Sổ tay Văn hóa Đông - Tây

Nhà văn hóa Hữu Ngọc bàn về 'Đánh du kích' (1946-1954)

Hữu Ngọc
TGVN. Sự phát triển của quân đội chính quy tiến hành song song với phong trào du kích là hình thái khác của chiến tranh nhân dân. Khi Pháp tiến công Nam Bộ (1945) thì chiến tranh du kích đã bắt đầu ở miền Nam để lan ra toàn quốc sau này. 
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
nha van hoa huu ngoc ban ve danh du kich 1946 1954 Nhà văn hóa Hữu Ngọc bàn về hội nhập - tác động của phương Tây tới Đông Á
nha van hoa huu ngoc ban ve danh du kich 1946 1954 Nhà văn hóa Hữu Ngọc bàn về trí thức Việt Nam và hội nhập quốc tế
nha van hoa huu ngoc ban ve danh du kich 1946 1954
Đội du kích Ba Tơ tuyên thệ “Hy sinh vì tổ quốc!”

Cuộc kháng chiến chống Pháp bắt đầu từ 19/12/1946 và kết thúc với Hiệp định Geneva năm 1954 cùng triển vọng Tổng tuyển cử hai năm sau đó. Thời điểm ấy, thế giới biết khá lơ mơ về Việt Nam và cuộc chiến tranh Pháp-Việt.

Năm 1955, để làm sáng tỏ các vấn đề và tranh thủ dư luận thế giới, nhất là nhân dân Pháp. Nhà xuất bản Ngoại Văn Hà Nội đã cho ra cuốn sách tiếng Pháp Le Vietnam en marche (Việt Nam tiến bước) do Hữu Ngọc chấp bút. Nhà sử học Phạm Huy Thông đề tựa đã nhấn mạnh: “Tác giả không có tham vọng phát ngôn nhân danh nhân dân Việt Nam hay làm công việc sử gia. Trong những trang ngắn gọn, ông nhằm mục đích khiêm tốn là mang đến cho hàng triệu người dân thường ở các nước một cái nhìn bao quát về những cuộc đấu tranh xưa và nay vì đất nước của dân tộc chúng tôi”.

Thế giới chỉ biết đến chiến thắng Điện Biên Phủ dưới góc độ chiến tranh hiện đại. Ít ai biết đến góc độ chiến tranh du kích chuẩn bị và hậu thuẫn cho Điện Biên Phủ, xin trích dịch sau đây mấy đoạn trong cuốn Việt Nam tiến bước về vấn đề này:

Theo nhà báo Áo Fritz Jensen: “Người ta thường nói đến chiến tranh Việt-Pháp không có mặt trận. Thực ra có hai mặt trận, mặt trận quân đội chính quy và mặt trận du kích. Đạo quân viễn chinh Pháp phải đối đầu với hai mặt trận ấy”.

Sự phát triển của quân đội chính quy tiến hành song song với phong trào du kích là hình thái khác của chiến tranh nhân dân. Ngay sau khi Pháp tiến công Nam Bộ (1945) thì chiến tranh du kích đã bắt đầu ở miền Nam để lan ra toàn quốc sau này. Nhân dân là tai mắt cho quân đội chính quy, cùng chiến đấu dũng cảm phối hợp với quân đội chính quy.

Ở Hà Nội và các thành phố, nhân dân đánh giặc trong biên chế các đơn vị tự vệ, ở vùng nông thôn thì trong các đội du kích, dân quân.

Đó là sự hưởng ứng của nhân dân với lời kêu gọi của Hồ Chủ tịch “Ai có súng dùng súng, ai có gươm dùng gươm...” Rừng núi, nông thôn đều thành trận địa, mồ chôn quân giặc. Chúng phải co cụm trong các thành phố, thị trấn...

