Thổ Nhĩ Kỳ và phương Tây lùi bước: Lợi cả đôi bên

Minh Vương
Sau thời khắc căng thẳng cuối tuần qua, Thổ Nhĩ Kỳ và phương Tây bất ngờ có động thái hạ nhiệt. Đâu là lý do đằng sau câu chuyện này?
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan phát biểu hôm 23-10. Ảnh: Reuters
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan phát biểu ngày 23/10. (Nguồn: Reuters)

Cuối tuần qua, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan tuyên bố đã chỉ đạo Bộ Ngoại giao nước này trục xuất 10 nhà ngoại giao phương Tây kêu gọi trả tự do cho ông Osman Kavala, nhân vật bị chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ bắt giữ 4 năm qua do cáo buộc đứng đằng sau một số biểu tình lớn chống ông Erdogan năm 2013.

Sau tuyên bố gây sốc này, các Đại sứ quán có người nằm trong danh sách nêu trên gồm Canada, Đan Mạch, Pháp, Đức, Hà Lan, Na Uy, Thụy Điển, Phần Lan, New Zealand và Mỹ đều có phản ứng.

Ngay trước cuộc gặp của chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ về vấn đề này tối 25/10, Đại sứ quán Mỹ tại Ankara khẳng định vẫn tiếp tục tuân thủ Điều 41 của Công ước Vienna về Quan hệ Ngoại giao, theo đó phái bộ ngoại giao không can thiệp công việc nội bộ nước sở tại. Canada, Hà Lan, New Zealand có tuyên bố tương tự. Na Uy, Thụy Điển, Đan Mạch và Phần Lan bày tỏ sự hưởng ứng. Pháp, Đức vẫn chưa có phản ứng chính thức.

Tổng thống Tayyip Erdogan hoan nghênh tuyên bố trên, cho rằng “họ đã phải lùi bước trước sức ép” của chúng ta. Ông cho biết: “Chúng tôi không muốn tạo ra khủng hoảng. Đại sứ quán 10 nước đã xuống thang khi tuyên bố tuân thủ Công ước Vienna. Chúng tôi hy vọng từ nay các đại sứ sẽ hành động theo đúng cam kết”.

Vậy đâu là lý do khiến phương Tây và Thổ Nhĩ Kỳ lùi bước?

Không gì khác ngoài lợi ích.

(10.26) Đại sứ quán Mỹ tại Thổ Nhĩ Kỳ đã thông báo sẽ tiếp tục tuân thủ Điều 41 của Công ước Vienna về Quan hệ Ngoại giao. (Nguồn: Middle East Online)
Đại sứ quán Mỹ tại Thổ Nhĩ Kỳ thông báo sẽ tiếp tục tuân thủ Điều 41 Công ước Vienna về Quan hệ Ngoại giao. (Nguồn: Middle East Online)

Lợi ích chi phối

Giới chuyên gia cho rằng nếu lời đe dọa trước đó trở thành sự thực, nó sẽ trở thành một cuộc khủng hoảng ngoại giao với Thổ Nhĩ Kỳ.

Ông Sinan Ulgen, nhà phân tích thuộc Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách Ngoại giao tại Istanbul, nhận định Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ đã nỗ lực tìm kiếm giải pháp để cả hai vừa lòng: “Nếu lời đe dọa thành hiện thực, nhiều nước khác trong Liên minh châu Âu (EU) có thể rút Đại sứ khỏi Thổ Nhĩ Kỳ để thể hiện tình đoàn kết với Pháp và Đức”.

EU nói chung và Đức nói riêng là đối tác quan trọng hàng đầu của Thổ Nhĩ Kỳ. Kim ngạch thương mại giữa Ankara và Berlin năm 2020 lên tới 36,6 tỷ USD, với hơn 7.000 doanh nghiệp Đức đầu tư ở Thổ Nhĩ Kỳ. Hiện có gần 1,5 triệu công dân Thổ Nhĩ Kỳ, cũng như 1,5 triệu người Đức gốc Thổ sinh sống và làm việc ở Đức. Ankara cũng đã nỗ lực để trở thành một phần của khối này.

Do đó, căng thẳng với các nước châu Âu sẽ tác động tiêu cực tới kinh tế và vị thế của Thổ Nhĩ Kỳ.

Trong khi đó, ông Soner Cagaptay, chuyên gia ở Viện Nghiên cứu Washington về Chính sách Cận Đông nhận định trong vài tháng qua, Tổng thống Tayyip Erdogan đã thực hiện “ngoại giao lôi kéo” nhằm thu hút đầu tư nước ngoài, kích thích tăng trưởng trong bối cảnh đồng Lira mất giá.

Theo đó, trong gần một năm qua, Ankara duy trì thái độ hòa hoãn hơn trong hợp tác với châu Âu và Washington. Nhà phân tích này nhận định, ông Erdogan muốn xây dựng mối quan hệ tốt với người đồng cấp Mỹ Joe Biden, củng cố niềm tin của nhà đầu tư vào thị trường Thổ Nhĩ Kỳ.

