Tên lửa tầm trung quay trở lại?

Tùng Lâm
Bi kịch tên lửa tầm ngắn và tầm trung của Liên Xô đã trở thành một phần của thảm họa địa chính trị chính của thế kỷ 20, sự sụp đổ của Liên Xô. Nhà lãnh đạo Mikhail Gorbachev, người được coi là tác giả chính của các sự kiện, đã thực sự giải giáp các loại vũ khí chiếm ưu thế của Liên Xô vào tháng 3/1987. Ông đề nghị cùng Mỹ phá hủy tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình mặt đất theo sáng kiến ​​của Liên Xô.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Tên lửa Oka của Nga
Tên lửa Oka của Nga. (Nguồn: topwar.ru)

“Sự hào phóng”

Trên giấy tờ, mọi thứ đều rất tuyệt: các tên lửa có tầm bắn từ 500 đến 1000 km (tầm ngắn) và từ 1000 đến 5500 km (tầm trung) đều bị cắt giảm. Phải nói rằng, tên lửa đạn đạo là mối nguy hiểm lớn nhất. Thời gian tiếp cận của những tên lửa như vậy không phải tính bằng hàng chục phút như tên lửa liên lục địa mà chỉ là vài phút. Thực tế đã chứng minh, sự “an toàn” của tên lửa Iskanders ở Ukraine hiện nay cho thấy các hệ thống phòng không hiện đại chưa thể khắc chế được loại tên lửa đạn đạo này.

Quyết định cắt giảm số lượng tên lửa hành trình phóng từ mặt đất tầm xa được đưa ra cuối những năm 80 của thế kỷ trước. Việc cắt giảm vũ khí hủy diệt hàng loạt sẽ không thành vấn đề nếu hai bên cùng thực hiện. Tuy nhiên, trong trường hợp của Hiệp ước Washington (Hiệp ước về loại bỏ tên lửa tầm trung và tầm ngắn INF), các sự kiện diễn ra không có lợi cho Liên Xô. Điện Kremlin đã ra lệnh tiêu hủy 1.846 tên lửa, còn Nhà Trắng chỉ là 846.

Trường hợp một quốc gia tự nguyện đề nghị xóa bỏ ưu thế quân sự của mình so với đối thủ là trường hợp độc nhất trong lịch sử thế giới. Ông Gorbachev không chỉ đem số lượng tên lửa đi xử lý nhiều gấp đôi so với người Mỹ mà còn làm điều đó với sự “hào phóng”: Liên Xô đã tiêu hủy các sản phẩm này hoàn toàn, còn Hoa Kỳ chỉ đốt cháy động cơ tên lửa. Khi cần, tất cả các tên lửa của Mỹ như Pershing và Tomahawk bị xử lý đều có thể được phục hồi. Người Mỹ không vứt bỏ đầu đạn hạt nhân W85 trên tên lửa Pershing-2 mà sử dụng chúng cho những quả bom rơi tự do.

Tên lửa Iskander của Nga
Tên lửa Iskanders của Nga. (Nguồn: topwar.ru)

Như vậy, tỷ lệ đầu đạn bị cắt giảm là 4:1, không có lợi cho Liên Xô. Điều này là do RSD-10 Pioneer của Liên Xô mang đầu đạn tách biệt với ba đầu đạn hạt nhân, còn các tên lửa của Mỹ mang đầu đạn hạt nhân không phải cắt giảm như vậy.

Thỏa thuận về việc loại bỏ các tên lửa tầm trung và tầm ngắn được ký kết đáng lẽ không chỉ với Mỹ mà còn với toàn bộ khối NATO, nhưng sự việc không phải như vậy. Trong khi Tổng thống Mỹ Reagan và nhà lãnh đạo Liên Xô Gorbachev bắt tay kìm nhau, thì các cường quốc hạt nhân khác như Anh và Pháp có thể dễ dàng cho phép mình trang bị các tên lửa bị cấm.

Sự lùi bước về chính sách đối ngoại to lớn của Liên Xô vẫn chưa dừng lại ở đó. Các chính trị gia phương Tây đã thuyết phục nhà lãnh đạo Gorbachev loại bỏ tên lửa chiến thuật Oka. Tên lửa mới ra lò này vào năm 1987 và không có loại tương tự trên thế giới đã khiến Washington vô cùng lo lắng. Do tầm bắn tối đa 450 km nên loại tên lửa này không nằm trong danh mục đưa vào Hiệp ước Washington, nhưng đối với Tổng bí thư Gorbachev và Ngoại trưởng Shevardnadze, điều này không thành vấn đề.

