Mối tình sâu nặng mang tên Việt Nam-Cuba

Năm thập kỷ đã trôi qua nhưng câu nói bất hủ của Chủ tịch Fidel Castro “Vì Việt Nam chúng tôi sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình” vẫn sống mãi trong mỗi thế hệ người Việt, những dòng thơ trong bài “Từ Cuba” của Tố Hữu vẫn làm rạo rực lòng người...

Trong buổi tiếp chiều ngày 27/9, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, chuyến thăm Việt Nam lần này của Chủ tịch Quốc hội Esteban Lazo Hernandez (từ 24-28/9) có ý nghĩa đặc biệt, một lần nữa khẳng định ý nghĩa lịch sử, nguồn động viên to lớn của chuyến thăm của Tổng Tư lệnh Fidel Castro tới Việt Nam, đến vùng giải phóng miền Nam Việt Nam (9/1973-9/2023) cùng câu nói bất hủ “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”.

Đi lại những bước chân lịch sử

Mảnh đất Quảng Trị đầy nắng gió ngày nay vẫn hiện hữu những cung đường, cây cầu, hòn đảo gợi nhớ về mối quan hệ hữu nghị, thủy chung Việt Nam-Cuba. Trên mảnh đất ấy, 50 năm trước, người con cách mạng Cuba đã là “nhân vật chính” trong một “chiến công” đáng nhớ mà hầu hết các chính khách trên thế giới đều không thể tưởng tượng được: trò chuyện với Sư đoàn 304 (Đoàn Vinh Quang) ngay tại cao điểm 241, nơi từng là căn cứ quân sự Cam Lộ bất khả xâm phạm của đế quốc.

Lịch sử vẫn vẹn nguyên trên hành trình Lãnh tụ Fidel đi qua. Hành trình ấy dội về sống động khi Chủ tịch Quốc hội Esteban Lazo Hernandez cùng đoàn đại biểu cấp cao Cuba tới thăm cầu Hiền Lương, Bảo tàng Khu di tích quốc gia đặc biệt Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải, Khu di tích trụ sở Chính phủ lâm thời Cách mạng miền Nam Việt Nam tại huyện Cam Lộc… và đặc biệt tại Lễ kỷ niệm ấm áp và long trọng 50 năm Lãnh tụ Fidel Castro thăm Việt Nam và vùng giải phóng miền Nam.

Mặc dù đây là chuyến thăm thứ tư đến Việt Nam nhưng với Chủ tịch Quốc hội Esteban Lazo Hernandez hẳn là đặc biệt hơn những lần khác. Có thể cảm nhận rất rõ niềm xúc động khi Chủ tịch Quốc hội cùng đoàn cấp cao được thăm lại những nơi mà Lãnh tụ Fidel đã từng đến cùng với đồng chí Phạm Văn Đồng bất chấp những nỗ lực của các lãnh đạo Việt Nam thuyết phục Lãnh tụ Fidel vì những rủi ro mà ông có thể gặp phải. Lãnh tụ Fidel đã ôm các chiến sĩ anh hùng, chiến đấu bằng máu và lửa, những người luôn chắc chắn giành chiến thắng và tại đây, ông nhắc lại với họ sự ủng hộ kiên định nhất, sự ngưỡng mộ và tình cảm của nhân dân Cuba.

“Khi nói đến mối quan hệ anh em mẫu mực giữa Cuba và Việt Nam, một hình ảnh khiến cho điều đó trở thành bất tử: Fidel vui mừng phất cao lá cờ của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam tại Cao điểm 241, cách địch chỉ vài km”, Chủ tịch Quốc hội Esteban Lazo Hernandez chia sẻ về khoảnh khắc đậm chất anh hùng ca, đi vào lịch sử của quan hệ Việt Nam-Cuba...

Lãnh tụ Cuba đã đến thăm nhiều nơi vùng giải phóng tỉnh Quảng Trị khi vùng đất này vẫn còn vương mùi thuốc súng và đầy rẫy đạn bom. Nhiều nơi Lãnh tụ Fidel Castro đến thăm chỉ cách bờ Nam sông Thạch Hãn hơn 10 km, địa điểm lúc bấy giờ địch còn tạm chiếm đóng và luôn chĩa nòng pháo về phía Bắc sông Thạch Hãn. Vậy mà, khi trở về từ nơi còn bao hiểm nguy ấy, người con Cách mạng Cuba đã thốt lên rằng: “Cảm ơn Việt Nam, ngàn lần cảm ơn!”.

Cả hai nước chắc chắn sẽ không bao giờ quên chuyến thăm lịch sử đó. Như lời Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai đúc kết tại Lễ kỷ niệm rằng chuyến thăm của Chủ tịch Fidel và Đoàn đại biểu Cuba 50 năm trước để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử quan hệ hai nước, vượt qua thông lệ ngoại giao, là sự cổ vũ to lớn cho cuộc đấu tranh chính nghĩa của nhân dân miền Nam Việt Nam trong giai đoạn mới; thể hiện niềm tin tuyệt đối vào chiến thắng và là nguồn động viên mãnh liệt cho Cách mạng Việt Nam, là biểu tượng của chủ nghĩa xã hội cách mạng, tình đoàn kết quốc tế trong sáng, cao đẹp của Cuba và Việt Nam.

