Thomas Friedman*: Mâu thuẫn phe phái tại Iraq cần hạ nhiệt

Tại Trung Đông, Washington phải làm gì khi không thể thực hiện những điều họ thấy là cần thiết, nhưng lại cũng không thể phớt lờ?  
Theo dõi Baoquocte.vn trên
thomas friedman mau thuan phe phai tai iraq can ha nhiet
Nhà báo Thomas Friedman. (Nguồn: Stuff.co.nz)

Quét sạch tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) là điều cần phải làm để ổn định Iraq và Syria, nhưng Mỹ sẽ không thể làm gì nếu người Hồi giáo Shiite và Sunni không chấp nhận chia sẻ quyền lực. Mặt khác, Washington cũng không thể bỏ qua “khối u” IS nếu không muốn nó “di căn”. Hậu quả dư luận đã thấy rõ, chính là vụ tấn công khủng bố đẫm máu tại Brussels (Bỉ) hôm 22/3 vừa qua.

Bên cạnh đó, nỗ lực của Mỹ nhằm giúp Iraq dân chủ hơn đã buộc Washington phải “nhắm mắt làm ngơ” trước sự thật rằng Thổ Nhĩ Kỳ - một đối tác quan trọng tại khu vực - đang dần chuyển từ một nền cộng hòa dân chủ sang chế độ độc tài dưới thời Tổng thống Recep Tayyip Erdogan. Giờ đây, dư luận gọi ông ta là “Sultan Erdogan” sau khi ông cho đóng cửa báo chí đối lập và bắt giam nhà báo. Nhưng bởi vì Mỹ cần những căn cứ không quân của Ankara, cũng như triển vọng hợp tác nhằm thúc đẩy tiến trình dân chủ hóa ở Iraq, nên Chính quyền Washington đã im lặng trước những hành động của ông Erdogan.

Tôi đồng ý với ông Najmaldin Karim, Thống đốc tỉnh Kirkuk (Iraq) rằng “vấn đề cốt lõi của Iraq không phải là IS. Tổ chức này chỉ là hệ quả của sự quản lý yếu kém và chủ nghĩa bè phái”. Theo ông Karim, “cho dù IS mai này có bị đánh bật khỏi thành trì của chúng ở Mosul, nhưng Chính phủ Baghdad vẫn duy trì cách quản lý không đủ mạnh mẽ, cộng thêm mâu thuẫn phe phái giữa người Shiite và người Sunni, thì tình hình Iraq có thể sẽ càng trầm trọng hơn”.

Vấn đề đúng là nằm ở chỗ những bộ lạc Sunni, người Kurd, người Turkmen, những nhóm phiến quân Shiite, Thổ Nhĩ Kỳ, Iran chỉ muốn đánh bại IS để xâu xé những vùng đất mà tổ chức khủng bố này đang chiếm giữ. Họ không đạt được đồng thuận chung trong chuyện chia sẻ quyền lực. Cho nên, nếu một ngày bạn nghe tin người ta tiêu diệt được trùm IS Abu Bakr al-Baghdadi cũng như quét sạch bóng IS trên đất Iraq thì cũng đừng vội mừng.

Ở miền Bắc Iraq, bên cạnh các “chiến binh nước ngoài” gia nhập IS, một số lượng lớn người Sunni ở tỉnh Kirkuk cũng đang đứng trong hàng ngũ của nhóm này. Những tay súng Sunni này cho rằng chính IS là lực lượng bảo vệ họ trước sự tấn công của những người Hồi giáo Shiite. Cùng với đó, một số người dân nghèo tìm đến IS với giấc mơ về một cuộc sống sung túc, có địa vị và quyền lực hơn.

Tôi không biết rằng làm cách nào để có thể tiêu diệt tận gốc IS, và sau đó thiết lập trật tự tại những vùng đất chúng chiếm đóng, nhưng tôi tin rằng mâu thuẫn giữa người Sunni và người Shiite, được thúc đẩy bởi các nước láng giềng như Saudi Arabia và Iraq, cần phải được hạ nhiệt.

IS giống như một quả tên lửa mà hệ thống điều khiển của nó là tư tưởng Hồi giáo Wahhabi (ở Saudi Arabia) chống người Shiite, trong khi hệ thống châm ngòi là sự quyết liệt của người Shiite (ở Iran) nhằm kiềm chế phe Sunni. Khi nào mà Riyadh và Tehran còn đối đầu, IS sẽ còn cơ hội để trỗi dậy. Đó cũng là lý do tại sao tiến trình hòa bình ở Trung Đông hiện nay chủ yếu xoay quanh mối quan hệ phức tạp Saudi Arabia – Iran.

