Quan hệ EU-Thổ Nhĩ Kỳ lại căng thẳng: Chuyện mới, nợ cũ

PHAN QUÂN
TGVN. Căng thẳng EU-Thổ Nhĩ Kỳ không lạ, nhưng diễn biến mới có thể khiến quan hệ song phương chạm đáy, gây phức tạp tình hình tại khu vực vốn đã rối ren. Bình luận của báo Thế giới & Việt Nam.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Mối quan hệ EU-Thổ Nhĩ Kỳ chưa có dấu hiệu ấm lên. (Nguồn: Hội đồng châu Âu)
Mối quan hệ EU-Thổ Nhĩ Kỳ chưa có dấu hiệu ấm lên. (Nguồn: Hội đồng châu Âu)

BÌNH LUẬN CỦA THẾ GIỚI & VIỆT NAM

Kết quả Bầu cử Mỹ 2020: Đọc giữa dòng

Kết quả Bầu cử Mỹ 2020: Đọc giữa dòng

Mọi chuyện bắt đầu khi ngày 15/11, trong chuyến thăm khu vực ly khai phía Bắc đảo Cyprus, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tuyên bố ủng hộ tách vĩnh viễn đảo Cyprus thành hai quốc gia. Theo đó, Thổ Nhĩ Kỳ và Bắc Cyprus sẽ không còn dung thứ với “trò chơi ngoại giao” trong tranh chấp quốc tế về chủ quyền với nguồn tài nguyên ngoài khơi ở Đông Địa Trung Hải.

Rắc rối mới

Ngay lập tức, động thái này đã gặp sự phản đối gay gắt của Liên minh châu Âu (EU): Trong họp báo ngày 19/11, Đại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại EU Joseph Borrell cho rằng những tuyên bố mới đây của Thổ Nhĩ Kỳ về Cộng hòa Cyprus đang làm trầm trọng thêm quan hệ căng thẳng với EU. Đồng thời, Brussels sẽ cân nhắc việc áp đặt trừng phạt Ankara do có hành vi thăm dò tài nguyên trái phép trên biển khi lãnh đạo các nước thành viên gặp nhau vào tháng 12.

Đáp lại, Tổng thống Erdogan khẳng định: “Chúng tôi hy vọng EU sẽ giữ lời hứa của mình, không phân biệt đối xử với chúng tôi hoặc ít nhất là không trở thành công cụ để mở ra những thù địch nhắm vào đất nước chúng tôi”. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng Thổ Nhĩ Kỳ “không nhìn thấy chính mình ở nơi khác mà ở châu Âu”, đồng thời muốn xây dựng một tương lai với châu Âu.

Tuy nhiên, ít lâu sau, căng thẳng được đẩy lên cao trào khi ngày 23/11, Berlin cho biết Ankara đã ngăn cản các binh sỹ Đức trên tàu khu trục hạng nhẹ Hamburg, vốn đang tham gia sứ mệnh quân sự của EU, khám xét tàu chở hàng Rosalina-A của Thổ Nhĩ Kỳ vì nghi ngờ chuyển vũ khí tới Libya. Tuy nhiên, quá trình khám xét cho thấy không có vũ khí của Thổ Nhĩ Kỳ trên tàu.

Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định tàu Rosalina-A chứa nhiều loại hàng hóa như thực phẩm, sơn… và chỉ trích lực lượng kiểm tra đã vi phạm luật pháp quốc tế khi không cho phép. Ankara cho rằng Brussels có “tiêu chuẩn kép” khi ngăn chặn vũ khí chuyển đến cho Chính phủ Đoàn kết Dân tộc Libya (GNA), nhưng lại phớt lờ hoạt động trung chuyển vũ khí cho Quân đội Quốc gia Libya (LNA). Đáp lại, EU cảnh báo sẽ thực hiện biện pháp chống lại bất kỳ bên nào khiến hòa bình ở Libya gặp rủi ro.

Câu chuyện cũ

Tuy nhiên, căng thẳng này đâu phải là chuyện ngày một ngày hai. Không khó để thấy ba vấn đề nóng, chưa được giải quyết đang cản trở quan hệ song phương phát triển theo hướng tích cực.

