Nga-Trung Quốc 'liên thủ' đối đầu Mỹ ở Ấn Độ Dương?

Nguyệt Ánh
TGVN. Những bình luận cho rằng Nga-Trung Quốc đang hợp sức trong một cuộc chơi quyền lực ở Ấn Độ Dương đã nhận được nhiều phản ứng trái chiều từ các nhà phân tích khu vực, trong đó một số ý kiến cho rằng Moscow và Bắc Kinh đang muốn tăng cường phô trương sức mạnh ra bên ngoài vùng biển nước mình để đối phó các động thái của Mỹ tại khu vực này.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Nga-Trung Quốc 'liên thủ' đối đầu Mỹ ở Ấn Độ Dương?
Tổng thống Nga Putin (trái) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Brazil đầu năm 2019. (Nguồn: THX)

Xích lại gần nhau

Tháng trước, Oriana Skylar Mastro, chuyên gia nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Quốc tế Freeman Spogli tại Đại học Stanford (Mỹ), đã nhận định rằng hợp tác Nga-Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương sẽ đe dọa vai trò và tầm ảnh hưởng của Mỹ ở khu vực lớn hơn nhiều so với từng quốc gia riêng rẽ.

Ông Mastro nhấn mạnh, hai cuộc tập trận hải quân gần đây được tổ chức giữa Nga và Trung Quốc – cuộc tập trận đầu tiên có sự tham gia của Nam Phi diễn ra hồi tháng 11/2019 ở ngoài khơi Cape Town và cuộc tập trận thứ hai là với Iran diễn ra một tháng sau đó ở Vịnh Oman - là bằng chứng cho thấy hai "gã khổng lồ" Á-Âu đang tăng cường trọng tâm vào khu vực Ấn Độ Dương.

Tin liên quan
Nga tham dự G7: Nga tham dự G7: 'Phép thử' cho 'tình bạn' Nga-Trung Quốc

Bên cạnh đó, tháng 11/2020, Nga đã thông qua dự thảo thỏa thuận thành lập một căn cứ hải quân ở Port Sudan, trên bờ Biển Đỏ của Sudan, cửa ngõ trực tiếp đi ra Ấn Độ Dương.

Hãng thông tấn Nga TASS đưa tin căn cứ này, ngoài tính chất phòng thủ và duy trì hòa bình ổn định trong khu vực, sẽ được sử dụng để sửa chữa tàu thuyền, cung cấp tiếp tế và làm nơi nghỉ ngơi cho lực lượng hải quân Nga.

Về phần Trung Quốc, nước này đã thành lập căn cứ hải quân đầu tiên ở nước ngoài tại Djibouti vào năm 2017, và hải quân nước này được cho là đã tăng cường hoạt động ở khu vực Ấn Độ Dương trong 3 thập kỷ qua.

Trong bài phân tích đăng trên tờ The Interpreter của Viện Lowy, chuyên gia Mastro cho rằng mặc dù đại dịch Covid-19 có lẽ đã làm giảm tốc độ can dự quân sự giữa Nga và Trung Quốc, song các cuộc tập trận trên đã báo hiệu mong muốn hợp tác của Moscow và Bắc Kinh trong khu vực.

“Quan trọng hơn, các cuộc tập trận đó cho thấy các cường quốc khu vực như Nam Phi và Iran, cũng như các quốc gia khác, hoan nghênh vai trò ngày càng tăng của Trung Quốc và Nga”, chuyên gia này nhấn mạnh:

Năm 2019, Vinay Kaura, Giáo sư về các vấn đề quốc tế và an ninh tại Trung tâm Nghiên cứu Hòa bình và Xung đột ở Ấn Độ, nói rằng phạm vi hợp tác chính trị và an ninh đang phát triển giữa Trung Quốc và Nga là một thách thức đối với Ấn Độ, trong bối cảnh “New Delhi và Bắc Kinh không có các mối quan hệ êm thấm”.

Còn trong một bài viết đăng trên Tạp chí Ấn Độ về các vấn đề châu Á, Giáo sư Kaura nhận định rằng Bắc Kinh đang tiến hành một chiến dịch tinh vi để mở rộng tầm ảnh hưởng của họ ở Nam Á và khu vực Ấn Độ Dương.

