Sáng kiến An ninh toàn cầu của Trung Quốc: Tầm nhìn 'châu Á của người châu Á' có thành hiện thực?

Mai Khanh
Sáng kiến An ninh toàn cầu cho thấy nỗ lực của Bắc Kinh trong việc thể hiện vai trò an ninh ngày càng tăng và xác định cách tiếp cận của nước này đối với trật tự quốc tế.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Sáng kiến An ninh toàn cầu của Trung Quốc:  tại Đông Nam Á
Sáng kiến An ninh toàn cầu nằm trong cách tiếp cận rộng hơn của Trung Quốc đối với ASEAN với tư cách là một tổ chức và Đông Nam Á với tư cách là một khu vực. (Nguồn: Reuters)

Cách tiếp cận rộng hơn

Tháng 7/2022, tại Jakarta, trong khuôn khổ chuyến công du Đông Nam Á, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã có bài phát biểu giới thiệu Sáng kiến An ninh toàn cầu (GSI).

Trong đó, ông Vương Nghị nêu rõ Bắc Kinh sẽ làm việc với các nước ASEAN để thực hiện hợp tác GSI trong các lĩnh vực ưu tiên như chống khủng bố, tìm kiếm và cứu nạn hàng hải chung, quản lý thiên tai và chống tội phạm xuyên quốc gia.

Điều này sẽ giúp xây dựng từ những “tiến bộ ổn định” trong quan hệ an ninh Trung Quốc-ASEAN, theo đó sự trao đổi quân sự và an ninh được củng cố, và hợp tác được nâng cao trong các lĩnh vực an ninh phi truyền thống như khí hậu và mạng, cũng như trong việc quản lý “những bất đồng và tranh chấp" trên Biển Đông.

Kể từ khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình chính thức đưa ra sáng kiến này tại Hội nghị thường niên Diễn đàn châu Á Bác Ngao vào tháng 4, các nhà ngoại giao Trung Quốc đã coi đây là giải pháp của Trung Quốc để ngăn chặn xung đột và thúc đẩy sự ổn định trong bối cảnh những thách thức đặt ra bởi đại dịch Covid-19, những tranh chấp địa chính trị ngày càng nghiêm trọng và chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine.

Bài giới thiệu GSI của Ngoại trưởng Vương Nghị là phát biểu công khai đầu tiên mà một quan chức Trung Quốc đưa ra để cho thấy GSI nằm trong cách tiếp cận rộng hơn của Trung Quốc đối với ASEAN với tư cách là một tổ chức và Đông Nam Á với tư cách là một khu vực.

Thể hiện vai trò an ninh

Tin liên quan
Nikkei Asia: Đông Nam Á đang trở thành địa bàn chiến lược của cuộc cạnh tranh Mỹ-Trung Nikkei Asia: Đông Nam Á đang trở thành địa bàn chiến lược của cuộc cạnh tranh Mỹ-Trung

Các sáng kiến an ninh của Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương nói chung và Đông Nam Á nói riêng không phải là điều mới mẻ.

Trung Quốc bắt đầu đưa ra các sáng kiến như Khái niệm An ninh mới ngay từ những năm 1990, thâm nhập có chọn lọc tại từng quốc gia Đông Nam Á những năm 2000 và đầu những năm 2010.

Đồng thời, Bắc Kinh mở rộng nỗ lực xây dựng mạng lưới quan hệ đối tác an ninh với các nước Đông Nam Á, thông qua mua bán vũ khí, đối thoại chính thức và tập trận chung với cả các đồng minh của Mỹ như Philippines và Thái Lan.

Nhìn từ góc độ này, GSI là biểu hiện mới nhất cho những nỗ lực của Bắc Kinh nhằm thể hiện vai trò an ninh ngày càng tăng và xác định cách tiếp cận của nước này đối với trật tự quốc tế.

Trung Quốc sử dụng GSI làm đối trọng với các cách tiếp cận của Mỹ và phương Tây dựa vào phe nhóm lợi ích và cạnh tranh “người thắng, kẻ thua”.

Động thái mới cho thấy Bắc Kinh đã bắt đầu triển khai sáng kiến này với từng quốc gia, trong đó Đông Nam Á là một trong những khu vực ưu tiên.

Ngay sau khi công bố GSI, các nhà ngoại giao Trung Quốc thường xuyên có các bài phát biểu và xã luận phổ biến GSI ở từng nước Đông Nam Á, cùng với Sáng kiến Phát triển toàn cầu (GDI) mà Chủ tịch Tập Cận Bình đưa ra trong bài phát biểu trước Đại hội đồng Liên hợp quốc năm 2021.

Truyền thông nhà nước Trung Quốc cũng thúc đẩy GSI trong các tương tác cá nhân với các quan chức Đông Nam Á từ tháng 5. Ông Vương Nghị cũng nói với Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Campuchia Prak Sokhonn rằng Trung Quốc muốn hợp tác với ASEAN để thực hiện cả GSI và GDI dưới sự chủ trì của Campuchia.