Đầu tiên và sâu xa hơn cả, đó là câu chuyện về tư cách thành viên EU của Thổ Nhĩ Kỳ. Từ lâu, Ankara đã nhiều lần đề cập vấn đề này, song đều không nhận được câu trả lời thỏa đáng. Điều này được biểu lộ rõ qua tuyên bố trên của ông Erdogan, mong muốn được đối xử công bằng, thậm chí trở thành một phần của khối và cùng xây dựng tương lai.

Tuy nhiên, đây không phải chuyện “cầu được ước thấy”, khi song phương có quá nhiều khác biệt để làm người một nhà, đơn cử như khi EU chỉ trích gay gắt luật chống khủng bố của Thổ Nhĩ Kỳ.

Thứ hai, đó là bất đồng về người nhập cư. Sau thỏa thuận với EU, hiện Thổ Nhĩ Kỳ là điểm dừng chân lớn nhất của người tị nạn tại châu Âu, với 4,1 triệu người, phần lớn đến từ Syria. Điều này đặt kinh tế quốc gia này trước sức ép nhất định: “Đền bù” của EU chẳng thấm tháp so với 40 tỷ USD nước này khẳng định chi cho người tị nạn, trong khi hứa hẹn về tư cách thành viên EU cũng bị bỏ qua.

Tất nhiên, Tổng thống Erdogan không ngồi yên khi từng đơn phương tuyên bố mở cửa biên giới cho người tị nạn vào EU hồi tháng Ba, trong bối cảnh châu Âu đang trên đỉnh dịch Covid-19. Động thái này đã chọc giận châu Âu, khiến quan hệ Brussels-Ankara tiếp tục chìm sâu trong căng thẳng.

Thứ ba và mới nhất là đối lập quan điểm xung quanh tranh chấp tại Đông Địa Trung Hải. Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định có quyền thăm dò và khai thác dầu khí tại phía Đông Địa Trung Hải. Đổi lại, EU lên tiếng bảo vệ hai nước thành viên, cho rằng Hy Lạp và Cyprus có chủ quyền với khu vực này theo Công ước của Liên hợp quốc về Luật biển (UNCLOS) năm 1982. Căng thẳng lên đến đỉnh điểm khi đầu tháng 10, Thổ Nhĩ Kỳ điều tàu thăm dò dầu khí Oruc Reis tới vùng biển này, khiến Hy Lạp triển khai và đặt quân đội trong tình trạng báo động.

Những tưởng mọi chuyện đã lắng xuống sau khi cả Athens và Ankara hứa hẹn về một cuộc đàm phán. Tuy nhiên, phát ngôn gây tranh cãi của Thổ Nhĩ Kỳ về Bắc Cyprus và hành động quyết liệt của EU đã khiến quan hệ song phương một lần nữa gay gắt trở lại.

Song liệu lần này, mọi chuyện có khác? Quan hệ EU-Thổ Nhĩ Kỳ sẽ cải thiện, hay vẫn tiếp tục chạm đáy, đặt Đông Địa Trung Hải nói riêng và châu Âu nói chung trước nguy cơ bất ổn kéo dài? Câu trả lời còn ở phía trước.

Căng thẳng mới: Tàu chở hàng bị quân đội Đức khám xét, Thổ Nhĩ Kỳ lập tức triệu phái viên của EU, Italy và Đức

Căng thẳng mới: Tàu chở hàng bị quân đội Đức khám xét, Thổ Nhĩ Kỳ lập tức triệu phái viên của EU, Italy và Đức

TGVN. Ngày 23/11, quân đội Đức cho biết, Ankara đã có hành động ngăn cản các binh sĩ nước này - đang tham gia một ...

EU lên tiếng, dọa trừng phạt về hành xử của Thổ Nhĩ Kỳ

EU lên tiếng, dọa trừng phạt về hành xử của Thổ Nhĩ Kỳ

TGVN. Ngày 19/11, Đại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell cho rằng, ...

Căng thẳng Đông Địa Trung Hải chưa 'nguội', Mỹ lựa chọn Hy Lạp thay vì Thổ Nhĩ Kỳ trong thương vụ F-35

Căng thẳng Đông Địa Trung Hải chưa 'nguội', Mỹ lựa chọn Hy Lạp thay vì Thổ Nhĩ Kỳ trong thương vụ F-35

TGVN. Theo thông tin được đăng trên trang Greek City Times, Mỹ đã quyết định bán 20 máy bay chiến đấu F-35 cho Hy Lạp, ...

