Nghi vấn và giả thuyết quanh cái chết của nhà khoa học Iran

Phan Quân
TGVN. Cái chết bất ngờ của ‘cha đẻ’ chương trình hạt nhân Iran, nhà khoa học Mohsen Fakhrizadeh để lại nhiều nghi vấn và giả thuyết cần lời giải đáp. Bình luận của Thế giới & Việt Nam.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Ngày 27/11, truyền thông Iran đưa tin nhà khoa học Mohsen Fakhrizadeh, 59 tuổi, người được coi là “cha đẻ” của chương trình hạt nhân Iran, đã thiệt mạng trong một vụ tấn công phục kích chưa rõ nghi phạm. Có ba nghi vấn đáng chú ý quanh việc này.

Thời điểm nhạy cảm

Cái chết của ông Fakhrizadeh diễn ra vào thời điểm nhạy cảm với khu vực Trung Đông, đặc biệt là trong câu chuyện Iran.

Đối đầu Israel-Iran tiếp tục nóng: Tel Aviv liên tục tấn công lực lượng được Tehran bảo trợ tại Syria. Đáng chú ý, quan tâm chung về Iran có thể khiến Israel và Saudi Arabia xích lại gần nhau, với cuộc gặp chưa được xác thực giữa Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Thái tử Mohammed Bin Salman.

(11.30) Hiện trường còn lại sau vụ tấn công ông Fakhrizadeh, được Iran cho là do Israel thực hiện. (Nguồn: AP)
Hiện trường còn lại sau vụ tấn công ông Fakhrizadeh, được Iran cho là do Israel thực hiện. (Nguồn: AP)

Quan hệ Mỹ-Iran vẫn chấp chới từ đầu nhiệm kỳ của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Thậm chí, hai tuần trước cái chết của ông Mohsen Fakhrizadeh, ông chủ Nhà Trắng từng cân nhắc phương án tấn công cơ sở hạt nhân với các quan chức cấp cao, song cuối cùng đã không thực hiện.

Cuối cùng, Trung Đông đang dõi theo kết quả cuối cùng của cuộc bầu cử Mỹ và theo đó, chính sách tương lai của xứ cờ hoa tại đây. Ngày 18/11, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif khẳng định Iran sẽ thực hiện đầy đủ cam kết trong Kế hoạch Hành động chung Toàn diện (JCPOA) nếu Mỹ hành động tương tự.

Mập mờ diễn biến

Ngoài ra, diễn biến xung quanh vụ tấn công còn nhiều điều chưa sáng tỏ. Hiện có nhiều thông tin khác nhau quanh vụ việc. Theo truyền thông địa phương, đoàn xe chở ông Fakhrizadekh đã phải dừng lại gần thị trấn Absard, vùng Damavand, gần Tehran khi gặp một vụ tai nạn, trước khi chiếc xe tải gần đó ‘tình cờ’ phát nổ, sau đó là 5-6 tay súng bất ngờ xuất hiện và xả đạn từ ven đường.

Trong khi đó, New York Post ngày 29/11 lại cho rằng ông Fakhrizadeh đã bị phục kích bởi nhóm 12 người, với sự trợ giúp của 50 kẻ khác, trên một đường cao tốc gần Tehran. Những kẻ tấn công đã theo dõi nạn nhân từ lâu và nắm được lịch trình rằng nhà khoa học Iran sẽ tự lái xe từ Tehran tới biệt thự tại Absard tối 27/11. Họ đã cắt điện tại khu vực, kích nổ xe tải khi đoàn xe tới gần và nã đạn, thậm chí còn kéo ông Fakhrizadeh ra khỏi xe để tận tay kết liễu mạng sống của nhân vật này.

Tuy nhiên, điểm chung của hai câu chuyện này là cái chết của ông Fakhrizadeh đã được sắp đặt. Trong bối cảnh quan hệ Israel-Iran đang căng thẳng, xét khả năng thâm nhập và tấn công của đặc nhiệm Do Thái, Tehran có lý do nghi ngờ Tel Aviv đứng sau vụ này.

Đặc biệt, theo Al Arabiya, các quan chức và chuyên gia phương Tây tin rằng ông Fakhrizadeh có vai trò quan trọng trong việc giúp Iran tìm ra phương tiện lắp ráp đầu đạn hạt nhân, đằng sau “vỏ bọc” của chương trình làm giàu uranium dân sự. Song đây vẫn chỉ là suy đoán và thực hư câu chuyện ra sao vẫn là ẩn số.

