Tầm quan trọng của ngôn ngữ trong ngoại giao

Minh Ngọc
Trong bài viết đăng trên New Straits Times, TS. Fauziah Mohd Taib* tổng kết lại một số ý nghĩa quan trọng của ngôn ngữ trong ngoại giao.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Tầm quan trọng của ngôn ngữ trong ngoại giao
Liên hợp quốc có 6 ngôn ngữ chính thức được chỉ định để điều phối tất cả các quốc gia thành viên, gồm: tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Nga, tiếng Trung, tiếng Tây Ban Nha và tiếng Arab. (Nguồn: UN)

Từ thế kỷ XVII đến thế kỷ XIX, tiếng Pháp là ngôn ngữ của ngoại giao, do đây là thời kỳ lên ngôi của Pháp. Ngày nay, nếu Trung Quốc thống trị thế giới, ngôn ngữ ngoại giao sẽ là tiếng Trung Quốc. Nếu Nga thống trị, chúng ta sẽ nói tiếng Nga.

Tuy nhiên, tiếng Anh vẫn là ngôn ngữ chung trong các cuộc đàm phán hiện nay mặc dù trên thực tế dân số nói tiếng Anh ít hơn dân số nói tiếng Trung Quốc, Tây Ban Nha hoặc Indonesia. Đó là bởi vai trò khó thay thế của tiếng Anh đối với yêu cầu truyền đạt thông tin phong phú và sâu sắc về các vấn đề quan trọng, phức tạp trong ngoại giao.

Vai trò kiến tạo

Ngôn ngữ ngoại giao là độc nhất. Với những biệt ngữ và sắc thái riêng, một ngôn ngữ được hình thức hóa theo quy ước đặc biệt để trở thành “chất bôi trơn” cho mối quan hệ giữa các dân tộc và các quốc gia.

Các nhà ngoại giao trên khắp thế giới sử dụng chung một ngôn ngữ viết, trên những văn bản gọi là công hàm ngoại giao, công hàm thường, công hàm thông báo, bản ghi nhớ...

Theo một khuôn mẫu nhất định, ngôn ngữ ngoại giao được thiết kế để truyền tải nhiều thông điệp cùng một lúc: vừa giảm bớt tác động tiêu cực (nếu có), vừa giữ thể diện cho phía bên kia; nhằm tránh phản ứng gay gắt, bảo vệ người đưa tin (thường là đại sứ) cả về trách nhiệm và tính mạng.

Giao tiếp là con đường hai chiều giữa các nhà ngoại giao. Một bên không thể mong đợi đạt được thông tin trừ khi bên còn lại sẵn sàng truyền đạt thông tin ấy.

Do vậy, hành động đầu tiên và quan trọng nhất nhà ngoại giao cần làm là chia sẻ. Người ta thường coi trọng "những gì cần nói" hơn là "những gì không nên nói", bởi đôi khi, im lặng là lời nói hùng hồn nhất.

Các nhà ngoại giao đều được đào tạo để tránh những lời lẽ khiếm nhã có thể gây hấn, xúc phạm hoặc miệt thị. Ngôn ngữ ngoại giao có vai trò kiến ​​tạo, xây dựng và thúc đẩy hòa bình. Vì vậy khi lựa chọn từ ngữ không những phải lịch sự, mà còn phải chính xác.

Tuy nhiên, một nhà ngoại giao có thể ngụy trang ý định của phía mình bằng cách sử dụng văn phong phức tạp hơn bình thường, gồm những câu dài dòng, lạc đề, làm gián đoạn mạch suy nghĩ của phía kia và chuyển cuộc nói chuyện sang các chủ đề mới.

Sự mơ hồ là một công cụ hữu ích không chỉ trong nghệ thuật trừu tượng, mà cả trong ngoại giao.

Trong ngoại giao, người ta thường coi trọng "những gì cần nói" hơn là "những gì không nên nói", bởi đôi khi, im lặng là lời nói hùng hồn nhất.

Nâng tầm tiếng bản địa

Ngày nay, tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Nga, tiếng Trung, tiếng Tây Ban Nha và tiếng Arab là các ngôn ngữ chính thức trong mọi hoạt động của Liên hợp quốc. Tại đây có những phiên dịch viên giỏi nhất trên thế giới, có thể phiên dịch các bài phát biểu trực tiếp và các văn bản viết một cách nhanh chóng.

