Quan hệ EU-Thổ Nhĩ Kỳ lại căng thẳng: Chuyện mới, nợ cũ

PHAN QUÂN
TGVN. Căng thẳng EU-Thổ Nhĩ Kỳ không lạ, nhưng diễn biến mới có thể khiến quan hệ song phương chạm đáy, gây phức tạp tình hình tại khu vực vốn đã rối ren. Bình luận của báo Thế giới & Việt Nam.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Mối quan hệ EU-Thổ Nhĩ Kỳ chưa có dấu hiệu ấm lên. (Nguồn: Hội đồng châu Âu)
Mối quan hệ EU-Thổ Nhĩ Kỳ chưa có dấu hiệu ấm lên. (Nguồn: Hội đồng châu Âu)

BÌNH LUẬN CỦA THẾ GIỚI & VIỆT NAM

Kết quả Bầu cử Mỹ 2020: Đọc giữa dòng

Kết quả Bầu cử Mỹ 2020: Đọc giữa dòng

Mọi chuyện bắt đầu khi ngày 15/11, trong chuyến thăm khu vực ly khai phía Bắc đảo Cyprus, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tuyên bố ủng hộ tách vĩnh viễn đảo Cyprus thành hai quốc gia. Theo đó, Thổ Nhĩ Kỳ và Bắc Cyprus sẽ không còn dung thứ với “trò chơi ngoại giao” trong tranh chấp quốc tế về chủ quyền với nguồn tài nguyên ngoài khơi ở Đông Địa Trung Hải.

Rắc rối mới

Ngay lập tức, động thái này đã gặp sự phản đối gay gắt của Liên minh châu Âu (EU): Trong họp báo ngày 19/11, Đại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại EU Joseph Borrell cho rằng những tuyên bố mới đây của Thổ Nhĩ Kỳ về Cộng hòa Cyprus đang làm trầm trọng thêm quan hệ căng thẳng với EU. Đồng thời, Brussels sẽ cân nhắc việc áp đặt trừng phạt Ankara do có hành vi thăm dò tài nguyên trái phép trên biển khi lãnh đạo các nước thành viên gặp nhau vào tháng 12.

Đáp lại, Tổng thống Erdogan khẳng định: “Chúng tôi hy vọng EU sẽ giữ lời hứa của mình, không phân biệt đối xử với chúng tôi hoặc ít nhất là không trở thành công cụ để mở ra những thù địch nhắm vào đất nước chúng tôi”. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng Thổ Nhĩ Kỳ “không nhìn thấy chính mình ở nơi khác mà ở châu Âu”, đồng thời muốn xây dựng một tương lai với châu Âu.

Tuy nhiên, ít lâu sau, căng thẳng được đẩy lên cao trào khi ngày 23/11, Berlin cho biết Ankara đã ngăn cản các binh sỹ Đức trên tàu khu trục hạng nhẹ Hamburg, vốn đang tham gia sứ mệnh quân sự của EU, khám xét tàu chở hàng Rosalina-A của Thổ Nhĩ Kỳ vì nghi ngờ chuyển vũ khí tới Libya. Tuy nhiên, quá trình khám xét cho thấy không có vũ khí của Thổ Nhĩ Kỳ trên tàu.

Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định tàu Rosalina-A chứa nhiều loại hàng hóa như thực phẩm, sơn… và chỉ trích lực lượng kiểm tra đã vi phạm luật pháp quốc tế khi không cho phép. Ankara cho rằng Brussels có “tiêu chuẩn kép” khi ngăn chặn vũ khí chuyển đến cho Chính phủ Đoàn kết Dân tộc Libya (GNA), nhưng lại phớt lờ hoạt động trung chuyển vũ khí cho Quân đội Quốc gia Libya (LNA). Đáp lại, EU cảnh báo sẽ thực hiện biện pháp chống lại bất kỳ bên nào khiến hòa bình ở Libya gặp rủi ro.

Câu chuyện cũ

Tuy nhiên, căng thẳng này đâu phải là chuyện ngày một ngày hai. Không khó để thấy ba vấn đề nóng, chưa được giải quyết đang cản trở quan hệ song phương phát triển theo hướng tích cực.

Đầu tiên và sâu xa hơn cả, đó là câu chuyện về tư cách thành viên EU của Thổ Nhĩ Kỳ. Từ lâu, Ankara đã nhiều lần đề cập vấn đề này, song đều không nhận được câu trả lời thỏa đáng. Điều này được biểu lộ rõ qua tuyên bố trên của ông Erdogan, mong muốn được đối xử công bằng, thậm chí trở thành một phần của khối và cùng xây dựng tương lai.

Tuy nhiên, đây không phải chuyện “cầu được ước thấy”, khi song phương có quá nhiều khác biệt để làm người một nhà, đơn cử như khi EU chỉ trích gay gắt luật chống khủng bố của Thổ Nhĩ Kỳ.

