Nghi vấn và giả thuyết quanh cái chết của nhà khoa học Iran

Phan Quân
TGVN. Cái chết bất ngờ của ‘cha đẻ’ chương trình hạt nhân Iran, nhà khoa học Mohsen Fakhrizadeh để lại nhiều nghi vấn và giả thuyết cần lời giải đáp. Bình luận của Thế giới & Việt Nam.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Ngày 27/11, truyền thông Iran đưa tin nhà khoa học Mohsen Fakhrizadeh, 59 tuổi, người được coi là “cha đẻ” của chương trình hạt nhân Iran, đã thiệt mạng trong một vụ tấn công phục kích chưa rõ nghi phạm. Có ba nghi vấn đáng chú ý quanh việc này.

Thời điểm nhạy cảm

Cái chết của ông Fakhrizadeh diễn ra vào thời điểm nhạy cảm với khu vực Trung Đông, đặc biệt là trong câu chuyện Iran.

Đối đầu Israel-Iran tiếp tục nóng: Tel Aviv liên tục tấn công lực lượng được Tehran bảo trợ tại Syria. Đáng chú ý, quan tâm chung về Iran có thể khiến Israel và Saudi Arabia xích lại gần nhau, với cuộc gặp chưa được xác thực giữa Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Thái tử Mohammed Bin Salman.

(11.30) Hiện trường còn lại sau vụ tấn công ông Fakhrizadeh, được Iran cho là do Israel thực hiện. (Nguồn: AP)
Hiện trường còn lại sau vụ tấn công ông Fakhrizadeh, được Iran cho là do Israel thực hiện. (Nguồn: AP)

Quan hệ Mỹ-Iran vẫn chấp chới từ đầu nhiệm kỳ của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Thậm chí, hai tuần trước cái chết của ông Mohsen Fakhrizadeh, ông chủ Nhà Trắng từng cân nhắc phương án tấn công cơ sở hạt nhân với các quan chức cấp cao, song cuối cùng đã không thực hiện.

Cuối cùng, Trung Đông đang dõi theo kết quả cuối cùng của cuộc bầu cử Mỹ và theo đó, chính sách tương lai của xứ cờ hoa tại đây. Ngày 18/11, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif khẳng định Iran sẽ thực hiện đầy đủ cam kết trong Kế hoạch Hành động chung Toàn diện (JCPOA) nếu Mỹ hành động tương tự.

Mập mờ diễn biến

Ngoài ra, diễn biến xung quanh vụ tấn công còn nhiều điều chưa sáng tỏ. Hiện có nhiều thông tin khác nhau quanh vụ việc. Theo truyền thông địa phương, đoàn xe chở ông Fakhrizadekh đã phải dừng lại gần thị trấn Absard, vùng Damavand, gần Tehran khi gặp một vụ tai nạn, trước khi chiếc xe tải gần đó ‘tình cờ’ phát nổ, sau đó là 5-6 tay súng bất ngờ xuất hiện và xả đạn từ ven đường.

Trong khi đó, New York Post ngày 29/11 lại cho rằng ông Fakhrizadeh đã bị phục kích bởi nhóm 12 người, với sự trợ giúp của 50 kẻ khác, trên một đường cao tốc gần Tehran. Những kẻ tấn công đã theo dõi nạn nhân từ lâu và nắm được lịch trình rằng nhà khoa học Iran sẽ tự lái xe từ Tehran tới biệt thự tại Absard tối 27/11. Họ đã cắt điện tại khu vực, kích nổ xe tải khi đoàn xe tới gần và nã đạn, thậm chí còn kéo ông Fakhrizadeh ra khỏi xe để tận tay kết liễu mạng sống của nhân vật này.

Tuy nhiên, điểm chung của hai câu chuyện này là cái chết của ông Fakhrizadeh đã được sắp đặt. Trong bối cảnh quan hệ Israel-Iran đang căng thẳng, xét khả năng thâm nhập và tấn công của đặc nhiệm Do Thái, Tehran có lý do nghi ngờ Tel Aviv đứng sau vụ này.

