Phát huy vai trò kết nối

Năm 2014, ông nhận nhiệm vụ Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam. Đại sứ Giles Lever cho rằng, những thành tựu hợp tác giữa hai nước thời gian qua trên nhiều lĩnh vực như chính trị, kinh tế, thương mại, giáo dục-đào tạo… có sự đóng góp không nhỏ của Ngoại giao Việt Nam.

Nhiều điểm sáng

Ông Giles Lever tỏ ra rất hài lòng khi đề cập đến mối quan hệ giữa Anh và Việt Nam những năm gần đây. 

Theo Đại sứ, Chính phủ Anh có chính sách “toàn châu Á”, có nghĩa là London thực hiện phương pháp tiếp cận tổng thể để xây dựng quan hệ với các nước trong khu vực. “Chúng tôi nhìn nhận ASEAN là một liên minh quan trọng ở châu Á và Việt Nam đang trở thành một thành viên quan trọng của ASEAN. Thực tế là trong năm qua, cả Thủ tướng David Cameron và Ngoại trưởng  Philip Hammond khi còn đương nhiệm đã đến thăm Việt Nam nhằm thể hiện cam kết tăng cường hơn nữa quan hệ đối tác với Việt Nam của Chính phủ Anh”, Đại sứ Giles Lever nhấn mạnh.

Kể từ khi Việt Nam và Anh ký Tuyên bố chung về quan hệ Đối tác Chiến lược năm 2010, hai bên đã đạt được nhiều tiến bộ trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, Anh đã tăng gấp ba lần số học bổng Chevening của Bộ Ngoại giao Anh dành cho Việt Nam. Hai bên đã khai trương Viện Nghiên cứu Anh – Việt Nam tại Đà Nẵng; khởi động hoạt động đào tạo nghề với Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội và chứng kiến sự gia tăng nhanh chóng số lượng các chương trình đào tạo giữa các trường đại học của Anh và Việt Nam. Ngoài ra, hai bên cũng đã thực hiện một chương trình hợp tác song phương mới trong lĩnh vực khoa học và đổi mới sáng tạo. Hiện Việt Nam và Anh đang thực hiện nhiều dự án hỗ trợ kỹ thuật liên quan đến môi trường kinh doanh và nhà nước pháp quyền. “Có thể nói có rất nhiều điểm sáng trong quan hệ hợp tác đối tác của chúng ta”, Đại sứ Giles Lever phấn khởi nói.

Tuy nhiên, việc Anh sẽ rời Liên minh châu Âu (EU) cũng đòi hỏi London phải nỗ lực hơn nữa để chứng minh Anh vẫn là một quốc gia luôn suy nghĩ và hành động trên phương diện toàn cầu, và để nâng cao uy tín quốc tế của Anh, đặc biệt ở các nền kinh tế mới nổi như Việt Nam. Đại sứ Giles Lever khẳng định, nâng cao mức độ đầu tư và thương mại của Anh với Việt Nam và với các nước khác ở châu Á – Thái Bình Dương chắc chắn sẽ là mục tiêu cơ bản cho sự thịnh vượng của Anh sau khi nước này rời EU. Theo Đại sứ, một số công ty và thương hiệu Anh đã rất thành công ở Việt Nam nhưng tiềm năng còn rất lớn. Hạ tầng cơ sở, hàng không, y tế và dược phẩm, hàng tiêu dùng, dịch vụ tài chính chuyên nghiệp là những lĩnh vực mà các công ty Anh có rất nhiều kỹ năng và sản phẩm mà Việt Nam cần. Về tương lai sau khi Anh rời EU, tôi hy vọng có thể triển khai được một hiệp định tự do thương mại giữa Anh và Việt Nam. Đây cũng chính là điều mà Việt Nam mong muốn gần đây.

Hai thách thức lớn

Đại sứ Giles Lever cho rằng, quan hệ giữa Việt Nam và Anh phát triển tốt đẹp như hiện nay có sự đóng góp to lớn của công tác đối ngoại hai nước. “Tôi nghĩ rằng Bộ Ngoại giao và các nhà ngoại giao Việt Nam xứng đáng được khen ngợi về những chương trình và nỗ lực của họ trong việc thúc đẩy hội nhập quốc tế. Chúng tôi hoan nghênh Việt Nam khi thấy Việt Nam đang cố gắng đóng vai trò tích cực hơn tại các tổ chức quốc tế như Liên hợp quốc”.

