Ngoại giao Việt Nam trong nỗ lực phục hồi và phát triển kinh tế thời hậu Covid-19

Bài viết được đăng trên trang chủ của Trung tâm Nghiên cứu An ninh và Chiến lực (CeSCube) của Ấn Độ nhận định, Ngoại giao Việt Nam đã giúp tạo ra một môi trường hòa bình, an toàn và ổn định để từng bước khôi phục nề kinh tế quốc gia. Ngoại giao cũng đã nhanh chóng thích nghi với những thách thức mới và có những đóng góp quan trọng vào thành công của công tác phòng chống dịch Covid-19 của Việt Nam.

Những biện pháp cần thiết

Đại dịch Covid-19 bùng phát tại thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc đã tạo ra một cuộc khủng hoảng chưa từng thấy trong lịch sử loài người, ảnh hưởng đến cuộc sống và gây suy thoái kinh tế nghiêm trọng trên toàn thế giới.

Việt Nam cũng chịu ảnh hưởng lớn từ đại dịch do chia sẻ đường biên giới dài với Trung Quốc. Tuy nhiên, quốc gia này đã nhanh chóng có những hành động thiết thực, kịp thời và có cấu trúc để kiểm soát, ngăn chặn và loại bỏ các tác động bất lợi, từng bước kiểm soát và đẩy lùi đại dịch để đảm bảo sự an toàn cho người dân và duy trì ổn định xã hội.

Chính phủ Việt Nam đã cực kỳ chủ động và linh hoạt để làm mọi cách đẩy lùi dịch bệnh, bao gồm nhanh chóng phát hiện nguồn lây nhiễm, khoanh vùng cách ly, thu thập dữ liệu và quan trọng nhất là thuyết phục và nhận được sự ủng hộ của người dân, hợp tác với chính phủ trong việc phòng chống dịch bệnh, bảo vệ đời sống. Với phương châm “chống dịch như chống giặc”, người dân đã đồng lòng với chỉ đạo của Đảng và Chính phủ, ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm từ bên ngoài, kiên quyết thực hiện cách ly cục bộ, giãn cách xã hội, tập trung vào việc phân vùng dịch bệnh từ trong ra ngoài và tích cực điều trị bệnh nhân, thậm chí “phải hy sinh lợi ích kinh tế để bảo vệ sức khỏe nhân dân”.

Tính đến ngày 11/6, Việt Nam chỉ ghi nhận 332 ca nhiễm Covid-19, trải qua 56 ngày không có ca mắc mới trong cộng đồng. Trong đó, số các ca được điều trị khỏi đã chiếm 96,4% và không hề có ca tử vong nào. Đây được coi là một thành công lớn, thể hiện sự thống nhất từ ý chí đến hành động của hệ thống chính trị Việt Nam, sự đồng thuận giữa Đảng, Nhà nước, Chính phủ và nhân dân cũng như sức mạnh đoàn kết, truyền thống yêu nước và lòng tốt của nhân dân Việt Nam .

Từng bước hồi phục kinh tế

Đại dịch Covid-19 đã gây ra nhiều thiệt hại cho nền kinh tế của Việt Nam: GDP trong quý đầu tiên của năm 2020 chỉ là 3,82%; 5 triệu lao động, 85% doanh nghiệp gặp khó khăn, gần 60% doanh nghiệp thiếu vốn và phải cắt giảm dòng tiền…

Để vực dậy nền kinh tế trong nước và an sinh xã hội, chính phủ đã đưa ra 3 nhóm giải pháp với 33 nhiệm vụ cụ thể nhằm tháo gỡ khó khăn cho sản xuất - kinh doanh, hỗ trợ đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 và một số giải pháp nhằm thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư toàn xã hội, đặc biệt là vốn đầu tư công.

Nhiều chính sách hỗ trợ người dân và doanh nghiệp đã được triển khai như các gói tín dụng hỗ trợ 300.000 tỷ VND, gói hỗ trợ về thuế khoảng 180.000 tỷ VND, gói phúc lợi xã hội trên 62.000 tỷ VND, gói hỗ trợ giá điện 12.000 VND, gói hỗ trợ viễn thông 15.000 tỷ VND và khoảng 20.000 tỷ VND miễn giảm thuế, phí, lệ phí cho doanh nghiệp và người dân,…

Đồng thời, chính phủ đưa ra năm biện pháp kích thích để phục hồi nền kinh tế, thu hút đầu tư từ các thành phần kinh tế trong nước, thúc đẩy xuất khẩu và đầu tư công, khuyến khích tiêu dùng trong nước và thu hút vốn FDI.

Vai trò của ngoại giao

Cuộc chiến chống lại đại dịch Covid-19 và phục hồi kinh tế của Việt Nam đòi hỏi sự tham gia của toàn bộ hệ thống chính trị và nhân dân trong nước và cả người Việt Nam ở nước ngoài. Do đó, sự hợp tác và phối hợp chặt chẽ của ngành ngoại giao và phần còn lại của chính phủ trong việc biến rủi ro thành cơ hội là vô cùng quan trọng. Cho đến nay, Ngoại giao Việt Nam vẫn làm tròn trách nhiệm của mình, trở thành cầu nối giữa Đảng, Nhà nước, Chính phủ, nhân dân và cộng đồng người Việt ở nước ngoài.