Nhà khoa học xấu số người Iran Mohsen Fakhrizadeh. (Nguồn: Tasnim)
Nhà khoa học xấu số người Iran Mohsen Fakhrizadeh. (Nguồn: Tasnim)

Phản ứng “lạ”

Cuối cùng, phản ứng của Israel, Mỹ và Saudi Arabia xung quanh sự kiện này có điều “lạ”.

Không khó đoán khi Iran đã lên án mạnh mẽ vụ việc này. Lãnh tụ Tối cao Ali Khamenei tuyên bố nước này sẽ đáp trả và công trình nghiên cứu của ông Fakhrizadeh sẽ được tiếp tục. Tổng thống Hassan Rouhani khẳng định sẽ trả đũa vụ ám sát vào thời gian “thích hợp”. Ngày 29/11, ông Rouhani cũng tăng cường an ninh, ngăn chặn hành động tấn công vào các nhà khoa học nước này.

Trong thư gửi Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres, Đại sứ Iran tại LHQ Majid Takht Ravanchi cho rằng có “dấu hiệu thực sự về trách nhiệm của Israel” trong vụ ám sát nhà khoa học hạt nhân Mohsen Fakhrizadeh và Tehran bảo lưu quyền tự vệ.

Qatar, Iraq, UAE, Syria, Thổ Nhĩ Kỳ, Đức và Venezuela đều lên án mạnh mẽ hành động tấn công này. LHQ và EU kêu gọi Iran “hành động kiềm chế”, tránh làm gia tăng căng thẳng trong khu vực.

Trong thư gửi Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres, Đại sứ Iran tại LHQ Majid Takht Ravanchi cho rằng có “dấu hiệu thực sự về trách nhiệm của Israel” trong vụ ám sát nhà khoa học hạt nhân Mohsen Fakhrizadeh và Tehran bảo lưu quyền tự vệ.

Đáng chú ý, thay vì “ăn miếng trả miếng” với Iran như mọi lần, phía Israel lại im ắng lạ thường. Trong phát biểu hiếm hoi ngày 28/11, đồng minh thân cận của Thủ tướng Benjamin Netanyahu, Bộ trưởng Israel Tzachi Hanegbi cho biết “không có manh mối” về kẻ ám sát nhà khoa học Iran.

Tuy nhiên, cùng ngày, các đại sứ quán của nước này trên toàn thế giới đã được đặt trong tình trạng cảnh giác cao độ. Song khi được hỏi, một người phát ngôn Bộ Ngoại giao nước này khẳng định không bình luận về các vấn đề an ninh liên quan đến các đại diện ở nước ngoài.

Trong khi đó, Nhà Trắng và Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) đã từ chối bình luận về tiết lộ của New York Times cho rằng có quan chức Mỹ khẳng định Israel đứng sau vụ tấn công tại Iran.

Tương tự, Saudi Arabia, người chơi đặc biệt quan trọng trong những ván bài về lợi ích tại khu vực Trung Đông, cũng “im hơi lặng tiếng” trước sự kiện chấn động này.

Vai trò của Israel

Những nghi vấn trên đã khiến New York Times đặt câu hỏi về sự liên quan của Israel tới cái chết của ông Fakhrizadeh. Tờ này dẫn lời một quan chức tình báo Mỹ cho rằng Cơ quan tình báo Mossad của Israel đã “lên kế hoạch chính xác” và sự im lặng của Israel là minh chứng.

Theo họ, lâu nay Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu coi Tehran là mối đe dọa hiện hữu, gọi nhà khoa học Iran là kẻ thù số 1, có khả năng chế tạo vũ khí đe dọa đất nước 8 triệu dân chỉ bằng một vụ nổ.

Tuy nhiên, tờ này cho rằng ông Netanyahu còn có ý khác. Sau khi kết quả bầu cử Mỹ ngày càng có lợi cho ông Biden, ông đã tuyên bố: “Không thể quay lại thỏa thuận hạt nhân trước kia”.

Viết trên Twitter ngày 27/11, ông Mark Fitzpatric, cựu quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ về vấn đề không phổ biến vũ khí hạt nhân tin rằng: “Lý do ám sát nhà khoa học Fakhrizadeh không chỉ nhằm cản trở khả năng chiến tranh của Iran, mà còn nhằm cản trở tiến trình ngoại giao”.

Như vậy, không loại trừ khả năng ông Netanyahu muốn tạo sự đã rồi, chấm dứt hy vọng đưa Mỹ trở lại JCPOA của người kế nhiệm ông Trump và buộc Mỹ sát cánh trong hành trình chống Iran.

