Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh: Việt Nam có vị thế đối ngoại thuận lợi nhất từ trước tới nay

Phát biểu tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng diễn ra ngày 14/12 tại Hà Nội theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh nhận định, qua 35 năm thực hiện đường lối đổi mới, Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, uy tín ngày càng gia tăng trên trường quốc tế, đã tạo ra những tiền đề quan trọng và vị thế thuận lợi để phát triển.

Quy mô, trình độ nền kinh tế được nâng lên với GDP gần 400 tỷ USD và gần 100 triệu dân. Đời sống nhân dân được cải thiện rõ rệt cả về vật chất và tinh thần. Ổn định chính trị - xã hội được bảo đảm trên cơ sở củng cố và tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng. Quốc phòng - an ninh được giữ vững và tăng cường vững chắc. Đất nước hội nhập sâu rộng vào mọi mặt đời sống xã hội quốc tế, là thành viên tích cực và có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.

Đặc biệt, trong 5 năm qua, trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực diễn biến phức tạp, khó lường, Việt Nam vẫn tận dụng được thời cơ, hóa giải được thách thức, tiếp tục tạo những kết quả toàn diện, với nhiều dấu ấn nổi bật trên nhiều lĩnh vực.

Phát huy vai trò tiên phong

Theo Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh, trong thành công chung đó, đối ngoại đã đóng vai trò quan trọng khi phối hợp chặt chẽ với các ngành, lĩnh vực dưới sự chỉ đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao: Phát huy vai trò tiên phong trong giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và lợi ích quốc gia, dân tộc, bảo vệ Đảng, chế độ xã hội chủ nghĩa; chủ động, tích cực đẩy mạnh hội nhập quốc tế toàn diện và sâu rộng; huy động nguồn lực to lớn từ bên ngoài phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên thế giới.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh khẳng định đối ngoại vẫn còn một số hạn chế: Hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế đôi khi chưa theo được diễn biến của tình hình, chưa lường hết tác động bất lợi, chưa khai thác tốt và phát huy hiệu quả các quan hệ lợi ích đan xen với các đối tác quan trọng. Phối hợp liên ngành, giữa địa phương và trung ương chưa chặt chẽ, thường xuyên.

Từ những kết quả và hạn chế nêu trên, Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh nhấn mạnh bài học kinh nghiệm về đảm bảo sự lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối của Đảng, quản lý của Nhà nước, phối hợp chặt chẽ của các cấp, ngành và toàn bộ hệ thống chính trị.

Bên cạnh đó, Việt Nam tiếp tục nhất quán thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa; vừa hợp tác vừa đấu tranh; kiên trì về nguyên tắc, linh hoạt về sách lược, “dĩ bất biến ứng vạn biến”; bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc trên cơ sở luật pháp quốc tế.

Chiến lược đối ngoại của Việt Nam cần đặt trong tổng thể đường lối phát triển của đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa; gắn kết hài hòa, chặt chẽ, có hiệu quả với đường lối, chính sách quốc phòng, an ninh và phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội.

Công tác đối ngoại cần kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, đặt sự phát triển của đất nước vào dòng chảy của thời đại, từ đó xây dựng, triển khai các đường lối, chính sách phù hợp, phát huy tối đa sức mạnh dân tộc, tranh thủ nguồn lực bên ngoài cho xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Cùng với đánh giá và dự báo đúng tình hình trong nước và quốc tế, Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh nhấn mạnh tinh thần không ngừng sáng tạo, đổi mới tư duy trong hoạch định và triển khai chính sách đối ngoại, phù hợp lợi ích quốc gia - dân tộc và xu thế thời đại. Đó còn là kinh nghiệm trong nắm vững thời cơ, giành thắng lợi từng bước, từ phá thế bao vây cấm vận tiến tới chủ động thực hiện đa phương hóa, đa dạng hóa nhằm mở rộng quan hệ đối ngoại, đưa các mối quan hệ đi vào chiều sâu, thiết lập khuôn khổ hợp tác bền vững và hội nhập quốc tế sâu rộng, toàn diện.

Xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại

Để góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển đất nước và triển khai thắng lợi đường lỗi đối ngoại Đại hội XIII đã đề ra, đối ngoại cần tiếp tục đổi mới tư duy và phương thức tổ chức hoạt động.

Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh đã đề nghị xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với ba trục cột là đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước, đối ngoại nhân dân dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng và quản lý tập trung của Nhà nước với đối ngoại và hội nhập quốc tế. Công tác đối ngoại cần quán triệt sâu sắc, toàn diện, cụ thể hóa và tổ chức thực hiện đường lối đối ngoại Đại hội XIII của Đảng bằng các chiến lược, kế hoạch, chương trình, đề án đối ngoại và hội nhập quốc tế.

Bên cạnh đó, công tác đối ngoại cần tiếp tục củng cố tin cậy chính trị, mở rộng và làm sâu sắc hơn quan hệ với các đối tác, nhất là các nước láng giềng, các đối tác chiến lược, đối tác toàn diện, đối tác quan trọng và các nước bạn bè truyền thống, trên tinh thần bình đẳng, cùng có lợi, tôn trọng lẫn nhau và phù hợp với luật pháp quốc tế.

Đồng thời, công tác đối ngoài cần triển khai mạnh mẽ, hiệu quả, sáng tạo hơn nữa đối ngoại đa phương, chủ động, tích cực phát huy vai trò, đóng góp xây dựng, định hình các thể chế đa phương và trật tự kinh tế - chính trị quốc tế, cũng như trong các vấn đề quốc tế có tầm quan trọng chiến lược, phù hợp với yêu cầu, khả năng và điều kiện của Việt Nam.

Phó Thủ tướng đề nghị tiếp tục kết hợp chặt chẽ giữa các trụ cột đối ngoại và giữa đối ngoại với quốc phòng, an ninh để tạo thế chân kiềng vững chắc, giữ vững chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, huy động nguồn lực bên ngoài cho phát triển đất nước; giữ gìn, kế thừa và phát huy bản sắc ngoại giao Việt Nam kết hợp với văn hóa truyền thống của dân tộc, nghệ thuật ngoại giao Hồ Chí Minh để tiếp tục xây dựng và hoàn thiện khoa học, lý luận ngoại giao Việt Nam.

Công tác đối ngoại cần đẩy mạnh hội nhập quốc tế toàn diện và sâu rộng, với trọng tâm là hội nhập kinh tế quốc tế, đồng thời thúc đẩy và nâng cao chất lượng hội nhập quốc tế trong các lĩnh vực văn hóa, xã hội, môi trường, khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, du lịch…, qua đó đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững hơn.

Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh nhấn mạnh cần khơi dậy tinh thần yêu nước, ý chí tự lực tự cường của dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; triển khai đồng bộ, hiệu quả, sáng tạo ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển, lấy địa phương, doanh nghiệp và người dân làm trung tâm phục vụ, kết hợp hiệu quả nguồn lực bên ngoài với các nguồn lực trong nước, góp phần thực hiện thắng lợi các chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Phó Thủ tướng đề nghị nâng cao hiệu quả, đổi mới nội dung, phương thức của công tác ngoại giao văn hóa, thông tin đối ngoại, bảo hộ công dân, triển khai toàn diện và mạnh mẽ hơn công tác công tác người Việt Nam ở nước ngoài để tạo sự gắn kết chặt chẽ, phát huy được tối đa các nguồn lực, sức mạnh tổng hợp cho phát triển đất nước.

Đồng thời, công tác đối ngoại cần mở rộng, nâng cao hiệu quả và đưa quan hệ đối ngoại Đảng đi vào chiều sâu, tạo nền tảng chính trị cho quan hệ giữa nước ta với các nước; củng cố, nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại nhân dân; tăng cường phối hợp giữa các tổ chức nhân dân với vai trò nòng cốt của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam và các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội khác.

Phó Thủ tướng đề nghị cần kiện toàn và nâng cao hiệu quả của các cơ chế phối hợp liên ngành trong lĩnh vực đối ngoại, nâng cao bản lĩnh, phẩm chất, năng lực, phong cách chuyên nghiệp, đổi mới sáng tạo của đội ngũ cán bộ làm công tác đối ngoại để đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, với thế và lực của đất nước không ngừng được củng cố qua 35 năm đổi mới, với quyết tâm của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, chắc chắn trong thời gian tới công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế của chúng ta sẽ đạt những thành tựu to lớn hơn nữa, đóng góp xứng đáng vào thực hiện thắng lợi Nghị quyết của Đại hội Đảng lần thứ XIII, góp phần đưa đất nước ta trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao vào năm 2030, trở thành nước phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa vào giữa thế kỷ XXI.