Không sai nếu nói rằng Thổ Nhĩ Kỳ đóng vai trò quan trọng trong hợp tác về kinh tế, đảm bảo an ninh và ổn định chính trị cho EU.

Tính đến hiện tại, nỗ lực của ông Erdogan chưa hiệu quả. Ông từng bày tỏ sự thất vọng sau cuộc gặp với ông Biden bên lề họp Đại Hội đồng Liên hợp quốc tại New York cuối tháng 9.

Tuy nhiên, ông sẽ có một cơ hội khác: Quan chức Thổ Nhĩ Kỳ cho biết Tổng thống Erdogan dự kiến gặp người đồng cấp Mỹ Joe Biden nhân Thượng đỉnh G20 tại Rome ngày 30/10, thảo luận về cải thiện quan hệ song phương, thúc đẩy hợp đồng mua 40 máy bay chiến đấu F-16 Block 70 hiện đang gặp lực cản từ Quốc hội Mỹ.

Giảm căng thẳng ngoại giao với đại diện của Mỹ tại Ankara vì thế sẽ tạo không khí tích cực cho cuộc gặp quan trọng tới giữa hai lãnh đạo.

Tương tự, phương Tây đạt được nhiều lợi ích trong duy trì quan hệ ngoại giao tốt với Thổ Nhĩ Kỳ. Ankara không chỉ là đối tác kinh tế lớn của EU và thành viên tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) mà còn là nhân tố then chốt xử lý khủng hoảng người nhập cư của EU.

Ngoài ra, nước này còn là cầu nối quan trọng giữa châu Âu với Nam Á, khu vực có tình hình chính trị - an ninh diễn biến ngày một phức tạp sau khi Mỹ rút quân và Taliban nắm quyền kiểm soát trở lại tại Afghanistan.

Do đó, không sai nếu nói Thổ Nhĩ Kỳ đóng vai trò quan trọng trong hợp tác kinh tế, đảm bảo an ninh và ổn định chính trị cho EU.

Căng thẳng song phương sẽ tác động tiêu cực đến lợi ích của cả hai bên. Vì thế, cả Thổ Nhĩ Kỳ và EU đã chủ động hạ nhiệt, tìm cách tháo gỡ bất đồng thay vì tiếp tục đối đầu trong vấn đề này.

Lùi một bước, lợi cả đôi bên là vậy.

Các nước phương Tây 'dập lửa', Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục 'đe nẹt', Mỹ ra cam kết

Các nước phương Tây 'dập lửa', Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục 'đe nẹt', Mỹ ra cam kết

Căng thẳng giữa Thổ Nhĩ Kỳ và 10 nước phương Tây có dấu hiệu hạ nhiệt sau khi đại sứ quán của những quốc gia ...

Sau 'đại chiến' 10 nước phương Tây, Thổ Nhĩ Kỳ gánh đòn đau đầu tiên

Sau 'đại chiến' 10 nước phương Tây, Thổ Nhĩ Kỳ gánh đòn đau đầu tiên

Ngày 25/10, đồng Lira của Thổ Nhĩ Kỳ đã rớt giá xuống mức thấp kỷ lục sau khi cuối tuần qua, Tổng thống nước này ...

Đọc thêm

Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3 - xổ số Vietlott Mega 29/3. Trực tiếp xổ số Vietlott hôm nay 29/3/2024 nhanh nhất và chính xác nhất. Vietlott Mega 645 hôm nay.
XSVL 29/3, Trực tiếp kết quả xổ số Vĩnh Long hôm nay 29/3/2024. KQXSVL thứ 6

XSVL 29/3, Trực tiếp kết quả xổ số Vĩnh Long hôm nay 29/3/2024. KQXSVL thứ 6

XSVL 29/3 - Trực tiếp kết quả xổ số Vĩnh Long hôm nay - XSVL 29/3/2024. xo so vinh long. KQXSVL thứ 6. kết quả xổ số Vĩnh Long ...
XSMN 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Sáu 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3

XSMN 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Sáu 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3

XSMN 29/3 - kết quả xổ số ngày 29 tháng 3. trực tiếp kết quả xổ số miền Nam 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. xo so mien nam. SXMN ...
XSBD 29/3, trực tiếp kết quả xổ số Bình Dương hôm nay 29/3/2024. KQXSBD thứ 6

XSBD 29/3, trực tiếp kết quả xổ số Bình Dương hôm nay 29/3/2024. KQXSBD thứ 6

XSBD 29/3 - Trực tiếp xổ số Bình Dương hôm nay - XSBD 29/3/2024. xo so binh duong. KQXSBD thứ 6. kết quả xổ số Bình Dương ngày 29 tháng ...
XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3 - xổ số hôm nay 29/3. trực tiếp xổ số miền Trung 29/3/2024. kết quả xổ số miền Trung hôm nay. xổ số miền Trung thứ 6. SXMT ...
XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3 - Trực tiếp xổ số miền Bắc 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. kết quả xổ số miền Bắc hôm nay. dự đoán xổ số miền Bắc thứ ...
Hợp tác tài nguyên nước trong khuôn khổ Lan Thương - Mekong thể hiện sự đoàn kết khu vực