Cũng giống như các bộ ngoại giao khác trên thế giới, Đại sứ Giles Lever cho rằng, Bộ Ngoại giao Việt Nam đang phải đối mặt với hai thách thức. Thách thức thứ nhất là phối hợp với các bộ, ngành và cơ quan khác để đảm bảo là các thể chế này sẽ đưa những chính sách ngoại giao vào các hoạt động và chính sách của họ. Thách thức thứ hai là kết nối chặt chẽ hơn với công chúng. So với các bộ chủ yếu tập trung vào các chính sách đối nội, Bộ Ngoại giao đôi khi có thể sẽ cảm thấy mình không gần gũi với công chúng của nước mình. Theo Đại sứ, Bộ Ngoại giao nào cũng cần phải có khả năng kết nối với công dân của mình để giải thích giá trị công việc của mình và đảm bảo rằng mình là đại diện chính thức cho lợi ích và quan điểm của quốc gia.

Nhà ngoại giao thích mạo hiểm

Khi được hỏi cơ duyên nào đưa Đại sứ đến với Việt Nam, ông Giles Lever mỉm cười nói rằng, ông không nhớ chính xác điều gì đã khiến ông quyết định chọn Việt Nam, nhưng ông chưa bao giờ thấy tiếc vì đã có quyết định này. “Năm 1992, tôi còn là một nhà ngoại giao trẻ. Lần đầu tiên xin vào một vị trí ở phái đoàn ngoại giao của Anh ở nước ngoài, tôi có hỏi Vụ nhân sự giới thiệu cho tôi vài vị trí có tính “mạo hiểm” vì tôi không thích làm việc ở châu Âu. Họ đã nói với tôi là hiện nay đang có công việc còn trống ở Brazil, Mozambique và Việt Nam. Tôi cho rằng là một nhà ngoại giao bạn sẽ luôn cảm thấy gắn bó vô cùng đặc biệt với nơi mà lần đầu tiên bạn được cử đi làm nhiệm kỳ. Vì vậy, sau khi tôi rời Việt Nam kết thúc nhiệm kỳ công tác đầu tiên của mình năm 1997, tôi luôn mong muốn được quay trở lại nơi đây. Khi cơ hội đến tôi đã lập tức xin thi vào vị trí này mặc dù điều đó có nghĩa là tôi sẽ phải kết thúc nhiệm kỳ của mình tại Nigeria sớm hơn dự kiến. Rất may là khi đó sếp của tôi rất hiểu và thông cảm với tôi!”, Đại sứ Giles Lever cho hay. Đại sứ cũng thừa nhận rằng, sở thích đi du lịch và tính cách ưa mạo hiểm là một trong những lý do khiến ông trở thành một nhà ngoại giao.

Trong thời gian công tác tại Việt Nam, Đại sứ Giles Lever đã tham gia nhiều hoạt động như khám phá hang Sơn Đoòng; cùng các Đại sứ làm video chúc Tết nhân dịp Xuân Bính Thân… “Những hoạt động trên vừa là cơ hội lớn cho sở thích mạo hiểm của tôi và cũng là cơ hội để tôi thêm hiểu biết về Việt Nam. Chuyến thám hiểm là một trải nghiệm tuyệt vời: không lời nào có thể tả được vẻ đẹp thiên nhiên của hang động này, và tôi có cảm giác như mình đang ở trên một hành tinh khác. Trải nghiệm này cũng có thể sánh với trải nghiệm thú vị và mạo hiểm nhất trong đời tôi: đó là việc tôi tham gia Giải Chạy việt dã vượt núi của Việt Nam ở Sapa”, Đại sứ chia sẻ.

Đối với các hoạt động quan hệ công chúng, bất cứ đại sứ nào cũng cần phải cố gắng là “bộ mặt” của Đại sứ quán và của đất nước mình. “Thật may mắn là tại Đại sứ quán Anh ở Việt Nam, tôi đã có một nhóm truyền thông rất sáng tạo và đầy nhiệt huyết. Họ luôn nghĩ ra những ý tưởng để chúng tôi có thể gần gũi hơn với công chúng Việt Nam và làm cho công chúng Việt Nam quan tâm hơn đến nước Anh. Tôi là người hướng ngoại nên rất thích khía cạnh này trong công việc của mình.

Điều mà tôi tự hào nhất (cho đến lúc này) là được xuất hiện trong một bản tin Rap News của Vietnam Plus, trong đó chúng tôi nói về vấn đề buôn bán bất hợp pháp động vật hoang dã.

Tôi không nghĩ rằng có nhiều đồng nghiệp của tôi trên thế giới có thể nói là họ đã đọc và hát rap bằng ngôn ngữ nước ngoài!”, Đại sứ Giles Lever vui vẻ cho hay.