp đã phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông, Bảo hiểm xã hội Việt Nam và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương triển khai thực hiện liên thông 2 nhóm TTHC: Đăng ký khai sinh - cấp Thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 6 tuổi hoàn toàn trên môi trường điện tử tại tất cả các địa phương trên toàn quốc, rút ngắn thời gian, đơn giản hóa thủ tục cấp Thẻ bảo hiểm y tế, góp phần triển khai hiệu quả Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ việc chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030 (Đề án 06).

Tính đến ngày 12/12/2022, Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử đã ghi nhận có tổng số hơn 58,1 triệu dữ liệu hộ tịch các loại, gồm trên 36,3 triệu dữ liệu đăng ký khai sinh, trong đó có trên 8,1 triệu trường hợp trẻ em được đăng ký khai sinh, cấp số định danh cá nhân thông qua việc kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử toàn quốc và Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; trên 4,3 triệu trường hợp đăng ký khai sinh được chuyển sang cơ quan bảo hiểm xã hội để cấp Thẻ bảo hiểm y tế; trên 8 triệu dữ liệu đăng ký kết hôn; 6 triệu dữ liệu đăng ký khai tử và trên 7,8 triệu dữ liệu đăng ký các sự kiện hộ tịch khác.

Luật Hộ tịch đã góp phần quan trọng bảo vệ ngày càng tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người dân
Luật Hộ tịch đã góp phần quan trọng bảo vệ ngày càng tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người dân. (Nguồn: UNFPA)

Tuy nhiên, quá trình triển khai Luật Hộ tịch cho thấy còn có những tồn tại mà Bộ Tư pháp, các Bộ, ngành liên quan và UBND các cấp cần nỗ lực ưu tiên giải quyết trong thời gian tới như: việc triển khai xây dựng, hoàn thiện Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử toàn quốc còn gặp nhiều khó khăn về nguồn lực; đội ngũ công chức làm công tác hộ tịch còn thiếu ổn định, thường xuyên phải kiện toàn, đào tạo, bồi dưỡng bổ sung; tỷ lệ đăng ký khai tử còn thấp; tính kịp thời và đầy đủ khi đăng ký các sự kiện hộ tịch cần phải được cải thiện.

Để tháo gỡ được những khó khăn này, Bộ Tư pháp cần củng cố, xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các cấp có liên quan, đồng thời đề xuất các cấp chính quyền tiếp tục củng cố, kiện toàn, nâng cao năng lực cán bộ, công chức làm công tác hộ tịch, đặc biệt ở cấp huyện và cấp xã. Bên cạnh đó, cần đảm bảo phân bổ ngân sách phù hợp cho công tác đăng ký, quản lý hộ tịch từ Trung ương đến địa phương.

Với chủ đề xuyên suốt “Tăng cường đăng ký, thống kê hộ tịch nhằm thúc đẩy quyền và lợi ích hợp pháp của người dân vì mục tiêu phát triển bền vững”, Hội nghị tổng kết 6 năm thi hành Luật Hộ tịch là sự kiện nổi bật, tiếp tục khẳng định tầm quan trọng của công tác đăng ký, thống kê hộ tịch, góp phần hướng đến tầm nhìn chung được tuyên bố tại Hội nghị Bộ trưởng về đăng ký, thống kê hộ tịch vào năm 2014 với khẩu hiệu “Get everyone in the picture” (Để mọi người có mặt trong ảnh) và tiếp tục được khẳng định tại Hội nghị Bộ trưởng lần thứ hai vào năm 2021, hướng đến các mục tiêu phát triển bền vững trong Chương trình nghị sự 2030 của Liên hợp quốc.

Hội nghị này được sự hỗ trợ của Quỹ dân số Liên hợp quốc (UNFPA) hợp tác với tổ chức Vital Strategies thông qua “Sáng kiến dữ liệu cho sức khỏe” nhằm cải thiện hệ thống CRVS của Việt Nam. Các hỗ trợ kỹ thuật nhằm giúp Bộ Tư pháp cải thiện quy trình nghiệp vụ về CRVS, thí điểm mô hình đăng ký khai sinh và khai tử trên môi trường điện tử, rà soát và đề xuất tăng cường hơn nữa khung pháp lý CRVS, và cải thiện sự hợp tác giữa các Bộ, ngành liên quan trong việc chia sẻ dữ liệu CRVS phục vụ cho công tác hoạch định chính sách.

