Sổ tay văn hóa Đông-Tây: Một thoáng văn học Pháp [Kỳ 23]

HỮU NGỌC
Chúng tôi tiếp tục giới thiệu tới bạn đọc những tác phẩm tập thể hay vô danh (không xác định được tác giả) của nền văn học Pháp thời Trung cổ nổi tiếng.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Nhà viết tiểu thuyết Giono Jean.
Nhà viết tiểu thuyết Giono Jean.

Giono Jean (1895-1970) là nhà viết tiểu thuyết (thiên nhiên và đồng ruộng; về sau viết tiểu thuyết ký sự).

Tác phẩm chính: Vùng đồi (1929), Một gã dân xã Baumugnes (1929), Khởi sắc lại (1930), Người lính khinh kỵ trên mái nhà (1951), Hạnh phúc điên cuồng (1957).

Người lính khinh kỵ trên mái nhà là tiểu thuyết lịch sử, thuộc mạch thứ hai của Giono (mạch đầu là nông dân). Truyện hấp dẫn nhiều màu sắc. Chuyện xảy ra dưới thời vua Louis-Philippe thế kỷ XIX. Ở xứ Provence tại miền Nam nước Pháp, có dịch tả.

Angelo, đại tá Italy trẻ tuổi, lưu vong, đi qua những làng bỏ hoang, người chết gần hết. Chàng gặp một y sĩ đến trị bệnh, không có thuốc mà cũng quá muộn. Anh chàng này cũng chết nốt.

Angelo quen dần, nên cũng hết sợ cái chết. Angelo đến thành phố Manosque tìm người em nuôi cùng vú em. Chàng bị dân chúng nghi là kẻ đi đầu độc, phải trốn mấy ngày đêm trên các mái nhà chỉ thỉnh thoảng mới xuống tìm cái ăn.

Chàng gặp thiếu phụ Pauline cho uống nước chè nóng làm tỉnh người, gặp nữ tu sĩ rửa xác chết (chàng giúp bà ta). Dân bỏ phố lên đồi cắm trại ở cho tiện hơn. Angelo gặp lại em. Trời mưa, bệnh dịch vẫn hoành hành. Angelo được tiền, quần áo mới, lại lên đường. Chàng gặp lại Pauline và cùng đi.

Họ qua một đêm nguy hiểm, đến một làng không bị bệnh, họ bị giam lại để cách ly. Họ trốn đi. Pauline bị bệnh. Angelo cố săn sóc chữa nàng khỏi. Chàng để nàng ở lại với chồng, trở về Italy.

***

Nhà viết tiểu thuyết và kịch Giraudoux Jean
Nhà viết tiểu thuyết và kịch Giraudoux Jean.

Giraudoux Jean (1882-1944) là nhà viết tiểu thuyết và kịch (nhân đạo, vô chính phủ, mỉa mai, có chất thơ, trò chơi trí tuệ, kịch có nội dung mới).

Tác phẩm chính: Suzanne và Thái Bình Dương (1921, tiểu thuyết), Bella (1926, tiểu thuyết), Siegfried và xứ Limousin (1922, tiểu thuyết), Siegfried (1928, kịch), Amphitryon 38 (1929, kịch), Chiến tranh thành T’roa sẽ không xảy ra (1935, kịch), Electre (1937, kịch), Sodome et Gomorrhe (1943, kịch).

Siegfried và xứ Limousin là tiểu thuyết chủ trương sự hòa giải dân tộc Pháp - Đức, giữa hai nền văn hóa. Chủ đề được Giraudoux đưa lên sân khấu thành vở Siegfried (1928). Chiến tranh 1914-1918 đã kết thúc.

Quân nhân Pháp (nguyên là nhà văn) Jacques bị thương, nằm trần truồng ở trận địa. Anh được người Đức chữa khỏi, nhưng mất trí nhớ, không còn biết mình là ai. Anh phục hồi trí tuệ dần và trở thành Siegfried von Kleist, một nhà báo Đức có uy tín, mà một gia đình Đức nhận ra là con họ.

