Thử phỏng đoán xem điều gì sẽ đón đợi trong năm tới?

Lê Diệu Cầm
Tình thật, trong một thế giới đầy biến động, phỏng đoán điều gì sẽ xảy ra trong mấy ngày tới còn khó nói gì tới chuyện dự báo tình hình cả năm?
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Trong một thế giới đầy biến động, phỏng đoán điều gì sẽ xảy ra trong mấy ngày tới còn khó nói gì tới chuyện dự báo tình hình cả năm.
Trong một thế giới đầy biến động, phỏng đoán điều gì sẽ xảy ra trong mấy ngày tới còn khó nói gì tới chuyện dự báo tình hình cả năm.

Thế nhưng nếu không dự liệu thì làm sao có thể định đoạt được những việc cần làm? Để xử lý tình thế nan giải này có lẽ đành “lách” bằng hai cách: hoặc dự liệu những kịch bản khác nhau hay đoán định chiều hướng rồi điều chỉnh tùy theo diễn biến tình hình. Ở đây xin tiếp cận theo cách thứ nhất.

1. Có thực mới vực được đạo, ta hãy cố hình dung xem kinh tế thế giới rồi ra sẽ ra sao?

Ta có thể hình dung bầu trời kinh tế thế giới trong năm tới khó bề có được trạng thái “trời quang mây tạnh” mà sẽ đón đợi trạng thái “âm u” nhưng không thể loại trừ khả năng phải đối mặt với “mưa to gió lớn”, suy thoái nghiêm trọng.

Sở dĩ không thể mong đợi trời quang mây tạnh mà sẽ âm u vì những hệ lụy của dịch bệnh-thiên tai, tài chính-tiền tệ và cả cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn sẽ tiếp tục phủ bóng đen lên bầu trời 2023. Theo nhiều dự báo, tốc độ tăng trưởng của các nền kinh tế lớn đều thấp, thậm chí ở không ít nước tỷ lệ tăng trưởng tụt xuống mức dưới âm; chỉ số lạm phát cơ bản tuy có thuyên giảm ít nhiều vào tháng cuối năm song vẫn ở mức cao; tiền tệ vẫn bị thắt chặt, biên độ tăng lãi suất tuy có giãn bớt và mức độ tuy có giảm ít nhiều song quá trình tăng lãi suất vẫn tiếp diễn; sức mua nói chung yếu, tốc độ xuất khẩu thuyên giảm; những mối đe dọa về sự bất ổn năng lượng-nhiên liệu và cả lương thực vẫn còn đó; tác động của những đòn trừng phạt qua lại giữa phương Tây và Nga năm tới mới bộc lộ rõ nét…

Mặt khác, cuối năm 2022 đã xuất hiện đôi ba tia sáng le lói cho phép hy vọng kinh tế thế giới may ra có thể tránh được một cuộc suy thoái trầm trọng. Dịch bệnh tuy chưa chấm dứt hoàn toàn nhưng hy vọng rằng sẽ không bùng phát mạnh trở lại trên phạm vi toàn cầu; chính sách thắt chặt tiền tệ sẽ nới lỏng dần theo tốc độ lạm phát hãm phanh; hầu hết các nước đã mở cửa và đi vào khôi phục kinh tế; nhất là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới là Trung Quốc buộc phải từng bước rời bỏ chính sách Zero Covid; cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, trước hết là giữa Mỹ và Trung Quốc tuy tiếp tục quyết liệt song cuộc gập giũa Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Tập Cận Bình ở Bali hôm 14/10/2022 cho thấy hai bên đang tìm cách “quản lý” cạnh tranh để không rơi vào chiến tranh lạnh mới, riêng về kinh tế thương mại Mỹ tiếp tục tìm cách kiềm chế Trung Quốc tiếp cận công nghệ cao song hai bên tạm hoãn việc tăng thuế nhập khẩu một số mặt hàng...; các thể chế đa phương diễn ra dồn dập vào cuối năm 2022 tuy tiếp tục đối mặt với không ít mâu thuẫn song cũng đi tới một số sự đồng thuận về hợp tác khôi phục kinh tế, hạn chế tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu…

Trong khi kinh tế thế giới nói chung còn đứng trước những thách thức khó lường thì quá trình tái cấu trúc nền kinh tế thế giới sẽ tiếp tục diễn ra mạnh mẽ và sâu rộng, từ cấu trúc ngành nghề tới công cụ và phương thức sản xuất kinh doanh, nguyên nhiên liệu, phương tiện thông tin-điều hành; kinh tế số, kinh tế xanh… tiếp tục bùng nổ.

