Sáng kiến An ninh toàn cầu của Trung Quốc: Tầm nhìn 'châu Á của người châu Á' có thành hiện thực?

Mai Khanh
Sáng kiến An ninh toàn cầu cho thấy nỗ lực của Bắc Kinh trong việc thể hiện vai trò an ninh ngày càng tăng và xác định cách tiếp cận của nước này đối với trật tự quốc tế.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Sáng kiến An ninh toàn cầu của Trung Quốc:  tại Đông Nam Á
Sáng kiến An ninh toàn cầu nằm trong cách tiếp cận rộng hơn của Trung Quốc đối với ASEAN với tư cách là một tổ chức và Đông Nam Á với tư cách là một khu vực. (Nguồn: Reuters)

Cách tiếp cận rộng hơn

Tháng 7/2022, tại Jakarta, trong khuôn khổ chuyến công du Đông Nam Á, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã có bài phát biểu giới thiệu Sáng kiến An ninh toàn cầu (GSI).

Trong đó, ông Vương Nghị nêu rõ Bắc Kinh sẽ làm việc với các nước ASEAN để thực hiện hợp tác GSI trong các lĩnh vực ưu tiên như chống khủng bố, tìm kiếm và cứu nạn hàng hải chung, quản lý thiên tai và chống tội phạm xuyên quốc gia.

Điều này sẽ giúp xây dựng từ những “tiến bộ ổn định” trong quan hệ an ninh Trung Quốc-ASEAN, theo đó sự trao đổi quân sự và an ninh được củng cố, và hợp tác được nâng cao trong các lĩnh vực an ninh phi truyền thống như khí hậu và mạng, cũng như trong việc quản lý “những bất đồng và tranh chấp" trên Biển Đông.

Kể từ khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình chính thức đưa ra sáng kiến này tại Hội nghị thường niên Diễn đàn châu Á Bác Ngao vào tháng 4, các nhà ngoại giao Trung Quốc đã coi đây là giải pháp của Trung Quốc để ngăn chặn xung đột và thúc đẩy sự ổn định trong bối cảnh những thách thức đặt ra bởi đại dịch Covid-19, những tranh chấp địa chính trị ngày càng nghiêm trọng và chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine.

Bài giới thiệu GSI của Ngoại trưởng Vương Nghị là phát biểu công khai đầu tiên mà một quan chức Trung Quốc đưa ra để cho thấy GSI nằm trong cách tiếp cận rộng hơn của Trung Quốc đối với ASEAN với tư cách là một tổ chức và Đông Nam Á với tư cách là một khu vực.

Thể hiện vai trò an ninh

Tin liên quan
Nikkei Asia: Đông Nam Á đang trở thành địa bàn chiến lược của cuộc cạnh tranh Mỹ-Trung Nikkei Asia: Đông Nam Á đang trở thành địa bàn chiến lược của cuộc cạnh tranh Mỹ-Trung

Các sáng kiến an ninh của Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương nói chung và Đông Nam Á nói riêng không phải là điều mới mẻ.

Trung Quốc bắt đầu đưa ra các sáng kiến như Khái niệm An ninh mới ngay từ những năm 1990, thâm nhập có chọn lọc tại từng quốc gia Đông Nam Á những năm 2000 và đầu những năm 2010.

Đồng thời, Bắc Kinh mở rộng nỗ lực xây dựng mạng lưới quan hệ đối tác an ninh với các nước Đông Nam Á, thông qua mua bán vũ khí, đối thoại chính thức và tập trận chung với cả các đồng minh của Mỹ như Philippines và Thái Lan.

Nhìn từ góc độ này, GSI là biểu hiện mới nhất cho những nỗ lực của Bắc Kinh nhằm thể hiện vai trò an ninh ngày càng tăng và xác định cách tiếp cận của nước này đối với trật tự quốc tế.

Trung Quốc sử dụng GSI làm đối trọng với các cách tiếp cận của Mỹ và phương Tây dựa vào phe nhóm lợi ích và cạnh tranh “người thắng, kẻ thua”.

