Kỷ niệm 200 năm ngày mất đại thi hào Nguyễn Du (1820-2020)

Nguyễn Du và tầm cao mới sau hai thế kỷ

Bảo Anh
TGVN. Trải qua bao biến động lịch sử, Truyện Kiều in sâu vào tâm thức người Việt như một áng văn chương giàu tính nhân bản, nuôi dưỡng những nỗi niềm nhân thế...
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
Dancesport cùng nàng Kiều, tại sao không?
Minh họa Truyện Kiều dưới cách nhìn minh triết Việt
nguyen du va tam cao moi sau hai the ky
Kiệt tác Truyện Kiều của Nguyễn Du thể hiện giá trị hiện thực sâu sắc, giá trị nhân đạo cao cả, là kết tinh nhiều giá trị nghệ thuật đặc sắc.

Nguyễn Du (1765-1820) là nhà thơ lớn của dân tộc Việt Nam, là tác giả của nhiều tác phẩm bất hủ được viết bằng cả chữ Hán và chữ Nôm. Đặc biệt Truyện Kiều (Đoạn trường tân thanh) được xem là di sản vĩ đại, kiệt tác của nền văn học dân tộc. Năm 1965 tại thành phố Berlin (Đức), Hội đồng hòa bình thế giới ra quyết nghị tổ chức kỷ niệm 200 năm ngày sinh Nguyễn Du. Năm 2013, UNESCO đã chính thức ban hành quyết định vinh danh Nguyễn Du là Danh nhân văn hóa thế giới.

Kiệt tác Truyện Kiều của Nguyễn Du thể hiện giá trị hiện thực sâu sắc, giá trị nhân đạo cao cả, là kết tinh nhiều giá trị nghệ thuật đặc sắc. Sức sống của Truyện Kiều trong tâm thức người Việt nói chung, trong dòng chảy văn hóa văn học dân tộc nói riêng vô cùng mãnh liệt. Đầu thế kỷ XX, nhà văn hóa Phạm Quỳnh từng có phát biểu nổi tiếng khẳng định: “Truyện Kiều còn, tiếng ta còn. Tiếng ta còn, nước ta còn”.

Trải qua bao biến động lịch sử, Truyện Kiều in sâu vào tâm thức người Việt như một áng văn chương giàu tính nhân bản, nuôi dưỡng những nỗi niềm nhân thế. Không thể thống kê một cách chính xác đã có bao nhiêu hội thảo, bao nhiêu bài viết nghiên cứu về Truyện Kiều của Nguyễn Du. Chỉ biết rằng, người Việt không bao giờ hết ngâm Kiều, vịnh Kiều, viết về Truyện Kiều, kiếm tìm những vỉa tầng ý nghĩa đằng sau kiệt tác bất hủ ấy.

Từ những sự đồng cảm vượt thời gian

Truyện Kiều của Nguyễn Du kể về cuộc đời và thân phận nàng Kiều ở thời vua Minh Thế Tông (1521-1567) ở Trung Quốc dựa trên cốt truyện Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân.

Bắt đầu với cuộc du xuân của ba chị em Thúy Kiều, Thúy Vân và Vương Quan, nàng Kiều đã nhỏ lệ đồng cảm với cuộc đời của người phụ nữ tài hoa nhưng bạc mệnh Đạm Tiên. Qua Kim Vân Kiều truyện, Thanh Tâm Tài Nhân đã rơi những giọt lệ đồng cảm cho nàng Kiều về số phận nghiệt ngã của người phụ nữ tài hoa nhưng bất hạnh ngày xưa.

Rồi 200 năm sau, Nguyễn Du đã chuyển thể Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân thành kiệt tác Truyện Kiều mà chúng ta có ngày hôm nay. Theo đó, một cái vòng hệ lụy, một sự liên tình ấy là một sự đồng cảm vượt thời gian của Nguyễn Du mà không phải ai cũng có được.

Nguyễn Du không chỉ thể hiện sự đồng cảm này trong Truyện Kiều, mà còn ở những tác phẩm khác của ông. Trong bài Độc Tiểu Thanh ký (Được rút từ Thanh Hiên thi tập), ông cũng đã nhỏ lệ đồng cảm với nàng Tiểu Thanh tài sắc vẹn toàn nhưng có số phận nhiều cay đắng.

Và rồi, Nguyễn Du cũng đã khóc than cho chính mình:

Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa,

Người đời ai khóc Tố Như chăng?

Phải chăng, Nguyễn Du quá đa sầu, đa cảm, quá sâu sắc khi sợ rằng, sau ba trăm năm nữa, thiên hạ không có ai hiểu được tiếng lòng Nguyễn Du như ông đã hiểu được nàng Tiểu Thanh, một sự thần giao kì lạ của trái tim.