Nhà ngoại giao Liên Xô Kornienko đã nói về vấn đề này như sau: “Chuyện thế này, trước sự ngạc nhiên thú vị của người Mỹ, tên lửa Oka của chúng ta cháy và bay theo mùi thuốc lá”.

Xa và Gần

Mặc dù người ta có thể gọi các tác giả của quyết định trên đây là thiển cận, nhưng như vậy là hơi quá. Bởi vì người Nga đã nghĩ đến việc tạo ra một tên lửa Lance-2 hiện đại hóa với tầm bay 450–470 km, trong khi loại tên lửa này ở Mỹ chỉ mới thiết kế trên giấy. Những nhà lãnh đạo Liên Xô cho rằng họ sẽ từ bỏ tên lửa Oka của mình và người Mỹ sẽ không đưa loại tên lửa tương tự của họ vào sản xuất hàng loạt. Tuy nhiên, tên lửa của người Nga đã được sản xuất với số lượng hàng trăm chiếc nhưng với tốn phí hơn nhiều. Nhưng đó là chuyện sau này.

Hãy tưởng tượng rằng vào năm 1987, nếu như ông Gorbachev không ký Hiệp ước Washington và không phá hủy các hệ thống tên lửa rất quan trọng đối với quốc phòng vào năm 1991, thì chuyện gì sẽ xảy ra:

Thứ nhất, không cần thiết phải “tái sáng chế” Iskander. Dựa trên tên lửa Oka đã có, một loại tên lửa thậm chí còn tiên tiến hơn sẽ xuất hiện. Theo các tài liệu lưu trữ, ngoài việc loại những tên lửa đã hoàn thiện, các nhà lãnh đạo Liên Xô còn hủy bỏ tất cả tài liệu về chúng.

Tên lửa Persing -1
Tên lửa Persing -1. (Nguồn: topwar.ru)

Iskander, rõ ràng là một tên lửa tốt, nhưng nó gần như được phát triển lại từ đầu, đòi hỏi chi phí đáng kể.

Thứ hai, quân đội Nga hiện không có tên lửa tầm ngắn và tầm trung phóng từ mặt đất. Cần phải sử dụng tên lửa hành trình từ tàu sân bay và tàu hải quân (Loại tên lửa hải quân Calibre hoạt động ở khoảng cách 5.500 km), điều này làm giảm đáng kể mức độ ẩn náu.

Tất nhiên, sự an nguy của những hệ thống vận chuyển tên lửa như vậy cũng rất cao, điều này đã được xác nhận nhiều lần trong cuộc xung đột. Khoảng cách giữa miền đông và miền tây Ukraine hơn 1.000 km nên không thể bắn tên lửa đạn đạo từ mặt đất vào một cơ sở quân sự ở vùng Lviv. Còn máy bay cất cánh với tên lửa Kinzhal hoặc X-32, thì kẻ thù lại có thời gian để ẩn náu.

Kết quả là, những hành động theo chủ nghĩa hòa bình của ông Gorbachev đã dẫn đến việc Nga không những không có vũ khí hạt nhân tầm ngắn và tầm trung mà còn không có cả những phương tiện chiến đấu tương đối rẻ tiền trong các cuộc xung đột như ở Ukraine hiện nay.

Vì vậy, việc đưa những tên lửa như Pioneers (loại tên lửa đạn đạo tầm trung mang đầu đạn hạt nhân, được Liên Xô triển khai từ năm 1976 đến năm 1988) trở lại kho vũ khí của Quân đội Nga là điều cấp thiết. Ngoài ra, cần tăng tầm bắn của tên lửa đạn đạo Iskander thêm vài trăm km nữa.

Hệ thống tên lửa tầm trung  Pioneer
Hệ thống tên lửa tầm trung Pioneer. (Nguồn: topwar.ru)

Điều này hoàn toàn có thể thực hiện bởi ngày 1/2/2019 Tổng thống Mỹ Donald Trump đã rút khỏi Hiệp ước Washington, và phía Nga cũng tuyên bố rút lui vào ngay ngày hôm sau (2/2/2019). Tổng thống Mỹ cáo buộc Nga vi phạm Hiệp ước, trong khi đó Nga đổ lỗi cho NATO đã thiết lập hệ thống phòng thủ tên lửa Aegis với các bệ phóng Mk41 có thể phóng tên lửa Tomahawk từ hạm đội hải quân thuộc lãnh thổ Romania và Ba Lan.