Chúng ta không thể ngồi yên chờ đợi sự hòa giải giữa các phe nói trên. Mỹ không thể làm ngơ vì IS rất nguy hiểm và tàn ác. Để cho chúng phát triển ngày nào thì mối đe dọa sẽ càng lớn hơn. Báo Independent (Anh) mới đây cho biết, IS đã âm mưu bắt cóc một nhà khoa học người Bỉ để tiếp cận vào cơ sở nghiên cứu hạt nhân của nước này.

Thực sự Tổng thống Mỹ Barack Obama trong thời gian qua đã đưa ra rất nhiều biện pháp đúng đắn nhằm đối phó với IS như làm suy yếu và kiềm chế chúng, đồng thời hạn chế xung đột giữa người Sunni và Shiite. Dù vậy, tôi vẫn rất lo ngại về những kẻ khủng bố IS, bởi chúng đã hình thành một mạng lưới rộng lớn và sẵn sàng đi ngược lại mọi nguyên tắc xã hội văn minh. Chúng ta vẫn chưa có lời giải cho bài toán này.

Tác giả Thomas Friedman là cây bút bình luận quốc tế nổi tiếng của báo New York Times (Mỹ). Ông là tác giả của nhiều cuốn sách bán chạy như “Chiếc Lexus và cây olive”, “Thế giới phẳng”… Bài viết trên, đăng tải trên báo New York Times ngày 30/3, phản ánh quan điểm cũng như văn phong riêng của tác giả.

Quang Chinh (lược dịch)

Đọc thêm

Bạn có thể bị trầm cảm trong công việc nếu xuất hiện những thói quen sau

Bạn có thể bị trầm cảm trong công việc nếu xuất hiện những thói quen sau

Tờ HuffPost đã tham khảo các nhà trị liệu để tổng kết ra 5 thói quen làm việc thường được ngụy trang là dấu hiệu của trầm cảm. Xin giới ...
Hoa hậu Thanh Hằng duyên dáng trong áo dài 4 tà của NTK Tiến Trần

Hoa hậu Thanh Hằng duyên dáng trong áo dài 4 tà của NTK Tiến Trần

Với vẻ đẹp nữ tính, cổ điển, Hoa hậu Thanh Hằng khoe trọn thân hình mềm mại qua bộ áo dài voan 2 lớp, rũ mềm theo vóc dáng.
Tháp cao tầng: Biểu tượng của các thành phố lớn trên thế giới

Tháp cao tầng: Biểu tượng của các thành phố lớn trên thế giới

Trong hội họa, bức tranh được coi là hoàn hảo khi có một điểm nhấn thu hút mọi ánh nhìn của người xem. Trong lĩnh vực kiến trúc đô thị ...
Bốn váy cưới giúp Chu Thanh Huyền đẹp trong veo trong ngày nên duyên cùng Quang Hải

Bốn váy cưới giúp Chu Thanh Huyền đẹp trong veo trong ngày nên duyên cùng Quang Hải

Hôm 28/3, Chu Thanh Huyền mặc 4 váy cưới đa phong cách, từ tối giản tới đầm ballgown xòe bồng, đậm chất Hoàng gia.
HLV Mourinho và khả năng dẫn dắt tuyển Hàn Quốc

HLV Mourinho và khả năng dẫn dắt tuyển Hàn Quốc

Liên đoàn bóng đá Hàn Quốc có ý định tìm HLV ngoại dẫn dắt đội tuyển quốc gia, HLV Mourinho trong danh sách ứng cử viên HLV đội tuyển Hàn ...
Dự báo thời tiết ngày mai (30/3): Đông Bắc Bộ ngày nắng; nhiều khu vực có nơi nắng nóng, Nam Bộ nắng nóng gay gắt; Tây Nguyên tối mưa to cục bộ

Dự báo thời tiết ngày mai (30/3): Đông Bắc Bộ ngày nắng; nhiều khu vực có nơi nắng nóng, Nam Bộ nắng nóng gay gắt; Tây Nguyên tối mưa to cục bộ

