Một ngày ở Florence

Giữa năm 2023, tôi may mắn được tham gia đoàn tháp tùng Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Phu nhân thăm chính thức Italy và có dịp được đến Florence – cái nôi của nền văn hóa Phục hưng.

Florence được lấy theo tên nữ thần La Mã cổ đại biểu tượng cho tình yêu. Đây là thành phố trung tâm của Italy, cũng là thủ phủ của vùng Tuscany hình thành từ 2.000 năm trước.

Florence khiến tôi ngỡ ngàng khi cả thành phố như một bảo tàng lịch sử khổng lồ. (Nguồn: Shutterstock)

Qua những ô cửa kính

Con tàu cao tốc từ Rome đến Florence lao vun vút, tôi chọn một chỗ ngồi cạnh cửa sổ để ngắm nhìn bên ngoài. Cảnh sắc bên ngoài khi thì yên bình, khi lại mênh mông, nhưng đầy thân thuộc như mảnh đất Hà Giang địa đầu của Tổ quốc mà tôi đã từng đắm mình rất nhiều lần…

Sau gần hai giờ đồng hồ, Florence hiện ra trước mắt với những thánh đường bề thế và lộng lẫy, công trình kiến trúc cổ kính và không có những tòa nhà chọc trời. Nhiệt độ ngoài trời khoảng 27 độ C, mát mẻ, thời tiết lý tưởng để khám phá.

Nhà ga Santa Maria Novella sạch sẽ, không quá đông đúc. Trên xe về khách sạn, tôi lại chọn ngồi cạnh cửa sổ. Quãng đường chừng 2km nhưng giúp tôi cảm nhận được hơi thở của quá khứ và hiện tại đan xen nhau. Từng con hẻm nhỏ dần lùi lại sau lưng. Trên những lan can là những chậu hoa trong ánh hoàng hôn. Florence không có biển quảng cáo chi chít rực rỡ, không có nhiều tuyến tàu điện hối hả, thỉnh thoảng, những chiếc xe được dán đầy tranh của họa sĩ Leonardo da Vinci lướt qua.

Khách sạn Savoy đối diện quảng trường Republica – trái tim sôi động của Florence. Trước cửa, tiếng violon cất lên, một vài du khách say mê thưởng thức, như chìm đắm trong tiếng nhạc mặc dòng người vội vàng lướt qua khi chiều về. Một kẻ “mù” âm nhạc như tôi cũng không thoát được sức lôi cuốn ấy.

Ánh hoàng hôn qua ô cửa, xiên thẳng vào căn phòng tôi ở. Phía bên ngoài, nhà thờ Duomo - một trong bốn nhà thờ lớn nhất thế giới chìm trong ánh hoàng hôn rực rỡ. Phóng tầm mắt, Florence khiến tôi ngỡ ngàng và hiểu vì sao nơi đây được ví như là một bảo tàng lịch sử khổng lồ.

Theo thống kê của UNESCO, Italy lưu giữ đến 60% các công trình kiến trúc tiêu biểu của nhân loại, trong đó hơn một nửa thuộc sở hữu của Florence. Nơi đây còn là cội nguồn của phong trào cách tân về thơ ca, hội họa, kiến trúc, điêu khắc với những tên tuổi lẫy lừng như Leonardo de Vinci, Michelangelo…

Thử làm người Italy

Buổi tối duy nhất tại Florence, tôi cùng đồng nghiệp tranh thủ dạo quanh thành phố. Chúng tôi chọn một nhà hàng ngay cạnh nhà thờ Duomo để thưởng thức ẩm thực địa phương. Chủ quán niềm nở mời chúng tôi món pizza và bò bít tết Florentine và gọi “my friend” khi biết chúng tôi đến từ Việt Nam.

Pizza được phết cà chua, bên trên phủ jambon.

Nhà hàng chỉ làm món khi có khách, nên cả nhóm phải chờ khá lâu. Bàn bên, một cặp đôi đang vừa vui vẻ trò chuyện vừa thưởng thức món ăn giống phần chúng tôi vừa đặt. Bên kia đường, dãy xe đạp cho thuê nằm lặng lẽ, cạnh đó là một nhóm trung niên địa phương đang trò chuyện rôm rả. Quán đối diện đông đúc khách vừa uống bia vừa trò chuyện, nhưng tuyệt nhiên không chút ồn ào.

Anh chàng cao to mang piza, bò bít tết còn đang xèo xèo cùng sáu cốc bia đặt trước mặt chúng tôi và không quên giới thiệu rằng, người Italy thường dùng dao và nĩa để ăn piza và đặc biệt, khi ăn sẽ uống bia hoặc đồ uống có ga.

Pizza được phết cà chua, bên trên phủ jambon, phần viền nướng xém, càng vào giữa, đế càng mỏng và được ăn cùng dầu olive ớt. Món bò bít tết có hương vị tuyệt hảo, không nhiều gia vị, nướng sơ bốn mặt và tráng bằng màu caramen, ở giữa còn tái và được ăn cùng muối tiêu.

Italy có nền ẩm thực lành mạnh nhất thế giới, mang nét đặc trưng của miền biển Địa Trung Hải - đơn giản, tập trung vào thành phần tự nhiên như cà chua, tỏi, dầu ô liu, rau xanh, ngũ cốc, hạt họ đậu.