Hợp tác tài nguyên nước trong khuôn khổ Lan Thương - Mekong thể hiện sự đoàn kết khu vực

Sáu nước dọc sông Lan Thương - Mekong cùng giải quyết thách thức tài nguyên nước, thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực và phúc lợi người dân.
Tin thế giới 28/3: Mỹ rút quân khỏi Niger, Nga gia tăng tấn công Ukraine, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc

Tin thế giới 28/3: Mỹ rút quân khỏi Niger, Nga gia tăng tấn công Ukraine, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc

Iran bị trừng phạt vì cấp tên lửa cho Nga, Philippines cứng rắn với Trung Quốc, Cố vấn cảnh báo lực lượng Ukraine bị 'đình trệ', Trung Quốc-Nga-Iran tập trận
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga xác nhận đã được Mỹ cảnh báo, Đức nói chẳng biết thông tin nào trước

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga xác nhận đã được Mỹ cảnh báo, Đức nói chẳng biết thông tin nào trước

Đức cho rằng, Mỹ có thể có manh mối về vụ tấn công khủng bố cướp đi sinh mạng của hơn 140 ở ngoại ô thủ đô Moscow của Nga tối 22/3.
Pháp khẳng định thành ý với Brazil về tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân

Pháp khẳng định thành ý với Brazil về tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân

Pháp mong muốn chia sẻ kiến thức kỹ thuật với Brazil trong khi vẫn tôn trọng mọi cam kết không phổ biến vũ khí hạt nhân.
Ukraine hạ 26 UAV một đêm, Nga tuyên bố đanh thép về F-16, thế mạnh của Ấn Độ giữa xung đột Moscow-Kiev

Ukraine hạ 26 UAV một đêm, Nga tuyên bố đanh thép về F-16, thế mạnh của Ấn Độ giữa xung đột Moscow-Kiev

Nga cho rằng, nếu phương Tây cung cấp cho Ukraine máy bay tiêm kích F-16, điều đó cũng sẽ không làm thay đổi tình hình trên chiến trường.
Hàn Quốc cảnh giác động thái mới của Triều Tiên, thảo luận cùng Mỹ-Nhật Bản tìm cách hợp tác an ninh

Hàn Quốc cảnh giác động thái mới của Triều Tiên, thảo luận cùng Mỹ-Nhật Bản tìm cách hợp tác an ninh

Triều Tiên dường như đang chuẩn bị cho vụ phóng vệ tinh do thám tiếp theo, mặc dù không có dấu hiệu cho thấy vụ phóng sắp xảy ra.
Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Việc 4 nghi phạm vụ tấn công nhà hát ở Nga hôm 22/3 đều mang quốc tịch Tajikistan khiến sự chú ý đổ dồn về quốc gia Trung Á này.
Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga ngày 22/3 do tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng thực hiện cho thấy sự thay đổi mục tiêu của tổ chức khủng bố này.
Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao được đánh giá là kênh hiệu quả để trao đổi ý kiến về các vấn đề kinh tế đáng quan tâm nhất trong suốt hai thập kỷ qua.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Việc Mỹ bỏ phiếu trắng với nghị quyết kêu gọi ngừng bắn ở Gaza của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc liệu có thể làm chuyển hướng quan hệ với Israel?
Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Kế hoạch theo Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) của Nhật Bản, Anh và Italy báo hiệu sự thay đổi then chốt trong chiến lược an ninh khu vực.
Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ tìm cách tối đa hóa hoạt động ngoại giao để đưa mối quan hệ của Ấn Độ với các đối tác Đông Nam Á lên một tầm cao mới.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Khi chính lực lượng IS đã nhận là chủ mưu cuộc khủng bố, Nga vẫn chưa thể vội vàng tin bởi nếu vội tin rất có thể Moscow đã dính bẫy.
Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

EU đồng lòng hỗ trợ Ukraine 'bằng mọi giá' vì hòa bình trong bối cảnh Nga đang dành nhiều lợi thế trong cuộc xung đột.
Mỹ sắp tổ chức thượng đỉnh ba bên, sẽ có thêm một thế 'kiềng ba chân' trong quan hệ quốc tế?

Mỹ sắp tổ chức thượng đỉnh ba bên, sẽ có thêm một thế 'kiềng ba chân' trong quan hệ quốc tế?

Hội nghị thượng đỉnh ba bên giữa Nhật Bản, Mỹ và Philippines sẽ lần đầu tiên được tổ chức tại Mỹ vào giữa tháng 4 này.
Phiên bản di động