Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan kể về ngoại giao Việt Nam:

Sau Hiệp định Paris, nếu ta tiến lên giải phóng miền Nam thì liệu Mỹ có quay lại?

Vũ Khoan
Nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ
TGVN. Sách báo đã đề cập nhiều đến thắng lợi của Hiệp định Paris nhưng ít khi nói tới “công việc bếp núc” của những con người đứng sau các hoạt động ngoại giao cam go, căng thẳng, không chỉ trong mà cả sau Hiệp định Paris. BáoTG&VN xin giới thiệu một số chia sẻ của nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan. 
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
sau hiep dinh paris neu ta tien len giai phong mien nam thi lieu my co quay lai Những nước cờ ngoại giao chiến lược Xuân 1975
sau hiep dinh paris neu ta tien len giai phong mien nam thi lieu my co quay lai Ngày 30/4 và những kỷ niệm trên mặt trận ngoại giao
sau hiep dinh paris neu ta tien len giai phong mien nam thi lieu my co quay lai
Cuộc gặp riêng giữa Cố vấn đặc biệt Lê Đức Thọ, Bộ trưởng Xuân Thủy - Trưởng đoàn đại biểu Chính phủ VNDCCH Xuân Thủy với Trưởng đoàn Mỹ Harriman tại Hội nghị Paris. (Ảnh tư liệu)

Đại thắng mùa Xuân 30/4/1975 là đỉnh cao và sự kết tinh của cả quá trình đấu tranh đầy hy sinh gian khổ, hết sức kiên cường của quân dân ta suốt mấy chục năm dòng chống Pháp rồi chống Mỹ. Cuộc đấu tranh ấy mang tính toàn diện, từ 1967 đã hình thành ba mặt trận: quân sự, chính trị và ngoại giao.

Rõ ràng đấu tranh ngoại giao nói chung và cuộc hòa đàm Paris nói riêng đã góp phần hết sức quan trọng vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của dân tộc. Kết quả chủ yếu của Hiệp định Paris là “đánh cho Mỹ cút” đã tạo ra điều kiện thuận lợi cơ bản để cuộc tổng tiến công mùa Xuân năm 1975 “đánh cho ngụy nhào” như Bác Hồ căn dặn.

Về điều này, sách báo đã đề cập nhiều nhưng ít khi nói tới “công việc bếp núc” của các bộ phận, con người đứng đằng sau những hoạt động ngoại giao cam go, căng thẳng suốt trong những năm tháng trước đại thắng mùa Xuân 1975. Để minh họa về mặt này xin chia sẻ đôi điều.

Cũng như trên mặt trận quân sự, trên mặt trận ngoại giao, Bộ Chính trị là “Bộ Tổng” thì Bộ Ngoại giao là một dạng Bộ Tổng tham mưu. Ngay từ năm 1965, Bộ đã lập ra “Tiểu ban Việt Nam” do đồng chí Nguyễn Cơ Thạch, lúc đó là Thứ trưởng Bộ, phụ trách. Chức năng của Tiểu ban là nghiên cứu và tham mưu về đấu tranh ngoại giao trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Năm 1969, khi Hội nghị bốn bên họp ở Paris, Bộ Chính trị quyết đinh lập ra CP50 để chỉ đạo mà Bộ Ngoại giao là cơ quan thường trực do đồng chí Nguyễn Cơ Thạch phụ trách. Các chủ trương liên quan tới giải pháp, bước đi và việc soạn thảo văn kiện đều xuất phát từ đây.

Cũng vào khoảng tháng 6/1969, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam được thành lập; Bộ Ngoại giao Cộng hòa miền Nam Việt Nam ra đời (mang bí số CP72), bà Nguyễn Thị Bình được cử làm Bộ trưởng kiêm Trưởng đoàn Cộng hòa miền Nam Việt Nam tại hòa đàm Paris. Hai Bộ Ngoại giao cũng như hai đoàn đàm phán đã hoạt động theo tinh thần Bác Hồ đề ra “tuy hai là một, tuy một là hai”.

Do chiến tranh Việt Nam mang tính quốc tế rất cao, các nước lớn đều “dính vào” nên ở Bộ đã hình thành Ad hoc nghiên cứu chiến lược đối ngoại của các nước lớn, nhất là Mỹ, Liên Xô và Trung Quốc. Ad hoc này cũng do đồng chí Nguyễn Cơ Thạch trực tiếp phụ trách. Nhóm này “đào bới” lịch sử hàng chục, thậm chí hàng trăm năm để nhận diện chiến lược của các nước lớn, dự báo, đánh giá chính sách của họ trên vấn đề Việt Nam nói chung và cuộc hòa đàm nói riêng. Sau khi Hiệp định Paris được ký, nhóm này còn phải trả lời câu hỏi hắc búa: Nếu ta tiến lên giải phóng miền Nam thì Mỹ có quay lại không? Các “ông bạn” sẽ hành xử ra sao?

