“Quyền lực” của bán lẻ

Nền kinh tế Việt Nam đã hội nhập sâu vào kinh tế thế giới. Tuy nhiên, vẫn còn cảnh người tiêu dùng phải chấp nhận sự “điều khiển” của những người bán lẻ.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
quyen luc cua ban le Xu hướng mới trong thị trường bán lẻ Việt Nam
quyen luc cua ban le Am hiểu thị trường - Quân bài chiến lược của các nhà bán lẻ nội

Thời bao cấp thường có câu thơ vui: “Bắt cởi trần được cởi trần, cho may ô mới được phần may ô”. Đó là thời mà từng hạt gạo, mớ rau, miếng thịt đều được phân phối theo kiểu ban phát, với những mậu dịch viên đầy quyền lực. Vậy còn bây giờ, khi nền kinh tế đã hội nhập sâu, rộng vào kinh tế thế giới, có còn cảnh người tiêu dùng phải chấp nhận sự “điều khiển” của những người bán lẻ hay không?

“Quyền lực” của người bán

Muốn ăn mít, nhưng không dám mua mít ngoài chợ vì sợ bị tiêm hóa chất, chị Nguyễn Vân Kiều (ở ngõ 290 Ngọc Thụy, Gia Lâm, Hà Nội) ghé siêu thị Big C Long Biên mua mít và đành bỏ đi đến 1/3 miếng mít vì sượng, nhạt và xơ. Chị Kiều cho biết, có lục tung cả siêu thị Big C Long Biên cũng không thể mua được miếng mít chín hơn, “vì họ chỉ bán loại mít đó”. Không phải chỉ mít, mà chuối, dứa, xoài... và nhiều loại hoa quả khác được bày bán ở các siêu thị cũng non và xanh chứ không chín cây như những loại bày bán bên ngoài, nhưng người tiêu dùng chấp nhận mua những hoa quả “sượng” ấy vì yên tâm hơn về an toàn thực phẩm.

quyen luc cua ban le
Hoa quả được bày bán tại siêu thị. (Nguồn: Vov.vn)

Chị Nguyễn Minh Huyền ở quận Bình Thạnh, TP.HCM là người Hà Nội vào sống ở TP.HCM gần 10 năm nay. Chị Huyền cho biết, ngày mới vào chị khổ sở đi tìm những gia vị, thực phẩm mang khẩu vị miền Bắc, vì chỉ quen ăn nước mắm Cát Hải, Hải Phòng. Thế nhưng ở TP.HCM không bán loại nước mắm đó, chị đành chuyển hướng sang tập làm quen với nước mắm Nha Trang, Phú Quốc và thậm chí không còn chịu được nước mắm Cát Hải yêu thích trước kia, vì giờ cảm thấy “vừa mặn vừa gắt”.

Chị Kiều, chị Huyền và hàng triệu người tiêu dùng không hề nhận thấy rằng thói quen tiêu dùng của mình đang bị “người khác” điều khiển, chi phối. Nhưng sự thật là ngày ngày, các nhà bán lẻ hàng hóa, dịch vụ từ siêu thị, trung tâm thương mại, chợ, cửa hàng tiện dụng đến cả những gánh hàng rong... đang tác động từng bước, từng bước đến tập quán tiêu dùng của khách hàng, từ ăn đến mặc, từ vui chơi đến các dịch vụ tiện ích khác.

Người bán và những quyền lực mềm

Giám đốc Công ty chăn ga gối đệm Thanh Bình, Hà Nội từng chia sẻ, để đưa được hàng vào một hệ thống bán lẻ danh tiếng, công ty đã phải chấp nhận mức giá do siêu thị này đưa ra. Mức giá này nếu so với giá thành sản xuất thì hầu như công ty không có lợi nhuận, nhưng bù lại, sản phẩm được tiêu thụ với số lượng rất lớn, đảm bảo việc làm cho người lao động và duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh. Dòng sản phẩm riêng biệt của Công ty chỉ sản xuất cho hệ thống phân phối này cũng hình thành từ đó.