Đặc biệt, theo Al Arabiya, các quan chức và chuyên gia phương Tây tin rằng ông Fakhrizadeh có vai trò quan trọng trong việc giúp Iran tìm ra phương tiện lắp ráp đầu đạn hạt nhân, đằng sau “vỏ bọc” của chương trình làm giàu uranium dân sự. Song đây vẫn chỉ là suy đoán và thực hư câu chuyện ra sao vẫn là ẩn số.

Nhà khoa học xấu số người Iran Mohsen Fakhrizadeh. (Nguồn: Tasnim)
Nhà khoa học xấu số người Iran Mohsen Fakhrizadeh. (Nguồn: Tasnim)

Phản ứng “lạ”

Cuối cùng, phản ứng của Israel, Mỹ và Saudi Arabia xung quanh sự kiện này có điều “lạ”.

Không khó đoán khi Iran đã lên án mạnh mẽ vụ việc này. Lãnh tụ Tối cao Ali Khamenei tuyên bố nước này sẽ đáp trả và công trình nghiên cứu của ông Fakhrizadeh sẽ được tiếp tục. Tổng thống Hassan Rouhani khẳng định sẽ trả đũa vụ ám sát vào thời gian “thích hợp”. Ngày 29/11, ông Rouhani cũng tăng cường an ninh, ngăn chặn hành động tấn công vào các nhà khoa học nước này.

Trong thư gửi Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres, Đại sứ Iran tại LHQ Majid Takht Ravanchi cho rằng có “dấu hiệu thực sự về trách nhiệm của Israel” trong vụ ám sát nhà khoa học hạt nhân Mohsen Fakhrizadeh và Tehran bảo lưu quyền tự vệ.

Qatar, Iraq, UAE, Syria, Thổ Nhĩ Kỳ, Đức và Venezuela đều lên án mạnh mẽ hành động tấn công này. LHQ và EU kêu gọi Iran “hành động kiềm chế”, tránh làm gia tăng căng thẳng trong khu vực.

Trong thư gửi Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres, Đại sứ Iran tại LHQ Majid Takht Ravanchi cho rằng có “dấu hiệu thực sự về trách nhiệm của Israel” trong vụ ám sát nhà khoa học hạt nhân Mohsen Fakhrizadeh và Tehran bảo lưu quyền tự vệ.

Đáng chú ý, thay vì “ăn miếng trả miếng” với Iran như mọi lần, phía Israel lại im ắng lạ thường. Trong phát biểu hiếm hoi ngày 28/11, đồng minh thân cận của Thủ tướng Benjamin Netanyahu, Bộ trưởng Israel Tzachi Hanegbi cho biết “không có manh mối” về kẻ ám sát nhà khoa học Iran.

Tuy nhiên, cùng ngày, các đại sứ quán của nước này trên toàn thế giới đã được đặt trong tình trạng cảnh giác cao độ. Song khi được hỏi, một người phát ngôn Bộ Ngoại giao nước này khẳng định không bình luận về các vấn đề an ninh liên quan đến các đại diện ở nước ngoài.

Trong khi đó, Nhà Trắng và Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) đã từ chối bình luận về tiết lộ của New York Times cho rằng có quan chức Mỹ khẳng định Israel đứng sau vụ tấn công tại Iran.

Tương tự, Saudi Arabia, người chơi đặc biệt quan trọng trong những ván bài về lợi ích tại khu vực Trung Đông, cũng “im hơi lặng tiếng” trước sự kiện chấn động này.

Vai trò của Israel

Những nghi vấn trên đã khiến New York Times đặt câu hỏi về sự liên quan của Israel tới cái chết của ông Fakhrizadeh. Tờ này dẫn lời một quan chức tình báo Mỹ cho rằng Cơ quan tình báo Mossad của Israel đã “lên kế hoạch chính xác” và sự im lặng của Israel là minh chứng.

