Tầng lớp trung lưu - 'Đốm lửa' mới giúp 'sưởi ấm' quan hệ Mỹ-Trung?

Bùi Phóng
Trong bối cảnh mối quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang xấu đi nhanh chóng, việc tìm ra động lực hàn gắn mới đang trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Đối thoại về biến đổi khí hậu đang trong quá trình triển khai, lời kêu gọi Trung Quốc và Mỹ hợp tác giải quyết vấn đề Afghanistan là những bước phát triển đáng hoan nghênh. Tuy nhiên, những quan điểm tiêu cực trong quan hệ Mỹ-Trung đang làm suy yếu nghiêm trọng những nỗ lực này.

Trong bối cảnh mối quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang xấu đi nhanh chóng, việc tìm ra động lực hàn gắn mới đang trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Tầng lớp trung lưu - 'Đốm lửa' mới giúp 'sưởi ấm' quan hệ Mỹ-Trung?
Liệu tầng lớp trung lưu sẽ là động lực mới giúp hàn gắn quan hệ Mỹ-Trung? (Nguồn: Getty)

Thúc đẩy "ngoại giao trung lưu"

Khi xem xét những ưu tiên hàng đầu của các lãnh đạo Trung Quốc và Mỹ, có một lĩnh vực rõ ràng mà hai bên có điểm chung, đó là sự phát triển của tầng lớp trung lưu. "Ngoại giao trung lưu" là điểm cốt lõi trong nhiệm kỳ Tổng thống của ông Joe Biden.

Các trợ lý cấp cao của ông, bao gồm Ngoại trưởng Antony Blinken, Cố vấn An ninh quốc gia Jake Sullivan và Giám đốc Hoạch định chính sách của Bộ Ngoại giao Salman Ahmed, thường thúc đẩy mục tiêu tổng thể này.

Bốn ưu tiên của chính quyền ông Biden, bao gồm đẩy lùi đại dịch Covid-19, phục hồi kinh tế, giải quyết vấn đề phân biệt chủng tộc và chống biến đổi khí hậu, cho thấy các chính sách đều tập trung vào lĩnh vực trong nước.

Tin liên quan
Quan hệ Mỹ-Trung: Quanhệ Mỹ-Trung: 'Tia nắng mùa Xuân' sẽ đến hay 'đợt rét nàng Bân' sắp về?

Thực ra, chính sách "làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại" và "nước Mỹ trên hết" của cựu Tổng thống Donald Trump trước đây cũng nhấn mạnh việc cắt giảm thuế đối với tầng lớp trung lưu.

Như nhà kinh tế học nổi tiếng người Mỹ Nouriel Roubini đã chỉ ra rằng khi bất bình đẳng ở Mỹ "trở nên quá lớn", các chính trị gia sẽ theo chiều hướng dân túy, đặc biệt là với các chính sách nhằm làm hài lòng tầng lớp trung lưu.

Đối với Trung Quốc, kể từ đầu thế kỷ XXI, ưu tiên xóa đói giảm nghèo và mở rộng tầng lớp trung lưu (hay "nhóm thu nhập trung bình") luôn là chiến lược phát triển quốc gia quan trọng.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã vạch ra đường lối tập trung mở rộng tầng lớp trung lưu để có thể hiện thực hóa "Giấc mộng Trung Hoa" và chiến lược phát triển "thịnh vượng chung" gần đây.

Có thể thấy, cả Trung Quốc và Mỹ đều đang muốn thúc đẩy sự phát triển của tầng lớp trung lưu. Trong bối cảnh đó, liệu điều này có thể trở thành nền tảng thúc đẩy hợp tác hoặc cạnh tranh lành mạnh thay vì đối đầu một mất, một còn hay không?

Tầng lớp trung lưu: Sợi dây gắn kết?

Các chuyên gia cho rằng sự phát triển mạnh mẽ cùng tầm quan trọng của tầng lớp trung lưu đối với hai nền kinh tế Mỹ-Trung có thể giúp giải quyết mối quan hệ song phương lạnh nhạt giữa hai nước. Có bốn cách thức để đạt được điều này.

Thứ nhất, nuôi dưỡng điểm chung. Do sự khác biệt rất lớn về lịch sử, văn hóa, cơ cấu kinh tế và hệ thống chính trị giữa Trung Quốc và Mỹ, tầng lớp trung lưu của hai nước khác nhau về thành phần, thế giới quan và hành vi.