Việc các siêu thị lớn đưa ra những nhãn hàng riêng cũng là một cách sử dụng “quyền lực mềm” để tạo nên những sản phẩm riêng biệt như dòng sản phẩm WOW của siêu thị Big C. Phương thức sản xuất nhãn hàng riêng này cũng tương tự như câu chuyện của Thanh Bình: doanh nghiệp bán lẻ đặt hàng sản xuất theo tiêu chuẩn chất lượng, giá cả riêng của mình, mang nhãn mác riêng và chỉ tiêu thụ trong hệ thống của mình. Bằng cách làm đó, nhà phân phối không sợ bị cạnh tranh, còn nhà sản xuất bắt buộc phải điều chỉnh kế hoạch sản xuất của mình theo “mệnh lệnh” của đơn đặt hàng.

Phát huy “quyền lực” bán lẻ như thế nào?

Theo báo cáo Chỉ số phát triển bán lẻ toàn cầu (GRDI) được công bố bởi Công ty tư vấn Mỹ năm 2017, Việt Nam xếp vị trí thứ 6 và nằm trong top 30 quốc gia đang phát triển có thị trường bán lẻ sôi động nhất thế giới. Một loạt các nhà bán lẻ nổi tiếng đến từ Nhật Bản, Thái Lan, Hàn Quốc, Pháp… đã đẩy mạnh đầu tư vào Việt Nam. Con số thống kê của Công ty nghiên cứu thị trường Nielsen Việt Nam cho biết, 80% doanh số bán hàng tiêu dùng nhanh tại Việt Nam vẫn đến từ kênh thương mại truyền thống với khoảng 1,3 triệu cửa hàng bán lẻ trên cả nước.

Trên thực tế, đã có những doanh nghiệp đi đầu trong việc phát triển mạng lưới phân phối song song với thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm sản xuất trong nước và mang sản phẩm sạch đến người tiêu dùng. Đơn cử như Saigon Co-op với mạng lưới siêu thị phát triển từ Nam ra Bắc, VinGroup với hệ thống 800 cửa hàng tiện lợi VinMart giảm chiết khấu cho hàng hóa đưa vào trong siêu thị, đầu tư trở lại sản xuất hàng hóa sạch bán trong chuỗi của mình... hay Hapro với những lễ hội nông sản đặc sản phối hợp với chính quyền các tỉnh Sơn La, Đồng Tháp... Nhưng số doanh nghiệp này còn ít.

Không ít doanh nghiệp bán lẻ hiện đại lại chưa kiểm soát được đội ngũ nhân viên của mình, dẫn đến tình trạng hàng hóa sản xuất trong nước phải mất phí bôi trơn mới được vào siêu thị, lên quầy kệ. Trong những cuộc khủng hoảng về giá, mà rõ rệt nhất là giá sữa, dù có tới hơn 200 nhà nhập khẩu sữa, thì giá sữa bán trong nước vẫn chỉ do một vài đầu mối chính chi phối. Tình trạng này cũng diễn ra vào những thời điểm cao điểm của những mặt hàng dầu ăn, bia, nước giải khát... Điều đó có nghĩa là “quyền lực” của các nhà bán lẻ thời điểm này hoàn toàn không hướng về quyền lợi của người tiêu dùng.

Như vậy, câu chuyện cùng tham gia vào chuỗi giá trị, “đôi bên cùng có lợi”, vẫn chỉ là hô khẩu hiệu cho sang.

quyen luc cua ban le Đầu ra nào cho nông sản sạch?

Đa số người tiêu dùng khó tiếp cận nông sản sạch khi thống kê từ Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam cho thấy, ...

quyen luc cua ban le Uniqlo sẽ có mặt tại Việt Nam trong năm 2019

Hãng thời trang bán lẻ nổi tiếng của Nhật Bản Uniqlo vừa thông báo sẽ mở cửa hàng đầu tiên tại TP. Hồ Chí Minh ...

quyen luc cua ban le BIDV trên đường đua vươn ra thị trường quốc tế

Việt Nam được đánh giá là thị trường bán lẻ dịch vụ ngân hàng còn nhiều dư địa tăng trưởng, khi chỉ có 20% dân ...