"Mọi thứ vẫn còn mơ hồ"

Tin liên quan
Chuyên gia: Đông Nam Á trước nguy cơ trở thành Nam Mỹ thứ hai Chuyên gia: Đông Nam Á trước nguy cơ trở thành Nam Mỹ thứ hai

Bài phát biểu hồi tháng 7 của ông Vương Nghị có ý nghĩa quan trọng khi cho thấy Trung Quốc đang công khai đưa sáng kiến này vào cách tiếp cận với các nước ASEAN trên cơ sở song phương, nhóm nhỏ và đa phương.

Tương tự, các cuộc thảo luận ban đầu về hợp tác hàng hải Trung Quốc-Philippines dưới thời tân Tổng thống Ferdinand Marcos (như việc xây dựng đường dây nóng bảo vệ bờ biển, thỏa thuận tìm kiếm và cứu nạn hàng hải và nâng cao năng lực quản trị hàng hải) cũng vẫn cần được giám sát dựa trên lộ trình Bắc Kinh thực hiện dưới thời người tiền nhiệm Rodrigo Duterte.

Chắc chắn việc GSI liệu có biến thành hành động thực tế hay không vẫn còn cần quan sát thêm. GSI hiện vẫn đang ở giai đoạn đầu, mọi thứ vẫn còn mơ hồ.

Các quan chức ASEAN chỉ ra rằng, mặc dù Trung Quốc đã đề xuất một loạt khuôn khổ ấn tượng, làm cho các nước Đông Nam Á mê mẩn, nhưng chỉ một vài trong số đó đạt được thành công vượt xa những lời lẽ ủng hộ hoa mỹ của Bắc Kinh ban đầu.

Sự xác định rõ ràng của Trung Quốc về GSI như một Tầm nhìn “châu Á của người châu Á” đang gặp phải trở ngại do các nước Đông Nam Á ý thức được tồn tại khoảng cách lớn giữa lời nói và hành động thực tế của Trung Quốc.

Tuy nhiên, điều này không vì thế mà làm giảm ý nghĩa của GSI hay nỗ lực của Trung Quốc trong việc thúc đẩy GSI ở Đông Nam Á, cũng như trong ASEAN.

Nhận diện những 'cú sốc' đe dọa an ninh lương thực toàn cầu

Nhận diện những 'cú sốc' đe dọa an ninh lương thực toàn cầu

Vừa qua Liên hợp quốc đã công bố báo cáo “Tình hình an ninh lương thực và dinh dưỡng thế giới năm 2022”, trong đó ...

Đông Nam Á - ‘vựa lúa’ của thế giới trước nguy cơ mất an ninh lương thực toàn cầu

Đông Nam Á - ‘vựa lúa’ của thế giới trước nguy cơ mất an ninh lương thực toàn cầu

Dù có thế mạnh về nông nghiệp, được coi là “vựa lúa” của thế giới nhưng Đông Nam Á cũng phải đối mặt với nhiều ...

Triều Tiên tuyên bố ủng hộ hoàn toàn sáng kiến an ninh của Trung Quốc

Triều Tiên tuyên bố ủng hộ hoàn toàn sáng kiến an ninh của Trung Quốc

Ngày 30/5, trong phát biểu được đăng tải trên trang web của Bộ Ngoại giao Triều Tiên, nước này bày tỏ ủng hộ sáng kiến ...

Đến lượt Trung Quốc quan ngại về an ninh lương thực toàn cầu

Đến lượt Trung Quốc quan ngại về an ninh lương thực toàn cầu

Quan chức Trung Quốc kêu gọi hợp tác quốc tế để ổn định nguồn cung và giá lương thực, kiềm chế các hạn chế xuất ...

Bảo đảm an ninh, an toàn cho lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc

Bảo đảm an ninh, an toàn cho lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc

Ngày 14/2, tại New York, Hoa Kỳ, đã diễn ra phiên thảo luận chung khai mạc khóa họp thường niên của Ủy ban đặc biệt ...

(theo The Diplomat)

Xem nhiều

Đọc thêm

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính: Cộng đồng người Việt ở Trùng Khánh cần phát huy tốt truyền thống 'tương thân tương ái'

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính: Cộng đồng người Việt ở Trùng Khánh cần phát huy tốt truyền thống 'tương thân tương ái'

Sáng 8/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp gỡ lưu học sinh, sinh viên và cộng đồng người Việt Nam tại thành phố Trùng Khánh, Trung Quốc.
Dự báo: Bão số 7 có thể rất nguy hiểm với tàu thuyền trên khu vực Bắc và giữa Biển Đông, vùng biển ven bờ Trung-Nam Trung Bộ trong các ngày 8-12/11

Dự báo: Bão số 7 có thể rất nguy hiểm với tàu thuyền trên khu vực Bắc và giữa Biển Đông, vùng biển ven bờ Trung-Nam Trung Bộ trong các ngày 8-12/11

Hồi 10h (ngày 8/11), vị trí tâm bão số 7 ở vào khoảng 18,3 độ Vĩ Bắc; 118,9 độ Kinh Đông, trên vùng biển phía Đông của khu vực Bắc ...
Hà Nội: Hành trình mới của những cây xanh gãy đổ sau bão Yagi