Trò chơi quyền lực của Nga

Một nhà phân tích đã chỉ ra việc Nga đề xuất xây dựng căn cứ trên Biển Đỏ ở Port Sudan là một bước ngoặt quan trọng trong sự hồi sinh của nước này với tư cách một cường quốc, như thời Liên Xô cũ khi Moscow sở hữu các căn cứ hải quân ở Nam Yemen, Somalia và Ethiopia, qua đó cho phép họ có vị trí và vai trò quan trọng ở Bán đảo Arab và vùng Sừng châu Phi.

Trong một bài bình luận đăng trên trang của Viện Royal United Services (Anh), Samuel Ramani – chuyên gia Quan hệ quốc tế tại Trường St Antony thuộc Đại học Oxford (Anh) - cho rằng với việc chỉ có một căn cứ hải quân lớn trong khu vực như hiện nay (ở Syria), căn cứ ở Biển Đỏ sẽ “giúp cho Moscow sớm được công nhận là lực lượng hải quân hùng mạnh và làm sống lại những ký ức lịch sử về vị thế siêu cường của Liên Xô”.

Dmitry Stefanovich, nhà nghiên cứu của Trung tâm An ninh Quốc tế tại Viện Kinh tế Thế giới và Quan hệ Quốc tế thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga, nhận định việc hải quân Nga muốn vươn ra toàn cầu, bao gồm cả Ấn Độ Dương, là điều hoàn toàn tự nhiên.

Ông nói thêm rằng các hành động của Mỹ chống lại Nga và Trung Quốc là nguyên do chính dẫn đến “mức độ hợp tác chưa từng có” giữa Moscow và Bắc Kinh.

Theo ông Stefanovich, tuy sự hiện diện ngày càng tăng của Trung Quốc ở Ấn Độ Dương ngày càng thách thức vai trò chiến lược của Ấn Độ trong khu vực, nhưng Nga lại đang cố tránh ngả về một bên nào.

“Nga vẫn là nhà cung cấp tất cả các loại công nghệ, trong đó gồm quân sự, đồng thời là trung gian hòa giải có thể giúp xoa dịu xung đột giữa Bắc Kinh và New Delhi”, ông Stefanovich cho hay.

Chuyên gia này cũng nói thêm rằng Nga và Trung Quốc sẽ tìm kiếm những cách thức mới để hợp tác hơn nữa ở Ấn Độ Dương.

Nga-Trung Quốc 'liên thủ' đối đầu Mỹ ở Ấn Độ Dương?
Nga-Trung Quốc triển khai tập trận ở Ấn Độ Dương tháng 12/2019. (Nguồn: Reuters)

Tượng trưng hay thực chất?

Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã tăng cường sự hiện diện ở Ấn Độ Dương bằng cách mở rộng quan hệ hàng hải với các nước như Sri Lanka và Maldives, đồng thời gia tăng hạm đội tàu ngầm và hàng không mẫu hạm.

Tuy nhiên, Zhiqun Zhu - Chủ nhiệm khoa Quan hệ quốc tế tại Đại học Bucknell ở Mỹ và cũng là chuyên gia về chính sách đối ngoại của Trung Quốc và các vấn đề Đông Á, người từng viết cuốn Một thập kỷ quan trọng: Chính sách đối ngoại của Trung Quốc 2008-2018 - cho rằng việc Trung Quốc hợp sức với Nga tiến hành các cuộc tập trận chung chủ yếu nhằm đáp trả các cuộc diễn tập thường xuyên và quyết đoán hơn của Washington ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, đồng thời khẳng định hợp tác Nga-Trung “chỉ mang tính biểu tượng hơn là thực chất”.

Tháng 11 vừa qua, Mỹ cùng với Ấn Độ, Nhật Bản và Australia trong khuôn khổ liên minh Bộ Tứ mới được tái khởi động, đã tiến hành các cuộc tập trận hải quân chung ở Ấn Độ Dương. Đây không chỉ như các cuộc tập trận trên biển, trên không thông thường, mà còn có cả sự tham gia của tàu sân bay USS Nimitz.

