HNNG 29 diễn ra trong bối cảnh tình hình quốc tế có những diễn biến mới phức tạp, tiềm ẩn nhiều bất trắc, khó lường. Môi trường đối ngoại chiến lược đang nổi lên những thách thức chưa từng có, tác động trực tiếp đến lợi ích an ninh và phát triển của đất nước.
Nhìn lại chặng đường đã đi, sau 30 năm Đổi mới và nhất là trong nhiệm kỳ Đại hội Đảng XI (2011-2015), có thể khẳng định chưa bao giờ Việt Nam có cục diện quan hệ rộng lớn như hiện nay. Đất nước đang bước vào một giai đoạn phát triển mới về chất, có ý nghĩa chiến lược và đặt ra nhiều yêu cầu đổi mới từ tư duy đến cách làm.
Vì vậy, HNNG lần này có ý nghĩa rất quan trọng, là dịp kiểm điểm quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XI của Đảng về đối ngoại, quán triệt tinh thần và nội dung Nghị quyết Đại hội XII của Đảng và đề xuất các biện pháp để thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ đối ngoại trọng tâm cho những năm tới.
Thành tựu lớn, thách thức lớn
Tại phiên khai mạc HNNG 29, các đại biểu là lãnh đạo của các Bộ, ban, ngành Trung ương nhấn mạnh những thành tựu đối ngoại từ sau HNNG 28, đánh giá cao sự phối hợp giữa ngành Ngoại giao với các ngành khác trên mặt trận đối ngoại. Các phát biểu cũng nêu những đánh giá, nhận định về tình hình thế giới, khu vực, đề xuất những phương hướng, biện pháp để đẩy mạnh công tác đối ngoại, thực hiện thành công những nhiệm vụ đối ngoại của Đại hội Đảng XII.
| Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chụp ảnh lưu niệm với các Đại sứ bên lề Hội nghị. (Ảnh: Quang Hòa). |
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Đại tướng Ngô Xuân Lịch, nhấn mạnh, tình hình thế giới hiện nay có nhiều diễn biến phức tạp, tranh chấp tài nguyên, chủ quyền lãnh thổ ngày càng căng thẳng, chủ nghĩa khủng bố xuất hiện ở nhiều nơi… Trong bối cảnh đó, công tác đối ngoại Việt Nam đã chủ động, tích cực và quyết tâm triển khai đường lối đối ngoại của Đảng, xử lý thỏa đáng nhiều vấn đề phức tạp.
Bộ trưởng Bộ Công an, Thượng tướng Tô Lâm cho rằng, trong bối cảnh thế giới, khu vực có nhiều diễn biến, biến động khó lường, phức tạp như hiện nay, hai lĩnh vực ngoại giao và công an càng phải tăng cường phối hợp, đồng hành.
Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Hoàng Bình Quân, cho rằng để thực hiện được đầy đủ chức năng của ngành Ngoại giao là bảo vệ Tổ quốc từ xa, cần phát huy hơn nữa vai trò và hiệu quả của hoạt động chính trị ngoại giao với phương châm không chỉ đối phó với các tình huống đặt ra, mà phải cố gắng chủ động thúc đẩy, kiến tạo môi trường an ninh cho đất nước…
Chủ tịch Liên hiệp Các Tổ chức Hữu nghị Việt Nam, ông Vũ Xuân Hồng bày tỏ mong muốn Bộ Ngoại giao quan tâm và phối hợp chặt chẽ hơn nữa với Liên hiệp trong công tác đối ngoại nhân dân, cụ thể trong các vấn đề như kết nối bạn bè quốc tế, hỗ trợ công tác vận động viện trợ phi chính phủ, tăng cường các hoạt động ngoại giao kênh 2…
Bước chuyển trong ngoại giao kinh tế
Phiên thảo luận “Nâng cao hiệu quả công tác ngoại giao phục vụ phát triển” được xem là một điểm nhấn của HNNG 29, với sự tham dự của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng nhiều lãnh đạo Bộ, ban, ngành, địa phương.
Trong 3 năm qua, công tác đối ngoại nói chung và ngoại giao kinh tế nói riêng đã góp phần quan trọng bảo vệ vững chắc chủ quyền và lợi ích quốc gia, củng cố môi trường hòa bình, hợp tác, tạo thuận lợi và tranh thủ các nguồn lực bên ngoài cho phát triển đất nước.
| Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc trao đổi với các đại biểu bên lề Hội nghị. (Ảnh: Quang Hòa). |
Trên bình diện đa phương, ngành Ngoại giao đã tham mưu, đề xuất và đã được Đại hội Đảng chấp thuận chủ trương chuyển từ “tham gia tích cực” sang “chủ động đóng góp, xây dựng định hình các thể chế đa phương” nhằm bảo vệ và thúc đẩy hiệu quả các lợi ích chiến lược về an ninh, phát triển của Việt Nam.