(theo Vov.vn)

Đọc thêm

Những tấm gương truyền cảm hứng cho giới trẻ thế giới

Những tấm gương truyền cảm hứng cho giới trẻ thế giới

Các nhà hoạt động trên khắp thế giới đang thúc đẩy các phong trào tích cực, truyền cảm hứng cho giới trẻ khắp thế giới.
Báo Thế giới & Việt Nam đoạt giải báo chí 'Hải Dương khát vọng, phát triển'

Báo Thế giới & Việt Nam đoạt giải báo chí 'Hải Dương khát vọng, phát triển'

Chiều 27/3, UBND tỉnh Hải Dương trao Giải báo chí 'Hải Dương khát vọng, phát triển'. Báo Thế giới & Việt Nam có tác phẩm giải khuyến khích.
Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Việc 4 nghi phạm vụ tấn công nhà hát ở Nga hôm 22/3 đều mang quốc tịch Tajikistan khiến sự chú ý đổ dồn về quốc gia Trung Á này.
Giá iPhone 11 giảm mạnh nhất lịch sử

Giá iPhone 11 giảm mạnh nhất lịch sử

Sau nhiều đợt điều chỉnh, giá iPhone 11 đang ở mức thấp nhất lịch sử kể từ khi ra mắt tại thị trường Việt Nam.
Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Chuyến đi của Tổng thống Pháp tới Brazil được cho là làm nồng ấm trở lại mối quan hệ băng giá dưới thời Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro.
XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3 - Trực tiếp xổ số miền Bắc 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. kết quả xổ số miền Bắc hôm nay. dự đoán xổ số miền Bắc thứ ...
Châu Âu đang có rất nhiều tiền mặt, vì đâu khoảng cách với Mỹ vẫn xa?

Châu Âu đang có rất nhiều tiền mặt, vì đâu khoảng cách với Mỹ vẫn xa?

Tiền tư nhân, đầu tư vào chứng khoán địa phương tại châu Âu liệu có thể giúp thu hẹp khoảng cách tăng trưởng, năng suất với Mỹ và Trung Quốc?
Lạm phát Australia ổn định trong hai tháng đầu năm

Lạm phát Australia ổn định trong hai tháng đầu năm

Dữ liệu từ Cục Thống kê Australia (ABS) công bố ngày 26/3 cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 2 chỉ tăng 3,4% so với cùng kỳ năm 2023, tương tự mức tăng ...
Kinh tế thế giới nổi bật (22-28/3): EU nỗ lực thoát dầu khí Nga, chứng khoán Mỹ cao kỷ lục, Trung Quốc dần phục hồi bất chấp ‘cơn gió ngược’

Kinh tế thế giới nổi bật (22-28/3): EU nỗ lực thoát dầu khí Nga, chứng khoán Mỹ cao kỷ lục, Trung Quốc dần phục hồi bất chấp ‘cơn gió ngược’

Châu Âu tiếp tục hành trình giảm phụ thuộc vào dầu khí của Nga, chứng khoán Mỹ đạt mức cao kỷ lục… là những tin kinh tế thế giới nổi bật.
Nền kinh tế ở 'ngã ba đường', Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói gì với lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ?

Nền kinh tế ở 'ngã ba đường', Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói gì với lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ?

Ngày 27/3, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc gặp lãnh đạo các doanh nghiệp và học giả Mỹ.
Kinh tế Ukraine nhận 'còi báo động', chỉ có đủ tiền cho đến cuối mùa Xuân

Kinh tế Ukraine nhận 'còi báo động', chỉ có đủ tiền cho đến cuối mùa Xuân

Nợ công bằng ngoại tệ tương đương của Ukraine đã tăng 50 tỷ USD trong hai năm.
Kinh tế sáng tạo - Quyền lực mềm của Kazakhstan

Kinh tế sáng tạo - Quyền lực mềm của Kazakhstan

Kazakhstan có nhiều tiềm năng trong lĩnh vực công nghiệp sáng tạo để phát triển kinh tế và nâng cao hình ảnh quốc gia trên toàn cầu.
Bất động sản mới nhất: Thị trường đặc biệt nhạy cảm với thông tin quy hoạch, các phân khúc hút vốn ngoại, chuyển mục đích sử dụng đất nhiều dự án

Bất động sản mới nhất: Thị trường đặc biệt nhạy cảm với thông tin quy hoạch, các phân khúc hút vốn ngoại, chuyển mục đích sử dụng đất nhiều dự án

Tránh rủi ro khi đầu tư 'đón sóng' quy hoạch hạ tầng, các phân khúc địa ốc thu hút nguồn vốn ngoại… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giải mã hiện tượng giá chung cư Hà Nội tăng vù vù, cơn sốt ‘món khoái khẩu’ đất nền đang trở nên khác biệt

Bất động sản mới nhất: Giải mã hiện tượng giá chung cư Hà Nội tăng vù vù, cơn sốt ‘món khoái khẩu’ đất nền đang trở nên khác biệt

