Tên lửa tầm trung quay trở lại?

Tùng Lâm
Bi kịch tên lửa tầm ngắn và tầm trung của Liên Xô đã trở thành một phần của thảm họa địa chính trị chính của thế kỷ 20, sự sụp đổ của Liên Xô. Nhà lãnh đạo Mikhail Gorbachev, người được coi là tác giả chính của các sự kiện, đã thực sự giải giáp các loại vũ khí chiếm ưu thế của Liên Xô vào tháng 3/1987. Ông đề nghị cùng Mỹ phá hủy tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình mặt đất theo sáng kiến ​​của Liên Xô.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Tên lửa Oka của Nga
Tên lửa Oka của Nga. (Nguồn: topwar.ru)

“Sự hào phóng”

Trên giấy tờ, mọi thứ đều rất tuyệt: các tên lửa có tầm bắn từ 500 đến 1000 km (tầm ngắn) và từ 1000 đến 5500 km (tầm trung) đều bị cắt giảm. Phải nói rằng, tên lửa đạn đạo là mối nguy hiểm lớn nhất. Thời gian tiếp cận của những tên lửa như vậy không phải tính bằng hàng chục phút như tên lửa liên lục địa mà chỉ là vài phút. Thực tế đã chứng minh, sự “an toàn” của tên lửa Iskanders ở Ukraine hiện nay cho thấy các hệ thống phòng không hiện đại chưa thể khắc chế được loại tên lửa đạn đạo này.

Quyết định cắt giảm số lượng tên lửa hành trình phóng từ mặt đất tầm xa được đưa ra cuối những năm 80 của thế kỷ trước. Việc cắt giảm vũ khí hủy diệt hàng loạt sẽ không thành vấn đề nếu hai bên cùng thực hiện. Tuy nhiên, trong trường hợp của Hiệp ước Washington (Hiệp ước về loại bỏ tên lửa tầm trung và tầm ngắn INF), các sự kiện diễn ra không có lợi cho Liên Xô. Điện Kremlin đã ra lệnh tiêu hủy 1.846 tên lửa, còn Nhà Trắng chỉ là 846.

Trường hợp một quốc gia tự nguyện đề nghị xóa bỏ ưu thế quân sự của mình so với đối thủ là trường hợp độc nhất trong lịch sử thế giới. Ông Gorbachev không chỉ đem số lượng tên lửa đi xử lý nhiều gấp đôi so với người Mỹ mà còn làm điều đó với sự “hào phóng”: Liên Xô đã tiêu hủy các sản phẩm này hoàn toàn, còn Hoa Kỳ chỉ đốt cháy động cơ tên lửa. Khi cần, tất cả các tên lửa của Mỹ như Pershing và Tomahawk bị xử lý đều có thể được phục hồi. Người Mỹ không vứt bỏ đầu đạn hạt nhân W85 trên tên lửa Pershing-2 mà sử dụng chúng cho những quả bom rơi tự do.

Tên lửa Iskander của Nga
Tên lửa Iskanders của Nga. (Nguồn: topwar.ru)

Như vậy, tỷ lệ đầu đạn bị cắt giảm là 4:1, không có lợi cho Liên Xô. Điều này là do RSD-10 Pioneer của Liên Xô mang đầu đạn tách biệt với ba đầu đạn hạt nhân, còn các tên lửa của Mỹ mang đầu đạn hạt nhân không phải cắt giảm như vậy.

Thỏa thuận về việc loại bỏ các tên lửa tầm trung và tầm ngắn được ký kết đáng lẽ không chỉ với Mỹ mà còn với toàn bộ khối NATO, nhưng sự việc không phải như vậy. Trong khi Tổng thống Mỹ Reagan và nhà lãnh đạo Liên Xô Gorbachev bắt tay kìm nhau, thì các cường quốc hạt nhân khác như Anh và Pháp có thể dễ dàng cho phép mình trang bị các tên lửa bị cấm.