Ở Pháp, Jean bạn thời nhỏ của Jacques, đọc những bài báo của Jacques, nhận ra văn phong và tư tưởng của Jacques.

Anh liên hệ với những bạn Đức và tìm gặp Jacques. Anh dạy Jacques tiếng Pháp và do đó gợi lại những kỷ niệm thời thơ ấu ở quê hương xứ Limousin nước Pháp. Jacques nhận ra mình không phải là người Đức, bèn theo Jean về Pháp.

Amphitryon 38 là vở hài kịch dựa vào một truyền thuyết cổ Hy Lạp được Giraudoux cải biên (đây là lần cải biên thứ 38 vở kịch này trong lịch sử sân khấu).

Vua Amphitryon có vợ là Alcmène rất đẹp. Jupiter, Chúa các thần minh, hóa phép biến thành Amphitryon, giống như hệt, và ngủ với vợ vua. Giraudoux sử dụng đề tài này để đặt sự lương thiện của con người lên trên tinh thần độc đoán của thần minh (Jupiter), và giải quyết một cách hợp lý thân phận con người. Jupiter trở thành đối tượng của sự giễu cợt hóm hỉnh.

Người lên án vị thần quyền thế này chính là nàng Alcmène; sau khi ngủ đêm với Jupiter, Alcmène ngây thơ đề cao những đức tính của người chồng trần tục của mình và vô hình dung hạ giá Jupiter.

Nàng chấp nhận số phận mình bất tử. Nàng bảo Jupiter: “Trở thành bất tử, đối với con người, đó là phản bội. Vả lại, nếu thiếp nghĩ đến sự yên nghỉ lớn lao mà cái chết mang lại để chấm dứt chuỗi mệt nhọc nho nhỏ, những phiền lụy loại thứ yếu thì thiếp cảm tạ cái chết toàn vẹn, lại phong phú nữa...”.

Khi biết là bị lừa, Alcmène lại nhờ người tình của Jacques ngủ với chồng mình (tưởng đó là Jacques trá hình). Kết thúc, Alcmène thuyết phục Jacques quên nàng đi. Trong kịch, Giraudoux sử dụng những chi tiết và ngôn từ hiện đại vào không khí cổ, gây cười rất thú vị.

Chiến tranh thành T’roa sẽ không xảy ra là bi kịch chứng minh uy lực của định mệnh và sự yếu ớt của tự do và ý chí của con người. Theo phong cách sân khấu của mình, Giraudoux muốn lấy lại một đề tài cổ kính để nói lên một vấn đề trọng đại, hiện đại (kịch diễn bốn năm trước khi Thế chiến II bùng nổ). Hoàng tử Paris thành Troie bắt cóc công chúa Hy Lạp Hélène.

Liên quân Hy Lạp vây T’roa. Mở đầu kịch, một công chúa Hy Lạp nói: “Chiến tranh thành T’roa sẽ không xảy ra”. Một công chúa khác ở thành T’roa, có tài tiên tri nói: “Chiến tranh thành T’roa sẽ xảy ra”. Có những hoàn cảnh khiến cho có thể tránh được chiến tranh.

Trong thành, Paris và Hélène đã chán nhau; chỉ cần trao trả mỹ nhân là xong chuyện. Nhiều phụ nữ cũng thấy tính chất phù phiếm của chiến tranh. Nhưng một nhà thơ có uy tín, Vua cha và các vị bô lão lên án thái độ hèn yếu ấy.

Về phía Hy Lạp, mặc dù có những cố gắng của quân vương Ulysse và tướng Hector, chiến tranh sẽ xảy ra dưới con mắt dửng dưng của các thần minh; lý do trực tiếp là một sự cố do một cá nhân (nhà thơ) gây ra.