Sau cuộc tấn công Việt Bắc (thành trì của kháng chiến 1947) thất bại, địch từ bỏ chiến tranh chớp nhoáng, quay sang chiến lược bình định đồng bằng Bắc Bộ và Nam Bộ bằng các chiến dịch càn quét và xây dựng chính quyền bù nhìn.

Xin trích dẫn những lời tố cáo của chính những quân nhân Pháp bị bắt làm tù binh (*).

Trung úy Levasseus thuộc trung đoàn 2/22e RIC cho biết: “Tháng 3/1946, trước khi mở chiến dịch vùng Biên Hòa, đại tá Grosjean ra lệnh cho các sĩ quan: “Các người sẽ càn quét một vùng của bọn Việt. Hãy phá hủy tất! Hãy giết tất cả những gì động đậy!”. Các sĩ quan ngạc nhiên hỏi tại sao, đại tá chỉ nhắc lại: “Hãy giết tất cả cái gì sống!”.

Tên cai Lezzar và tên đội Lorgeas thuộc đơn vị 5/7 R.T.A khai: “Ngày 26/9/1953, chúng tôi đánh làng Vân Cầu gần Kẻ Sặt. Chúng tôi được lệnh lùng khám rất kỹ. Nhiều lính của chúng tôi cướp bóc, đốt phá, giết người và súc vật. Tên đội Coudray giết một lúc hai người đàn ông độ 25-30 tuổi với lý do để dọa những thường dân bị bắt phải khai báo. Tên cai Flutiger giết một người đàn bà và một đứa trẻ độ 10 tuổi trốn trong cỏ rậm ngày 27/9/1950 ở gần Kẻ Sặt, nhiều súc vật bị giết, lúa bị đốt, nhà bị công binh dùng mìn cho nổ tung. Dân bị bắt và bị tra tấn phải khai báo. Coudray tra tấn một người, bắt nằm xuống đất sau khi phải uống mấy mũ sắt đầy nước. Lính ngụy thì hun khói và ném lựu đạn vào các hầm trú ẩn của dân”.

Theo trung úy Denelle thuộc đơn vị 1/R.A.C.M: “Trong chiến dịch, thẩm vấn bằng dí điện vào bộ phận sinh dục người bị bắt, tống giẻ ướt vào mồm họ để gây nghẹt thở tới chết. Ở đồn, ai không khai thì bị đóng cọc giữa sân, trói trần truồng trong nắng. Trong một chiến dịch, đại úy Tagger ra lệnh bắn 18 người trong số dân bị bắt, bất kể ai. Tôi hỏi, ông trả lời: “Đây là phương pháp tuyệt vời. Trong số 18 tên bị giết, thế nào cũng diệt được 4-5 đứa Việt minh”.

Dân vùng chiếm đóng căm hờn, nên du kích phát triển rất nhanh. Ở miền Nam, miền Bắc xuất hiện những đội lão du kích tuổi ngoài 60. Ở Đình Bảng có đội du kích thiếu nhi. Nhờ dân ủng hộ, các Ủy ban nhân dân vẫn bí mật hoạt động trong các thành phố. Nông thôn ban đêm hoàn toàn là của ta.

Địch mở chiến dịch Hòa Bình, quân ta đánh thọc vào trung tâm đồng bằng sông Hồng, phối hợp với du kích địa phương, phá hủy 2/3 đồn lính ngụy, dẹp 4.800 hội đồng kỳ mục ngụy, làm rung chuyển hệ thống cai trị vùng chiếm đóng của chúng. Các làng kháng chiến qua đó càng gia tăng gấp bội.n

(*) Tác giả Hữu Ngọc nguyên là Trại trưởng trại tù hàng binh Âu Phi.

nha van hoa huu ngoc ban ve danh du kich 1946 1954 Nhà văn hóa Hữu Ngọc: Freud và khái niệm chết

TGVN. Freud đã có dịp thể nghiệm khái niệm cái chết của mình về mặt xã hội và bản thân. Những phân tích của ông về ...