Tuy nhiên, xét về lối sống, tầng lớp trung lưu Trung Quốc rất giống tầng lớp trung lưu Mỹ trong các vấn đề như muốn quyền sở hữu tư nhân được bảo vệ, quan tâm đến sự ổn định kinh tế và tài chính toàn cầu, mong muốn có nhiều chính sách thúc đẩy giáo dục công hơn, quan tâm đến môi trường sinh thái, an toàn thực phẩm, thuốc men, tính minh bạch và trách nhiệm giải trình của chính phủ.

Việc nhấn mạnh quá mức vào những khác biệt giữa hai nước đã dẫn đến sự phân hóa, từ đó làm trầm trọng thêm sự nghi ngờ và đối đầu. Có thể nói, một số căng thẳng, xung đột nhất định trong quan hệ Mỹ-Trung là kết quả của việc chú ý đến những điều khác biệt. Trên thực tế, tập trung nhiều hơn vào những điểm tương đồng sẽ giúp mang lại những cảm nhận tích cực hơn, đồng thời giúp nuôi dưỡng sự thông cảm, tôn trọng lẫn nhau vì lợi ích chung.

Thứ hai, thúc đẩy ngoại giao dân sự. Quan hệ Mỹ-Trung, bên cạnh việc là mối quan hệ giữa hai quốc gia, còn là mối quan hệ giữa người dân hai nước. Trong bối cảnh đó, việc chú ý đến ngoại giao phi chính phủ có thể giúp hiểu thêm về các quốc gia khác.

Ví dụ, về trao đổi giáo dục, trước khi đại dịch Covid-19 bùng phát năm 2020, có đến 34% sinh viên quốc tế theo học tại các trường đại học Mỹ đến từ Trung Quốc. Bốn tháng sau khi chính thức bắt đầu nhận đơn xin thị thực sinh viên vào tháng 5/2021, Lãnh sự quán Mỹ đã cấp gần 85.000 thị thực cho sinh viên Trung Quốc.

Việc sinh viên Trung Quốc tiếp tục quan tâm đến du học tại Mỹ phản ánh các giá trị quốc tế của tầng lớp trung lưu Trung Quốc, cũng như di sản trao đổi giáo dục, văn hóa bền vững giữa hai nước, ngay cả khi mối quan hệ song phương đối mặt với những thách thức lớn.

Tầng lớp trung lưu - 'Đốm lửa' mới giúp 'sưởi ấm' quan hệ Mỹ-Trung?
Trước khi đại dịch Covid-19 bùng phát năm 2020, có đến 34% sinh viên quốc tế theo học tại các trường đại học Mỹ đến từ Trung Quốc.(Nguồn: Reuters)

Thứ ba, chú ý tới những người bình thường khác, không chỉ là cư dân Phố Wall. Cả Trung Quốc và Mỹ đều có chung động lực mạnh mẽ, đó là tập trung giảm bớt sự lo lắng của những người Mỹ bình thường chứ không chỉ những người ở Phố Wall.

Cụ thể hơn, theo tuyên bố của Phòng Thương mại Mỹ và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen, Mỹ nên bắt đầu xóa bỏ các mức thuế nhất định đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc vì những chính sách thuế này làm tổn hại đến lợi ích kinh tế của các doanh nghiệp nhỏ và người tiêu dùng Mỹ.

Trong khi đó, đối với kế hoạch cơ sở hạ tầng đầy tham vọng của Tổng thống Biden, sẽ là sai lầm nếu chỉ nhấn mạnh khía cạnh cạnh tranh với Trung Quốc trong khi bỏ qua nhu cầu hợp tác song phương rất lớn. Đồng thời, Trung Quốc nên giảm các rào cản kỹ thuật đối với hàng nông sản Mỹ xuất sang nước này.

Về mặt công nghệ, sự cạnh tranh gay gắt và những hạn chế với lý do an ninh có thể tiếp tục, song điều này không nên ngăn cản lợi ích chung của tầng lớp trung lưu hai nước trong việc giải quyết những lo ngại chính đáng liên quan đến kinh doanh độc quyền.

Thứ tư, trau dồi sức mạnh chống đỡ cho ổn định và hòa bình. Câu nói nổi tiếng của triết gia Trung Quốc Mạnh Tử "người có tài sản bền vững thì sẽ bền gan" cho thấy quyền sở hữu tài sản trong một xã hội liên quan đến sự ổn định xã hội và chính trị của xã hội đó.