Tuy nhiên, đây vẫn chỉ là những suy đoán và cho đến khi có thêm thông tin, cái chết của “cha đẻ” chương trình hạt nhân của Iran vẫn là câu chuyện đầy bí ẩn.

Tin thế giới 30/11: Ông Trump nhắn nhủ 'thân tình' tới ông Biden; Trung Quốc đã 'ra tay' với Mỹ; 62 sát thủ tham gia vụ ám sát ở Iran?

Tin thế giới 30/11: Ông Trump nhắn nhủ 'thân tình' tới ông Biden; Trung Quốc đã 'ra tay' với Mỹ; 62 sát thủ tham gia vụ ám sát ở Iran?

TGVN. Bầu cử Mỹ 2020, vụ ám sát nhà khoa học hạt nhân hàng đầu Iran, Mỹ-Trung Quốc trả đũa nhau, quan hệ Trung Quốc ...

Vụ ám sát nhà khoa học Iran: Press TV tiết lộ nguồn gốc hung khí, Ngoại trưởng Anh quan ngại

Vụ ám sát nhà khoa học Iran: Press TV tiết lộ nguồn gốc hung khí, Ngoại trưởng Anh quan ngại

TGVN. Ngày 30/11, Press TV đưa tin, vũ khí được sử dụng trong vụ sát hại nhà khoa học hạt nhân Iran Mohsen Fakhrizadeh tuần ...

Vụ ám sát nhà khoa học Iran: Nga xem là khủng bố; Chính sách của ông Biden với Tehran liệu có bị ảnh hưởng?

Vụ ám sát nhà khoa học Iran: Nga xem là khủng bố; Chính sách của ông Biden với Tehran liệu có bị ảnh hưởng?

TGVN. Ngày 29/11, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Duma quốc gia (Hạ viện) Nga Leonid Slutsky cho biết, Nga lên án vụ giết hại ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Đối ngoại trong tuần: Thủ tướng kết thúc tốt đẹp chuyến công tác Trung Đông; công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam

Đối ngoại trong tuần: Thủ tướng kết thúc tốt đẹp chuyến công tác Trung Đông; công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam

Báo TG&VN điểm lại một số hoạt động nổi bật của đối ngoại Việt Nam trong tuần từ 28/10-4/11.
Núi lửa một nước Đông Nam Á phun trào, 10 người thiệt mạng

Núi lửa một nước Đông Nam Á phun trào, 10 người thiệt mạng

Ít nhất 10 người đã thiệt mạng sau khi núi lửa Lewotobi Laki-laki ở miền Đông Indonesia phun trào.
Philippines tạo đà thúc đẩy ngành công nghiệp Halal với Saudi Arabia

Philippines tạo đà thúc đẩy ngành công nghiệp Halal với Saudi Arabia

Philippines đang tìm kiếm quan hệ đối tác mới với Saudi Arabia trong các lĩnh vực phát triển bền vững và Halal.
Giá vàng hôm nay 5/11/2024: Giá vàng biến động trước bầu cử Mỹ, cơn sốt quý kim khiến BRICS và giới tỷ phú sục sôi, vàng nhẫn tiếp đà giảm

Giá vàng hôm nay 5/11/2024: Giá vàng biến động trước bầu cử Mỹ, cơn sốt quý kim khiến BRICS và giới tỷ phú sục sôi, vàng nhẫn tiếp đà giảm

Giá vàng hôm nay 5/11/2024: Giá vàng biến động trước bầu cử Mỹ, ông Trump có thể đẩy quý kim lên 2.900 USD/ounce. Giá vàng nhẫn tiếp đà đi xuống.
Giá tiêu hôm nay 5/11/2024: Ngành hồ tiêu Việt Nam hưởng lợi nhờ giá xuất khẩu cao; sản lượng giảm, bà con xu hướng đầu cơ

Giá tiêu hôm nay 5/11/2024: Ngành hồ tiêu Việt Nam hưởng lợi nhờ giá xuất khẩu cao; sản lượng giảm, bà con xu hướng đầu cơ

Giá tiêu hôm nay 5/11/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục ổn định ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 140.000 - 141.000 đồng/kg.
Bộ trưởng Ngoại giao tặng Bằng khen và Tuyên dương tập thể, cá nhân đóng góp tích cực trong xuất bản cuốn sách của cố Tổng Bí thư

Bộ trưởng Ngoại giao tặng Bằng khen và Tuyên dương tập thể, cá nhân đóng góp tích cực trong xuất bản cuốn sách của cố Tổng Bí thư