nha van hoa huu ngoc ban ve danh du kich 1946 1954 Nhà văn hóa Hữu Ngọc: Cái tóc trong văn hóa

TGVN. Tóc được coi là trang sức trời phú cho phụ nữ trong văn hóa của Việt Nam. Tóc hay gắn với cái đẹp của ...

nha van hoa huu ngoc ban ve danh du kich 1946 1954 Nhà văn hóa Hữu Ngọc: Chuyện cái bắt tay

TGVN. Theo nhà văn hóa Hữu Ngọc, bắt tay để chào hỏi hay tỏ ý thân thiện không phải chỉ là đặc điểm của người ...

Đọc thêm

Gia đình trái dấu tập 12: Lễ khai trương phòng tập vắng kỷ lục khiến bà Ánh chán nản

Gia đình trái dấu tập 12: Lễ khai trương phòng tập vắng kỷ lục khiến bà Ánh chán nản

Gia đình trái dấu tập 12, bà Ánh quyết định mở phòng tập nhưng gặp khó khăn khi không có học viên đăng ký.
Nhìn lại thế giới 2025: 12 tháng gian nan đầy thử thách, lực đẩy xung đột như 'ngựa bất kham', hòa bình mờ lối

Nhìn lại thế giới 2025: 12 tháng gian nan đầy thử thách, lực đẩy xung đột như 'ngựa bất kham', hòa bình mờ lối

Năm 2025 thế giới chứng kiến những đổi thay đầy bất định và khó lường.
Khai mạc triển lãm chuyên đề 'Đường cách mạng - Đồng chí Hồ Chí Minh ở Trung Quốc' tại thành phố Trùng Khánh

Khai mạc triển lãm chuyên đề 'Đường cách mạng - Đồng chí Hồ Chí Minh ở Trung Quốc' tại thành phố Trùng Khánh

Triển lãm tái hiện sinh động cuộc đời cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và phản ánh chân thực một giai đoạn lịch sử trong quan hệ Việt-Trung.
Thế giới kỳ diệu mùa lễ hội quanh năm trong cửa hàng trang trí Giáng sinh

Thế giới kỳ diệu mùa lễ hội quanh năm trong cửa hàng trang trí Giáng sinh

Với bà Christel Dauwe, không khí lễ hội chưa từng giảm nhiệt, Giáng sinh hiện diện quanh năm trong cửa hàng nhỏ của bà giữa thành phố Antwerp.
Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI sẵn sàng khai mạc

Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI sẵn sàng khai mạc

Sáng 24/12, tại Hà Nội, Cục Báo chí thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức họp báo Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần ...
Lịch cúp điện Gia Lai hôm nay ngày 25/12/2025

Lịch cúp điện Gia Lai hôm nay ngày 25/12/2025

Thông tin lịch cúp điện tại Gia Lai theo từng khu vực được cập nhật mới nhất từ Điện lực miền Trung ngày 25/12/2025.
Khách nước ngoài đến Jeju tăng mạnh nhờ một bộ phim Hàn Quốc ăn khách trên Netflix

Khách nước ngoài đến Jeju tăng mạnh nhờ một bộ phim Hàn Quốc ăn khách trên Netflix

Theo Korea Herald, khách du lịch nước ngoài đến đảo Jeju của Hàn Quốc đã tăng mạnh trong năm 2025 nhờ một bộ phim ăn khách trên Netflix.
Tôn vinh quần thể di sản theo chuỗi đầu tiên tại Việt Nam

Tôn vinh quần thể di sản theo chuỗi đầu tiên tại Việt Nam

Tối 20/12, Lễ đón nhận Bằng của UNESCO ghi danh Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc là Di sản thế giới diễn ra trang ...
Bangkok (Thái Lan) dẫn đầu thế giới về lượng khách du lịch quốc tế năm 2025