Sẽ mất bao lâu để tạo ra tên lửa tầm trung và tầm ngắn mới của Nga? Nếu các cơ sở khoa học hàng đầu Nga tham gia vào thì sẽ mất rất ít thời gian. Các nhà phát triển có thể sửa đổi “Yars” cho phù hợp với nhu cầu của các nhà khoa học tên lửa và điều chỉnh nó cho phạm vi từ 1000 đến 6000 km, còn những phương tiện vận chuyển tên lửa mặt đất này thì không thiếu.

Sự xuất hiện của tên lửa đạn đạo thuộc lớp này sẽ giúp nó có thể tiếp cận các căn cứ xa xôi nhất của NATO ở châu Âu. Và phương án tấn công tầm xa của Iskander từ Kolomna (thành phố thuộc vùng Moscow) sẽ củng cố thành công ở cự ly gần. Có lẽ khi đó các “đối tác” sẽ chú ý hơn đến “lằn ranh đỏ” của người Nga.

Hàn Quốc xác định Triều Tiên phóng tên lửa đạn đạo tầm trung, Nhật Bản lập đội đặc trách điều tra, Mỹ kêu gọi kiềm chế

Hàn Quốc xác định Triều Tiên phóng tên lửa đạn đạo tầm trung, Nhật Bản lập đội đặc trách điều tra, Mỹ kêu gọi kiềm chế

Ngày 30/1, Hàn Quốc, Nhật Bản và Mỹ đều có những phản ứng sau vụ phóng một vật thể bay của Triều Tiên trước đó ...

Nhật Bản nêu điều kiện về việc triển khai tên lửa tầm trung của Mỹ

Nhật Bản nêu điều kiện về việc triển khai tên lửa tầm trung của Mỹ

Tờ Sankei Shimbun dẫn một nguồn thạo tin ngày 4/2 cho hay chính phủ Nhật Bản sẵn sàng xem xét việc triển khai tên lửa ...

Mỹ tăng cường triển khai tên lửa đất liền tầm trung ở châu Á-Thái Bình Dương

Mỹ tăng cường triển khai tên lửa đất liền tầm trung ở châu Á-Thái Bình Dương

Quân đội Mỹ có kế hoạch triển khai tên lửa tầm trung mới ở châu Á-Thái Bình Dương để bảo đảm an ninh khu vực.

Mỹ có ý định đưa tên lửa tầm trung tới Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương?

Mỹ có ý định đưa tên lửa tầm trung tới Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương?

Tướng Mỹ Charles Flynn thông báo, nước này có ý định triển khai hệ thống phóng tên lửa tầm trung ở khu vực Ấn Độ ...

Căng thẳng với phương Tây chưa thể hạ nhiệt, Tổng thống Putin để ngỏ khả năng triển khai vũ khí hạt nhân gần NATO

Căng thẳng với phương Tây chưa thể hạ nhiệt, Tổng thống Putin để ngỏ khả năng triển khai vũ khí hạt nhân gần NATO

Tổng thống Vladimir Putin mới đây cam kết Nga sẽ sản xuất các tên lửa tầm trung mới có khả năng mang đầu đạn hạt ...

(theo topwar.ru)

Đọc thêm

Cứu sống người đàn ông 58 tuổi ngủ quên, trôi lênh đênh trên biển 19 giờ

Cứu sống người đàn ông 58 tuổi ngủ quên, trôi lênh đênh trên biển 19 giờ

Người đàn ông 58 tuổi nằm trên phao bơi ở bờ biển New Taipei và ngủ quên, bị sóng đánh ra biển 19 giờ trước khi được cứu sống.
Diễu hành mừng Tây Ban Nha vô địch EURO 2024, đội trưởng Morata tôn vinh Yamal

Diễu hành mừng Tây Ban Nha vô địch EURO 2024, đội trưởng Morata tôn vinh Yamal

Đội trưởng Alvaro Morata có cách tôn vinh đặc biệt dành cho cậu em út Lamine Yamal trong lễ ăn mừng chức vô địch EURO 2024 của Tây Ban Nha.
Bolivia tìm thấy 'siêu mỏ khí đốt' - phát hiện quan trọng nhất kể từ năm 2005

Bolivia tìm thấy 'siêu mỏ khí đốt' - phát hiện quan trọng nhất kể từ năm 2005

Mới đây, một mỏ khí đốt có trữ lượng 1,7 nghìn tỷ m³ được phát hiện ở phía Bắc La Paz - thủ đô hành chính của Bolivia.
Kylian Mbappe hoàn tất kiểm tra y tế trước lễ ra mắt hoành tráng tại Real Madrid