Liên quan tới cơ chế-chính sách kinh tế, những năm gần đây nhiều nước, kể cả Trung Quốc và các nước công nghiệp phát triển đều chú trọng nhiều hơn tới thị trường nội địa, gia tăng sự can thiệp của Nhà nước vào hoạt động kinh tế-kinh doanh làm nảy sinh tâm tư cho rằng, học thuyết Keynes đang sống lại; sự “đồng thuận Washington” không còn được đề cao. Những xu hướng này sẽ tiếp diễn trong cả năm 2023 và cả những thập kỷ tới.

Nếu như trong những năm 2020-2022, nhiều chuỗi sản xuất, cung ứng bị đứt gãy, xu thế toàn cầu hóa bị rạn nứt thì 2023 sẽ là năm hình thành cấu trúc mới của các chuỗi sản xuất-cung ứng cũng như quan hệ kinh tế-tài chính quốc tế.

Sức mạnh kinh tế của các nước lớn tiếp tục chuyển dịch không có lợi đối với Mỹ cũng như G7 nói chung; trong 10 nền kinh tế hàng đầu tính theo tổng GDP, ngoài Nhật Bản đứng hàng ba có thêm ba nền kinh tế châu Á là Trung Quốc đứng hàng hai với tổng GDP lớn gấp ba Nhật, Ấn Độ ngang ngửa với Anh hiện đứng thứ 6 và Hàn Quốc đứng thứ 10, ngoài ra trong hàng ngũ 10 nền kinh tế lớn nhất còn có Brazil thuộc nhóm BRICS. Kim ngạch buôn bán, đầu tư toàn cầu tiếp tục chuyển dịch sang khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Vấp phải những đòn trừng phạt tới tấp từ phía phương Tây lại phải đổ nhiều tiền của vào xung đột, kinh tế Nga sẽ khó khăn thêm.

2. Liên quan tới triển vọng cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn thì trong năm tới có thể diễn ra một số chiều hướng đáng quan tâm.

Mỹ và Trung Quốc tiếp tục coi nhau là đối tượng cạnh tranh chủ yếu song như trên đã đề cập, tới cuối năm 2022 Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Tập Cận Bình đã trực tiếp gặp nhau và đi tới thỏa thuận “quản lý” cạnh tranh. Năm 2023 sẽ là năm triển khai việc thực hiện thỏa thuận cấp cao trên được cựu Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị mô tả là “đạt được các mục tiêu mong đợi là kết nối sâu sắc, ý định rõ ràng, vạch ra các giới hạn đỏ, ngăn chặn xung đột, chỉ ra phương hướng và thảo luận hợp tác”. Điều gì ẩn sau những mỹ từ trên thì cần thêm thời gian để có thể cảm nhận được rõ hơn qua những hoạt động thực tế của hai bên.

Trong khi đó, sự căng thẳng tột độ trong quan hệ giữa Mỹ và Nga liệu có dịu đi không sẽ tùy thuộc vào diễn biến của tình hình Ukraine mặc dầu xem ra mọi bên liên quan đều có biểu hiện “mỏi mệt”!

Liên quan tới quan hệ Trung-Nga có những biểu hiện cho thấy sự hợp tác được tăng cường giữa hai nước không phải là “không có giới hạn” nếu tính rằng, tại cuộc gặp ở Bali, Mỹ-Trung đồng thanh kêu gọi chấm dứt chiến sự ở Ukraine và đều cho rằng đe dọa hạt nhân là không chấp nhận được!