Năm 1965, trong một chuyến công tác qua huyện Nghi Xuân (quê hương Nguyễn Du), nhà thơ Tố Hữu cũng đã có những chia sẻ, đồng cảm với cụ Nguyễn qua bài Kính gửi cụ Nguyễn Du:

Tiếng đàn xưa đứt ngang dây

Hai trăm năm lại càng say lòng người

Trải bao gió dập sóng dồi

Tấm lòng thơ vẫn tình đời thiết tha…

Đến văn hóa ngoại giao Truyện Kiều

Truyện Kiều hiện nay đã được dịch ra gần 30 thứ tiếng trên thế giới với khoảng 50 bản dịch khác nhau. Đã có nhiều đề tài luận văn, luận án nghiên cứu về Truyện Kiều và Nguyễn Du ở các trường đại học trên thế giới.

Theo bà Katherine Muller Marin, nguyên Trưởng Văn phòng đại diện UNESCO tại Việt Nam, Truyện Kiều của Nguyễn Du có 5 giá trị phổ quát được UNESCO vinh danh, đó là giá trị khát vọng hòa bình, giá trị nhân văn cao cả, giá trị về truyền thống gia đình, giá trị về truyền thống văn hóa và giá trị về bình đẳng giới.

Trong 20 năm qua, các tổng thống, phó tổng thống Mỹ khi thăm và làm việc với Việt Nam đều viện dẫn Truyện Kiều trong các bài phát biểu:

Tháng 11/2000, trong chuyến thăm đầu tiên đến Việt Nam với vai trò Tổng thống Mỹ, tại bữa tiệc chiêu đãi quốc khách ở Phủ Chủ tịch, Tổng thống Bill Clinton đã lẩy hai câu thơ trong Truyện Kiều của Nguyễn Du: “Sen tàn cúc lại nở hoa/Sầu dài ngày ngắn, đông đà sang xuân”.

Tháng 7/2015, khi tiếp Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ở thủ đô Washington D.C, Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden đã đọc hai câu Kiều rất rất ý nghĩa: “Trời còn để có hôm nay/Tan sương đầu ngỏ, vén mây giữa trời”.

Tháng 5/2016, khi kết thúc bài phát biểu của mình trong chuyến thăm chính thức Việt Nam tại Hà Nội, Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng đã trích dẫn hai câu Kiều khi nhấn mạnh về niềm tin chiến lược hai nước dành cho nhau: “Rằng: trăm năm cũng từ đây/Của tin gọi một chút này làm ghi”

Hai thế kỷ sau khi cụ Nguyễn ra đi, Truyện Kiều của người không những còn vang mãi mà còn được nâng lên tầm cao mới, phong cách văn hóa mới: Phong cách ngoại giao Kiều của các nguyên thủ quốc gia. Với những bậc đại nhân, đại trí, đại dũng như Nguyễn Du, thật đúng là: “Thác là thể phách, còn là tinh anh”.

Nhạc kịch Kim Vân Kiều: Tấm lòng của những nghệ sĩ Pháp

Nhạc kịch Kim Vân Kiều: Tấm lòng của những nghệ sĩ Pháp

TGVN. Đạo diễn Christophe Thiry - Giám đốc Nghệ thuật của Nhà hát L’Attrape (Paris - Pháp) cho biết ông đã không nhầm khi đặt ...

Vị Tổng thống giỏi làm ngoại giao văn hóa

Vị Tổng thống giỏi làm ngoại giao văn hóa

Là một ngôi sao sáng trong nền chính trị nước Mỹ, Tổng thống Bill Clinton đã có nhiều đóng góp để củng cố hoà khí ...

Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du tiếp nhận tư liệu quý

Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du tiếp nhận tư liệu quý

Ban Quản lý Di tích quốc gia đặc biệt Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du vừa tiếp nhận cuốn Truyện Kiều bằng tiếng ...

Rằng trăm năm cũng từ đây…

Rằng trăm năm cũng từ đây…

“Truyện Kiều còn, tiếng ta còn. Tiếng ta còn, nước ta còn”

Đọc thêm

Lịch cúp điện Bạc Liêu hôm nay ngày 20/3/2024

Lịch cúp điện Bạc Liêu hôm nay ngày 20/3/2024

Thông tin lịch cúp điện tại Bạc Liêu theo từng khu vực được cập nhật mới nhất từ Điện lực miền Nam ngày 20/3/2024.
Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam - XSMN 19/3 - SXMN 19/3/2024 - kết quả xổ số hôm nay 19/3

Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam - XSMN 19/3 - SXMN 19/3/2024 - kết quả xổ số hôm nay 19/3

