Ba người đàn bà bất hạnh...
Trước khi Ama Kông được tôn là “vua voi”, ở Buôn Đôn đã có một “Vua voi” thứ thiệt - Đó là tù trưởng Y Thu Knul. Có lẽ ông đã không ngờ rằng người “nối ngôi” chẳng những nổi tiếng hơn mà còn đem lại bao hệ lụy cho hai đứa con gái của mình…
Giàu có, nổi tiếng nhưng Y Thu Knul lại không có con nên phải nhận hai con gái của người em trai nuôi làm con. Cô chị - H’Nu lớn lên nổi tiếng xinh đẹp. Nét đẹp phảng phất Tây phương của cô khiến Tây cũng phải mê, nhưng H’Nu lại chỉ để ý Y Prung Êban - người đang làm Gru (quản voi) chính trong đám thợ săn của cha mình… Một năm sau đôi trai tài gái sắc có đứa con trai đầu lòng và được đặt tên là Ama Kông. Theo phong tục, cha mẹ lấy tên con đầu thay tên mình. Prung Êban mang tên Ama Kông (nghĩa là cha thằng Kông) từ đó…
Nhưng cuộc sống hạnh phúc của họ chỉ kéo dài 8 năm. H’Nu đã qua đời khi sinh đứa con thứ 2 do sốt hậu sản. Theo phong tục của người Tây nguyên, Ama Kông có quyền “bắt” một trong số các em gái của vợ để thay thế. Trong trường hợp này, người phải “nối dây” là cô em gái H’Hốt… Kém Ama Kông 15 tuổi, cuộc tình đã mang lại cho họ đến… 11 người con.
Năm 1961, một bước ngoặt với cuộc đời Ama Kông khi ông tự tay săn được một con voi trắng 2 tuổi. Nhưng cũng chẳng biết tự bao giờ trong dân gian đã có lời nguyền rằng thứ quý hiếm này chỉ thuộc về vua chúa, dân thường nếu sử dụng ắt sẽ bị tai họa. Không dám giữ, Ama Kông đem “hiến” con bạch tượng cho Ngô Đình Diệm và được ban thưởng 3 khẩu súng săn và một món tiền lớn, đủ đê ông mua một con voi đực, một chiếc xe Jeep… Nhưng cũng bởi món “lộc” này mà Ama Kông bị vướng vào trận đồ tình ái...
Vào khoảng năm 1973, H’Hốt vừa sinh đứa con thứ 11, thì Ama Kông dẫn về một người đàn bà và đứa con gái 6 tuổi. Ông giới thiệu tên là H’Biai và xin H’Hốt cho ông cưới làm lẽ… Chuyện náo động cả buôn, khiến già làng phải tới phân xử… Lẽ ra theo phong tục, tội ngoại tình của Ama Kông phải bị phạt rất nặng, nhưng uy tín của “Vua voi” đã phần nào giúp ông được đặc cách. Ama Kông sang ở hẳn với H’Biai, mang theo con voi đực. Chuyện tai tiếng rồi cũng dần phai nhạt, Ama Kông có tiếp với H’ Biai 2 đứa con gái nữa… Cuộc sống những ngỡ êm đềm thì sóng gió nổi lên. H’Biai mắc thói nghiện rượu. Can ngăn mãi mà vợ vẫn chứng nào tật ấy, Ama Kông biền biệt trong rừng lấy thú săn voi làm niềm vui, có tiền lại về phố ăn chơi xả láng. Tình cảnh càng đẩy H’Biai chìm sâu vào những cơn nghiện ngập. Rồi một hôm trong cơn say bất tận, bà đã làm cháy nhà, phải dắt díu con cái về nhà chị gái tá túc. Mấy năm sau H’Biai chết vì trúng gió sau một cơn say mê mết. Tấn bi kịch của người đàn bà và cũng chính đời mình khiến Ama Kông đâm ra trầm tư. Người ta đoán có lẽ đây sẽ là sự chấm hết của chặng đường phiêu lưu tình ái của Vua voi đa tình. Nhưng...
Cuộc tình so le… 55 mùa rẫy
Năm 1992 Vườn Quốc gia Yok Đôn được thành lập. Điều này cũng có nghĩa là nghề săn voi chấm hết. Lúc này Vua voi cũng đã 80 tuổi. Con người tiếng tăm lừng lẫy làng voi và những chuyện phiêu lưu tình ái ngỡ sẽ bình lặng với những năm tháng cuối đời, thì bỗng dưng một “sự biến” lại đến… Số là bấy giờ Vườn Quốc gia Yok Đôn tuy có mở tour du lịch, nhưng khách đến hãy còn thưa thớt. Giám đốc vườn Hồ Viết Sắc chợt nghĩ đến Ama Kông. Với tiếng tăm của ông, trong vai trò là một “hướng dẫn viên du lịch”, chắc chắn khách sẽ không cưỡng được sự tò mò… Đang buồn chán vì không biết làm gì, Ama Kông đồng ý ngay. Với mức lương 300 đồng/ tháng, ngày ngày “Vua voi” chỉ có nhiệm vụ là ngồi xếp bằng trong căn chòi lá kể cho khách nghe những chuyện ly kỳ, gay cấn về nghề săn bắt voi… Nhưng rồi được một thời gian cứ thấy ông bỏ bê công việc. Gặng hỏi thì ông nói là đi thăm con cháu cho khuây khỏa. Nhưng biết là không thể giấu mãi được, cuối cùng Vua voi phải thú thật là… đang yêu và muốn cưới vợ nữa !