Bangkok (Thái Lan) dẫn đầu thế giới về lượng khách du lịch quốc tế năm 2025

Thủ đô Bangkok của Thái Lan là thành phố được khách du lịch quốc tế ghé thăm nhiều nhất thế giới năm 2025.
Nghe ẩm thực Himalaya 'kể chuyện'

Nghe ẩm thực Himalaya 'kể chuyện'

Sử dụng nguyên liệu bản địa, kỹ thuật truyền thống, các đầu bếp tại Ấn Độ, Nepal, Bhutan đang giới thiệu ẩm thực Himalaya theo những cách làm mới.
Indonesia muốn thu hút thêm khách quốc tế trong năm 2025-2026 nhờ chiến lược này

Indonesia muốn thu hút thêm khách quốc tế trong năm 2025-2026 nhờ chiến lược này

Indonesia tập trung vào 15 thị trường du lịch năm 2025-2026 nhằm thúc đẩy tăng trưởng lượng khách quốc tế, nâng cao mức chi tiêu và kéo dài thời gian lưu trú.
Bất ngờ với xu hướng mua sắm 'chỉ gói gọn trong chiếc túi nhỏ' của khách du lịch tại Hàn Quốc

Bất ngờ với xu hướng mua sắm 'chỉ gói gọn trong chiếc túi nhỏ' của khách du lịch tại Hàn Quốc

Khách du lịch Hàn Quốc hiện đang chi tiền mua sắm những gì? Câu trả lời có thể khiến bạn bất ngờ và có lẽ các món đồ cũng vừa vặn trong một chiếc túi ...
Di sản văn hóa Việt Nam: Dòng chảy bền bỉ từ truyền thống đến hiện đại

Di sản văn hóa Việt Nam: Dòng chảy bền bỉ từ truyền thống đến hiện đại

Trưng bày “Di sản văn hóa Việt Nam – Sức sống từ truyền thống đến hiện đại” được tổ chức tại Khu di sản Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội phục vụ công chúng.
'Nghêu Sò Ốc Hến': Câu chuyện dân gian bước vào hiện tại qua ngôn ngữ múa rối cạn

'Nghêu Sò Ốc Hến': Câu chuyện dân gian bước vào hiện tại qua ngôn ngữ múa rối cạn

Khi được tiếp cận bằng tư duy sáng tạo nghiêm túc, nghệ thuật múa rối không chỉ giữ được bản sắc mà còn tìm được tiếng nói chung với công chúng hôm nay.
Phó Thủ tướng Mai Văn Chính kiểm tra công tác quy hoạch di sản tại Ninh Bình

Phó Thủ tướng Mai Văn Chính kiểm tra công tác quy hoạch di sản tại Ninh Bình

Ngày 21/12, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính cùng Đoàn công tác đã làm việc và kiểm tra thực địa tại tỉnh Ninh Bình.
Tôn vinh giá trị Truyện Kiều và di sản đại thi hào Nguyễn Du

Tôn vinh giá trị Truyện Kiều và di sản đại thi hào Nguyễn Du

Lễ kỷ niệm 260 năm ngày sinh đại thi hào Nguyễn Du diễn ra tối 20/12 tại Hà Tĩnh.
Khai trương tour trải nghiệm 'Ký ức Cột cờ' tại Hoàng thành Thăng Long

Khai trương tour trải nghiệm 'Ký ức Cột cờ' tại Hoàng thành Thăng Long

Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội vừa phối hợp với Tổng Công ty Du lịch Hà Nội tổ chức khai trương tour trải nghiệm “Ký ức Cột cờ”.
Khi ngoại giao văn hóa thắp sáng di sản

Khi ngoại giao văn hóa thắp sáng di sản

Hành trình của nghề tranh Đông Hồ cho thấy vai trò nổi bật của ngoại giao văn hóa trong việc đưa tinh hoa dân tộc hòa vào dòng chảy chung của văn hóa nhân loại.
Phiên bản di động