Trong chương trình This Week in Asia, Zhiqun Zhu nói rằng Trung Quốc và Nga có thể là đối tác chính trị và ngoại giao, nhưng “khó mà trở thành đồng minh chiến lược”. Theo ông, Nga đã không ủng hộ một cách rõ ràng lập trường của Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông và eo biển Đài Loan (Trung Quốc), đồng thời sẽ rất khó để trông đợi Moscow viện trợ cho Bắc Kinh nếu Trung Quốc tham gia vào một cuộc xung đột quân sự với Mỹ.

Ông nhấn mạnh: “Nhận thức được tầm ảnh hưởng toàn cầu và sức mạnh kinh tế hạn chế của mình, Nga cũng không bỏ tất cả trứng vào một giỏ. Các mối quan hệ quân sự nồng ấm của nước này với Ấn Độ rõ ràng không được Bắc Kinh hoan nghênh”, đồng thời đề cập việc Nga bán vũ khí cho Ấn Độ và mối quan hệ hợp tác quốc phòng lâu đời giữa hai nước.

Ông nói thêm rằng việc Nga bán các vũ khí chiến lược cho Ấn Độ vào thời điểm căng thẳng biên giới Ấn Độ-Trung Quốc leo thang đã đặc biệt gây thất vọng cho Bắc Kinh. Ông nhấn mạnh: “Chúng ta không nên cường điệu sự gần gũi trong quan hệ Nga-Trung Quốc hiện nay”.

Vai trò chiến lược của Ấn Độ

Mặc dù Ấn Độ tỏ ra quan ngại về việc Nga và Trung Quốc ngày càng tăng cường lợi ích các cuộc tập trận ở Ấn Độ Dương, nhưng Giáo sư Swaran Singh - Giám đốc Trung tâm Chính trị Quốc tế, Tổ chức và Giải trừ Quân bị tại Đại học Jawaharlal Nehru ở New Delhi – khẳng định rằng Ấn Độ đã chọn cách đáp trả bằng cách xích lại gần Mỹ và các đồng minh khác.

Theo “hành động cân bằng can dự với tất cả các nước lớn” này, ông Singh cho hay Ấn Độ tiếp tục can dự với Nga và Trung Quốc thông qua các nền tảng khu vực như Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) và khối BRICS (gồm 5 nền kinh tế mới nổi hàng đầu là Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi).

Và mặc dù vẫn thận trọng trước sự hiện diện ngày càng mở rộng của Trung Quốc ở Ấn Độ Dương, New Delhi “không thấy điều gì đáng lo ngại” trong các cuộc tập trận hải quân Nga-Trung Quốc với các quốc gia ven biển như Nam Phi và Iran, đặc biệt là với “lợi thế địa lý và hải quân hùng mạnh của Ấn Độ ”.

Cũng bày tỏ sự hoài nghi về mọi hình thức hợp tác an ninh Nga-Trung Quốc ở Ấn Độ Dương, ông Derek Grossman, nhà phân tích quốc phòng cấp cao tại Rand Corporation cho rằng các cuộc tập trận hải quân giữa hai nước chủ yếu mang tính biểu tượng và đã ít nhiều thành công trong việc trao đổi về chiến thuật, kỹ thuật và thủ tục (TTP) hoặc nâng cao khả năng tương tác.

Theo ông Grossman, không giống như Trung Quốc, Nga đang thiếu nguồn lực để phục vụ “các vấn đề quan trọng hơn”.

Lãnh đạo Nga-Trung Quốc bày tỏ tinh thần 'sẵn sàng hợp tác sâu rộng'

Lãnh đạo Nga-Trung Quốc bày tỏ tinh thần 'sẵn sàng hợp tác sâu rộng'

TGVN. Ngày 28/12, Văn phòng báo chí của Điện Kremlin cho biết, trong cuộc điện đàm cùng ngày với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận ...

