Quốc tế hóa giáo dục – ASEAN gặp “khó”

Học viên và giảng viên AIT. (Nguồn: Hội sinh viên AIT)

Câu trả lời là ASEAN và đặc biệt là Thái Lan vẫn chưa có bước tiến đáng kể nào trong quá trình quốc tế hóa giáo dục. Quốc tế hóa nền giáo dục là một trong những nhiệm vụ lớn mà ASEAN phải tiến hành trong thời gian tới.

Chậm chân trong quá trình quốc tế hóa giáo dục là một điều đáng tiếc với Thái Lan bởi nước này đã bắt đầu quá trình quốc tế hóa giáo dục đại học khoảng 5 thập kỷ trước với việc thành lập Viện Công nghệ châu Á (AIT) – Viện giáo dục quốc tế đầu tiên tại châu Á.

Tầm ảnh hưởng của các nền giáo dục “chất”

Thực tế cho thấy, hiện nay, Mỹ và Trung Quốc vẫn là hai điểm đến ưu tiên của nhiều du học sinh quốc tế. Theo báo cáo của Viện Giáo dục quốc tế (IIE), có khoảng hơn 300 nghìn học sinh từ Trung Quốc đã tới Mỹ học đại học, con số này của Ấn Độ là 132 nghìn học sinh. Ước tính, 60% du học sinh tại Mỹ đến từ bốn nước Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc và Ả rập Saudi.

Tuy nhiên, Tiến sĩ PJ Lavakarea, một cố vấn cấp cao của IIE mới đây đã có buổi nói chuyện tại AIT và chỉ ra rằng, sự kiểm soát giáo dục quốc tế độc quyền của Mỹ nay đã bị thách thức bởi Trung Quốc khi nước này ngày càng trở thành lựa chọn ưu tiên của nhiều du học sinh. Theo IIE hiện nay có khoảng hơn 300 nghìn học sinh Mỹ ra nước ngoài học đại học. Phần lớn du học sinh Mỹ lựa chọn Vương quốc Anh. Ở phạm vi ngoài châu Âu, Trung Quốc chính là nước được nhiều du học sinh Mỹ lựa chọn nhất, số lượng học sinh Mỹ tới Thái Lan chỉ khoảng 2 nghìn.

Những con số đã đặt ra một vấn đề tại sao các nước ASEAN, hay cụ thể là Thái Lan, không thu hút được lượng lớn du học sinh tới học tập tại nước mình thay vì phải tới một đất nước xa xôi và đắt đỏ như Mỹ? Có lẽ, câu trả lời cũng thật dễ dàng bởi hệ thống giáo dục ở Mỹ khá tuyệt vời và người Mỹ luôn khích lệ quá trình quốc tế hóa, toàn cầu hóa. Ước tính, năm 2014, Mỹ đã thu được 30 tỷ USD từ các học sinh quốc tế.

Cần phải đổi mới

Từ thực tiễn đó kết hợp với kinh nghiệm làm việc tại AIT, Giáo sư Worsak Kanok-Nukulchai, Viện trưởng AIT, ngôi trường quốc tế được thành lập từ năm 1959 đã đưa ra một số gợi ý đổi mới để AIT nói riêng và các trường quốc tế ASEAN nói chung có thể phát triển và trở thành điểm đến du học của sinh viên toàn cầu.

Trước tiên, Giáo sư cho rằng quốc tế hóa giáo dục không chỉ có nghĩa là nước đó hay trường đó phải thuê những giảng viên quốc tế tài năng. Bên cạnh việc tuyển chọn sinh viên và giảng viên toàn cầu, cũng như có cơ sở vật chất cấp quốc tế, trường quốc tế cần phải tạo cho sinh viên một nhận thức toàn cầu. Cụ thể, sinh viên sau khi tốt nghiệp phải có khả năng áp dụng những giải pháp toàn cầu vào các vấn đề cấp cơ sở. Qua đó, các trường quốc tế có thể đào tạo ra những công dân toàn cầu. Sau khi ra trường, sinh viên có thể được tuyển dụng ở bất cứ nước nào trên thế giới.

Hơn nữa, mỗi trường quốc tế sẽ không thể có đủ tài chính và công nghệ để đào tạo tốt tất cả các lĩnh vực. Vì vậy, các trường quốc tế phải tập trung đào tạo sâu một số lĩnh vực thế mạnh thay vì dàn trải. Song song với đó, trường phải luôn luôn xây dựng uy tín. Quá trình này mất rất nhiều thời gian. Uy tín cũng có thể được tạo ra từ đội ngũ các cựu sinh viên vì khi họ thành đạt thì danh tiếng của trường cũng sẽ tăng lên rất nhiều.

Theo Giáo sư, từ lâu, nhiều trường đại học cấp quốc gia đã tỏ ra hài lòng với việc đào tạo những sinh viên phục vụ phát triển trong nước, nhưng AIT luôn nỗ lực vượt ra ngoài biên giới đó. Hiện nay, sinh viên tốt nghiệp AIT không chỉ là những cá nhân xuất sắc ở Thái Lan mà còn nhiều người rất thành công ở các nước châu Á. Nổi bật, một cựu sinh viên của AIT đã trở thành người đứng đầu chính quyền Đài Loan.

Cuối cùng, theo Giáo sư, các trường quốc tế phải tăng cường kết nối các mạng lưới giáo dục khu vực và toàn cầu. Giáo sư Worsak Kanok-Nukulchai đã đề cập tới chủ đề này tại Diễn đàn Khoa học và Công nghệ thế giới tại Hàn Quốc vừa qua. Tại đây, nhiều học giả từ nhiều viện nghiên cứu khác nhau cũng khẳng định cần phải tập trung quốc tế hóa giáo dục trong ASEAN và tăng cường mạng lưới các viện giáo dục cấp độ châu Á như AIT.