| Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin 3 lần đề nghị hội đàm với Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc Hứa Kỳ Lượng nhưng bị từ chối. (Nguồn: Getty) |
Theo SCMP, một nguồn tin giấu tên từ quân đội Trung Quốc tiết lộ đã có sự hiểu lầm khi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đề nghị hội đàm với Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc Hứa Kỳ Lượng (Xu Qiliang), thay vì Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa (Wei Fenghe).
Sự cố về nghi thức ngoại giao
Nguồn tin giấu tên chỉ ra tính nhạy cảm của vấn đề ở chỗ người đồng cấp của ông Austin là ông Ngụy Phượng Hòa, chứ không phải ông Hứa Kỳ Lượng - người đứng thứ 2 trong Quân ủy Trung ương, dưới quyền của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Theo phía Trung Quốc, đây được coi là động thái không tôn trọng Bộ Quốc phòng nước này.
Nguồn tin nhấn mạnh: “Theo nghi thức ngoại giao, người đồng cấp của ông Austin là ông Ngụy Phượng Hòa. Lầu Năm Góc nhận thức được điều này dưới thời của các Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ tiền nhiệm là ông Mark Esper và ông James Mattis”.
Financial Times dẫn nguồn tin của Bộ Quốc phòng Mỹ cho hay, Bộ trưởng Austin đã ba lần yêu cầu hội đàm với ông Hứa Kỳ Lượng, nhưng đều bị phía Trung Quốc từ chối.
Tờ Global Times của Trung Quốc cũng từng nói Lầu Năm Góc “không tuân thủ nghi thức ngoại giao” trong một bài báo ngày 24/5.
Các chuyên gia quan hệ quốc tế Trung Quốc cho biết các kênh liên lạc giữa quân đội và chính phủ hai nước đã gần như bị đình chỉ từ cuộc gặp cấp cao giữa hai bên tại Alaska hồi tháng 3.
Một số chuyên gia nhận định rằng sự bất đồng về nghi thức ngoại giao không phải là nguyên nhân dẫn đến việc hai bên không thể kết nối và chức danh không phải là vấn đề cốt yếu.
Bình luận về sự cố này, Giáo sư Zhu Feng tại Đại học Nam Kinh (Trung Quốc) đánh giá: “Hai nước không quan tâm đến chức vụ chính thức của đối tác đàm phán, mà là thẩm quyền. Những bất đồng hiện nay cho thấy mối quan hệ Mỹ-Trung đã đến giới hạn và cả hai bên cần phải hòa hợp với nhau hơn”.
Trong khi đó, Giáo sư Shi Yinhong tại Đại học Nhân dân Bắc Kinh (Trung Quốc) cho rằng sự khác biệt sâu sắc giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gây nên sự gián đoạn trong mối liên hệ giữa hai nước.
Giáo sư Shi Yinhong nhấn mạnh: “Có thể hiểu cho việc Bộ Quốc phòng Trung Quốc từ chối yêu cầu liên lạc từ người đồng cấp Mỹ trong bối cảnh cạnh tranh hai bên ngày càng gay gắt, khi Bắc Kinh cảm thấy nước Mỹ đang thách thức giới hạn của mình”.
Vị Giáo sư này kết luận: “Tất cả những nhận định trên dẫn đến việc hai nước không thể thiết lập cơ chế liên lac thường xuyên cấp chính phủ và quân đội từ khi Tổng thống Mỹ Joe Biden nhậm chức”.
| Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa. (Nguồn: Reuters) |
Không có khả năng tạo ra khủng hoảng
Đầu tháng này, ông Kurt Campbell, quan chức cấp cao phụ trách khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương trong chính quyền Mỹ hàm ý rằng không thể liên lạc qua đường dây nóng giữa Mỹ và Trung Quốc.
Việc không có một kênh liên lạc trong tình huống khủng hoảng làm dấy lên quan ngại rằng những căng thẳng đang diễn ra ở Eo biển Đài Loan và Biển Đông có thể leo thang thành xung đột quân sự.
Trong năm nay, Mỹ đã 5 lần đưa tàu chiến đến Eo biển Đài Loan và thực hiện 3 hoạt động tự do hàng hải (FONOP) ở Biển Đông. Rõ ràng, Mỹ cùng các đồng minh đang nỗ lực hiện diện nhiều hơn tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
| Tàu khu trục trang bị tên lửa dẫn đường USS John Finn (DDG-113) của Mỹ đi qua Eo biển Đài Loan. (Nguồn: US Navy) |
Tuy vậy, theo Giáo sư Shi Yinhong, kể từ cuối tháng 4, đã có những dấu hiệu cho thấy lãnh đạo hai nước đều yêu cầu lực lượng ở tiền phương kiềm chế.
Giáo sư Shi Yinhong nhấn mạnh: “Mặc cho cuộc chiến phát ngôn đầy công kích giữa hai nước, cả quân đội Mỹ và Trung Quốc đều tỏ ra cẩn trọng nhằm tránh khiêu khích đối phương”. Vị Giáo sư cũng chỉ ra rằng các tàu Mỹ chưa lấn qua đường trung tuyến trên Eo biển Đài Loan.
Đồng tình với quan điểm này, nguồn tin từ quân đội Trung Quốc cho hay phía Bắc Kinh cũng dự báo hải quân và không quân Mỹ sẽ trở lại Biển Đông vào tháng tới cho cuộc tập trận mùa Hè thường niên.
“Sau nhiều năm đối đầu, cạnh tranh trong khu vực, quân đội hai bên đều đã quen với sự hiện diện của 'nửa kia'. Các tàu chiến và máy bay của hai bên sẽ giữ khoảng cách an toàn để ngăn chặn mọi sự cố có thể xảy ra”, nguồn tin cho biết.