Hợp tác quân sự Nga-Trung Quốc: Đánh tiếng với Mỹ; không ảo tưởng sẽ bớt găng, tăng dịu

Hợp tác quân sự Nga-Trung Quốc: Đánh tiếng với Mỹ; không ảo tưởng sẽ bớt găng, tăng dịu

TGVN. Một năm rưỡi sau cuộc tuần tra chung đầu tiên, Nga-Trung Quốc đã thực hiện tuần tra chung ở khu vực biển miền Tây ...

Trung Quốc tuyên bố sẵn sàng đưa mối quan hệ với Nga lên một kỷ nguyên mới

Trung Quốc tuyên bố sẵn sàng đưa mối quan hệ với Nga lên một kỷ nguyên mới

TGVN. Ngày 18/11, Ủy viên Quốc vụ, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị khẳng định, Bắc Kinh sẵn sàng mở rộng ý nghĩa chiến lược ...

(theo SCMP)

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi hôm nay 22/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm, hai bên đã nâng cấp quan hệ Việt Nam-Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Hai Chủ tịch Quốc hội đã trao đổi thực chất, hiệu quả về các biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước, hai Quốc hội trong thời ...
Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trả lời phỏng vấn nhân dịp Việt Nam trúng cử thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031.
Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Tòa nhà hành chính Quốc hội Campuchia là công trình được Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam trao tặng Đảng, Nhà nước và nhân dân Campuchia.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Tin thế giới 21/11: Ông Trump được hoãn tuyên án, mặt trận miền Đông Ukraine nguy cơ sụp đổ, Mỹ chỉ trích hành động của Trung Quốc ở Biển Đông

Tin thế giới 21/11: Ông Trump được hoãn tuyên án, mặt trận miền Đông Ukraine nguy cơ sụp đổ, Mỹ chỉ trích hành động của Trung Quốc ở Biển Đông

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Nga đã phản đòn tấn công tầm xa của Ukraine, nỗi lo sợ của Kiev về thứ 'vũ khí nóng' thành hiện thực?

Nga đã phản đòn tấn công tầm xa của Ukraine, nỗi lo sợ của Kiev về thứ 'vũ khí nóng' thành hiện thực?

Không quân Ukraine xác nhận, Nga phóng một tên lửa đạn đạo xuyên lục địa từ vùng Astrakhan ở miền Nam nước này trong đợt tấn công vào sáng 21/11.
Mỹ chỉ cho phép đòn tấn công hạt nhân đối kháng có điều kiện, Trung Quốc thẳng thừng nói 'lạc hậu'

Mỹ chỉ cho phép đòn tấn công hạt nhân đối kháng có điều kiện, Trung Quốc thẳng thừng nói 'lạc hậu'

Mỹ chỉ cho phép xảy ra việc tấn công hạt nhân đối kháng khi Washington bảo toàn được một phần kho vũ khí của mình để ngăn chặn đối thủ tiềm tàng.
Thủ tướng cùng chính phủ Mali bị cách chức, đây là lý do

Thủ tướng cùng chính phủ Mali bị cách chức, đây là lý do

Thủ tướng Mali Maiga đã chỉ trích các nhà lãnh đạo quân sự của nước này chậm trễ trong việc kết thúc thời kỳ chuyển tiếp.
Ukraine được 'cởi trói', Hungary khẩn cấp đưa hệ thống phòng không đến gần, Kiev lần đầu dùng thứ vũ khí này tấn công Nga

Ukraine được 'cởi trói', Hungary khẩn cấp đưa hệ thống phòng không đến gần, Kiev lần đầu dùng thứ vũ khí này tấn công Nga

Hungary sẽ lắp đặt hệ thống phòng không và kiểm soát không phận ở Đông Bắc, giáp biên giới Ukraine, để đề phòng rủi ro khi xung đột leo thang.
New Zealand chính thức coi Hezbollah và Houthi là các tổ chức khủng bố

New Zealand chính thức coi Hezbollah và Houthi là các tổ chức khủng bố

New Zealand đã chỉ định toàn bộ phong trào Hezbollah là tổ chức khủng bố, động thái điều chỉnh so với quyết định trước đây.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Không cần phải chờ đợi thêm, ứng cử viên Donald Trump đã giành chiến thắng thuyết phục trong cuộc Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Phiên bản di động