Như học giả Trung Quốc nổi tiếng Trịnh Vĩnh Niên đã nói gần đây, tương lai của Trung Quốc và trật tự thế giới phụ thuộc nhiều vào sự tăng trưởng liên tục của tầng lớp trung lưu. Theo quan điểm của ông, tầng lớp trung lưu thường là lực lượng cho hòa bình ở bất kỳ quốc gia nào.

Cùng tìm ra điểm chung?

Điều thú vị là một báo cáo năm 2020 của Cố vấn An ninh quốc gia Sullivan và Giám đốc Salman Ahmed với tiêu đề "Để chính sách đối ngoại của Mỹ phục vụ tầng lớp trung lưu tốt hơn" đã chỉ ra rằng việc chấp nhận rủi ro trong đối đầu với Trung Quốc và áp dụng chính sách giống như thời kỳ Chiến tranh Lạnh là không có lợi cho người dân Mỹ.

Việc Mỹ rút quân khỏi Afghanistan gần đây được nhiều người đánh giá là một phần của sự thay đổi chiến lược lớn hơn, đó là mục tiêu tập trung vào Trung Quốc.

Tin liên quan
Đối đầu với Trung Quốc, Mỹ thực sự cần phải làm gì? Đối đầu với Trung Quốc, Mỹ thực sự cần phải làm gì?

Tuy nhiên, Washington còn những động cơ khác là tái phân bổ nguồn lực cho phát triển kinh tế trong nước, nhằm đảm bảo lợi ích của tầng lớp trung lưu Mỹ. Điều này không nên bị bỏ qua. Cả cựu Tổng thống Trump và Tổng thống Biden đều viện dẫn việc định vị lại các ưu tiên kinh tế trong nước để biện minh cho nỗ lực chấm dứt chiến tranh ở Afghanistan.

Có thể nói, quan điểm của Mỹ và các nước khác luôn là sự phát triển nhanh chóng của tầng lớp trung lưu Trung Quốc là kết quả của sự cởi mở trong nền kinh tế Mỹ.

Như học giả nổi tiếng người Singapore Kishore Mahbubani đã chỉ ra, quan điểm này cũng có thể được giải thích là người Trung Quốc "coi sự thịnh vượng của Mỹ như một tài sản, tài sản này đã và sẽ tiếp tục giúp thúc đẩy kinh tế Trung Quốc thịnh vượng".

Câu hỏi đặt ra là liệu Trung Quốc và Mỹ, hai quốc gia có tầng lớp trung lưu lớn nhất thế giới, có thể từ bỏ tư duy một mất-một còn, cùng nhau tìm ra điểm chung và hiện thực hóa nguyện vọng chung của cả hai bên hay không?

Câu hỏi này dù được giải đáp thế nào cũng sẽ có tác động sâu sắc đến 1,7 tỷ người dân hai nước và toàn thể cộng đồng quốc tế.

Mỹ-Trung Quốc thảo luận về thương mại song phương, cam kết giải quyết vấn đề tồn đọng

Mỹ-Trung Quốc thảo luận về thương mại song phương, cam kết giải quyết vấn đề tồn đọng

Tối 8/10, Đại diện Thương mại Mỹ Katherine Tai đã thảo luận với Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc về các hoạt động thương ...

'Thỏa thuận Mạnh Vãn Chu' có giúp 'xoa dịu' quan hệ Mỹ - Trung?

'Thỏa thuận Mạnh Vãn Chu' có giúp 'xoa dịu' quan hệ Mỹ - Trung?

Việc giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu và hai công dân Canada được trả tự do sau 3 năm tranh cãi pháp lý ...

(theo TTXVN)

Bài viết cùng chủ đề

Cạnh tranh Mỹ-Trung Quốc

Xem nhiều

Đọc thêm

Top 10 xe ô tô bán chậm nhất tháng 10/2024: Honda Accord đội sổ

Top 10 xe ô tô bán chậm nhất tháng 10/2024: Honda Accord đội sổ

Top 10 xe ô tô bán chậm nhất tháng 10/2024, Honda Accord có doanh số bết bát và đội sổ với 4 chiếc được bán ra, xếp thứ 2 là ...
Việt Nam mở cửa, kết nối, cân bằng trong hợp tác APEC

