| Ngành công nghiệp ô tô trong nước đang gặp nhiều khó khăn vì Covid-19. (Nguồn: Báo Thanh Niên) |
Theo ông Trương Thanh Hoài, Cục trưởng Cục Công nghiệp, đặc tính phân bổ và liên kết chặt chẽ của chuỗi giá trị toàn cầu hiện nay khiến cho ngành sản xuất trong nước gặp khó khăn lớn.
Không chỉ Việt Nam, ông Hoài cho biết, ngay cả các quốc gia có nền sản xuất phát triển, tỷ lệ nội địa hóa cao cũng đứng trước nguy cơ đứt gãy chuỗi sản xuất trong trường hợp thiếu một số linh phụ kiện để cấu thành nên sản phẩm. Đặc biệt là những ngành đòi hỏi công nghệ kỹ thuật cao như ô tô.
“Dự kiến đến cuối quý I/2020, các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô sẽ chịu ảnh hưởng lớn từ việc thiếu hụt nguồn linh phụ kiện phục vụ sản xuất”, ông Hoài cho hay.
Với nguồn nhập nguyên phụ liệu, linh kiện đầu vào hiện nay, có thể thấy đa số các thị trường lớn mà Việt Nam đang nhập khẩu đều có dịch bùng phát. Việc sản xuất tại các nước này, đặc biệt ở Trung Quốc đang trong tình trạng tạm ngừng, hoặc hoạt động cầm chừng.
Giải pháp tìm thị trường thay thế được nhiều chuyên gia nhắc tới. Nhưng riêng đối với những ngành có tính chất kỹ thuật công nghệ cao, ông Hoài cho rằng, các ngành như ô tô điện tử, linh kiện không thể nói là thay thế ngay được.
“Ai nói có thể tìm nguồn thay thế ngay là không đúng. Hiện tại khó có lối thoát. Đâu chỉ Việt Nam, kể cả các quốc gia lớn với tỷ lệ nội địa hoá cao cũng vậy. Tìm được các nguồn cung ứng khác nếu đơn thuần, dễ thay thế vật liệu đơn giản chứ ngành ô tô không dễ như vậy", ông Hoài chia sẻ.
Ông Trương Thanh Hoài phân tích, các nguyên phụ liệu cao cấp hoặc các sản phẩm linh kiện, phụ tùng rất khó có thể tìm nguồn thay thế trong ngắn hạn do đặc thù phân bổ chuỗi sản xuất toàn cầu cũng như các yêu cầu về kỹ thuật, công nghệ, chất lượng riêng biệt của các công ty đa quốc gia.
Theo báo cáo của Cục Công nghiệp, đối với ngành sản xuất lắp ráp ô tô: Năm 2019, Việt Nam nhập khẩu gần 4 tỷ USD phụ tùng linh kiện ô tô, trong đó nhập khẩu từ Trung Quốc là 0,7 tỷ USD (17,54%), từ Hàn Quốc là 1,14 tỷ USD (28,57%) và từ Nhật Bản là 0,72 tỷ USD (18,04%). Riêng ngành sản xuất ô tô tải phụ thuộc vào hơn 70% linh phụ kiện từ Trung Quốc.
Các dòng xe du lịch có linh kiện được nhập khẩu từ nhiều quốc gia để tiến hành lắp ráp, tuy nhiên những quốc gia này hoặc đang bùng phát dịch bệnh (Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản) hoặc vẫn phải phụ thuộc vào nguồn nguyên phụ liệu từ Trung Quốc để sản xuất linh kiện xuất khẩu sang Việt Nam (Ấn Độ, các quốc gia Đông Nam Á).