Với tất cả những ngôn ngữ khác, các nhà ngoại giao đều được yêu cầu sử dụng thông dịch viên riêng có khả năng giao tiếp bằng các ngôn ngữ chính thức của Liên hợp quốc. Khi tiến hành đàm phán trong các nhóm nhỏ hơn, phiên dịch viên không được tham gia và tiếng Anh là phương tiện giao tiếp duy nhất.

Vừa qua, Thủ tướng Malaysia Datuk Sri Ismail Sabri Yaakob thông báo về việc sử dụng tiếng Bahasa Malaysia trong các hoạt động cấp chính phủ ở các nước mà tiếng Anh không phải là quốc ngữ hay ngôn ngữ chính thức.

Còn ở các nước khác, các nhà ngoại giao và quan chức Malaysia phải trao đổi, đàm phán và đưa ra các thông điệp bằng tiếng Bahasa Malaysia.

Kể từ khi Thủ tướng Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj (1903-1990) thành lập Bộ Ngoại giao Malaysia vào năm 1956, các nhà ngoại giao Malaysia đã khá thuần thục việc nói và đàm phán bằng tiếng Anh.

Tiếng Anh đã và đang là một công cụ hữu ích trong việc quảng bá hình ảnh của Malaysia ra nước ngoài. Các thỏa thuận thương mại và hòa bình đã được ký kết bằng tiếng Anh. Nhiều giao dịch được thực hiện nhanh chóng vì không tốn thời gian phiên dịch qua lại giữa các ngôn ngữ.

Tuy nhiên, các nhà ngoại giao Malaysia sẽ phải đối mặt với những thách thức với quyết định "quốc tế hóa" tiếng Bahasa Malaysia.

Giờ đây, họ sẽ phải học cách sử dụng ngôn ngữ ngoại giao bằng tiếng bản ngữ.

Ngoài ra, Bộ Ngoại giao sẽ cần thuê những thông dịch viên và biên dịch viên chuyên nghiệp theo tiêu chuẩn của Liên hợp quốc, đồng thời am hiểu ngôn ngữ ngoại giao Bahasa Malaysia để đảm bảo kết quả trên bàn đàm phán.


* Nhà ngoại giao kỳ cựu, từng công tác tại Đại sứ quán Malaysia ở Brussels, Fiji, Washington D.C và Hà Lan.

Đại sứ Việt Nam tại Ba Lan: Chủ động lựa chọn 'ngôn ngữ ngoại giao' trong tình hình mới

Đại sứ Việt Nam tại Ba Lan: Chủ động lựa chọn 'ngôn ngữ ngoại giao' trong tình hình mới

Chia sẻ với TG&VN, Đại sứ Việt Nam tại Ba Lan Nguyễn Hùng chia sẻ Đại sứ quán đặt việc tiếp cận nguồn vaccine và ...

Kinh doanh tại thị trường UAE: Cần hiểu đúng về tôn giáo, ngôn ngữ và văn hóa kinh doanh của người Arab

Kinh doanh tại thị trường UAE: Cần hiểu đúng về tôn giáo, ngôn ngữ và văn hóa kinh doanh của người Arab

Đại sứ Việt Nam tại Các Tiểu Vương quốc Arab thống nhất (UAE) Nguyễn Mạnh Tuấn chia sẻ về các tiềm năng và thách thức ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Tỷ số cân não trước trận đấu cuối cùng, đại gia Elon Musk rộng đường vung tiền cho ông Trump

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Tỷ số cân não trước trận đấu cuối cùng, đại gia Elon Musk rộng đường vung tiền cho ông Trump

Cả 3 mô hình dự báo kết quả Bầu cử tổng thống Mỹ 2024 đều cho thấy cuộc đua sẽ rất sít sao và gần như không thể nói trước ...
Ruben Amorim bị HLV từng thất bại ở MU cảnh báo

Ruben Amorim bị HLV từng thất bại ở MU cảnh báo

David Moyes đã lên tiếng cảnh báo Ruben Amorim về sức ép khủng khiếp khi ngồi ghế nóng tại MU.
Chính trị gia đối lập hàng đầu Mozambique bị ám sát hụt ở Nam Phi