Sự lùi bước về chính sách đối ngoại to lớn của Liên Xô vẫn chưa dừng lại ở đó. Các chính trị gia phương Tây đã thuyết phục nhà lãnh đạo Gorbachev loại bỏ tên lửa chiến thuật Oka. Tên lửa mới ra lò này vào năm 1987 và không có loại tương tự trên thế giới đã khiến Washington vô cùng lo lắng. Do tầm bắn tối đa 450 km nên loại tên lửa này không nằm trong danh mục đưa vào Hiệp ước Washington, nhưng đối với Tổng bí thư Gorbachev và Ngoại trưởng Shevardnadze, điều này không thành vấn đề.

Nhà ngoại giao Liên Xô Kornienko đã nói về vấn đề này như sau: “Chuyện thế này, trước sự ngạc nhiên thú vị của người Mỹ, tên lửa Oka của chúng ta cháy và bay theo mùi thuốc lá”.

Xa và Gần

Mặc dù người ta có thể gọi các tác giả của quyết định trên đây là thiển cận, nhưng như vậy là hơi quá. Bởi vì người Nga đã nghĩ đến việc tạo ra một tên lửa Lance-2 hiện đại hóa với tầm bay 450–470 km, trong khi loại tên lửa này ở Mỹ chỉ mới thiết kế trên giấy. Những nhà lãnh đạo Liên Xô cho rằng họ sẽ từ bỏ tên lửa Oka của mình và người Mỹ sẽ không đưa loại tên lửa tương tự của họ vào sản xuất hàng loạt. Tuy nhiên, tên lửa của người Nga đã được sản xuất với số lượng hàng trăm chiếc nhưng với tốn phí hơn nhiều. Nhưng đó là chuyện sau này.

Hãy tưởng tượng rằng vào năm 1987, nếu như ông Gorbachev không ký Hiệp ước Washington và không phá hủy các hệ thống tên lửa rất quan trọng đối với quốc phòng vào năm 1991, thì chuyện gì sẽ xảy ra:

Thứ nhất, không cần thiết phải “tái sáng chế” Iskander. Dựa trên tên lửa Oka đã có, một loại tên lửa thậm chí còn tiên tiến hơn sẽ xuất hiện. Theo các tài liệu lưu trữ, ngoài việc loại những tên lửa đã hoàn thiện, các nhà lãnh đạo Liên Xô còn hủy bỏ tất cả tài liệu về chúng.

Tên lửa Persing -1
Tên lửa Persing -1. (Nguồn: topwar.ru)

Iskander, rõ ràng là một tên lửa tốt, nhưng nó gần như được phát triển lại từ đầu, đòi hỏi chi phí đáng kể.

Thứ hai, quân đội Nga hiện không có tên lửa tầm ngắn và tầm trung phóng từ mặt đất. Cần phải sử dụng tên lửa hành trình từ tàu sân bay và tàu hải quân (Loại tên lửa hải quân Calibre hoạt động ở khoảng cách 5.500 km), điều này làm giảm đáng kể mức độ ẩn náu.

Tất nhiên, sự an nguy của những hệ thống vận chuyển tên lửa như vậy cũng rất cao, điều này đã được xác nhận nhiều lần trong cuộc xung đột. Khoảng cách giữa miền đông và miền tây Ukraine hơn 1.000 km nên không thể bắn tên lửa đạn đạo từ mặt đất vào một cơ sở quân sự ở vùng Lviv. Còn máy bay cất cánh với tên lửa Kinzhal hoặc X-32, thì kẻ thù lại có thời gian để ẩn náu.

Kết quả là, những hành động theo chủ nghĩa hòa bình của ông Gorbachev đã dẫn đến việc Nga không những không có vũ khí hạt nhân tầm ngắn và tầm trung mà còn không có cả những phương tiện chiến đấu tương đối rẻ tiền trong các cuộc xung đột như ở Ukraine hiện nay.