Một bộ phận đáng kể cán bộ của Bộ cũng như của Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam được cử ra “tiền phương” chiến đấu tại cuộc hòa đàm Paris; sau khi Hiệp định được ký kết, một số đã vào Nam tham gia Ủy ban bốn bên rồi hai bên cho tới khi cờ giải phóng tung bay trên “Dinh Độc lập” – hang ổ cuối cùng của chính quyền Sài Gòn.

Trong những ngày tháng đầu năm 1975, nhất là từ sau chiến dịch giải phóng Tây Nguyên, Bộ Ngoại giao bận rộn suốt ngày đêm theo dõi và ứng phó với những phản ứng từ bên ngoài, khi Sài Gòn sắp thất thủ thậm chí một số nước còn tìm cách “hòa giải” để làm chậm lại quá trình sụp đổ của chế độ Sài Gòn. Ngoại giao đã phải tìm cách xử lý câu chuyện rắc rối này.

Sau ngày 30/4 là thời gian bề bộn biết bao công việc như tiếp quản Bộ Ngoại giao của chính quyền Sài Gòn; hình thành Sở Ngoại vụ; hướng dẫn phóng viên nước ngoài đổ vào miền Nam; xử lý vấn đề ngoại kiều và tài sản nước ngoài, kể cả tài sản của các cơ quan ngoại giao...

Đằng sau bảng liệt kê khô khan những công việc nêu trên là vô vàn công việc cụ thể với sự tham gia của biết bao con người. Những “nhân chứng lịch sử” ấy lưu giữ biết bao câu chuyện sống động về thời kỳ hào hùng ấy nhưng ít ai biết, thời gian lâu dần trôi qua, nhiều người trong số họ đi về thế giới bên kia tạo nên “khoảng trống” trong lịch sử. Tuy đã muộn song vẫn muốn hy vọng rằng, khiếm khuyết này sẽ sớm được bổ khuyết.

sau hiep dinh paris neu ta tien len giai phong mien nam thi lieu my co quay lai Ngoại giao: Mặt trận chiến lược trong thời kỳ chống Mỹ

Nhân dịp kỷ niệm 43 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, TG&VN trân trọng trích đăng bài viết của ông Trần ...

sau hiep dinh paris neu ta tien len giai phong mien nam thi lieu my co quay lai Thắng lợi của ý chí và tinh thần thống nhất dân tộc

Ý chí độc lập tự do, thống nhất đất nước của nhân dân Việt Nam có mạch nguồn mạnh mẽ từ lịch sử. Dù cho ...

sau hiep dinh paris neu ta tien len giai phong mien nam thi lieu my co quay lai Những nước cờ ngoại giao chiến lược Xuân 1975

Với vị trí là một mặt trận có ý nghĩa chiến lược trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ngoại giao Việt Nam đã ...

Bài viết cùng chủ đề

75 năm Ngoại giao Việt Nam

Xem nhiều

Đọc thêm

MU rơi vào tình thế 'tệ' nhất lịch sử Ngoại hạng Anh

MU rơi vào tình thế 'tệ' nhất lịch sử Ngoại hạng Anh

Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Ngoại hạng Anh, MU bước vào lễ Giáng sinh với vị trí ở nửa sau bảng xếp hạng.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 23/12: USD được 'bơm nhiên liệu'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 23/12: USD được 'bơm nhiên liệu'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 23/12 ghi nhận động lực tăng giá cho đồng USD từ dự báo cắt giảm lãi suất chậm hơn.
Kết quả bóng đá hôm nay 23/12 (mới nhất)

Kết quả bóng đá hôm nay 23/12 (mới nhất)

Xem kết quả bóng đá đêm qua và hôm nay 23/12. KQBĐ hôm nay của Cup C1, Ngoại hạng Anh, La Liga, Serie A, Tây Ban Nha, Anh, Pháp, Đức, ...
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 23/12 và sáng 24/12: Lịch thi đấu Serie A - Fiorentina vs Udinese; VĐQG Bồ Đào Nha - Benfica vs Estoril

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 23/12 và sáng 24/12: Lịch thi đấu Serie A - Fiorentina vs Udinese; VĐQG Bồ Đào Nha - Benfica vs Estoril

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 23/12 và sáng 24/12: Lịch thi đấu Serie A - Fiorentina vs Udinese; VĐQG Bồ Đào Nha - Inter vs Como 1907...
Tổng thống Putin gọi sự 'khai sinh' một vũ khí Nga là lịch sử, 'siêu thủy quái' sắp sửa sung quân

Tổng thống Putin gọi sự 'khai sinh' một vũ khí Nga là lịch sử, 'siêu thủy quái' sắp sửa sung quân

Nền công nghiệp quốc phòng Nga đang phát triển mạnh mẽ với việc chế tạo ra các loại vũ khí cực kỳ nguy hiểm, như tên lửa đạn đạo hay ...
Giải pháp đột phá cho ngành du lịch trong thời đại số