Trước những chuyển biến sâu sắc trong khu vực và trên thế giới, công tác ngoại giao kinh tế nói riêng và công tác đối ngoại nói chung của ngành Ngoại giao được nâng lên một tầm cao mới về chất, chuyển mạnh trọng tâm và ưu tiên phục vụ các mục tiêu phát triển của đất nước. Ngoại giao kinh tế cũng như các trụ cột khác của ngành đều phải tập trung phục vụ mục tiêu tối thượng của lợi ích quốc gia, dân tộc: phát triển một cách bền vững trong một môi trường quốc tế hòa bình, ổn định và thuận lợi.
Đề cập đến nhiệm vụ xây dựng “Chính phủ kiến tạo” đối với ngành Ngoại giao trong giai đoạn mới, Thủ tướng cho rằng, bài toán lớn đặt ra là làm sao Việt Nam có thể lái con thuyền của mình giữa những dòng chảy chiến lược của các nước lớn với xu thế chủ đạo của khu vực và thế giới, qua đó tận dụng và xác lập được vị thế của mình trong chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu, tạo vị thế vững chắc về đối ngoại để giữ vững hòa bình, ổn định, phục vụ phát triển.
Thủ tướng đề nghị Trưởng Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài cần thường xuyên suy nghĩ, tìm hiểu những gì có lợi cho đất nước thì phải báo ngay cho Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, kể cả gọi điện trực tiếp cho Thủ tướng.
Trong bài phát biểu tại phiên thảo luận này, các đại biểu như Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh… đều khẳng định vai trò quan trọng của ngành Ngoại giao trong phát triển kinh tế, giúp đất nước kiến tạo mối quan hệ mới, tiếp thu những giá trị mới, tìm kiếm những nguồn lực mới để phát triển nhanh hơn, thu hẹp nhanh khoảng cách phát triển với thế giới và khu vực.
| Đại sứ Nguyễn Nguyệt Nga và các cán bộ nữ ngành Ngoại giao chụp ảnh lưu niệm tại Hội nghị. (Ảnh: Quang Hòa). |
Bên cạnh đó, tham luận của các Đại sứ Việt Nam tại Mỹ, Nga, Nhật Bản… đã đề ra những biện pháp cụ thể nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả hội nhập kinh tế, trong đó nhấn mạnh sự phối hợp giữa Bộ Ngoại giao và các Bộ, ban, ngành khác và địa phương.
Ngoài ra, HNNG 29 cũng đi sâu thảo luận thực chất về các vấn đề đối ngoại khác như quan hệ giữa các nước lớn hiện nay; xu hướng phát triển của cục diện thế giới và khu vực trong 5 năm tới; kiểm điểm công tác đối ngoại từ HNNG 28 đến nay, và xác định phương hướng, biện pháp trong 2-5 năm tới; biện pháp nâng cao hiệu quả đối ngoại đa phương...
Đồng hành cùng địa phương hội nhập
Được tổ chức cùng HNNG 29, Hội nghị Ngoại vụ toàn quốc lần thứ 18 tập trung vào đổi mới tư duy hội nhập quốc tế, đẩy mạnh triển khai công tác đối ngoại, công tác ngoại vụ thống nhất từ Trung ương đến địa phương.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh đánh giá cao công tác đối ngoại địa phương đã có những bước phát triển toàn diện cả về chiều rộng và chiều sâu. Các địa phương đã chủ động mở rộng quan hệ với các đối tác nước ngoài, thúc đẩy thương mại - đầu tư, mở rộng thị trường xuất khẩu... đóng góp thiết thực vào việc thực hiện các mục tiêu chính trị, kinh tế, xã hội của địa phương và của đất nước.
Phát biểu thảo luận tại Hội nghị, nhiều ý kiến của các lãnh đạo các tỉnh thành, các sở ngoại vụ địa phương đánh giá cao việc Bộ Ngoại giao, các Bộ, ban, ngành liên quan và các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài thời gian qua đã rất tích cực đồng hành và có nhiều sáng kiến để hỗ trợ quảng bá, kết nối hiệu quả địa phương Việt Nam với địa phương, đối tác, doanh nghiệp nước ngoài.
***
29 lần HNNG kể từ năm 1957, mỗi hội nghị đều gắn liền với chặng đường cách mạng Việt Nam, với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đánh dấu những phát triển mới trong tư duy và đột phá trong hành động. Với truyền thống đó, suốt 60 năm qua, HNNG luôn là dịp rất quan trọng để toàn bộ lực lượng làm đối ngoại của các Bộ, ban, ngành và địa phương cả nước quán triệt, thống nhất nhận thức và quyết tâm hành động nhằm triển khai thắng lợi chủ trương, đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước trong mỗi chặng đường cách mạng của dân tộc.