Chính trị gia đối lập hàng đầu Mozambique bị ám sát hụt ở Nam Phi

Chính trị gia Mozambique Venancio Mondlane tuyên bố thoát khỏi một vụ ám sát bất thành ở Nam Phi.
Bầu cử Mỹ 2024: Cuộc đấu của những người sở hữu vận may đáng kinh ngạc, chương cuối trong câu chuyện dài kỳ khó đoán

Bầu cử Mỹ 2024: Cuộc đấu của những người sở hữu vận may đáng kinh ngạc, chương cuối trong câu chuyện dài kỳ khó đoán

Hành trình trở thành ứng cử viên Tổng thống Mỹ trong cuộc bầu cử 2024 của ông Donald Trump và Kamala Harris có rất nhiều yếu tố bất ngờ.
'Nút báo động' và đội SWAT: An ninh thắt chặt trước cuộc bầu cử Mỹ

'Nút báo động' và đội SWAT: An ninh thắt chặt trước cuộc bầu cử Mỹ

Lực lượng Vệ binh Quốc gia được kích hoạt, sở chỉ huy FBI được thành lập tại Washington và các đội vũ khí đặc biệt được triển khai trên các ...
Kiến tạo thần sầu và như máy, Marc Casado đạt mốc 9 năm có 1

Kiến tạo thần sầu và như máy, Marc Casado đạt mốc 9 năm có 1

Tiền vệ Marc Casado thiết lập dấu mốc kiến tạo ấn tượng ở trận Barcelona thắng Espanyol 3-1 tại vòng 12 La Liga.
Bộ trưởng Ngoại giao tặng Bằng khen và Tuyên dương tập thể, cá nhân đóng góp tích cực trong xuất bản cuốn sách của cố Tổng Bí thư

Bộ trưởng Ngoại giao tặng Bằng khen và Tuyên dương tập thể, cá nhân đóng góp tích cực trong xuất bản cuốn sách của cố Tổng Bí thư

Bộ Ngoại giao tuyên dương các tập thể, cá nhân đã đóng góp tích cực, hiệu quả trong quá trình biên soạn và xuất bản cuốn sách của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Bộ Ngoại giao tri ân công lao cố Bộ trưởng Hoàng Minh Giám

Bộ Ngoại giao tri ân công lao cố Bộ trưởng Hoàng Minh Giám

Thứ trưởng Ngoại giao Phạm Thanh Bình dẫn đầu đoàn đại diện Bộ Ngoại giao tới viếng thăm gia đình cố Giáo sư, Bộ trưởng Ngoại giao Hoàng Minh Giám.
Phở, nem Việt Nam gây ấn tượng mạnh với du khách tại Hội chợ Bazaar ASEAN 2024 ở Venezuela

Phở, nem Việt Nam gây ấn tượng mạnh với du khách tại Hội chợ Bazaar ASEAN 2024 ở Venezuela

Đại sứ quán Việt Nam tại Venezuela đã phối hợp với các nước thuộc ASEAN tại thủ đô Caracas tổ chức hội chợ Bazaar ASEAN 2024.
Bộ Ngoại giao tổ chức công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 tại Thành phố Hồ Chí Minh

Bộ Ngoại giao tổ chức công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 tại Thành phố Hồ Chí Minh

Ngày 1/11 tại Thành phố Hồ Chí Minh, Bộ Ngoại giao phối hợp với Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) tổ chức Hội thảo công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 dành ...
Đại sứ quán Việt Nam tại Saudi Arabia quảng bá sản phẩm tại Triển lãm Halal Expo

Đại sứ quán Việt Nam tại Saudi Arabia quảng bá sản phẩm tại Triển lãm Halal Expo

Từ ngày 28-30/10, Đại sứ quán Việt Nam tại Saudi Arabia đã tham dự Triển lãm Halal Expo được tổ chức tại Trung tâm Hội nghị và Triển lãm Riyadh.
Công đoàn Bộ Ngoại giao tham dự Hội thi Giới thiệu mô hình và thuyết minh ý tưởng cải cách hành chính năm 2024

Công đoàn Bộ Ngoại giao tham dự Hội thi Giới thiệu mô hình và thuyết minh ý tưởng cải cách hành chính năm 2024