Xem nhiều

Đọc thêm

De Heus 'gõ cửa' thị trường Halal

De Heus 'gõ cửa' thị trường Halal

Những năm qua, các sản phẩm và dịch vụ Halal ngày càng phổ biến và được ưa chuộng trên toàn cầu, đã mở ra nhiều cơ hội cho Việt Nam, ...
Giá vàng hôm nay 9/11/2024: Giá vàng lại lội ngược dòng, 'pha bay màu' 100 USD là bình thường, thị trường đang củng cố, tích lũy lên vùng giá mới

Giá vàng hôm nay 9/11/2024: Giá vàng lại lội ngược dòng, 'pha bay màu' 100 USD là bình thường, thị trường đang củng cố, tích lũy lên vùng giá mới

Giá vàng hôm nay 9/11/2024: Giá vàng lại lội ngược dòng, 'pha bay màu' 100 USD là bình thường, thị trường đang củng cố, tích lũy lên vùng giá mới?
Giá tiêu hôm nay 9/11/2024: Thị trường quay đầu, Việt Nam tăng mạnh nhập tiêu từ 2 quốc gia Đông Nam Á này

Giá tiêu hôm nay 9/11/2024: Thị trường quay đầu, Việt Nam tăng mạnh nhập tiêu từ 2 quốc gia Đông Nam Á này

Giá tiêu hôm nay 9/11/2024 tại thị trường trong nước ổn định ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 - 139.000 đồng/kg.
Chung tay xây dựng mô hình phát triển bền vững tại các Khu dự trữ sinh quyển Việt Nam

Chung tay xây dựng mô hình phát triển bền vững tại các Khu dự trữ sinh quyển Việt Nam

Từ ngày 7-9/11, tại Nghệ An diễn ra chuỗi sự kiện kỷ niệm Ngày Quốc tế về Khu dự trữ sinh quyển (KDTSQ) năm 2024.
Dự báo bão số 7: Trên vùng biển phía Đông khu vực Bắc Biển Đông, gió giật cấp 17, sau có thể đổi hướng di chuyển và giảm dần cường độ

Dự báo bão số 7: Trên vùng biển phía Đông khu vực Bắc Biển Đông, gió giật cấp 17, sau có thể đổi hướng di chuyển và giảm dần cường độ

Hồi 19h (ngày 8/11), tâm bão số 7 ở vào khoảng 18,5 độ vĩ Bắc; 117,0 độ kinh Đông, trên vùng biển phía Đông của khu vực Bắc Biển Đông.
Lãnh đạo cấp cao Việt Nam chúc mừng kỷ niệm 71 năm Quốc khánh Vương quốc Campuchia

Lãnh đạo cấp cao Việt Nam chúc mừng kỷ niệm 71 năm Quốc khánh Vương quốc Campuchia

Lãnh đạo cấp cao của Việt Nam chúc mừng những thành tựu to lớn, quan trọng trên các lĩnh vực mà Vương quốc Campuchia đã đạt được trong thời gian ...
Tin thế giới 8/11: Hàn Quốc bắn tên lửa đạn đạo ra Biển Hoàng Hải, Venezuela, Nga thúc đẩy hợp tác chiến lược, Iran ‘thờ ơ’ với kết quả bầu cử ở Mỹ

Tin thế giới 8/11: Hàn Quốc bắn tên lửa đạn đạo ra Biển Hoàng Hải, Venezuela, Nga thúc đẩy hợp tác chiến lược, Iran ‘thờ ơ’ với kết quả bầu cử ở Mỹ

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong 24 giờ qua.
Tàu Charles de Gaulle của Pháp sắp tái xuất sau 4 tháng bảo trì kỹ thuật

Tàu Charles de Gaulle của Pháp sắp tái xuất sau 4 tháng bảo trì kỹ thuật

Ngày 7/11, Hải quân Pháp thông báo chuẩn bị triển khai tàu sân bay Charles de Gaulle trong 4 tuần tới.
Sau 9 tháng đình trệ, đàm phán hòa bình Colombia tái khởi động