Việt Nam mở cửa, kết nối, cân bằng trong hợp tác APEC

Trong APEC, Việt Nam có thể vừa hợp tác vừa cạnh tranh, thúc đẩy hội nhập đồng thời củng cố sức mạnh nội sinh cho sự phát triển bền vững.
Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân tiếp Phó Chủ tịch Đảng Cộng sản Czech-Morava

Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân tiếp Phó Chủ tịch Đảng Cộng sản Czech-Morava

Phó Chủ tịch nước khẳng định, Việt Nam luôn coi trọng và mong muốn tăng cường quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt tốt đẹp với ...
Giá heo hơi hôm nay 14/11: Tăng tại khu vực miền Bắc và Bắc Trung Bộ; Tiếp tục làm chặt quy trình nhập khẩu thịt để bảo vệ người tiêu dùng

Giá heo hơi hôm nay 14/11: Tăng tại khu vực miền Bắc và Bắc Trung Bộ; Tiếp tục làm chặt quy trình nhập khẩu thịt để bảo vệ người tiêu dùng

Giá heo hơi hôm nay trở lại đà tăng tại khu vực miền Bắc và Bắc Trung Bộ, thị trường phía Nam điều chỉnh trái chiều. Theo khảo sát mới ...
Nghiên cứu xây dựng Bảo tàng Quốc gia 'Ký ức chiến tranh và khát vọng hòa bình'

Nghiên cứu xây dựng Bảo tàng Quốc gia 'Ký ức chiến tranh và khát vọng hòa bình'

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã có Công văn gửi UBND tỉnh Quảng Trị về việc xây dựng Bảo tàng Quốc gia 'Ký ức chiến tranh và ...
Dự báo bão số 8: Di chuyển theo hướng Tây Nam, sẽ suy giảm thành vùng áp thấp trên vùng biển phía Bắc quần đảo Hoàng Sa

Dự báo bão số 8: Di chuyển theo hướng Tây Nam, sẽ suy giảm thành vùng áp thấp trên vùng biển phía Bắc quần đảo Hoàng Sa

Hồi 7h ngày 14/11, vị trí tâm bão số 8 vào khoảng 21,0 độ vĩ Bắc; 114,1 độ kinh Đông, trên vùng biển phía Bắc của khu vực Bắc Biển ...
Tình hình Trung Đông: Israel hứng chịu ngày đẫm máu ở Lebanon, Mỹ úp mở tín hiệu sáng về vấn đề Gaza

Tình hình Trung Đông: Israel hứng chịu ngày đẫm máu ở Lebanon, Mỹ úp mở tín hiệu sáng về vấn đề Gaza

Tình hình Trung Đông vẫn nóng ran với các cuộc tấn công ăn miếng trả miếng ở Lebanon, trong khi chưa có được lệnh ngừng bắn cuối cùng ở Gaza.
Mỹ tố Trung Quốc tấn công các công ty viễn thông, xác nhận sẽ gặp thượng đỉnh tại Peru

Mỹ tố Trung Quốc tấn công các công ty viễn thông, xác nhận sẽ gặp thượng đỉnh tại Peru

Cục Điều tra Liên bang và Cơ quan An ninh Mạng và An ninh Cơ sở Hạ tầng ra tuyên bố cáo buộc Trung Quốc tấn công các cơ sở hạ tầng viễn thông của ...
Ukraine 'lạc quan thận trọng' sau khi bàn tính với Mỹ việc tấn công Nga, Đức trấn an Kiev 'hãy tin tưởng'

Ukraine 'lạc quan thận trọng' sau khi bàn tính với Mỹ việc tấn công Nga, Đức trấn an Kiev 'hãy tin tưởng'

Các ngoại trưởng Mỹ và Ukraine đã thảo luận về những chủ đề như tấn công tầm xa và hội nhập châu Âu-Đại Tây Dương.
Ông Trump chính thức đề cử Ngoại trưởng Mỹ, sắp có cuộc 'thay máu' lịch sử ở Lầu Năm Góc?

Ông Trump chính thức đề cử Ngoại trưởng Mỹ, sắp có cuộc 'thay máu' lịch sử ở Lầu Năm Góc?