Động thái mới cho thấy Bắc Kinh đã bắt đầu triển khai sáng kiến này với từng quốc gia, trong đó Đông Nam Á là một trong những khu vực ưu tiên.

Ngay sau khi công bố GSI, các nhà ngoại giao Trung Quốc thường xuyên có các bài phát biểu và xã luận phổ biến GSI ở từng nước Đông Nam Á, cùng với Sáng kiến Phát triển toàn cầu (GDI) mà Chủ tịch Tập Cận Bình đưa ra trong bài phát biểu trước Đại hội đồng Liên hợp quốc năm 2021.

Truyền thông nhà nước Trung Quốc cũng thúc đẩy GSI trong các tương tác cá nhân với các quan chức Đông Nam Á từ tháng 5. Ông Vương Nghị cũng nói với Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Campuchia Prak Sokhonn rằng Trung Quốc muốn hợp tác với ASEAN để thực hiện cả GSI và GDI dưới sự chủ trì của Campuchia.

"Mọi thứ vẫn còn mơ hồ"

Tin liên quan
Chuyên gia: Đông Nam Á trước nguy cơ trở thành Nam Mỹ thứ hai Chuyên gia: Đông Nam Á trước nguy cơ trở thành Nam Mỹ thứ hai

Bài phát biểu hồi tháng 7 của ông Vương Nghị có ý nghĩa quan trọng khi cho thấy Trung Quốc đang công khai đưa sáng kiến này vào cách tiếp cận với các nước ASEAN trên cơ sở song phương, nhóm nhỏ và đa phương.

Tương tự, các cuộc thảo luận ban đầu về hợp tác hàng hải Trung Quốc-Philippines dưới thời tân Tổng thống Ferdinand Marcos (như việc xây dựng đường dây nóng bảo vệ bờ biển, thỏa thuận tìm kiếm và cứu nạn hàng hải và nâng cao năng lực quản trị hàng hải) cũng vẫn cần được giám sát dựa trên lộ trình Bắc Kinh thực hiện dưới thời người tiền nhiệm Rodrigo Duterte.

Chắc chắn việc GSI liệu có biến thành hành động thực tế hay không vẫn còn cần quan sát thêm. GSI hiện vẫn đang ở giai đoạn đầu, mọi thứ vẫn còn mơ hồ.

Các quan chức ASEAN chỉ ra rằng, mặc dù Trung Quốc đã đề xuất một loạt khuôn khổ ấn tượng, làm cho các nước Đông Nam Á mê mẩn, nhưng chỉ một vài trong số đó đạt được thành công vượt xa những lời lẽ ủng hộ hoa mỹ của Bắc Kinh ban đầu.

Sự xác định rõ ràng của Trung Quốc về GSI như một Tầm nhìn “châu Á của người châu Á” đang gặp phải trở ngại do các nước Đông Nam Á ý thức được tồn tại khoảng cách lớn giữa lời nói và hành động thực tế của Trung Quốc.

Tuy nhiên, điều này không vì thế mà làm giảm ý nghĩa của GSI hay nỗ lực của Trung Quốc trong việc thúc đẩy GSI ở Đông Nam Á, cũng như trong ASEAN.

Nhận diện những 'cú sốc' đe dọa an ninh lương thực toàn cầu

Nhận diện những 'cú sốc' đe dọa an ninh lương thực toàn cầu

Vừa qua Liên hợp quốc đã công bố báo cáo “Tình hình an ninh lương thực và dinh dưỡng thế giới năm 2022”, trong đó ...

Đông Nam Á - ‘vựa lúa’ của thế giới trước nguy cơ mất an ninh lương thực toàn cầu

Đông Nam Á - ‘vựa lúa’ của thế giới trước nguy cơ mất an ninh lương thực toàn cầu

Dù có thế mạnh về nông nghiệp, được coi là “vựa lúa” của thế giới nhưng Đông Nam Á cũng phải đối mặt với nhiều ...

Triều Tiên tuyên bố ủng hộ hoàn toàn sáng kiến an ninh của Trung Quốc

Triều Tiên tuyên bố ủng hộ hoàn toàn sáng kiến an ninh của Trung Quốc

Ngày 30/5, trong phát biểu được đăng tải trên trang web của Bộ Ngoại giao Triều Tiên, nước này bày tỏ ủng hộ sáng kiến ...