Chuyện khó tin ấy hóa ra là thế này: Trong một lần đi chơi bên buôn Trí, ông tình cờ làm quen với một cô tên là H’Khăm Êban, rồi bị hút chặt không sao gỡ được nữa… H’Khăm thì nhiều người biết. Cô là kết quả của cuộc tình chóng vánh giữa một người đàn bà Êđê với một anh lính Ma Rốc vào năm 1967. Cô gái lai này có một vẻ đẹp rừng rực Tây phương, lại pha chút mặn mòi hoang dã của sơn nữ. Trước Ama Kông, H’Khăm đã có mối tình với một chàng người Huế, nhưng được một thời gian chàng đã “quất ngựa truy phong” để lại một con gái 8 tháng tuổi. “Gái một con”, vẻ đẹp của H’Khăm càng khiến Vua voi ngày càng mê mệt. Thế là mặc mọi lời thị phi, Ama Kông vẫn tổ chức lễ cưới. Ông làm một căn nhà gỗ bên tỉnh lộ 1, rồi đưa mẹ con H”Khăm ra ở cho thuận tiện việc đi về…
Một ông lão quá tuổi 80, đã qua ba đời vợ mà vẫn còn “trụ” được với một người đàn bà mới qua tuổi 25 như H’Khăm thì quả là điều hiếm. Người xầm xì bởi sự chênh lệch tuổi tác thì ít mà “bí quyết” thì nhiều. Chính giám đốc vườn cũng không cưỡng được tò mò và đã gặng hỏi Ama Kông nhiều lần. Cuối cùng, Vua voi đã tiết lộ rằng mình có một phương thuốc ông già truyền cho tên là “T’Klơng Mlêng” có tác dụng bổ thận tráng dương cực kỳ hiệu nghiệm. Nghe vậy, Giám đốc Sắc bèn nảy ra sáng kiến là cho phép ông vào rừng lấy thuốc bán, vừa để có thêm thu nhập, vừa để thu hút khách đến thăm vườn…
Lời đồn thổi về sự kỳ diệu của thuốc Ama Kông từ đó lan ra như lửa cháy. Khách đến vườn ai cũng cố mua cho được để uống, để làm quà… Thấy Vua voi như hốt được tiền, dân cũng đua nhau vào rừng kiếm thuốc bán. “Thuốc Ama Kông” lan tràn khắp mọi đường phố Buôn Ma Thuột, chẳng còn biết đâu là thật, đâu là giả… Cuối năm 1992, Đại học Y Huế phối hợp với Hội Đông y Đaklak nghiên cứu một số bài thuốc quý của đồng bào dân tộc, trong đó có bài thuốc của Ama Kông. Mặc dù tài liệu chưa được công bố, nhưng cũng không mấy ai để ý. Sự thật Vua voi với cuộc tình hiển hiện trước mắt với họ là quá đủ để tin rồi…
Trở lại với cuộc tình của Vua voi và người đàn bà so le 55 mùa rẫy… Không kể T’Klơng Mlêng, dù có là tiên dược thì cũng không ai chống lại mãi quy luật tuổi tác… Quãng thời gian hãnh diện bên cô vợ trẻ rồi cũng qua đi. Vua voi oai hùng dần dần mắt mờ tay chậm, suốt ngày chỉ còn ru rú ở nhà bốc thuốc cho khách. Đang hừng hực sức xuân, tiền vàng lại đầy túi, H’Khăm ra phố hát karaoke, uống rượu nhảy nhót, bao hết đám bạn này đến đám bạn khác. Vua voi cắn răng chịu đựng, cố sắm hết thứ này đến thứ khác mong giữ chân cô vợ trẻ, nhưng mọi chiều chuộng đều vô vọng. Không những thế, nhiều lần đi hát về xỉn, H’Khăm còn “thượng cẳng chân hạ cẳng tay” với “Vua”. Có lần đã nửa đêm “Vua” còn chạy đến nhà con trai đập cửa xin ‘tị nạn”, quần áo tơi tả. Thế nhưng khi xài hết tiền, H’Khăm đến nũng nịu là Vua voi lại ngoan ngoãn trở về “chịu bùa” cô vợ trẻ…
… Bây giờ thì Vua voi đã ở tuổi 97. Ông đã yếu lắm, nhưng vẫn tự tay bốc thuốc, nói dăm câu xã giao với khách. Mặc dù đã có anh con trai Khăm Phết Lào - người duy nhất được cha truyền nghề, đã tốt nghiệp trung cấp Y học cổ truyền đỡ đần mọi việc, nhưng khách đến vẫn muốn được ông bốc thuốc. Người ta tin rằng nếu thuốc tự tay ông bốc thì vẫn hay hơn !
Ngắm Vua voi, con người với bao hệ lụy đã sắp trọn thế kỷ vẫn ngồi tỉ mẩn gói thuốc, thỉnh toảng lại liếc nhìn cô vợ trẻ ngồi lặng lẽ trong góc nhà nửa âu yếm, nửa âu lo, tôi cố nén cười vì lời “đính chính” của ông: “Vợ mình đó chớ”. Không biết tôi là người thứ mấy đã nhầm lẫn vô tình…
Ngọc Tấn