Theo họ, lâu nay Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu coi Tehran là mối đe dọa hiện hữu, gọi nhà khoa học Iran là kẻ thù số 1, có khả năng chế tạo vũ khí đe dọa đất nước 8 triệu dân chỉ bằng một vụ nổ.

Tuy nhiên, tờ này cho rằng ông Netanyahu còn có ý khác. Sau khi kết quả bầu cử Mỹ ngày càng có lợi cho ông Biden, ông đã tuyên bố: “Không thể quay lại thỏa thuận hạt nhân trước kia”.

Viết trên Twitter ngày 27/11, ông Mark Fitzpatric, cựu quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ về vấn đề không phổ biến vũ khí hạt nhân tin rằng: “Lý do ám sát nhà khoa học Fakhrizadeh không chỉ nhằm cản trở khả năng chiến tranh của Iran, mà còn nhằm cản trở tiến trình ngoại giao”.

Như vậy, không loại trừ khả năng ông Netanyahu muốn tạo sự đã rồi, chấm dứt hy vọng đưa Mỹ trở lại JCPOA của người kế nhiệm ông Trump và buộc Mỹ sát cánh trong hành trình chống Iran.

Tuy nhiên, đây vẫn chỉ là những suy đoán và cho đến khi có thêm thông tin, cái chết của “cha đẻ” chương trình hạt nhân của Iran vẫn là câu chuyện đầy bí ẩn.

Tin thế giới 30/11: Ông Trump nhắn nhủ 'thân tình' tới ông Biden; Trung Quốc đã 'ra tay' với Mỹ; 62 sát thủ tham gia vụ ám sát ở Iran?

Tin thế giới 30/11: Ông Trump nhắn nhủ 'thân tình' tới ông Biden; Trung Quốc đã 'ra tay' với Mỹ; 62 sát thủ tham gia vụ ám sát ở Iran?

TGVN. Bầu cử Mỹ 2020, vụ ám sát nhà khoa học hạt nhân hàng đầu Iran, Mỹ-Trung Quốc trả đũa nhau, quan hệ Trung Quốc ...

Vụ ám sát nhà khoa học Iran: Press TV tiết lộ nguồn gốc hung khí, Ngoại trưởng Anh quan ngại

Vụ ám sát nhà khoa học Iran: Press TV tiết lộ nguồn gốc hung khí, Ngoại trưởng Anh quan ngại

TGVN. Ngày 30/11, Press TV đưa tin, vũ khí được sử dụng trong vụ sát hại nhà khoa học hạt nhân Iran Mohsen Fakhrizadeh tuần ...

Vụ ám sát nhà khoa học Iran: Nga xem là khủng bố; Chính sách của ông Biden với Tehran liệu có bị ảnh hưởng?

Vụ ám sát nhà khoa học Iran: Nga xem là khủng bố; Chính sách của ông Biden với Tehran liệu có bị ảnh hưởng?

TGVN. Ngày 29/11, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Duma quốc gia (Hạ viện) Nga Leonid Slutsky cho biết, Nga lên án vụ giết hại ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Bí thư Tỉnh uỷ Thái Bình Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương

Bí thư Tỉnh uỷ Thái Bình Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương

Bộ Chính trị điều động, phân công, bổ nhiệm Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Thái Bình Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng ban Tuyên giáo ...
Đoàn đại biểu Đảng Cánh tả Đức thăm làm việc tại Việt Nam

Đoàn đại biểu Đảng Cánh tả Đức thăm làm việc tại Việt Nam

Đảng và Nhà nước Việt Nam coi trọng quan hệ Đối tác chiến lược với CHLB Đức, một trong những đối tác quan trọng hàng đầu của Việt Nam tại ...
Tin thế giới 22/11: Ukraine thông tin về siêu tên lửa Nga, Lào-Trung Quốc gia tăng hợp tác quốc phòng, châu Âu chia rẽ về lệnh bắt Thủ tướng Israel