Việt Nam sẵn sàng, Việt Nam đồng hành

Hơn 60 năm qua, dù cách nhau nửa vòng Trái đất, sớm bên này, tối bên kia nhưng trái tim Việt Nam và Cuba vẫn đập chung một quỹ đạo, luôn hướng về nhau bằng lòng thủy chung, sự chân thành, cùng nhau vượt qua gian khó, vững tin vào ánh sáng của tương lai. Đúng như lời Chủ tịch Quốc hội Esteban Lazo Hernandez nhận định trong khuôn khổ chuyến thăm lần này: “Bầu không khí anh em được tạo dựng từ thuở mới bắt đầu gắn bó đã quyết định tính chất bất diệt của tình bạn chúng ta”.

Trong các cuộc trao đổi, Lãnh đạo cấp cao Việt Nam đều bày tỏ lòng biết ơn bởi những chặng đường phát triển và thành tựu của Việt Nam thời gian qua, luôn có sự ủng hộ, giúp đỡ chí tình, chí nghĩa của Cuba. Việt Nam, trước sau như một, ủng hộ sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước của Cuba.

Nếu như 50 năm trước trên dải đất hình chữ S là những người đàn ông đang oằn mình tải đạn, những người phụ nữ gánh gạo trên vai, những cụ già đi mót hạt trong rừng nuôi bộ đội, những em nhỏ đốn măng cho bữa ăn tập thể ở ngôi trường không tường cũng không ghế… (những hình ảnh được Lãnh tụ Fidel nhắc tới trong chuyến thăm Việt Nam) thì 50 năm sau, như cảm nhận của Chủ tịch Quốc hội Esteban Lazo Hernandez là một Việt Nam “thay da đổi thịt”, thực hiện được giấc mơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh về một đất nước Việt Nam "đàng hoàng hơn, to đẹp hơn".

Có lẽ cũng vì vậy, chia sẻ, hỗ trợ Cuba vượt qua khó khăn, thách thức do các lệnh cấm vận, hậu quả thiên tai cũng như các tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19 luôn là trăn trở của Việt Nam. Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam luôn nỗ lực hướng về Cuba trong bất kỳ hoàn cảnh nào. “Việt Nam luôn nỗ lực hết mình để hỗ trợ, hợp tác với Cuba”, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng nhấn mạnh điều đó tại buổi tiếp vị khách đến từ “đảo lửa, đảo say”.

Việt Nam sẵn sàng đồng hành, chia sẻ các kinh nghiệm và bài học đã có được từ quá trình đổi mới đất nước; giúp Cuba ổn định an ninh lương thực, hỗ trợ sản xuất. Doanh nghiệp Việt Nam hiện nay cũng chú ý đến việc đầu tư vào Cuba trong nhiều lĩnh vực.

Quan hệ hợp tác đầu tư thương mại giữa Việt Nam và Cuba đạt được nhiều thành tựu. Cụ thể, về hợp tác thương mại, Việt Nam hiện là đối tác thương mại châu Á lớn thứ hai của Cuba. Về hợp tác đầu tư, Việt Nam hiện là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất của khu vực châu Á tại Cuba với năm dự án đã triển khai. Để tạo đà thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Cuba hoàn thiện các khung khổ và hành lang pháp lý tạo điều kiện thuận lợi và có cơ chế ưu đãi, linh hoạt cho các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư tại Cuba.

Nghĩa tình, trước sau

Với Việt Nam, giữ gìn, vun đắp mối quan hệ thủy chung không chỉ thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn” mà còn là tình cảm, trách nhiệm.

Việt Nam luôn coi trọng quan hệ với Cuba, các nước bạn bè truyền thống, các lực lượng tiến bộ trên thế giới và thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại của mình. Một Việt Nam có trước, có sau luôn chạm đến trái tim của bè bạn khắp bốn bể, năm châu. Trong nhiều diễn đàn quốc tế, Việt Nam luôn kêu gọi chấm dứt cấm vận Cuba. Thực hiện di huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, các thế hệ lãnh đạo và nhân dân Việt Nam luôn khẳng định: “Đoàn kết, ủng hộ Cuba là lương tâm và trách nhiệm của những người cộng sản và toàn thể nhân dân Việt Nam!”.

Dấu mốc 50 năm chuyến thăm lịch sử của Chủ tịch Fidel và chuyến thăm Việt Nam lần này của Chủ tịch Quốc hội Esteban Lazo Hernandez lại là dịp để khẳng định mối quan hệ hữu nghị đặc biệt Việt Nam-Cuba; mối quan hệ vượt qua các giới hạn thông thường, được tôi luyện, thử thách qua thăng trầm lịch sử và những thời khắc khó khăn nhất của mỗi nước để trường tồn cùng tháng năm. Các thế hệ tương lai của Việt Nam và Cuba chắc chắn sẽ khắc cốt ghi tâm, không ngừng tiếp nối tình đoàn kết đặc biệt vô giá này. Việt Nam-Cuba: trọn nghĩa, vẹn tình, đoàn kết nhất định thắng!

“Trong cơn bão tố vẫn bền lòng son/ Tình này ta xây đắp nên thủy chung không bao giờ phai…” - Những lời hát tha thiết của bài Câu hò bên bờ Hiền Lương, lấy cảm hứng từ câu chuyện của những cuộc đời trên “tuyến lửa” Vĩnh Linh – nơi Lãnh tụ Fidel từng dừng chân, cứ ngân vang trong đầu tôi khi viết những dòng kết này! Một mối tình thủy chung Việt Nam-Cuba bất diệt!