Đến lượt Trung Quốc quan ngại về an ninh lương thực toàn cầu

Đến lượt Trung Quốc quan ngại về an ninh lương thực toàn cầu

Quan chức Trung Quốc kêu gọi hợp tác quốc tế để ổn định nguồn cung và giá lương thực, kiềm chế các hạn chế xuất ...

Bảo đảm an ninh, an toàn cho lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc

Bảo đảm an ninh, an toàn cho lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc

Ngày 14/2, tại New York, Hoa Kỳ, đã diễn ra phiên thảo luận chung khai mạc khóa họp thường niên của Ủy ban đặc biệt ...

(theo The Diplomat)

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi hôm nay 22/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm, hai bên đã nâng cấp quan hệ Việt Nam-Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Hai Chủ tịch Quốc hội đã trao đổi thực chất, hiệu quả về các biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước, hai Quốc hội trong thời ...
Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trả lời phỏng vấn nhân dịp Việt Nam trúng cử thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031.
Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Tòa nhà hành chính Quốc hội Campuchia là công trình được Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam trao tặng Đảng, Nhà nước và nhân dân Campuchia.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Tin thế giới 21/11: Ông Trump được hoãn tuyên án, mặt trận miền Đông Ukraine nguy cơ sụp đổ, Mỹ chỉ trích hành động của Trung Quốc ở Biển Đông

Tin thế giới 21/11: Ông Trump được hoãn tuyên án, mặt trận miền Đông Ukraine nguy cơ sụp đổ, Mỹ chỉ trích hành động của Trung Quốc ở Biển Đông

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Nga đã phản đòn tấn công tầm xa của Ukraine, nỗi lo sợ của Kiev về thứ 'vũ khí nóng' thành hiện thực?

Nga đã phản đòn tấn công tầm xa của Ukraine, nỗi lo sợ của Kiev về thứ 'vũ khí nóng' thành hiện thực?

Không quân Ukraine xác nhận, Nga phóng một tên lửa đạn đạo xuyên lục địa từ vùng Astrakhan ở miền Nam nước này trong đợt tấn công vào sáng 21/11.
Mỹ chỉ cho phép đòn tấn công hạt nhân đối kháng có điều kiện, Trung Quốc thẳng thừng nói 'lạc hậu'

Mỹ chỉ cho phép đòn tấn công hạt nhân đối kháng có điều kiện, Trung Quốc thẳng thừng nói 'lạc hậu'

Mỹ chỉ cho phép xảy ra việc tấn công hạt nhân đối kháng khi Washington bảo toàn được một phần kho vũ khí của mình để ngăn chặn đối thủ tiềm tàng.
Thủ tướng cùng chính phủ Mali bị cách chức, đây là lý do

Thủ tướng cùng chính phủ Mali bị cách chức, đây là lý do

Thủ tướng Mali Maiga đã chỉ trích các nhà lãnh đạo quân sự của nước này chậm trễ trong việc kết thúc thời kỳ chuyển tiếp.
Ukraine được 'cởi trói', Hungary khẩn cấp đưa hệ thống phòng không đến gần, Kiev lần đầu dùng thứ vũ khí này tấn công Nga

Ukraine được 'cởi trói', Hungary khẩn cấp đưa hệ thống phòng không đến gần, Kiev lần đầu dùng thứ vũ khí này tấn công Nga

Hungary sẽ lắp đặt hệ thống phòng không và kiểm soát không phận ở Đông Bắc, giáp biên giới Ukraine, để đề phòng rủi ro khi xung đột leo thang.
New Zealand chính thức coi Hezbollah và Houthi là các tổ chức khủng bố

New Zealand chính thức coi Hezbollah và Houthi là các tổ chức khủng bố

New Zealand đã chỉ định toàn bộ phong trào Hezbollah là tổ chức khủng bố, động thái điều chỉnh so với quyết định trước đây.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Không cần phải chờ đợi thêm, ứng cử viên Donald Trump đã giành chiến thắng thuyết phục trong cuộc Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Phiên bản di động