Đăng ký hộ tịch có vai trò quan trọng, thiết yếu đối với mọi người dân vì công tác này bảo đảm các sự kiện sinh, tử, kết hôn và các sự kiện hộ tịch khác được đăng ký và ghi nhận bởi các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, góp phần xác định “định danh pháp lý” vì mục tiêu phát triển bền vững.

Người dân được cấp các giấy tờ hộ tịch, nhất là Giấy khai sinh – giấy tờ hộ tịch gốc đầu tiên và quan trọng nhất, có thể tiếp cận các dịch vụ công do Nhà nước cung cấp như giáo dục, y tế, việc làm, bảo trợ xã hội và các dịch vụ khác.

Đồng thời, thống kê hộ tịch cũng cung cấp cho các nhà hoạch định chính sách các dữ liệu hộ tịch, dân cư quan trọng, là cơ sở để lập kế hoạch, giám sát và đánh giá các chương trình về chăm sóc sức khỏe ban đầu, an sinh xã hội, kế hoạch hóa gia đình, sức khỏe bà mẹ và trẻ em, dinh dưỡng, giáo dục, nhà ở công cộng và các chính sách quản lý nhà nước về dân cư.

Hôm nay (10/11), Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; thảo luận các dự luật: Hợp tác xã và Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Hôm nay (10/11), Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; thảo luận các dự luật: Hợp tác xã và Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Hôm nay, Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; Nghị quyết về Kế hoạch phát triển kinh tế ...

Thúc đẩy hợp tác giữa các cơ quan lập pháp, góp phần đưa quan hệ Việt Nam-Bỉ ngày càng đi vào chiều sâu

Thúc đẩy hợp tác giữa các cơ quan lập pháp, góp phần đưa quan hệ Việt Nam-Bỉ ngày càng đi vào chiều sâu

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội khẳng định, trong chính sách đối ngoại, Việt Nam luôn coi trọng quan hệ đối tác và hợp ...

Thúc đẩy hợp tác Quốc hội góp phần làm sâu sắc và thực chất hơn nữa quan hệ Việt Nam-Campuchia

Thúc đẩy hợp tác Quốc hội góp phần làm sâu sắc và thực chất hơn nữa quan hệ Việt Nam-Campuchia

Chặng đường hơn nửa thế kỷ qua là minh chứng sống động cho mối quan hệ láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp ...

Chống khai thác hải sản bất hợp pháp vì lợi ích của chính ngư dân

Chống khai thác hải sản bất hợp pháp vì lợi ích của chính ngư dân

Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao sự cố gắng, nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương đã tổ chức triển khai các ...

Ngày quốc tế Di cư (18/12): Đã tới lúc kể câu chuyện về ước mơ và hy vọng cho di cư

Ngày quốc tế Di cư (18/12): Đã tới lúc kể câu chuyện về ước mơ và hy vọng cho di cư

Bài viết của Trưởng phái đoàn Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) tại Việt Nam Park Mihyung gửi tới Báo Thế giới & Việt ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Thủ tướng Phạm Minh Chính khảo sát tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng

Thủ tướng Phạm Minh Chính khảo sát tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng

Chiều 22/12, Thủ tướng đã khảo sát dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng và dự lễ khởi công dự án nhà ở xã ...
Quốc gia lớn nhất Đông Nam Á công bố 3 xu hướng phát triển kinh tế sáng tạo

Quốc gia lớn nhất Đông Nam Á công bố 3 xu hướng phát triển kinh tế sáng tạo

Ngày 21/12, Bộ Kinh tế Sáng tạo Indonesia đề xuất 3 xu hướng phát triển kinh tế sáng tạo năm 2025.
Nghị sĩ lưỡng viện Quốc hội Mỹ thông qua một dự luật ngay trong đêm, chính phủ 'được cứu', ông Biden lên tiếng

Nghị sĩ lưỡng viện Quốc hội Mỹ thông qua một dự luật ngay trong đêm, chính phủ 'được cứu', ông Biden lên tiếng

Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký phê chuẩn thành luật dự luật cấp ngân sách cho chính phủ liên bang đến giữa tháng 3/2025.
Những tiêu chí đặc biệt giúp Bắc Ninh bứt phá ngoạn mục, thu hút FDI đứng đầu cả nước