Vì vậy, việc đưa những tên lửa như Pioneers (loại tên lửa đạn đạo tầm trung mang đầu đạn hạt nhân, được Liên Xô triển khai từ năm 1976 đến năm 1988) trở lại kho vũ khí của Quân đội Nga là điều cấp thiết. Ngoài ra, cần tăng tầm bắn của tên lửa đạn đạo Iskander thêm vài trăm km nữa.

Hệ thống tên lửa tầm trung  Pioneer
Hệ thống tên lửa tầm trung Pioneer. (Nguồn: topwar.ru)

Điều này hoàn toàn có thể thực hiện bởi ngày 1/2/2019 Tổng thống Mỹ Donald Trump đã rút khỏi Hiệp ước Washington, và phía Nga cũng tuyên bố rút lui vào ngay ngày hôm sau (2/2/2019). Tổng thống Mỹ cáo buộc Nga vi phạm Hiệp ước, trong khi đó Nga đổ lỗi cho NATO đã thiết lập hệ thống phòng thủ tên lửa Aegis với các bệ phóng Mk41 có thể phóng tên lửa Tomahawk từ hạm đội hải quân thuộc lãnh thổ Romania và Ba Lan.

Sẽ mất bao lâu để tạo ra tên lửa tầm trung và tầm ngắn mới của Nga? Nếu các cơ sở khoa học hàng đầu Nga tham gia vào thì sẽ mất rất ít thời gian. Các nhà phát triển có thể sửa đổi “Yars” cho phù hợp với nhu cầu của các nhà khoa học tên lửa và điều chỉnh nó cho phạm vi từ 1000 đến 6000 km, còn những phương tiện vận chuyển tên lửa mặt đất này thì không thiếu.

Sự xuất hiện của tên lửa đạn đạo thuộc lớp này sẽ giúp nó có thể tiếp cận các căn cứ xa xôi nhất của NATO ở châu Âu. Và phương án tấn công tầm xa của Iskander từ Kolomna (thành phố thuộc vùng Moscow) sẽ củng cố thành công ở cự ly gần. Có lẽ khi đó các “đối tác” sẽ chú ý hơn đến “lằn ranh đỏ” của người Nga.

Hàn Quốc xác định Triều Tiên phóng tên lửa đạn đạo tầm trung, Nhật Bản lập đội đặc trách điều tra, Mỹ kêu gọi kiềm chế

Hàn Quốc xác định Triều Tiên phóng tên lửa đạn đạo tầm trung, Nhật Bản lập đội đặc trách điều tra, Mỹ kêu gọi kiềm chế

Ngày 30/1, Hàn Quốc, Nhật Bản và Mỹ đều có những phản ứng sau vụ phóng một vật thể bay của Triều Tiên trước đó ...

Nhật Bản nêu điều kiện về việc triển khai tên lửa tầm trung của Mỹ

Nhật Bản nêu điều kiện về việc triển khai tên lửa tầm trung của Mỹ

Tờ Sankei Shimbun dẫn một nguồn thạo tin ngày 4/2 cho hay chính phủ Nhật Bản sẵn sàng xem xét việc triển khai tên lửa ...

Mỹ tăng cường triển khai tên lửa đất liền tầm trung ở châu Á-Thái Bình Dương

Mỹ tăng cường triển khai tên lửa đất liền tầm trung ở châu Á-Thái Bình Dương

Quân đội Mỹ có kế hoạch triển khai tên lửa tầm trung mới ở châu Á-Thái Bình Dương để bảo đảm an ninh khu vực.

Mỹ có ý định đưa tên lửa tầm trung tới Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương?

Mỹ có ý định đưa tên lửa tầm trung tới Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương?

Tướng Mỹ Charles Flynn thông báo, nước này có ý định triển khai hệ thống phóng tên lửa tầm trung ở khu vực Ấn Độ ...

Căng thẳng với phương Tây chưa thể hạ nhiệt, Tổng thống Putin để ngỏ khả năng triển khai vũ khí hạt nhân gần NATO

Căng thẳng với phương Tây chưa thể hạ nhiệt, Tổng thống Putin để ngỏ khả năng triển khai vũ khí hạt nhân gần NATO

Tổng thống Vladimir Putin mới đây cam kết Nga sẽ sản xuất các tên lửa tầm trung mới có khả năng mang đầu đạn hạt ...