Thông tin dự báo thời tiết các khu vực ngày mai (30/3) từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia.
Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Sejourne nhân dịp Pháp và Trung Quốc kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và đang nỗ lực tăng cường quan hệ.
Cự tuyệt kế hoạch của Ukraine, Nga sẽ chỉ tham gia hội nghị hòa bình nếu có điều kiện này

Cự tuyệt kế hoạch của Ukraine, Nga sẽ chỉ tham gia hội nghị hòa bình nếu có điều kiện này

Nếu lợi ích của Nga được tôn trọng, Moscow sẵn sàng bảo đảm lợi ích hợp pháp của các bên tham gia khác trong quá trình đàm phán về vấn đề Ukraine.
Olympic Paris 2024: Lo nguy cơ bị tấn công khủng bố, Pháp điều hàng chục nghìn quân, vẫn phải nhờ cậy thêm đồng minh

Olympic Paris 2024: Lo nguy cơ bị tấn công khủng bố, Pháp điều hàng chục nghìn quân, vẫn phải nhờ cậy thêm đồng minh

Pháp đã đề nghị các đồng minh quốc tế cử hàng nghìn nhân viên an ninh đến hỗ trợ bảo vệ Olympic Paris 2024 trước nguy cơ khủng bố.
Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga phủ quyết dự thảo nghị quyết do Mỹ đề xuất gia hạn nhiệm vụ của Nhóm chuyên gia giám sát trừng phạt Triều Tiên thêm một năm.
Khủng hoảng ở Haiti: LHQ nói thảm họa, Hội đồng chuyển tiếp quyết giảm bớt nỗi thống khổ cho người dân

Khủng hoảng ở Haiti: LHQ nói thảm họa, Hội đồng chuyển tiếp quyết giảm bớt nỗi thống khổ cho người dân

Chỉ tính riêng từ đầu năm đến ngày 22/3, số người thiệt mạng vì bạo lực ở Haiti đã là 1.554 và 826 người bị thương.
Đổ tại phương Tây chậm trễ, cố vấn Ukraine thừa nhận 'đình trệ' trên tiền tuyến, Tổng thống Zelensky gây sức ép lên Mỹ

Đổ tại phương Tây chậm trễ, cố vấn Ukraine thừa nhận 'đình trệ' trên tiền tuyến, Tổng thống Zelensky gây sức ép lên Mỹ

Quan chức Ukraine cho hay, nước này hiện không có đủ nguồn lực để thực hiện các hành động tấn công hiệu quả nhằm làm suy yếu Nga.
Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Việc 4 nghi phạm vụ tấn công nhà hát ở Nga hôm 22/3 đều mang quốc tịch Tajikistan khiến sự chú ý đổ dồn về quốc gia Trung Á này.
Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga ngày 22/3 do tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng thực hiện cho thấy sự thay đổi mục tiêu của tổ chức khủng bố này.
Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao được đánh giá là kênh hiệu quả để trao đổi ý kiến về các vấn đề kinh tế đáng quan tâm nhất trong suốt hai thập kỷ qua.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Thiếu hụt đạn dược trong xung đột với Nga, Ukraine tăng cường sản xuất vũ khí 'cây nhà lá vườn'

Thiếu hụt đạn dược trong xung đột với Nga, Ukraine tăng cường sản xuất vũ khí 'cây nhà lá vườn'

Trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine vẫn tiếp diễn, Kiev đang nỗ lực tự sản xuất vũ khí với sự hỗ trợ của phương Tây để đáp ứng nhu cầu.
Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Việc Mỹ bỏ phiếu trắng với nghị quyết kêu gọi ngừng bắn ở Gaza của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc liệu có thể làm chuyển hướng quan hệ với Israel?
Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Kế hoạch theo Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) của Nhật Bản, Anh và Italy báo hiệu sự thay đổi then chốt trong chiến lược an ninh khu vực.
Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ tìm cách tối đa hóa hoạt động ngoại giao để đưa mối quan hệ của Ấn Độ với các đối tác Đông Nam Á lên một tầm cao mới.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Khi chính lực lượng IS đã nhận là chủ mưu cuộc khủng bố, Nga vẫn chưa thể vội vàng tin bởi nếu vội tin rất có thể Moscow đã dính bẫy.
Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

EU đồng lòng hỗ trợ Ukraine 'bằng mọi giá' vì hòa bình trong bối cảnh Nga đang dành nhiều lợi thế trong cuộc xung đột.
Phiên bản di động