Ngày 1/11, Công đoàn Viên chức Việt Nam và Bộ Nội vụ tổ chức chung khảo Hội thi Giới thiệu mô hình và thuyết minh ý tưởng cải cách hành chính.
Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023: Để chính sách song hành với thực tiễn bảo đảm quyền của người di cư

Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023: Để chính sách song hành với thực tiễn bảo đảm quyền của người di cư

Theo Phó Cục trưởng Cục Lãnh sự, Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 cho thấy những kết quả đạt được trong xây dựng hoàn thiện chính sách liên quan đến di cư.
Đại diện Phái đoàn IOM: Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 phản ánh nỗ lực thúc đẩy di cư an toàn

Đại diện Phái đoàn IOM: Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 phản ánh nỗ lực thúc đẩy di cư an toàn

Theo Quyền Trưởng đại diện Phái đoàn IOM, Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 đã góp phần củng cố vị thế quốc gia đi đầu trong việc triển khai Thỏa thuận GCM.
Công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam với nhiều nội dung mới lần đầu tiên được cập nhật

Công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam với nhiều nội dung mới lần đầu tiên được cập nhật

Sáng ngày 29/10, tại Hà Nội, Bộ Ngoại giao Việt Nam phối hợp với Tổ chức Di cư quốc tế (IOM) tổ chức Hội thảo công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023.
Công dân Việt Nam tại Trung Đông cần chủ động tìm nơi trú ẩn

Công dân Việt Nam tại Trung Đông cần chủ động tìm nơi trú ẩn

Theo thông tin mới nhất từ cơ quan đại diện Việt Nam tại khu vực Trung Đông, các công dân Việt Nam hiện vẫn đang an toàn.
Đại sứ quán Việt Nam khuyến cáo cộng đồng người Việt đang sinh sống, học tập và làm việc tại Israel

Đại sứ quán Việt Nam khuyến cáo cộng đồng người Việt đang sinh sống, học tập và làm việc tại Israel

Căn cứ tình hình tại Israel và để đảm bảo an toàn về con người và tài sản, Đại sứ quán Việt Nam gửi thông báo đến cộng đồng người Việt tại Israel.
Tiếp tục khuyến cáo công dân Việt Nam rời khỏi Lebanon trước nguy cơ xung đột

Tiếp tục khuyến cáo công dân Việt Nam rời khỏi Lebanon trước nguy cơ xung đột

Ngày 26/9, Đại sứ quán Việt Nam tại Ai Cập kiêm nhiệm Lebanon tiếp tục đề nghị công dân Việt Nam rời khỏi quốc gia đang có nguy cơ xung đột.
Tìm hiểu các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại

Tìm hiểu các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại

Chiều 22/3, đã diễn ra sinh hoạt chuyên đề với chủ đề 'Các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại'.
Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 2)

Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 2)

Là một quốc gia Đông Nam Á, Indonesia gần gũi với Việt Nam, nhưng nước này có 86% dân số theo Hồi giáo tạo nên khác biệt trong văn hoá giao tiếp.
Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 1)

Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 1)

Là quốc gia Đông Nam Á nên Indonesia gần gũi với Việt Nam, nhưng 86% dân số nước này theo Hồi giáo tạo nên khác biệt trong văn hoá giao tiếp.
Những điều cần biết để không bỡ ngỡ khi đến xứ sở hoa tulip Hà Lan

Những điều cần biết để không bỡ ngỡ khi đến xứ sở hoa tulip Hà Lan

Khi gặp một người Hà Lan bất kì, thật khó để nhận xét về địa vị hay khả năng tài chính của họ thông qua vẻ bề ngoài...
Đôi điều cần biết về văn hóa giao tiếp ở Bỉ - 'trái tim của châu Âu'

Đôi điều cần biết về văn hóa giao tiếp ở Bỉ - 'trái tim của châu Âu'

Cùng khám phá đôi nét về văn hóa giao tiếp và con người Bỉ để hiểu rõ hơn về đất nước được coi là 'trái tim châu Âu' qua bài viết dưới đây!
Những nước nào có Ngày Quốc khánh trong tháng 12?

Những nước nào có Ngày Quốc khánh trong tháng 12?

Trong tháng 12 có 12 quốc gia kỷ niệm Ngày Quốc khánh, bao gồm Romania, Lào, UAE, Thái Lan, Phần Lan, Burkina Faso, Kenya, Bhutan, Niger, Qatar...
Phiên bản di động