Sau 9 tháng đình trệ, đàm phán hòa bình Colombia tái khởi động

Ngày 7/11, Bộ Ngoại giao Brazil bày tỏ tin tưởng vào tiến trình hòa đàm giữa Chính phủ Colombia và Lực lượng quân đội giải phóng quốc gia (ELN).
Hàn Quốc và Mỹ siết chặt hợp tác, sẵn sàng ứng phó nguy cơ trên không gian

Hàn Quốc và Mỹ siết chặt hợp tác, sẵn sàng ứng phó nguy cơ trên không gian

Hàn Quốc và Mỹ nhất trí tổ chức một cuộc tập trận mô phỏng trên la bàn ứng phó với các mối đe dọa trên không gian vào năm 2025.
Châu Âu và hồi chuông cảnh tỉnh cho việc tự vệ: Sự thật bẽ bàng bị phơi bày, bầu cử Mỹ có thể là 'giọt nước' tràn ly

Châu Âu và hồi chuông cảnh tỉnh cho việc tự vệ: Sự thật bẽ bàng bị phơi bày, bầu cử Mỹ có thể là 'giọt nước' tràn ly

Xung đột Ukraine phơi bày nhiều điểm yếu trong khả năng tự vệ của châu Âu và việc ông Trump tái đắc cử có thể làm đảo lộn an ninh lục địa này.
Tổng thống Putin làm điều chưa từng có tại Valdai và loạt tuyên bố: Trật tự mới, thế giới cần Nga, lòng tham địa chính trị...

Tổng thống Putin làm điều chưa từng có tại Valdai và loạt tuyên bố: Trật tự mới, thế giới cần Nga, lòng tham địa chính trị...

Tổng thống Nga cho rằng, thế giới đã bước vào giai đoạn dài biến động và thay đổi mà cuối cùng sẽ dẫn đến một trật tự thế giới đa cực.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Tổng thống Putin làm điều chưa từng có tại Valdai và loạt tuyên bố: Trật tự mới, thế giới cần Nga, lòng tham địa chính trị...

Tổng thống Putin làm điều chưa từng có tại Valdai và loạt tuyên bố: Trật tự mới, thế giới cần Nga, lòng tham địa chính trị...

Tổng thống Nga cho rằng, thế giới đã bước vào giai đoạn dài biến động và thay đổi mà cuối cùng sẽ dẫn đến một trật tự thế giới đa cực.
Hiệp định Paris liệu có lâm nguy vì kết quả bầu cử Mỹ?

Hiệp định Paris liệu có lâm nguy vì kết quả bầu cử Mỹ?

Bầu cử Mỹ khép lại với những lo ngại từ giới chuyên gia rằng Washington có thể suy giảm cam kết trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu.
Chủ tịch Tập Cận Bình nhắn nhủ gì tới ông Trump trong thông điệp chúc mừng?

Chủ tịch Tập Cận Bình nhắn nhủ gì tới ông Trump trong thông điệp chúc mừng?

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã gửi thông điệp chúc mừng tới Tổng thống Mỹ mới đắc cử Donald Trump, khẳng định hai bên nên hợp tác, thay vì đối đầu.
Bầu cử Mỹ trước 'giờ G': 'Kỳ phùng địch thủ' Trung Quốc vẫn gia tăng sức ảnh hưởng, chiến lược châu Á sẽ được định hình ra sao?

Bầu cử Mỹ trước 'giờ G': 'Kỳ phùng địch thủ' Trung Quốc vẫn gia tăng sức ảnh hưởng, chiến lược châu Á sẽ được định hình ra sao?

Cả ông Trump và bà Harris đều đang tìm cách mô tả bên kia là 'yếu thế trước Trung Quốc' trong nỗ lực vượt qua phe đối lập.
Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ truyền thống Mỹ-Anh có thể sẽ đổi khác, khi cuộc bầu cử sắp tới mở ra hai viễn cảnh khác nhau cho mối thâm tình này.
Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Phó Tổng thống Kamala Harris đã có bài phát biểu khép lại chiến dịch tranh cử tại công viên Ellipse ở Washington, D.C.
Phiên bản di động