Thứ hai, đó là bất đồng về người nhập cư. Sau thỏa thuận với EU, hiện Thổ Nhĩ Kỳ là điểm dừng chân lớn nhất của người tị nạn tại châu Âu, với 4,1 triệu người, phần lớn đến từ Syria. Điều này đặt kinh tế quốc gia này trước sức ép nhất định: “Đền bù” của EU chẳng thấm tháp so với 40 tỷ USD nước này khẳng định chi cho người tị nạn, trong khi hứa hẹn về tư cách thành viên EU cũng bị bỏ qua.

Tất nhiên, Tổng thống Erdogan không ngồi yên khi từng đơn phương tuyên bố mở cửa biên giới cho người tị nạn vào EU hồi tháng Ba, trong bối cảnh châu Âu đang trên đỉnh dịch Covid-19. Động thái này đã chọc giận châu Âu, khiến quan hệ Brussels-Ankara tiếp tục chìm sâu trong căng thẳng.

Thứ ba và mới nhất là đối lập quan điểm xung quanh tranh chấp tại Đông Địa Trung Hải. Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định có quyền thăm dò và khai thác dầu khí tại phía Đông Địa Trung Hải. Đổi lại, EU lên tiếng bảo vệ hai nước thành viên, cho rằng Hy Lạp và Cyprus có chủ quyền với khu vực này theo Công ước của Liên hợp quốc về Luật biển (UNCLOS) năm 1982. Căng thẳng lên đến đỉnh điểm khi đầu tháng 10, Thổ Nhĩ Kỳ điều tàu thăm dò dầu khí Oruc Reis tới vùng biển này, khiến Hy Lạp triển khai và đặt quân đội trong tình trạng báo động.

Những tưởng mọi chuyện đã lắng xuống sau khi cả Athens và Ankara hứa hẹn về một cuộc đàm phán. Tuy nhiên, phát ngôn gây tranh cãi của Thổ Nhĩ Kỳ về Bắc Cyprus và hành động quyết liệt của EU đã khiến quan hệ song phương một lần nữa gay gắt trở lại.

Song liệu lần này, mọi chuyện có khác? Quan hệ EU-Thổ Nhĩ Kỳ sẽ cải thiện, hay vẫn tiếp tục chạm đáy, đặt Đông Địa Trung Hải nói riêng và châu Âu nói chung trước nguy cơ bất ổn kéo dài? Câu trả lời còn ở phía trước.

Căng thẳng mới: Tàu chở hàng bị quân đội Đức khám xét, Thổ Nhĩ Kỳ lập tức triệu phái viên của EU, Italy và Đức

Căng thẳng mới: Tàu chở hàng bị quân đội Đức khám xét, Thổ Nhĩ Kỳ lập tức triệu phái viên của EU, Italy và Đức

TGVN. Ngày 23/11, quân đội Đức cho biết, Ankara đã có hành động ngăn cản các binh sĩ nước này - đang tham gia một ...

EU lên tiếng, dọa trừng phạt về hành xử của Thổ Nhĩ Kỳ

EU lên tiếng, dọa trừng phạt về hành xử của Thổ Nhĩ Kỳ

TGVN. Ngày 19/11, Đại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell cho rằng, ...

Căng thẳng Đông Địa Trung Hải chưa 'nguội', Mỹ lựa chọn Hy Lạp thay vì Thổ Nhĩ Kỳ trong thương vụ F-35

Căng thẳng Đông Địa Trung Hải chưa 'nguội', Mỹ lựa chọn Hy Lạp thay vì Thổ Nhĩ Kỳ trong thương vụ F-35

TGVN. Theo thông tin được đăng trên trang Greek City Times, Mỹ đã quyết định bán 20 máy bay chiến đấu F-35 cho Hy Lạp, ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Tin thế giới 25/11: Ukraine tấn công kho dầu Nga, Tổng thống Philippines bị đe dọa ám sát, Niger nổi giận với EU

Tin thế giới 25/11: Ukraine tấn công kho dầu Nga, Tổng thống Philippines bị đe dọa ám sát, Niger nổi giận với EU

Báo Thế giới và Việt nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong 24h.
PetroVietnam làm chủ công nghệ thăm dò, khai thác tiên tiến nhất trên thế giới

PetroVietnam làm chủ công nghệ thăm dò, khai thác tiên tiến nhất trên thế giới

PetroVietnam đã trở thành tập đoàn kinh tế - kỹ thuật quan trọng hàng đầu của đất nước, làm chủ các công nghệ thăm dò, khai thác tiên tiến nhất ...
Hành trình 15 năm tiếp sức cho hàng chục ngàn phụ nữ Việt Nam thay đổi cuộc sống

Hành trình 15 năm tiếp sức cho hàng chục ngàn phụ nữ Việt Nam thay đổi cuộc sống

L’Oréal – Vì cuộc sống tốt đẹp hơn đã truyền cảm hứng và trở thành nguồn động lực mạnh mẽ cho những phụ nữ dám quyết tâm vượt qua khó ...
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hội kiến Tổng thống Bulgaria Rumen Radev