Kylian Mbappe hoàn tất kiểm tra y tế trước lễ ra mắt hoành tráng tại Real Madrid

Tiền đạo Kylian Mbappe đang có mặt ở Madrid (Tây Ban Nha) để chuẩn bị ra mắt Real Madrid.
Australia phát triển thiết bị mới tích hợp AI giúp phát hiện lái xe khi say rượu

Australia phát triển thiết bị mới tích hợp AI giúp phát hiện lái xe khi say rượu

Thuật toán trí tuệ nhân tạo (AI) lắp trên xe ô tô có thể liên tục quét khuôn mặt của tài xế để tìm ra dấu hiệu say rượu.
Bầu cử Mỹ 2024: Ông Donald Trump đón tin mừng từ tỷ phú giàu nhất thế giới, đảng Cộng hòa thông qua cương lĩnh

Bầu cử Mỹ 2024: Ông Donald Trump đón tin mừng từ tỷ phú giàu nhất thế giới, đảng Cộng hòa thông qua cương lĩnh

Ông Elon Musk cam kết đóng góp khoảng 45 triệu USD/tháng cho một ủy ban hành động chính trị ủng hộ chiến dịch tranh cử của ông Donald Trump.
Hơn 80% mục tiêu phát triển bền vững bị thách thức, LHQ kêu gọi quốc tế dồn tiền cho hòa bình thay vì vũ khí

Hơn 80% mục tiêu phát triển bền vững bị thách thức, LHQ kêu gọi quốc tế dồn tiền cho hòa bình thay vì vũ khí

Các cuộc xung đột đang gây ra những thiệt hại nghiêm trọng, làm chệch hướng chính trị và các nguồn lực khỏi các mục tiêu phát triển bền vững.
'Đáng lẽ tôi đã chết' - cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump kể lại trải nghiệm bị ám sát ‘siêu thực’

'Đáng lẽ tôi đã chết' - cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump kể lại trải nghiệm bị ám sát ‘siêu thực’

Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chia sẻ về khoảnh khắc ông trải qua vụ ám sát chấn động tại cuộc vận động tranh cử tối thứ Bảy vừa rồi.
Quan hệ Mỹ-Hàn Quốc được nâng cấp thành liên minh 'dựa trên hạt nhân'

Quan hệ Mỹ-Hàn Quốc được nâng cấp thành liên minh 'dựa trên hạt nhân'

Việc quan hệ Mỹ-Hàn Quốc được nâng lên thành liên minh 'dựa trên hạt nhân' giúp Seoul có khả năng ngăn chặn các mối đe dọa hạt nhân.
Không phải là 'bình thường hóa' quan hệ, điều Tổng thống Syria muốn làm với Thổ Nhĩ Kỳ là gì?

Không phải là 'bình thường hóa' quan hệ, điều Tổng thống Syria muốn làm với Thổ Nhĩ Kỳ là gì?

Tổng thống Syria đã bày tỏ sự quan tâm tới việc cải thiện quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ, tuy nhiên nhấn mạnh về điều kiện tiên quyết của Damascus.
Hy hữu ở EU: Ủy ban châu Âu tẩy chay nhiệm kỳ Chủ tịch của Hungary, Budapest vẫn bất chấp làm một điều

Hy hữu ở EU: Ủy ban châu Âu tẩy chay nhiệm kỳ Chủ tịch của Hungary, Budapest vẫn bất chấp làm một điều

Ủy ban châu Âu (EC) đã quyết định tẩy chay nhiệm kỳ Chủ tịch Hội đồng Liên minh châu Âu (EU) kéo dài sáu tháng của Hungary.
Bầu cử Mỹ 2024: Ông Donald Trump chính thức được đảng Cộng hòa 'chọn mặt gửi vàng', công bố 'Phó tướng' trẻ bất ngờ

Bầu cử Mỹ 2024: Ông Donald Trump chính thức được đảng Cộng hòa 'chọn mặt gửi vàng', công bố 'Phó tướng' trẻ bất ngờ

Đảng Cộng hòa đã chính thức bầu ông Donald Trump làm ứng cử viên đại diện cho đảng này trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2024.
Điểm nhấn từ Thượng đỉnh NATO

Điểm nhấn từ Thượng đỉnh NATO

Cơ hội để lãnh đạo thành viên NATO thảo luận hàng loạt ưu tiên cấp bách của khối hiện nay.
Chuyến thăm 'bất ngờ trong kế hoạch' của ông Orban