Ông Trump tuyên bố, Thượng nghị sĩ Marco Rubio thuộc đảng Cộng hòa đã được để cử đảm nhiệm vị trí Ngoại trưởng trong chính quyền mới.
Hezbollah tấn công loạt căn cứ đầu não của quân đội Israel

Hezbollah tấn công loạt căn cứ đầu não của quân đội Israel

Hezbollah tuyên bố lần đầu tiên sử dụng UAV và tên lửa đạn đạo tấn công trụ sở Bộ Tổng tham mưu quân đội Israel ở thành phố Tel Aviv trong ngày 13/11.
Điểm tin thế giới sáng 14/11: Mỹ ủng hộ Indonesia gia nhập OECD, Thổ Nhĩ Kỳ mua máy bay Eurofighter Typhoon, Tây Ban Nha đóng cửa trường học

Điểm tin thế giới sáng 14/11: Mỹ ủng hộ Indonesia gia nhập OECD, Thổ Nhĩ Kỳ mua máy bay Eurofighter Typhoon, Tây Ban Nha đóng cửa trường học

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng nay, 14/11.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Không cần phải chờ đợi thêm, ứng cử viên Donald Trump đã giành chiến thắng thuyết phục trong cuộc Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Màu sắc chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris nếu đắc cử

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Màu sắc chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris nếu đắc cử

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 sẽ tác động tới tình hình thế giới thế nào và chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris khác biệt ra sao?
Đại sứ Phạm Quang Vinh: 'Độc lạ', gay cấn bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 và câu chuyện với Việt Nam

Đại sứ Phạm Quang Vinh: 'Độc lạ', gay cấn bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 và câu chuyện với Việt Nam

Theo Đại sứ Phạm Quang Vinh, cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm nay rất sít sao, nhưng dù là ai thì quan hệ Việt Nam-Mỹ vẫn tiếp đà phát triển tích cực.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Ý nghĩa và tác động

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Ý nghĩa và tác động

Bầu cử Tổng thống Mỹ luôn có ý nghĩa quan trọng không chỉ trong nội bộ nước Mỹ mà còn với cộng đồng quốc tế.
Nhận định về những 'gạch đầu dòng' việc cần làm của ông Donald Trump trong 24h đầu tiên khi bước vào Nhà Trắng

Nhận định về những 'gạch đầu dòng' việc cần làm của ông Donald Trump trong 24h đầu tiên khi bước vào Nhà Trắng

Trong quá trình tranh cử, ông Donald Trump đã nhiều lần nhắc đến những kế hoạch hành động trong ngày đầu tiên nhậm chức Tổng thống Mỹ.
Báo Mexico đề cao mối quan hệ truyền thống của Việt Nam với các nước Mỹ Latinh

Báo Mexico đề cao mối quan hệ truyền thống của Việt Nam với các nước Mỹ Latinh

Nhân chuyến thăm của Chủ tịch nước Lương Cường tới Chile và Peru, báo Mexico ngày 9/11 đăng bài viết 'Việt Nam tăng cường quan hệ với Mỹ Latinh'.
Học giả Trung Quốc đánh giá cao lời kêu gọi về chống lãng phí của Tổng Bí thư Tô Lâm

Học giả Trung Quốc đánh giá cao lời kêu gọi về chống lãng phí của Tổng Bí thư Tô Lâm

Bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm đưa ra rất kịp thời, thể hiện lập trường kiên định của ban lãnh đạo mới Việt Nam về phòng chống tham nhũng, lãng phí.
Tổng thống Putin làm điều chưa từng có tại Valdai và loạt tuyên bố: Trật tự mới, thế giới cần Nga, lòng tham địa chính trị...

Tổng thống Putin làm điều chưa từng có tại Valdai và loạt tuyên bố: Trật tự mới, thế giới cần Nga, lòng tham địa chính trị...

Tổng thống Nga cho rằng, thế giới đã bước vào giai đoạn dài biến động và thay đổi mà cuối cùng sẽ dẫn đến một trật tự thế giới đa cực.
Hiệp định Paris liệu có lâm nguy vì kết quả bầu cử Mỹ?

Hiệp định Paris liệu có lâm nguy vì kết quả bầu cử Mỹ?

Bầu cử Mỹ khép lại với những lo ngại từ giới chuyên gia rằng Washington có thể suy giảm cam kết trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu.
Chủ tịch Tập Cận Bình nhắn nhủ gì tới ông Trump trong thông điệp chúc mừng?

Chủ tịch Tập Cận Bình nhắn nhủ gì tới ông Trump trong thông điệp chúc mừng?

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã gửi thông điệp chúc mừng tới Tổng thống Mỹ mới đắc cử Donald Trump, khẳng định hai bên nên hợp tác, thay vì đối đầu.
Phiên bản di động