Giải pháp đột phá cho ngành du lịch trong thời đại số

Khi công nghệ đóng vai trò trung tâm trong cuộc sống, việc ra mắt mạng xã hội Xintel mang lại sự tiện lợi trong trải nghiệm du lịch văn hóa ...
Những con bài nặng ký của Thổ Nhĩ Kỳ

Những con bài nặng ký của Thổ Nhĩ Kỳ

Chuyến thăm của Chủ tịch EC Ursula von der Leyen tới Ankara là cơ hội để Thổ Nhĩ Kỳ nâng tầm ảnh hưởng và mở thêm cơ hội gia nhập EU.
Nga-Ấn Độ: Chiều sâu của quan hệ đối tác

Nga-Ấn Độ: Chiều sâu của quan hệ đối tác

Chuyến thăm Nga của Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ một lần nữa cho thấy chiều sâu của mối quan hệ đối tác quân sự truyền thống giữa New Dehli và Moscow.
Thỏa thuận ngừng bắn Israel-Hezbollah: Con đường dài hòa giải

Thỏa thuận ngừng bắn Israel-Hezbollah: Con đường dài hòa giải

Việc Israel và Hezbollah chấp thuận thỏa thuận ngừng bắn làm dấy lên hy vọng có thể tạo hiệu ứng hòa giải cho các 'điểm nóng' xung đột dai dẳng khác.
Xung đột Nga-Ukraine: Tình thế 'bên miệng hố chiến tranh', nguy cơ Thế chiến III và kịch bản đàm phán

Xung đột Nga-Ukraine: Tình thế 'bên miệng hố chiến tranh', nguy cơ Thế chiến III và kịch bản đàm phán

Những ngày gần đây, xung đột Nga-Ukraine có bước leo thang mới khó lường, cuộc chiến tên lửa căng thẳng, rộ lên cảnh báo nguy cơ Thế chiến III.
Bắc Âu-Baltic: Nỗ lực hợp tác hay chia rẽ?

Bắc Âu-Baltic: Nỗ lực hợp tác hay chia rẽ?

Tăng cường hợp tác an ninh giữa các nước láng giềng trong khu vực là chủ đề chính của Hội nghị thượng đỉnh các nước Bắc Âu và Baltic...
Kiến tạo lòng tin, thúc đẩy đối thoại

Kiến tạo lòng tin, thúc đẩy đối thoại

ADMM+ ngày càng thể hiện vai trò là nền tảng cho hợp tác trên thực tế và có ý nghĩa giữa ASEAN với các nước bên ngoài khu vực trong lĩnh vực an ninh.
Truyền thông quốc tế đưa tin đậm nét về Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024

Truyền thông quốc tế đưa tin đậm nét về Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024

Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024 đã thu hút sự chú ý lớn từ truyền thông quốc tế, khẳng định vị thế của Việt Nam trong hợp tác quốc phòng toàn cầu.
Ukraine tăng gia sản xuất vũ khí tầm xa 'cây nhà lá vườn' để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga

Ukraine tăng gia sản xuất vũ khí tầm xa 'cây nhà lá vườn' để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga

Để giảm phụ thuộc viện trợ quân sự phương Tây và tăng khả năng phản công, Ukraine đang mở rộng kho vũ khí tầm xa có thể tấn công lãnh thổ Nga.
Ấn Độ-Indonesia: Làm sâu sắc nền tảng của tầm nhìn chung về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Ấn Độ-Indonesia: Làm sâu sắc nền tảng của tầm nhìn chung về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Khi Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương nổi lên như tâm chấn địa chính trị của thế kỷ XXI, Ấn Độ và Indonesia thúc đẩy quan hệ đối tác hàng hải chiến lược.
Nga và 'biến cố' Syria: Chấp nhận tổn thất lớn, bước lùi tạm thời vì đại cục

Nga và 'biến cố' Syria: Chấp nhận tổn thất lớn, bước lùi tạm thời vì đại cục

Mặc dù sự sụp đổ của chính quyền đồng minh ở Syria là tổn thất khó bù đắp đối với Nga nhưng Moscow có thể không còn lựa chọn nào khác.
Bất định đối thoại hạt nhân Iran dưới nhiệm kỳ Tổng thống Trump 2.0

Bất định đối thoại hạt nhân Iran dưới nhiệm kỳ Tổng thống Trump 2.0

Với màn “tái xuất” của ông Donald Trump trong nhiệm kỳ mới, quan hệ Mỹ-Iran sẽ chứng kiến nhiều biến động trong đối thoại hạt nhân, góp phần định hình nên tác động lâu dài ...
Tình hình Syria: Một bàn tay không vỗ lên thành tiếng, vén màn người đứng sau

Tình hình Syria: Một bàn tay không vỗ lên thành tiếng, vén màn người đứng sau

Những toan tính về Syria chưa khi nào nguôi trong nội bộ Thổ Nhĩ Kỳ. Cân đối tình hình, Ankara có những hành động táo bạo hơn.
Phiên bản di động