Chuyến thăm 'bất ngờ trong kế hoạch' của ông Orban

Thủ tướng Hungary Viktor Orban đã liên tục có các chuyến công du 'không báo trước' tới Ukraine, Nga, Trung Quốc và có thể là cả Mỹ trong tuần này.
Tổng tuyển cử Anh: Trước ngưỡng cửa mới

Tổng tuyển cử Anh: Trước ngưỡng cửa mới

Cuộc bầu cử trước thời hạn lần này có thể đánh dấu sự chuyển giao quyền lực quan trọng giữa hai chính đảng hàng đầu tại nước Anh.
Nguyên Bộ trưởng Ngoại giao Singapore: ASEAN không chọn bên và không cân bằng nhờ sức mạnh cứng

Nguyên Bộ trưởng Ngoại giao Singapore: ASEAN không chọn bên và không cân bằng nhờ sức mạnh cứng

Chúng ta không thể tác động đến vận mệnh của Mỹ, Trung Quốc hay Ấn Độ. Những gì chúng ta có thể làm là giữ cho ASEAN đoàn kết và kiên cường.
Bầu cử Tổng thống Iran: Tìm người mới giải những bài toán cũ

Bầu cử Tổng thống Iran: Tìm người mới giải những bài toán cũ

Cử tri Iran sẽ bước vào cuộc bầu cử trước thời hạn để chọn ra vị nguyên thủ mới sau vụ tai nạn trực thăng khiến Tổng thống Ibrahim Raisi tử nạn hồi tháng trước.
'Vật báu' trong chiến thuật của Nga và Ukraine, vừa rẻ vừa 'vô đối'

'Vật báu' trong chiến thuật của Nga và Ukraine, vừa rẻ vừa 'vô đối'

Chỉ phải bỏ ra chưa đến 500 USD, Nga và Ukraine đã có thể sở hữu một thứ vũ khí lợi hại có thể 'làm mưa làm gió' trên thực địa.
Điểm nhấn trong truyền thông Ấn Độ về Chính sách Hành động hướng Đông

Điểm nhấn trong truyền thông Ấn Độ về Chính sách Hành động hướng Đông

Truyền thông quốc tế Ấn Độ đang xây dựng hình ảnh tích cực về Chính sách AEP trong nhận thức của công chúng thông qua ba khung chính sách trọng tâm.
Sau 'vận hạn', cựu Tổng thống Donald Trump nhận được một điều chưa từng có!

Sau 'vận hạn', cựu Tổng thống Donald Trump nhận được một điều chưa từng có!

Có lẽ, lần đầu tiên cựu Tổng thống Donald Trump nhận được sự cảm thông, chia sẻ của cả Đảng Cộng hòa, Dân chủ và từ cả Tổng thống Joe Biden.
Vụ tấn công cựu Tổng thống Trump ảnh hưởng thế nào đến cục diện bầu cử Mỹ 2024?

Vụ tấn công cựu Tổng thống Trump ảnh hưởng thế nào đến cục diện bầu cử Mỹ 2024?

Vụ tấn công ứng cử viên tranh cử tổng thống Mỹ hàng đầu Donald Trump hôm 13/7 đã chuyển trọng tâm của cuộc tranh cử sang một tình thế hoàn toàn mới.
Chuyên gia Viện Lowy: Các nước ASEAN không phải nhìn đâu xa, hãy học Việt Nam cách chuyển đổi năng lượng

Chuyên gia Viện Lowy: Các nước ASEAN không phải nhìn đâu xa, hãy học Việt Nam cách chuyển đổi năng lượng

Năm 2023, Việt Nam chiếm gần 2/3 tổng sản lượng điện mặt trời và điện gió ở ASEAN. Việt Nam đi đầu ASEAN trong chuyển đổi năng lượng.
Tổng thống đắc cử Iran: Muốn làm khác nhưng sẽ chẳng dễ dàng, vì sao?

Tổng thống đắc cử Iran: Muốn làm khác nhưng sẽ chẳng dễ dàng, vì sao?

Tổng thống đắc cử Iran ấp ủ những chính sách mới táo bạo hơn cố Tổng thống tiền nhiệm, tuy vậy, trước mắt ông là rất nhiều 'vòng kim cô'.
Sáu 'chông gai' trước mắt mà tân Thủ tướng Anh Keir Starmer cần vượt qua

Sáu 'chông gai' trước mắt mà tân Thủ tướng Anh Keir Starmer cần vượt qua

Tân Thủ tướng Anh Keir Starmer hứa hẹn sẽ 'xây dựng lại' đất nước và dưới đây là 6 vấn đề nổi cộm mà ông phải đối mặt khi đảm nhận trọng trách mới
Phiên bản di động