Những điều thú vị trong văn hóa Italy thông qua ẩm thực quả thật hấp dẫn và đôi khi tạo sự bất ngờ cho người nghe, nhất là người ưa bếp núc như tôi. Có lẽ vì vậy mà văn hóa của đất nước hình chiếc ủng có sức lan tỏa mạnh mẽ với quốc tế.

Thánh đường lộng lẫy

Trong ánh bình minh của ngày hôm sau, trời se lạnh như Thu Hà Nội, chúng tôi đến tham quan nhà thờ Doumo - biểu tượng của Florence và là thành tựu kiến trúc quan trọng nhất của thời kỳ Phục hưng.

Nằm ở trung tâm thành phố, giữa quảng trường Piazza del Duomo và San Giovanni, nhà thờ Duomo gồm Vương cung thánh đường Santa Maria del Fiore, tháp chuông Campanile và phòng rửa tội St. John.

Tác giả tác nghiệp tại Florence.

Thánh đường có tên đầy đủ là Santa Maria del Fiore, tiếng Việt là “Vương cung thánh đường nhà thờ chính tòa Đức Bà ngàn hoa” để tưởng nhớ đến Đức Trinh nữ Maria. Fiore – bông hoa mang ý nghĩa liên kết với Chúa Kito. Các tín đồ Kito cho rằng, “Fiore” cũng là “bông hoa” nở rộ trong lòng của Đức Maria.

Thị trưởng Florence và Tổng giám đốc nhà thờ giới thiệu, thánh đường là quần thể kiến trúc độc đáo theo trường phái Gothic, được xây dựng từ năm 1296 theo bản vẽ của kiến trúc sư Arnolfo di Cambio và năm 1436 thì hoàn thiện.

Nhìn từ ngoài, nhà thờ Duomo mang vẻ đẹp nghiêm trang cổ kính, khiến tôi liên tưởng đến tòa lâu đài tráng lệ của một vương quốc cổ tích trong cuốn sách đã từng đọc. Mặt chính của thánh đường được cho là kiệt tác xây dựng theo phong cách cách tân của kiến trúc Gothic thế kỷ XIX do De Fabris thiết kế và được các nghệ sĩ Tuscany lành nghề nhất thời bấy giờ trang trí.

Bên trong, Santa Maria del Fiore như một thánh đường lộng lẫy với những phiến đá đầy màu sắc hồng, xanh, trắng kết hợp thành những hoạ tiết trang trí tỉ mỉ đa dạng. Thánh đường có 44 ô cửa sổ kính màu và các bức bích họa nổi bật của thế kỷ XIV. Phía trên các bức tường là những kiệt tác nổi tiếng của thế kỷ XV như chiếc đồng hồ hoành tráng do họa sĩ và nhà toán học Paolo Uccello vẽ, bức tranh thủ lĩnh lính đánh thuê ở Italy John Hawkwood cưỡi ngựa khổng lồ, hay hình ảnh thi hào Dante Alighieri… cùng hình ảnh các sứ đồ, nhà tiên tri lớn hơn rất nhiều so với kích thước thật cũng được xây dựng bên trong nhà thờ.

Đặc biệt, nhà thờ sở hữu mái vòm với đường kính 45m – mái vòm lớn nhất thế giới. Chỉ vào từng chi tiết trong bản mô phỏng của nhà thờ, Tổng giám đốc nhà thờ nói, đây là mái vòm bằng gạch và vữa lớn nhất trên thế giới cho tới ngày nay. Đặc biệt, công trình nặng 37.000 tấn này đã cần tới 4 triệu viên gạch nhưng không cần bất cứ hệ thống đỡ phụ nào khác. Trên đỉnh mái vòm có một quả cầu bằng đồng đỏ mạ vàng, bên trên là một cây thánh giá.

Giữa không gian rộng lớn, lộng lẫy của thánh đường Florene, ngắm nhìn từng bức tranh kính đầy nghệ thuật cùng tiếng hát thánh ca trong trẻo, những hồi chuông ngân vang, những tín đồ ngoan đạo đang cầu nguyện giữa thánh đường lộng lẫy và rộng lớn… tôi như lạc vào thế giới thánh thiện, bình yên và quên hết bộn bề của cuộc sống đang hối hả…

Thăm thành phố Florence, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng viết: “Tôi rất vui khi tới thăm thành phố Florence tươi đẹp – cái nôi của thời kỳ Phục hưng gắn với tên tuổi lừng lẫy của các vĩ nhân như Filippo Brunellesehi, Leonerdo da Vinci, Dante, Giovanni Bccaccio, Michelangelo, Galileo Galilei, Giotto… cùng những di sản văn hóa, nghệ thuật nổi tiếng thế giới. Những giá trị văn hóa, nghệ thuật mà thành phố Florence đang lưu giữ mãi là kho tàng tri thức để nhân loại nghiên cứu, học tập, trong đó có nhân dân Việt Nam. Chúc nhân dân thành phố Florence luôn hạnh phúc. Chúc thành phố Florence ngày càng thịnh vượng”.