Bộ Ngoại giao tuyên dương các tập thể, cá nhân đã đóng góp tích cực, hiệu quả trong quá trình biên soạn và xuất bản cuốn sách của Tổng Bí ...
Núi lửa một nước Đông Nam Á phun trào, 10 người thiệt mạng

Núi lửa một nước Đông Nam Á phun trào, 10 người thiệt mạng

Ít nhất 10 người đã thiệt mạng sau khi núi lửa Lewotobi Laki-laki ở miền Đông Indonesia phun trào.
Tin thế giới 4/11: Nga tuyên bố giúp Iran một việc, Israel 'đoạn tuyệt' với một cơ quan LHQ, các ứng viên 'trắng đêm' trước ngày bầu cử tổng thống Mỹ

Tin thế giới 4/11: Nga tuyên bố giúp Iran một việc, Israel 'đoạn tuyệt' với một cơ quan LHQ, các ứng viên 'trắng đêm' trước ngày bầu cử tổng thống Mỹ

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong 24h.
Nga vừa thể hiện thành ý vun đắp cho quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ-Syria, Ankara báo tin không vui

Nga vừa thể hiện thành ý vun đắp cho quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ-Syria, Ankara báo tin không vui

Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng, Syria chưa sẵn sàng bình thường hóa quan hệ với phe đối lập ở nước này và theo nghĩa rộng hơn là với Ankara.
Tin Triều Tiên đưa quân đến Nga: Tổng thống Ukraine trách móc việc 'khoanh tay đứng nhìn', Tổng thư ký LHQ lên tiếng, Hàn Quốc tính sẵn kịch bản

Tin Triều Tiên đưa quân đến Nga: Tổng thống Ukraine trách móc việc 'khoanh tay đứng nhìn', Tổng thư ký LHQ lên tiếng, Hàn Quốc tính sẵn kịch bản

Tổng thư ký LHQ quan ngại trước thông tin binh sĩ Triều Tiên được đưa tới Nga và khả năng lực lượng này tiến về khu vực xung đột ở Ukraine.
Bầu cử tổng thống Mỹ 2024: Cuộc bám đuổi nghẹt thở đến 'giờ G', ứng cử viên Kamala Harris đã bỏ phiếu?

Bầu cử tổng thống Mỹ 2024: Cuộc bám đuổi nghẹt thở đến 'giờ G', ứng cử viên Kamala Harris đã bỏ phiếu?

Ngày 5/11, nước Mỹ bước vào cuộc bầu cử tổng thống tốn giấy mực nhất mỗi 4 năm. Cho đến giờ phút ấy, không ai có thể khẳng định chắc chắn điều gì.
Chảo lửa Trung Đông: Iran thề chống ách áp bức đến cùng, tiết lộ điều sẽ ảnh hưởng đến đòn đáp Israel

Chảo lửa Trung Đông: Iran thề chống ách áp bức đến cùng, tiết lộ điều sẽ ảnh hưởng đến đòn đáp Israel

Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian tuyên bố, Tehran sẽ đáp trả mọi hành động quân sự nhằm vào lãnh thổ và an ninh của nước Cộng hòa Hồi giáo này.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Bầu cử Mỹ trước 'giờ G': 'Kỳ phùng địch thủ' Trung Quốc vẫn gia tăng sức ảnh hưởng, chiến lược châu Á sẽ được định hình ra sao?

Bầu cử Mỹ trước 'giờ G': 'Kỳ phùng địch thủ' Trung Quốc vẫn gia tăng sức ảnh hưởng, chiến lược châu Á sẽ được định hình ra sao?

Cả ông Trump và bà Harris đều đang tìm cách mô tả bên kia là 'yếu thế trước Trung Quốc' trong nỗ lực vượt qua phe đối lập.
Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ truyền thống Mỹ-Anh có thể sẽ đổi khác, khi cuộc bầu cử sắp tới mở ra hai viễn cảnh khác nhau cho mối thâm tình này.
Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Phó Tổng thống Kamala Harris đã có bài phát biểu khép lại chiến dịch tranh cử tại công viên Ellipse ở Washington, D.C.
'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 sẽ có ảnh hưởng lớn đến cục diện xung đột Nga-Ukraine.
Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Bất kể ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, chính quyền Washington mới cần tiếp tục xây dựng quan hệ hợp tác tốt đẹp với Ấn Độ.
Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Sức ảnh hưởng toàn cầu đang gia tăng của BRICS định vị nhóm này sẽ là một nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai.
Phiên bản di động