Hà Nội: Hành trình mới của những cây xanh gãy đổ sau bão Yagi

Gỗ cây xanh gãy đổ sau bão Yagi không phải là phế liệu. Chúng đã được tái sinh, mang lại giá trị kinh tế bất ngờ.
Mỹ Tâm thực hiện đêm nhạc đặc biệt tri ân khán giả hải ngoại dịp Giáng sinh

Mỹ Tâm thực hiện đêm nhạc đặc biệt tri ân khán giả hải ngoại dịp Giáng sinh

Ca sĩ Mỹ Tâm phấn khích khi toàn bộ vé của liveshow 'My Soul 1981' được bán hết trong vòng một tiếng.
Cuộc đời bà Trần Tố Nga qua lời kể của đạo diễn người Pháp gốc Việt

Cuộc đời bà Trần Tố Nga qua lời kể của đạo diễn người Pháp gốc Việt

Vở kịch dẫn dắt khán giả đắm chìm vào câu chuyện của bà Trần Tố Nga, một người phụ nữ suốt đời dấn thân vào cuộc chiến đòi công lý ...
Cập nhật bảng giá xe hãng Ford mới nhất tháng 11/2024

Cập nhật bảng giá xe hãng Ford mới nhất tháng 11/2024

Bảng giá xe hãng Ford của các dòng như Everest 2021, EcoSport 2021, Everest 2022, Ranger 2021, Explorer 2022, Territory 2022, Ranger 2022, Ranger Raptor 2023, Everest 2023, Everest 2024, ...
NÓNG! Hàn Quốc phóng tên lửa ra biển Hoàng Hải

NÓNG! Hàn Quốc phóng tên lửa ra biển Hoàng Hải

Vụ phóng diễn ra trong khuôn khổ một cuộc tập trận bắn đạn thật của Hàn Quốc, diễn ra tại quận ven biển Taean, cách Seoul 108 km về phía tây Nam.
Quốc hội Nicaragua vừa quyết định mở cửa đón quân đội Nga, Mỹ và loạt nước, vì sao?

Quốc hội Nicaragua vừa quyết định mở cửa đón quân đội Nga, Mỹ và loạt nước, vì sao?

Nicaragua sẽ cho phép quân đội, tàu và máy bay quân sự của Nga, Mỹ, Cuba, Venezuela và Mexico vào nước này trong nửa đầu năm 2025.
Liên minh cầm quyền tan rã, Tổng thống Đức lên kế hoạch giải tán Quốc hội

Liên minh cầm quyền tan rã, Tổng thống Đức lên kế hoạch giải tán Quốc hội

Ngày 7/11, Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier thông báo kế hoạch chuẩn bị giải tán Quốc hội và dọn đường cho các cuộc bầu cử sớm.
Pháp-Israel 'va chạm' ngoại giao, Paris phản đối hành động không thể chấp nhận được

Pháp-Israel 'va chạm' ngoại giao, Paris phản đối hành động không thể chấp nhận được

Pháp và Israel đã vướng vào một sự cố ngoại giao, khi quốc gia Trung Đông tạm giữ 2 nhân viên mang thị thực ngoại giao của Paris.
Đây là Hội nghị có thể quyết định tương lai châu Âu trong nhiều thập kỷ

Đây là Hội nghị có thể quyết định tương lai châu Âu trong nhiều thập kỷ

Ngày 7/11, tại thủ đô Budapest của Hungary đã khai mạc Hội nghị thượng đỉnh Cộng đồng Chính trị châu Âu (EPC) lần thứ năm.
Điều máy bay F-15E Strike Eagles tới Trung Đông, Mỹ toan tính gì?

Điều máy bay F-15E Strike Eagles tới Trung Đông, Mỹ toan tính gì?

Máy bay chiến đấu F-15 của Mỹ đã đến Trung Đông, sau khi Washington tuyên bố triển khai thêm lực lượng đến khu vực này để cảnh báo Iran.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác?

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác?

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Không cần phải chờ đợi thêm, ứng cử viên Donald Trump đã giành chiến thắng thuyết phục trong cuộc Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Màu sắc chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris nếu đắc cử

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Màu sắc chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris nếu đắc cử

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 sẽ tác động tới tình hình thế giới thế nào và chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris khác biệt ra sao?
Đại sứ Phạm Quang Vinh: 'Độc lạ', gay cấn bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 và câu chuyện với Việt Nam

Đại sứ Phạm Quang Vinh: 'Độc lạ', gay cấn bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 và câu chuyện với Việt Nam

Theo Đại sứ Phạm Quang Vinh, cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm nay rất sít sao, nhưng dù là ai thì quan hệ Việt Nam-Mỹ vẫn tiếp đà phát triển tích cực.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Ý nghĩa và tác động

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Ý nghĩa và tác động

Bầu cử Tổng thống Mỹ luôn có ý nghĩa quan trọng không chỉ trong nội bộ nước Mỹ mà còn với cộng đồng quốc tế.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Phiên bản di động