Sổ tay văn hóa Đông-Tây: Một thoáng văn học Pháp [Kỳ 22]

Sổ tay văn hóa Đông-Tây: Một thoáng văn học Pháp [Kỳ 22]

Chúng tôi tiếp tục giới thiệu tới bạn đọc những tác phẩm tập thể hay vô danh (không xác định được tác giả) của nền ...

Sách dịch mới: 'Những lá thư từ Tây Ban Nha' của Prosper Mérimée

Sách dịch mới: 'Những lá thư từ Tây Ban Nha' của Prosper Mérimée

'Những lá thư từ Tây Ban Nha' là một cuốn sách vừa lãng mạn vừa thẫm đẫm hiện thực về đất nước phía Tây Nam ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Thời trang Halal - Nét gạch nối văn hóa trong dòng chảy văn minh toàn cầu

Thời trang Halal - Nét gạch nối văn hóa trong dòng chảy văn minh toàn cầu

Trong những năm gần đây, thời trang Halal đã trở thành một xu hướng, lan rộng đến nhiều quốc gia, phản ánh sâu sắc ranh giới giữa văn hoá và ...
Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân tiếp Thủ hiến bang Hessen, Đức

Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân tiếp Thủ hiến bang Hessen, Đức

Phó Chủ tịch nước cho rằng trong tổng thể mối quan hệ song phương tốt đẹp giữa hai nước, quan hệ giữa Việt Nam và bang Hessen phát triển rất ...
Hyun Bin ngoại hình nổi bật dự họp báo ra mắt phim 'Cáp Nhĩ Tân'

Hyun Bin ngoại hình nổi bật dự họp báo ra mắt phim 'Cáp Nhĩ Tân'

Diễn viên Hyun Bin diện trang phục đen bảnh bao khi xuất hiện tại buổi họp báo bộ phim 'Cáp Nhĩ Tân' được tổ chức ở Yongsan-gu, Seoul, Hàn Quốc.
Điện của Chủ tịch nước Lương Cường nhân Ngày quốc tế đoàn kết với Nhân dân Palestine

Điện của Chủ tịch nước Lương Cường nhân Ngày quốc tế đoàn kết với Nhân dân Palestine

Chủ tịch nước khẳng định sự ủng hộ mạnh mẽ và tình đoàn kết của Việt Nam với Palestine trong sự nghiệp đấu tranh chính nghĩa vì độc lập và ...
Chung kết cuộc thi 'Dự án khởi nghiệp Thanh niên nông thôn' năm 2024: Bệ phóng cho những giấc mơ kinh doanh

Chung kết cuộc thi 'Dự án khởi nghiệp Thanh niên nông thôn' năm 2024: Bệ phóng cho những giấc mơ kinh doanh

Ngày 27/11, vòng Chung kết cuộc thi 'Dự án khởi nghiệp Thanh niên nông thôn' năm 2024, đã diễn ra tại TP. Thái Bình (tỉnh Thái Bình).
Kuwait Airways lên kế hoạch mở đường bay thẳng tới Việt Nam, mong muốn hợp tác với Vietnam Airlines

Kuwait Airways lên kế hoạch mở đường bay thẳng tới Việt Nam, mong muốn hợp tác với Vietnam Airlines

Ngày 26/11, Đại sứ Nguyễn Đức Thắng đã gặp Chủ tịch Hãng hàng không quốc gia Kuwait (Kuwait Airways) Abdulmohsen Salem Alfagaan bàn về các kế hoạch hợp tác.
'Đánh thức' tiềm năng phát triển du lịch đêm Hà Nội

'Đánh thức' tiềm năng phát triển du lịch đêm Hà Nội

Baoquocte.vn. Hà Nội cần nghiên cứu và xây dựng mô hình phát triển du lịch ban đêm phù hợp với lợi thế và điều kiện thực tiễn ở địa phương.
Bún riêu và miến xào cua xuất hiện trên bản đồ ẩm thực thế giới của TasteAtlas