Tin thế giới 22/11: Ukraine thông tin về siêu tên lửa Nga, Lào-Trung Quốc gia tăng hợp tác quốc phòng, châu Âu chia rẽ về lệnh bắt Thủ tướng Israel

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Quản trị an ninh phi truyền thống trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Quản trị an ninh phi truyền thống trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Những nguy cơ đe dọa an ninh phi truyền thống trên thế giới xuất hiện rất nhiều ở Việt Nam với tác hại vô cùng nghiêm trọng, đặt ra yêu ...
Trừng phạt Nga hay cuộc 'chiến tranh kinh tế' tổng lực của phương Tây trên khắp thế giới

Trừng phạt Nga hay cuộc 'chiến tranh kinh tế' tổng lực của phương Tây trên khắp thế giới

Các vòng trừng phạt Nga, có thể ít tác động tới chủ thể, nhưng một cuộc 'chiến tranh kinh tế' tổng lực của phương Tây đã khiến toàn thế giới ...
Tăng cường nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Hội Nhà báo Việt Nam

Tăng cường nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Hội Nhà báo Việt Nam

Nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Hội Nhà báo Việt Nam, Thường trực Hội đã có nhiều cách làm sáng tạo đem lại hiệu quả thiết ...
Tin thế giới 22/11: Ukraine thông tin về siêu tên lửa Nga, Lào-Trung Quốc gia tăng hợp tác quốc phòng, châu Âu chia rẽ về lệnh bắt Thủ tướng Israel

Tin thế giới 22/11: Ukraine thông tin về siêu tên lửa Nga, Lào-Trung Quốc gia tăng hợp tác quốc phòng, châu Âu chia rẽ về lệnh bắt Thủ tướng Israel

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary Viktor Orbán ngày 22/11 lên tiếng chỉ trích Tòa án hình sự quốc tế (ICC) về việc phát lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga chuẩn bị đối phó với bất kỳ diễn biến nào liên quan tình hình xung đột Ukraine, dù luôn ưu tiên và đã sẵn sàng cho các biện pháp hòa bình.
Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un: Thế giới đang chứng kiến sự hỗn loạn và bạo lực nhất kể từ Thế chiến II

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un: Thế giới đang chứng kiến sự hỗn loạn và bạo lực nhất kể từ Thế chiến II

Chủ tịch Triều Tiên cho rằng, các mối quan hệ quốc tế đã vượt quá điểm bùng nổ nguy hiểm và biến thành những cuộc xung đột vô cùng thảm khốc.
Ukraine báo động tấn công tên lửa tại nhiều tỉnh, Nga kêu gọi IAEA giám sát Kiev trong lĩnh vực hạt nhân

Ukraine báo động tấn công tên lửa tại nhiều tỉnh, Nga kêu gọi IAEA giám sát Kiev trong lĩnh vực hạt nhân

Rạng sáng ngày 22/11, nhiều tỉnh của Ukraine đã đồng loạt phát báo động phòng không kéo dài nhiều giờ liên quan đến khả năng bị tấn công bằng tên lửa đạn đạo.
Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Iran tuyên bố sẽ khởi động một loạt máy ly tâm mới và tiên tiến để đáp trả việc IAEA ra nghị quyết yêu cầu Tehran cải thiện hợp tác.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Rất có thể chính sách 'gây áp lực tối đa' của Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ không còn tác dụng với Iran khi ở thời điểm hiện nay.
Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Sự trở lại của ông Donald Trump không chỉ đánh dấu bước ngoặt trong chính trị Mỹ mà còn hứa hẹn ảnh hưởng sâu rộng đến khu vực Nam bán cầu.
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Phiên bản di động