Nghị định 179/NĐ-CP: Giải bài toán 'chảy máu chất xám', trao quyền cho người tài phát huy năng lực

Chính sách thu hút nhân tài không chỉ dừng lại ở chế độ đãi ngộ mà còn hướng tới xây dựng một môi trường làm việc sáng tạo, năng động. (Nguồn: VGP)

Theo các chuyên gia, Nghị định số 179/2024/NĐ-CP của Chính phủ "Quy định chính sách thu hút, trọng dụng người có tài năng làm việc trong cơ quan, tổ chức, đơn vị của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội" không chỉ là giải pháp chiến lược toàn diện nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực khu vực công mà còn là động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước trong thời gian tới.

Giải bài toán "chảy máu chất xám"

PGS.TS Trương Ngọc Kiểm, Giám đốc Trung tâm Chuyển giao Tri thức và Hỗ trợ Khởi nghiệp (Đại học Quốc gia Hà Nội) đánh giá, Nghị định số 179/2024/NĐ-CP là quyết sách kịp thời của Chính phủ nhằm thu hút, trọng dụng nhân tài trong bối cảnh hệ thống chính trị đang được tinh gọn theo hướng hiệu lực, hiệu quả đồng thời tạo môi trường thuận lợi, cơ chế thông thoáng để những cá nhân xuất sắc phát huy tối đa năng lực, đóng góp cho sự phát triển quốc gia mà không phân biệt lĩnh vực, không phân biệt đảng viên hay không đảng viên miễn là có động cơ trong sáng, sẵn sàng cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.

Nghị định 179 đã cụ thể hoá bằng các chính sách cụ thể trong tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng, cơ chế làm việc, tôn vinh, khen thưởng… với nhiều điểm mới. Điều này khẳng định đường lối nhất quán của Đảng, Nhà nước trong việc khuyến khích và bảo vệ những người có tư duy đổi mới, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá và chịu trách nhiệm.

"Tài năng trẻ nói riêng hay người tài nói chung chỉ thực sự phô diễn hết sở trường, cống hiến hết mình khi họ cảm thấy được trân trọng, có được môi trường làm việc lành mạnh, đề cao sáng tạo, tôn trọng sự khác biệt. Có như vậy, đất nước mới có thể tận dụng được nguồn lực con người và tài nguyên trí tuệ để có những bước đột phát, phát triển mạnh mẽ trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc", PGS.TS Trương Ngọc Kiểm nhấn mạnh.

Một trong những điểm đột phá của Nghị định 179 là cơ chế tiến cử và chính sách tiền lương, thưởng, thu nhập tăng thêm dành cho cho người tài ở khu vực công. Bởi lẽ, thực tế cho thấy, chảy máu chất xám vẫn đang là bài toán nan giải khi sự chênh lệch thu nhập giữa khu vực công và tư nhân ngày càng lớn. Nhiều doanh nghiệp sẵn sàng trả mức lương cao để thu hút nhân sự xuất sắc, trong khi đó khu vực công phải bám sát quy định nên gặp khó khi cạnh tranh với khu vực tư.

Tuy nhiên, theo PGS.TS Trương Ngọc Kiểm, thu nhập không phải yếu tố duy nhất hay quan trọng nhất khiến nhân tài quyết định chọn làm việc ở khu vực công hay tư mà chính là môi trường và điều kiện làm việc để họ có thể phát huy năng lực, sở trường để tạo ra các giá trị đóng góp cho cộng đồng xã hội, cho đất nước. Nghị định 179 ra đời đã tạo niềm tin, động lực để thu hút nhân tài đồng thời giải quyết tốt vấn đề hỗ trợ tài chính đồng bộ với các chính sách an sinh xã hội khác để nhân tài yên tâm làm việc, cống hiến lâu dài.

Đối với các khu vực công, để thu hút và phát huy được người tài thì đòi hỏi sự đồng bộ trong chính sách từ đào tạo, bồi dưỡng, cơ hội phát triển, chế độ làm việc, cơ chế trọng dụng, đãi ngộ, tôn vinh, khen thưởng… Khác với đơn vị sự nghiệp công lập, khu vực hành chính công đòi hỏi nhân tài không chỉ có chuyên môn mà còn phải có kinh nghiệm thực tế và kỹ năng quản lý.