Những tiêu chí đặc biệt giúp Bắc Ninh bứt phá ngoạn mục, thu hút FDI đứng đầu cả nước

Bắc Ninh bất ngờ bứt phá ngoạn mục khi thu hút vốn FDI gấp hơn 3 lần năm trước, giữ vững ngôi đầu cả nước.
Quân nhân Anh đang rời bỏ lực lượng vũ trang 'với tỷ lệ đáng báo động'

Quân nhân Anh đang rời bỏ lực lượng vũ trang 'với tỷ lệ đáng báo động'

Tờ Telegraph đưa tin, bất chấp đợt tăng lương kỷ lục vào mùa Hè, quân nhân Anh đang rời bỏ lực lượng vũ trang 'với tỷ lệ đáng báo động'.
Tiền đạo Nguyễn Xuân Son nhận 'cơn mưa' lời khen từ truyền thông Đông Nam Á

Tiền đạo Nguyễn Xuân Son nhận 'cơn mưa' lời khen từ truyền thông Đông Nam Á

Báo chí Đông Nam Á đã dành nhiều lời khen về màn ra mắt của Nguyễn Xuân Son với tuyển Việt Nam ở ASEAN Cup 2024.
Thông tin đối ngoại về quyền con người cần có những cách làm mới để 'ai hiểu rồi thì yêu ta'

Thông tin đối ngoại về quyền con người cần có những cách làm mới để 'ai hiểu rồi thì yêu ta'

Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo Nhân quyền phối hợp Báo Thế giới và Việt Nam tổ chức Hội thảo 'Thông tin đối ngoại về quyền con người trong tình hình mới'.
Thông tin đối ngoại và bảo vệ quyền con người: Kết hợp hài hòa giữa ‘xây’ và ‘chống’

Thông tin đối ngoại và bảo vệ quyền con người: Kết hợp hài hòa giữa ‘xây’ và ‘chống’

Công tác thông tin đối ngoại về đảm bảo nhân quyền ở Việt Nam trong những năm qua đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng.
Giá trị thời đại của Tuyên ngôn phổ quát về quyền con người năm 1948

Giá trị thời đại của Tuyên ngôn phổ quát về quyền con người năm 1948

Việt Nam xây dựng được hệ thống pháp luật điều chỉnh các quan hệ xã hội, trong đó chú trọng xây dựng pháp luật về quyền con người tương đối toàn diện.
Chuyên gia LHQ: Hoan nghênh sự sẵn sàng của Việt Nam trong hợp tác quốc tế về nhân quyền

Chuyên gia LHQ: Hoan nghênh sự sẵn sàng của Việt Nam trong hợp tác quốc tế về nhân quyền

Vai trò của Việt Nam với tư cách thành viên Hội đồng Nhân quyền LHQ (2023–2025) là minh chứng cho cam kết của Việt Nam trong hợp tác quốc tế.
Đặt con người là trung tâm trong chiến lược phát triển

Đặt con người là trung tâm trong chiến lược phát triển

Suốt quá trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, con người luôn được đặt ở trung tâm của mọi chiến lược, chính sách.
Bảo đảm quyền con người để đất nước phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới

Bảo đảm quyền con người để đất nước phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới

Trong kỷ nguyên mới, quyền con người là trung tâm, vừa là mục tiêu, vừa là động lực thúc đẩy phát triển đất nước.
Trưởng Phái đoàn IOM ấn tượng trước nỗ lực triển khai Thỏa thuận toàn cầu về di cư hợp pháp, an toàn và trật tự của Việt Nam

Trưởng Phái đoàn IOM ấn tượng trước nỗ lực triển khai Thỏa thuận toàn cầu về di cư hợp pháp, an toàn và trật tự của Việt Nam

Theo Trưởng Phái đoàn IOM, Việt Nam nằm trong số ít các nước có Kế hoạch triển khai Thỏa thuận toàn cầu về di cư hợp pháp, an toàn và trật tự.
Thông tin đối ngoại về quyền con người: Cần đổi mới thực sự từ tư tưởng, nhận thức đến cách làm