Bún riêu và miến xào cua xuất hiện trên bản đồ ẩm thực thế giới của TasteAtlas

Hương vị đặc biệt cùng 'hình thức' hấp dẫn đã khiến TasteAtlas đưa bún riêu và miến xào cua vào bản đồ ẩm thực thế giới.
Đỉnh Fansipan thắng giải Điểm du lịch có thắng cảnh thiên nhiên hàng đầu thế giới 2024

Đỉnh Fansipan thắng giải Điểm du lịch có thắng cảnh thiên nhiên hàng đầu thế giới 2024

Khu du lịch Fansipan tại Sa Pa (Lào Cai) được World Travel Awards vinh danh là Điểm du lịch có thắng cảnh thiên nhiên hàng đầu thế giới 2024.
Khu di tích Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng - 'cái nôi' của nền báo chí cách mạng Việt Nam

Khu di tích Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng - 'cái nôi' của nền báo chí cách mạng Việt Nam

Khu di tích Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng tại Thái Nguyên là nơi ghi dấu lịch sử báo chí cách mạng Việt Nam.
Độc đáo trải nghiệm thời bao cấp tại chương trình quảng bá du lịch đêm Hà Nội

Độc đáo trải nghiệm thời bao cấp tại chương trình quảng bá du lịch đêm Hà Nội

Baoquocte.vn. Lần đầu tiên tại Hà Nội, toàn bộ không gian sự kiện như một phim trường giúp du khách 'quay lại' thời bao cấp, thời kỳ đặc biệt của đất nước.
Tìm về cội nguồn lịch sử dân tộc tại 'Thủ đô gió ngàn'

Tìm về cội nguồn lịch sử dân tộc tại 'Thủ đô gió ngàn'

Khu di tích lịch sử ATK Định Hóa nằm ở huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên, là một trong những địa điểm quan trọng nhất của lịch sử cách mạng Việt Nam.
Khu di tích Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng - 'cái nôi' của nền báo chí cách mạng Việt Nam

Khu di tích Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng - 'cái nôi' của nền báo chí cách mạng Việt Nam

Khu di tích Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng tại Thái Nguyên là nơi ghi dấu lịch sử báo chí cách mạng Việt Nam.
Nơi ghi dấu Lễ trình Quốc thư đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa

Nơi ghi dấu Lễ trình Quốc thư đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa

Lễ trình Quốc thư đầu tiên tại Khu di tích Đồi Giang là một trong những dấu ấn quan trọng của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Kỳ bí chiếc mặt nạ cổ 600 năm tuổi của thần lửa Aztec

Kỳ bí chiếc mặt nạ cổ 600 năm tuổi của thần lửa Aztec

Chiếc mặt nạ Xiuhtecuhtli là một trong những cổ vật màu ngọc lam mà nhà chinh phục người Tây Ban Nha Hernán Cortés đã lấy từ Đế chế Aztec.
Tìm về cội nguồn lịch sử dân tộc tại 'Thủ đô gió ngàn'

Tìm về cội nguồn lịch sử dân tộc tại 'Thủ đô gió ngàn'

Khu di tích lịch sử ATK Định Hóa nằm ở huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên, là một trong những địa điểm quan trọng nhất của lịch sử cách mạng Việt Nam.
Huế đón nhận Bằng công nhận mới của UNESCO về Di sản Tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương

Huế đón nhận Bằng công nhận mới của UNESCO về Di sản Tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương

Thừa Thiên Huế đón nhận Bằng công nhận Di sản Tư liệu khu vực châu Á-Thái Bình Dương của UNESCO cho 'Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế'.
Ngày hội cổ phục Việt lan tỏa giá trị và nét đẹp văn hóa truyền thống

Ngày hội cổ phục Việt lan tỏa giá trị và nét đẹp văn hóa truyền thống

Kỷ niệm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam, chương trình biểu diễn cổ phục 'Theo sợi chỉ vàng'đ ã diễn ra vào ngày 23/11 tại TP.HCM.
Phiên bản di động