"Muốn có nhà quản lý xuất sắc, không thể chỉ dựa vào đào tạo trên giảng đường mà phải tạo cơ hội để họ được rèn luyện qua thực tiễn nhằm bồi dưỡng phẩm chất, năng lực, kỹ năng, vốn sống, tầm nhìn từ đó xây dựng lộ trình, cơ chế bố trí, sử dụng phù hợp với thế mạnh, năng lực, sở trường của từng người. Có như thế, chúng ta mới có thể thu hút, phát huy, trọng dụng nhân tài một cách bền vững", PGS. Kiểm phân tích thêm

Nhân tài cần môi trường, không chỉ đãi ngộ

Theo PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, nguyên Trưởng khoa Tài chính Quốc tế, Học viện Tài chính, Nghị định số 179 là một chính sách mang tính chiến lược, mở ra cơ hội để người tài phát huy tối đa năng lực, đồng thời thúc đẩy cải cách, đổi mới sáng tạo trong hệ thống hành chính công.

Một trong những điểm cốt lõi của Nghị định 179 là không chỉ tập trung vào chế độ đãi ngộ mà còn hướng tới việc xây dựng một môi trường làm việc thực sự hấp dẫn cho nhân tài.

"Thu hút người tài không chỉ là câu chuyện lương bổng, mà quan trọng hơn là môi trường làm việc", PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nhấn mạnh.

Nếu nhân tài được trọng dụng, được làm việc trong một hệ sinh thái khuyến khích sáng tạo, họ sẽ có động lực để cống hiến lâu dài. Chuyên gia kinh tế ví von rằng, nhân tài giống như những hạt giống cần được gieo vào mảnh đất màu mỡ để phát triển, chứ không thể bị gò bó trong một môi trường cứng nhắc, thiếu linh hoạt. Do đó, một chính sách thu hút nhân tài hiệu quả không chỉ dừng lại ở việc mời gọi mà còn phải tạo ra điều kiện để họ có thể tỏa sáng, được ghi nhận và phát huy năng lực một cách xứng đáng.

Nghị định 179 không chỉ nhằm giải bài toán nhân sự chất lượng cao cho khu vực công mà còn đặt nền móng cho một môi trường đổi mới sáng tạo. Chính sách này hướng đến việc xây dựng một nền hành chính năng động, hiện đại, thoát khỏi tư duy cứng nhắc để bắt kịp xu thế phát triển của thế giới.

PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nhận định: "Một hệ thống hành chính không thể vận hành bằng tư duy cũ. Nhân tài chính là động lực thúc đẩy cải cách, hiện đại hóa và tạo ra giá trị mới cho xã hội".

Để đạt được điều đó, khu vực công không thể chỉ là nơi thực thi chính sách mà cần trở thành trung tâm sáng tạo, nơi những cá nhân xuất sắc có thể đưa ra sáng kiến, cải tiến và đóng góp trực tiếp vào sự phát triển của đất nước.

Một điểm sáng của Nghị định 179 là tạo ra hành lang pháp lý thuận lợi để những cá nhân có tư duy đổi mới, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm có thể cống hiến mà không bị cản trở bởi những rào cản hành chính cứng nhắc. Đây là yếu tố quan trọng giúp khu vực công không chỉ thu hút nhân tài mà còn thúc đẩy một nền hành chính chuyên nghiệp, sáng tạo hơn.

Trên thực tế, tại nhiều quốc gia phát triển, khu vực công đóng vai trò tiên phong trong việc dẫn dắt đổi mới sáng tạo. Để làm được điều đó, theo PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, Việt Nam cần dịch chuyển từ tư duy quản lý sang tư duy kiến tạo. Cơ quan hành chính không chỉ là nơi vận hành bộ máy mà cần trở thành nền tảng hỗ trợ và thúc đẩy những ý tưởng mới, giúp giải quyết các bài toán thực tiễn của xã hội một cách hiệu quả hơn.

Dù còn nhiều thách thức nhưng với Nghị định 179 có thể kỳ vọng rằng môi trường công tại Việt Nam sẽ có những chuyển biến tích cực trong thời gian tới. Khi chính sách được triển khai hiệu quả, khu vực công sẽ không còn là điểm đến kém hấp dẫn mà sẽ trở thành nơi hội tụ và phát huy nhân tài thực sự. Khi đó, đổi mới sáng tạo sẽ không còn chỉ là khẩu hiệu mà sẽ trở thành động lực để đưa đất nước phát triển mạnh mẽ hơn trong kỷ nguyên số và nền kinh tế tri thức.