Thông tin đối ngoại về quyền con người: Cần đổi mới thực sự từ tư tưởng, nhận thức đến cách làm

Trong thời kỳ hội nhập quốc tế và kỷ nguyên kỹ thuật số, thông tin đối ngoại về quyền con người cần được đổi mới và sáng tạo như thế nào?
Đại biểu đoàn mục sư Tin lành quốc tế: Thế giới cần thấy được sự cởi mở, tự do ở Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực tôn giáo

Đại biểu đoàn mục sư Tin lành quốc tế: Thế giới cần thấy được sự cởi mở, tự do ở Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực tôn giáo

Theo ông Jossy Chacko, đoàn mục sư Tin lành quốc tế, Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể về chính sách để bảo đảm tự do tôn giáo cho người dân.
Quyền chuyển đổi giới tính trong pháp luật một số quốc gia - Một số gợi mở cho Việt Nam

Quyền chuyển đổi giới tính trong pháp luật một số quốc gia - Một số gợi mở cho Việt Nam

Trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển, hợp pháp hóa quyền chuyển đổi giới tính đã trở thành một vấn đề trọng tâm được đưa ra bàn luận sôi nổi...
Kết quả thúc đẩy và bảo vệ quyền con người ở Việt Nam sau hơn 35 năm đổi mới

Kết quả thúc đẩy và bảo vệ quyền con người ở Việt Nam sau hơn 35 năm đổi mới

Sau hơn 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong lĩnh vực thúc đẩy, bảo vệ quyền con người.
Lợi dụng vấn đề trái phiếu doanh nghiệp để chống phá, nhận diện để kịp thời đấu tranh

Lợi dụng vấn đề trái phiếu doanh nghiệp để chống phá, nhận diện để kịp thời đấu tranh

Bên cạnh những hiệu quả mang lại, việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp tiềm ẩn nhiều nguy cơ, thách thức trong quản lý.
Vạch trần thủ đoạn tội phạm, Anh đẩy mạnh chiến dịch bảo vệ người di cư

Vạch trần thủ đoạn tội phạm, Anh đẩy mạnh chiến dịch bảo vệ người di cư

Bộ Nội vụ Anh đẩy mạnh truyền thông toàn cầu trên mạng xã hội với chủ đề 'Vạch trần thủ đoạn của những đối tượng đưa người di cư trái phép'.
Nga: Trẻ em nhập cư không biết tiếng Nga thì đừng đến trường!

Nga: Trẻ em nhập cư không biết tiếng Nga thì đừng đến trường!

Theo luật mới có hiệu lực từ ngày 1/4/2025, trẻ em nhập cư muốn nhập học các chương trình giáo dục phổ thông các cấp phải vượt qua kỳ thi năng lực tiếng Nga.
Quốc gia Đông Nam Á đầu tiên hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới

Quốc gia Đông Nam Á đầu tiên hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới

Ngày 4/12, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Thái Lan cho biết các văn phòng đăng ký kết hôn trên cả nước sẽ chính thức làm thủ tục đăng ký kết hôn đồng giới.
Cứ 10 phút lại có một phụ nữ bị giết hại - Thực trạng toàn cầu đau lòng

Cứ 10 phút lại có một phụ nữ bị giết hại - Thực trạng toàn cầu đau lòng

Mỗi ngày có 140 phụ nữ và trẻ em gái tử vong do bạn trai hoặc người thân trong gia đình gây ra, tức là cứ 10 phút có một phụ nữ hoặc trẻ em ...
Nữ Đại sứ Mỹ đầu tiên: Mở cánh cửa ngoại giao nhân dân

Nữ Đại sứ Mỹ đầu tiên: Mở cánh cửa ngoại giao nhân dân

75 năm trước, lịch sử ngoại giao Mỹ đã ghi danh nữ Đại sứ đầu tiên…
Thêm một 'lần đầu tiên' với Tổng thống quần đảo Marshall - biểu tượng của bình đẳng giới

Thêm một 'lần đầu tiên' với Tổng thống quần đảo Marshall - biểu tượng của bình đẳng giới

Trung tâm Đông-Tây (Mỹ) vinh danh Tổng thống quần đảo Marshall Hilda Heine với Giải thưởng Phụ nữ có tầm ảnh hưởng (Women of Impact Award) năm 2024.
Phiên bản di động