XSMN 19/3 - Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 19/3/2023. kết quả xổ số ngày 19 tháng 3. xổ số hôm nay 19/3. SXMN 19/3. XSMN ...
Thủ tướng Phạm Minh Chính: 'Chúng tôi có niềm tin vào các doanh nghiệp FDI'

Thủ tướng Phạm Minh Chính: 'Chúng tôi có niềm tin vào các doanh nghiệp FDI'

Thủ tướng Phạm Minh Chính cảm ơn sự đồng hành, ủng hộ của các bạn bè quốc tế, các đối tác phát triển, các nhà đầu tư nước ngoài với ...
Xung đột Nga-Ukraine: Ông Zelensky thúc giục Quốc hội Mỹ mở 'hầu bao', Thổ Nhĩ Kỳ không vui vì EU

Xung đột Nga-Ukraine: Ông Zelensky thúc giục Quốc hội Mỹ mở 'hầu bao', Thổ Nhĩ Kỳ không vui vì EU

Tổng thống Ukraine hối thúc Quốc hội Mỹ về việc viện trợ quân sự cho Kiev, cho rằng điều này rất quan trong trong xung đột của nước này với ...
Cơ hội trao đổi sâu, tìm giải pháp mới cho an ninh lương thực ở tiểu vùng sông Mekong

Cơ hội trao đổi sâu, tìm giải pháp mới cho an ninh lương thực ở tiểu vùng sông Mekong

Đối thoại lần này là cơ hội để trao đổi về lĩnh vực rất quan trọng và cấp bách hiện nay, đó là an ninh lương thực ở khu vực ...
Chuyển nhượng cầu thủ: Arsenal muốn có Joshua Kimmich; MU nỗ lực đàm phán Donyell Malen; Barca đặt vấn đề mua Mason Greenwood

Chuyển nhượng cầu thủ: Arsenal muốn có Joshua Kimmich; MU nỗ lực đàm phán Donyell Malen; Barca đặt vấn đề mua Mason Greenwood

Báo Thế giới và Việt Nam cập nhật thông tin chuyển nhượng cầu thủ diễn ra trong những giờ qua.
Độc đáo lễ hội làng So diễn ra tại ngôi đình đẹp nhất xứ Đoài

Độc đáo lễ hội làng So diễn ra tại ngôi đình đẹp nhất xứ Đoài

Lễ hội truyền thống đình làng So khai hội với nhiều hoạt động tế rước truyền thống nhằm tri ân công đức của ba vị Thành hoàng làng đã có công giúp vua Đinh dẹp ...
Campuchia khởi động chiến dịch thúc đẩy du lịch lớn trong năm

Campuchia khởi động chiến dịch thúc đẩy du lịch lớn trong năm

Vương quốc Campuchia đã chính thức khởi động chiến dịch 'Du lịch Siem Reap 2024' (Visit Siem Reap 2024) tại tỉnh Tây Bắc nước này.
Khơi dậy những tiềm năng du lịch còn tiềm ẩn của Điện Biên

Khơi dậy những tiềm năng du lịch còn tiềm ẩn của Điện Biên

Baoquocte.vn. Nếu Điện Biên xác định du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn thì điều quan trọng nhất là phải phát hiện, khơi dậy những tiềm năng còn tiềm ẩn.
24 giờ đầy bất ngờ thú vị ở Wellington

24 giờ đầy bất ngờ thú vị ở Wellington

Wellington còn được gọi là 'Windy Wellington', bởi nơi đây được mệnh danh là 'thành phố lộng gió' nhất thế giới.
Hội thi Dê - Nét đẹp văn hoá đầu Xuân ở Tuyên Quang

Hội thi Dê - Nét đẹp văn hoá đầu Xuân ở Tuyên Quang

Ngày 16/3 diễn ra tổ chức Hội thi Dê đẹp-Dê khỏe lần thứ II năm 2024 tại xã Thiện Kế, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang.
Âm hưởng hào hùng của chiến thắng Điện Biên phủ và kết tinh của thiên nhiên hùng vĩ

Âm hưởng hào hùng của chiến thắng Điện Biên phủ và kết tinh của thiên nhiên hùng vĩ

Baoquocte.vn. Năm Du lịch quốc gia-Điện Biên được xây dựng trên âm hưởng hào hùng của Chiến thắng Điện Biên Phủ cùng sự kết tinh của thiên nhiên hùng vĩ.
Điệu nhảy truyền thống ardah - di sản văn hoá phi vật thể của khu vực vùng Vịnh