Theo đó, Việt Nam đã tích cực hỗ trợ, thúc đẩy hợp tác quốc tế để chống lại đại dịch thông qua việc chia sẻ thông tin, kinh nghiệm và tạo môi trường ổn định để đầu tư. Mặc dù gặp nhiều khó khăn, Việt Nam đã có nhiều hoạt động hỗ trợ và hợp tác với khoảng 20 quốc gia và tổ chức quốc tế.

Với phương châm “giúp bạn là tự giúp mình”, Việt Nam đã hỗ trợ, tặng thiết bị y tế bao gồm đồ bảo hộ, khẩu trang y tế, khẩu trang kháng khuẩn, kit xét nghiệm virus SARS-CoV-2 cho nhiều quốc gia láng giềng Lào, Campuchia (tổng giá trị hơn 7 tỷ VND cho mỗi quốc gia); các quốc gia trong khu vực như Indonesia và Myanmar; 5000 tấn gạo cho Cuba. Đặc biệt, Việt Nam cũng đã hỗ trợ thiết bị y tế với tổng giá trị khoảng khoảng 500.000 USD cho Trung Quốc. Ngoài ra, Việt Nam cũng đã dành một phần nguồn lực để giúp chính phủ của các đối tác chiến lược và bạn bè truyền thống như Nhật Bản, Nga, Pháp, Đức, Ý, Tây Ban Nha và Anh, Mỹ, Thụy Điển,…

Việt Nam cũng đã thực hiện các cuộc điện đàm không chính thức với Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ, Australia và New Zealand để tập trung vào việc cập nhật tình hình dịch bệnh tại mỗi quốc gia và chia sẻ kinh nghiệm và các biện pháp phòng chống dịch cũng như các hình thức hợp tác hiệu quả để bảo vệ công dân, cung cấp thiết bị y tế, phối hợp viện trợ nhân đạo và tạo điều kiện hợp tác để vực dậy nền kinh tế trong giai đoạn hậu Covid-19.

Với tư cách chủ tịch ASEAN, Việt Nam cũng đã thực hiện nhiều hoạt động ngoại giao tích cực như: Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân gửi thư cho Hội đồng Nghị viện ASEAN (AIPA) kêu gọi hành động chung chống lại dịch Covid-19; Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã ban hành Tuyên bố Chủ tịch ASEAN khẳng định quyết tâm và cam kết chính trị cao của ASEAN trong việc kiểm soát và ngăn chặn dịch bệnh… Ngoài ra, Việt Nam cũng đã chủ trì hàng loạt các hội nghị theo hình thức trực tuyến trong nội bộ khối cũng như với các đối tác như Mỹ, ASEAN+3,… để khởi xướng các cơ chế ứng phó khẩn cấp; tham gia Hội nghị thượng đỉnh G20; Phong trào Không liên kết…

Cách tiếp cận Việt Nam là để giảm thiểu rủi ro, vượt qua khó khăn và thách thức, tạo cơ hội phát triển mới cho đất nước; và tận dụng sự kiểm soát sớm dịch bệnh, nâng cao uy tín của Việt Nam và vị thế quốc tế. Do đó, Bộ Ngoại giao Việt Nam nghiêm túc thực hiện “mục tiêu kép” vừa ngăn chặn dịch bệnh, vừa duy trì và phát triển các hoạt động kinh tế và xã hội, để đảm bảo cuộc sống của người dân, nhưng phải tuyệt đối an toàn. Nhờ đó, Việt Nam vẫn thu hút các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư thời hậu Covid-19, tập trung vào 4 lĩnh vực: công nghệ thông tin và công nghệ cao, điện tử, thương mại điện tử và hậu cần, hàng tiêu dùng và bán lẻ.

Ngoại giao đã tích cực góp phần vào quá trình phục hồi và phát triển kinh tế sau đại dịch Covid-19. Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên nới lỏng các biện pháp cách ly xã hội và dần dần mở cửa trở lại đất nước. Tạp chí Politico đã lập ra danh sách 30 quốc gia đi đầu về hiệu quả kinh tế và sức khỏe cộng đồng và xếp hạng Việt Nam đứng đầu. Trong bối cảnh hiện nay, khẩu hiệu "chống dịch như chống giặc” đã được đổi thành "chung sống an toàn với dịch bệnh”.

Về tổng thể, những thành công của Việt Nam trong việc kiểm soát đại dịch Covid-19 và phục hồi nền kinh tế đã được người dân trong nước và cộng đồng quốc tế ghi nhận và đánh giá cao. Trong giai đoạn cực kỳ khó khăn, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam vẫn ở mức cao, các thông số kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, an sinh xã hội được đảm bảo và cuộc sống của người dân được an toàn.