Giá chung cư Hà Nội liên tục tăng, đất nền vẫn được săn đón, Vinhomes rộng cửa đầu tư dự án tại Long An… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất
Bất động sản mới nhất: Chung tay phá ‘cục máu đông’, nhà giá rẻ đang ‘tuyệt chủng’, giá đất ven Hà Nội tăng theo dự án vành đai 4

Bất động sản mới nhất: Chung tay phá ‘cục máu đông’, nhà giá rẻ đang ‘tuyệt chủng’, giá đất ven Hà Nội tăng theo dự án vành đai 4

Nỗ lực lấy lại niềm tin vào thị trường; nguồn cung khan hiếm, giá nhà tăng cao… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Đề xuất điều kiện để Việt kiều sở hữu nhà ở trong nước, TPHCM thu hồi đất 31 dự án, mức phạt khi chậm sang tên sổ đỏ

Bất động sản mới nhất: Đề xuất điều kiện để Việt kiều sở hữu nhà ở trong nước, TPHCM thu hồi đất 31 dự án, mức phạt khi chậm sang tên sổ đỏ

Bộ Xây dựng đề xuất điều kiện để Việt kiều sở hữu nhà trong nước, TPCM thu hồi đất 31 dự án trong năm 2024… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Chính phủ yêu cầu giải quyết việc ‘thổi giá’, giải mã hiện tượng giá chung cư tăng vù vù, chuyên gia hiến kế

Bất động sản mới nhất: Chính phủ yêu cầu giải quyết việc ‘thổi giá’, giải mã hiện tượng giá chung cư tăng vù vù, chuyên gia hiến kế

Yêu cầu khắc phục nghịch lý thừa nhà cao cấp, giá nhà trung bình ở Việt Nam cao gấp gần 24 lần thu nhập… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Hồ sơ miễn thuế đối với trường hợp thừa kế bất động sản

Hồ sơ miễn thuế đối với trường hợp thừa kế bất động sản

Xin cho tôi hỏi hồ sơ miễn thuế đối với trường hợp thừa kế bất động sản gồm những gì? - Độc giả Thanh Huyền
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/3: Yen Nhật 'long đong', USD trên đà tăng trưởng vững chắc

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/3: Yen Nhật 'long đong', USD trên đà tăng trưởng vững chắc

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/3 ghi nhận đồng USD đang trên đà tăng trưởng hằng quý vững chắc.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 27/3: Đồng USD tăng nhẹ, Yen Nhật đón tin không vui

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 27/3: Đồng USD tăng nhẹ, Yen Nhật đón tin không vui

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 27/3 ghi nhận USD tăng nhẹ khi các nhà giao dịch chờ đợi các dữ liệu mới về chính sách tiền tệ của Fed.
Từ ngày 1/7/2024, chuyển khoản trên 10 triệu phải xác thực bằng khuôn mặt vân tay

Từ ngày 1/7/2024, chuyển khoản trên 10 triệu phải xác thực bằng khuôn mặt vân tay

Tôi đọc được thông tin tới đây nếu chuyển khoản trên 10 triệu thì phải xác thực bằng khuôn mặt, vân tay. Vậy thông tin này có đúng không? – Độc giả Hà Phương
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 26/3: Đồng Yen trượt dốc, giới chức Nhật Bản bàn về khả năng can thiệp chính thức

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 26/3: Đồng Yen trượt dốc, giới chức Nhật Bản bàn về khả năng can thiệp chính thức

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 26/3 ghi nhận đồng USD quay đầu giảm, trong khi đó, Yen Nhật cũng không giữ được mức tăng lâu dài.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/3: USD tăng cao kéo Euro lao dốc, trong nước liên trục đi lên

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/3: USD tăng cao kéo Euro lao dốc, trong nước liên trục đi lên

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/3 ghi nhận đồng USD tăng cao, phục hồi toàn bộ khoản lỗ và kéo đồng Euro xuống thấp hơn.
Đẩy mạnh xúc tiến dịch vụ ngân hàng giữa Việt Nam-Ấn Độ

Đẩy mạnh xúc tiến dịch vụ ngân hàng giữa Việt Nam-Ấn Độ

Đại sứ quán Ấn Độ tại Việt Nam tổ chức chương trình giao lưu nhằm đề ra biện pháp tối ưu hoá hoạt động dịch vụ ngân hàng và kinh doanh cho hai nước.
Phiên bản di động