Điệu nhảy truyền thống ardah - di sản văn hoá phi vật thể của khu vực vùng Vịnh

Mang những nét đặc trưng của nền văn hoá các quốc gia khu vực vùng Vịnh, điệu nhảy truyền thống ardah thời gian gần đây được giới thiệu trở lại với công chúng.
Nét độc đáo và giá trị văn hóa Mỹ [Kỳ 1]

Nét độc đáo và giá trị văn hóa Mỹ [Kỳ 1]

Người Mỹ tỏ ra xuất sắc trong những lĩnh vực văn hóa cổ truyền, họ đóng góp vào các nền văn minh khác, làm cho nó sống động thêm.
Nhà văn nổi tiếng Bernard Werber lần đầu có cuộc giao lưu với độc giả Việt Nam

Nhà văn nổi tiếng Bernard Werber lần đầu có cuộc giao lưu với độc giả Việt Nam

Bernard Werber - một trong những nhà văn Pháp đương đại nổi tiếng nhất, đã chia sẻ nhiều câu chuyện thú vị xung quanh các tác phẩm của mình.
Lễ Thánh Patrick: Ngày lễ ‘màu xanh’ độc đáo của người Ireland

Lễ Thánh Patrick: Ngày lễ ‘màu xanh’ độc đáo của người Ireland

Được tổ chức hàng năm vào ngày 17/3, Lễ Thánh Patrick sẽ nhuộm đất nước Ireland bằng một màu xanh lá từ đèn, mũ, bia…
Tủ sách bồi dưỡng tình yêu biển bảo quê hương cho các em nhỏ

Tủ sách bồi dưỡng tình yêu biển bảo quê hương cho các em nhỏ

Trong tháng Ba này, hướng về biển đảo Việt Nam, Nhà xuất bản Kim Đồng tái bản những ấn phẩm đặc sắc nhất trong Tủ sách Biển đảo Việt Nam dành cho các em nhỏ.
Cuốn sách kết nối hai nền văn hóa Việt Nam-Pháp

Cuốn sách kết nối hai nền văn hóa Việt Nam-Pháp

Nhà xuất bản Kim Đồng phối hợp cùng Viện Pháp tại Việt Nam tổ chức chương trình giao lưu và ra mắt cuốn sách 'Sống' của tác giả Hải Anh.
Họa sĩ Phan Ngọc Khuê trao tặng bộ tranh truyện Hàng Trống hàng trăm năm tuổi cho Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam

Họa sĩ Phan Ngọc Khuê trao tặng bộ tranh truyện Hàng Trống hàng trăm năm tuổi cho Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam

Chiều 18/3, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam và họa sĩ Phan Ngọc Khuê phối hợp tổ chức khai mạc triển lãm 'Tranh truyện Hàng Trống'.
Tận hưởng những giai điệu tuổi thơ trong Đêm nhạc Ghibli

Tận hưởng những giai điệu tuổi thơ trong Đêm nhạc Ghibli

Vừa qua, Đêm nhạc Ghibli - chương trình số 24 trong chuỗi hòa nhạc sân vườn đã được tổ chức tại Trung tâm Giao lưu văn hóa Nhật Bản.
Đặc sắc Liên hoan Nghệ thuật Xòe Thái tại Điện Biên

Đặc sắc Liên hoan Nghệ thuật Xòe Thái tại Điện Biên

Baoquocte.vn. Tại sân vận động tỉnh Điện Biên đã diễn ra Liên hoan Nghệ thuật Xòe Thái, thu hút hàng nghìn diễn viên tham gia và khán giả đến xem, cổ vũ.
Khánh thành Đền thờ Anh hùng dân tộc Hoàng Hoa Thám và nghĩa quân Yên Thế

Khánh thành Đền thờ Anh hùng dân tộc Hoàng Hoa Thám và nghĩa quân Yên Thế

Huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang long trọng tổ chức lễ khánh thành công trình Đền thờ Anh hùng dân tộc Hoàng Hoa Thám và nghĩa quân Yên Thế.
Cơ hội trải nghiệm văn hóa của người Hồi giáo ở Việt Nam trong thánh lễ Ramadan

Cơ hội trải nghiệm văn hóa của người Hồi giáo ở Việt Nam trong thánh lễ Ramadan

Cộng đồng người Hồi giáo ở Việt Nam và trên khắp thế giới đã bước vào thánh lễ Ramadan.
Khám phá mới hình tượng rồng trong mỹ học phương Đông

Khám phá mới hình tượng rồng trong mỹ học phương Đông

Những câu chuyện và gợi ý mới mẻ đã được các diễn giả chia sẻ tại tọa đàm 'Hình tượng rồng trong mỹ học phương Đông' vừa tổ chức ở Bảo tàng Hà Nội.
Phiên bản di động