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hội kiến Tổng thống Bulgaria Rumen Radev

Chiều 25/11, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã hội kiến Tổng thống Bulgaria Rumen Radev.
Toàn văn Tuyên bố chung Việt Nam-Bulgaria

Toàn văn Tuyên bố chung Việt Nam-Bulgaria

Nhân chuyến thăm chính thức Việt Nam của Tổng thống Bulgaria, hai bên đã nhất trí ra Tuyên bố chung.
Tổng thống Bulgaria: Việt Nam là đối tác quan trọng tại khu vực Đông Nam Á

Tổng thống Bulgaria: Việt Nam là đối tác quan trọng tại khu vực Đông Nam Á

Tổng thống Bulgaria khẳng định coi Việt Nam là đối tác quan trọng tại khu vực Đông Nam Á và mong muốn đẩy mạnh hợp tác trên tất cả lĩnh ...
Tin thế giới 25/11: Ukraine tấn công kho dầu Nga, Tổng thống Philippines bị đe dọa ám sát, Niger nổi giận với EU

Tin thế giới 25/11: Ukraine tấn công kho dầu Nga, Tổng thống Philippines bị đe dọa ám sát, Niger nổi giận với EU

Báo Thế giới và Việt nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong 24h.
Đại sứ Israel tại Mỹ 'thắp lên hy vọng' về tương lai lệnh ngừng bắn với Hezbollah

Đại sứ Israel tại Mỹ 'thắp lên hy vọng' về tương lai lệnh ngừng bắn với Hezbollah

Đại sứ Israel tại Washington tuyên bố, một thỏa thuận ngừng bắn nhằm chấm dứt giao tranh giữa Tel Aviv và Hezbollah có thể được đạt được trong vài ngày tới.
Biểu tình bùng phát ở Pakistan, yêu cầu trả tự do cho cựu Thủ tướng Imran Khan

Biểu tình bùng phát ở Pakistan, yêu cầu trả tự do cho cựu Thủ tướng Imran Khan

Vào ngày 25/11, hàng trăm người Pakistan đã tham gia cuộc tuần hành đòi trả tự do cho cựu Thủ tướng bị giam giữ Imran Khan.
Tình hình Lebanon: Beirut tố Israel gửi 'thông điệp đẫm máu' từ chối hòa giải, Mỹ dọa rút khỏi đàm phán ngừng bắn

Tình hình Lebanon: Beirut tố Israel gửi 'thông điệp đẫm máu' từ chối hòa giải, Mỹ dọa rút khỏi đàm phán ngừng bắn

Ngày 24/11, Thủ tướng lâm thời của Lebanon Najib Mikati cáo buộc rằng, Israel từ chối giải pháp chính trị cho xung đột với lực lượng Hezbollah.
Thủ tướng Malaysia công du Hàn Quốc: Cùng xây dựng quan hệ Đối tác chiến lược, hợp tác quốc phòng là biểu tượng của lòng tin

Thủ tướng Malaysia công du Hàn Quốc: Cùng xây dựng quan hệ Đối tác chiến lược, hợp tác quốc phòng là biểu tượng của lòng tin

Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim đang có chuyến công du tới Hàn Quốc từ ngày 24-26/11, theo lời mời của Tổng thống nước chủ nhà Yoon Suk Yeol.
Hezbollah dội 250 tên lửa vào Israel, nỗ lực ngừng bắn gặp trở ngại

Hezbollah dội 250 tên lửa vào Israel, nỗ lực ngừng bắn gặp trở ngại

Lực lượng Hezbollah ngày 24/11 đã bắn khoảng 250 tên lửa và các loại đạn pháo khác vào Israel.
Các eo biển chiến lược: Từ điểm nghẽn trở thành cầu nối

Các eo biển chiến lược: Từ điểm nghẽn trở thành cầu nối

Các eo biển chiến lược luôn là công cụ địa kinh tế, địa chính trị đặc biệt để duy trì vị thế và gia tăng sức mạnh quốc gia.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Chuyên gia Thái Lan: Chuyến thăm Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm thể hiện cách tiếp cận lấy ASEAN làm trung tâm

Chuyên gia Thái Lan: Chuyến thăm Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm thể hiện cách tiếp cận lấy ASEAN làm trung tâm

Theo chuyên gia Thái Lan, chuyến thăm Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm diễn ra khi 2 quốc gia ASEAN đang điều hướng thay đổi địa chính trị nhanh chóng.
Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Rất có thể chính sách 'gây áp lực tối đa' của Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ không còn tác dụng với Iran khi ở thời điểm hiện nay.
Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Sự trở lại của ông Donald Trump không chỉ đánh dấu bước ngoặt trong chính trị Mỹ mà còn hứa hẹn ảnh hưởng sâu rộng đến khu vực Nam bán cầu.
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Phiên bản di động