(theo topwar.ru)

Xem nhiều

Đọc thêm

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm, hai bên đã nâng cấp quan hệ Việt Nam-Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Hai Chủ tịch Quốc hội đã trao đổi thực chất, hiệu quả về các biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước, hai Quốc hội trong thời ...
Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trả lời phỏng vấn nhân dịp Việt Nam trúng cử thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031.
Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Tòa nhà hành chính Quốc hội Campuchia là công trình được Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam trao tặng Đảng, Nhà nước và nhân dân Campuchia.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo.
Tin thế giới 21/11: Ông Trump được hoãn tuyên án, mặt trận miền Đông Ukraine nguy cơ sụp đổ, Mỹ chỉ trích hành động của Trung Quốc ở Biển Đông

Tin thế giới 21/11: Ông Trump được hoãn tuyên án, mặt trận miền Đông Ukraine nguy cơ sụp đổ, Mỹ chỉ trích hành động của Trung Quốc ở Biển Đông

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Nga đã phản đòn tấn công tầm xa của Ukraine, nỗi lo sợ của Kiev về thứ 'vũ khí nóng' thành hiện thực?

Nga đã phản đòn tấn công tầm xa của Ukraine, nỗi lo sợ của Kiev về thứ 'vũ khí nóng' thành hiện thực?

Không quân Ukraine xác nhận, Nga phóng một tên lửa đạn đạo xuyên lục địa từ vùng Astrakhan ở miền Nam nước này trong đợt tấn công vào sáng 21/11.
Mỹ chỉ cho phép đòn tấn công hạt nhân đối kháng có điều kiện, Trung Quốc thẳng thừng nói 'lạc hậu'

Mỹ chỉ cho phép đòn tấn công hạt nhân đối kháng có điều kiện, Trung Quốc thẳng thừng nói 'lạc hậu'

Mỹ chỉ cho phép xảy ra việc tấn công hạt nhân đối kháng khi Washington bảo toàn được một phần kho vũ khí của mình để ngăn chặn đối thủ tiềm tàng.
Thủ tướng cùng chính phủ Mali bị cách chức, đây là lý do

Thủ tướng cùng chính phủ Mali bị cách chức, đây là lý do

Thủ tướng Mali Maiga đã chỉ trích các nhà lãnh đạo quân sự của nước này chậm trễ trong việc kết thúc thời kỳ chuyển tiếp.
Ukraine được 'cởi trói', Hungary khẩn cấp đưa hệ thống phòng không đến gần, Kiev lần đầu dùng thứ vũ khí này tấn công Nga

Ukraine được 'cởi trói', Hungary khẩn cấp đưa hệ thống phòng không đến gần, Kiev lần đầu dùng thứ vũ khí này tấn công Nga

Hungary sẽ lắp đặt hệ thống phòng không và kiểm soát không phận ở Đông Bắc, giáp biên giới Ukraine, để đề phòng rủi ro khi xung đột leo thang.
New Zealand chính thức coi Hezbollah và Houthi là các tổ chức khủng bố

New Zealand chính thức coi Hezbollah và Houthi là các tổ chức khủng bố

New Zealand đã chỉ định toàn bộ phong trào Hezbollah là tổ chức khủng bố, động thái điều chỉnh so với quyết định trước đây.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Không cần phải chờ đợi thêm, ứng cử viên Donald Trump đã giành chiến thắng thuyết phục trong cuộc Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024.
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Nhằm tiếp cận trữ lượng khoáng sản khổng lồ của châu Phi, Mỹ và Trung Quốc đã bỏ vốn đầu tư cơ sở hạ tầng, bao gồm ngoại giao đường sắt tại đây.
Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử

Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử

Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử của “kỷ nguyên vươn mình".
Phiên bản di động