Trong khi Mỹ-Nga đang bị cuốn vào cuộc xung đột Ukraine, Trung Quốc đã gia tăng đáng kể hoạt động ở Trung Á, Trung Cận Đông, nhất là tại những nước vướng mắc với Mỹ như Iran, Saudi Arabia…

Mặc dù Liên minh châu Âu và cả NATO “đoàn kết” trong việc ngăn chặn Nga song không ít thành viên đã và sẽ tìm cách đi riêng phù hợp với lợi ích quốc gia của mình trong quan hệ với Trung Quốc và khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Nhiều nước mới nổi tầm trung như Ấn Độ, Indonesia, Hàn Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Iran, Brazil, Saudi Arabia... sẽ đẩy mạnh chính sách đa dạng hóa quan hệ với các nước lớn, đồng thời nâng cao vị thế của mình không chỉ trong khu vực mà cả trên phạm vi rộng lớn hơn.

Chi tiêu quốc phòng và hoạt động quân sự có chiều hướng gia tăng ở nhiều nước; xu hướng vươn ra biển khơi và cả không gian vũ trụ cũng ngày càng mạnh mẽ.

Các thể chế đa phương toàn cầu và khu vực đang và sẽ được “tái cấu trúc” sâu rộng. Có không ít biểu hiện cho thấy “hai cực” Mỹ-Trung sẽ đóng vai trò chủ yếu trong quá trình định hình trật tự thế giới mới nhưng khác với thời Chiến tranh Lạnh chia thành hai phe dựa trên các thể chế chặt chẽ về quân sự là NATO-Warsaw, về kinh tế là WB, IMF, WTO và SEV, nay sự tập hợp lực lượng sẽ hết sức đa dạng, cơ động-linh hoạt, có người gọi đó là xu thế “đa trung tâm hỗn loạn”. Năm 2023 và những năm tiếp theo sẽ cho ta thấy rõ hơn bức tranh toàn cảnh về mặt này.

3. Dưới tác động của dịch bệnh, thiên tai và sự căng thẳng chính trị-an ninh, các vấn đề chính trị-xã hội trong năm tới sẽ càng gay gắt, nhiều nước sẽ đối mặt với tình trạng phân hóa giàu nghèo gia tăng; châu Phi sẽ tiếp tục chìm trong nghèo đói; các nước châu Âu không dễ gì xử lý thỏa đáng được vấn nạn dòng người di cư từ châu Phi, Trung Cận Đông và Ukraine đổ sang…

Không loại trừ khả năng chính trường nhiều nước, kể cả một số nước lớn tiếp tục đối mặt với khó khăn, sóng gió mới.

Lạm phát tràn lan định hình kinh tế thế giới năm 2022

Lạm phát tràn lan định hình kinh tế thế giới năm 2022

Viễn cảnh ảm đạm bao trùm kinh tế thế giới năm 2022 khi lạm phát tràn lan, Mỹ và các đồng minh châu Âu gia ...

Điểm danh những xu hướng giáo dục nổi bật trên thế giới năm 2022

Điểm danh những xu hướng giáo dục nổi bật trên thế giới năm 2022

Thế giới đang thay đổi không ngừng và lĩnh vực giáo dục rất năng động cũng liên tục đổi thay, giống như các ngành khác. ...

Những sự kiện ấn tượng của làng bóng đá thế giới năm 2022

Những sự kiện ấn tượng của làng bóng đá thế giới năm 2022

Messi vô địch World Cup, C.Ronaldo chia tay Man Utd… là hai trong số những sự kiện nổi bật của bóng đá thế giới trong ...

Thế giới năm 2022: Những bức ảnh ấn tượng đi vào lịch sử, xung đột Nga-Ukraine 'chiếm sóng'

Thế giới năm 2022: Những bức ảnh ấn tượng đi vào lịch sử, xung đột Nga-Ukraine 'chiếm sóng'

Tổng hợp những bức ảnh ấn tượng nhất trong năm 2022 với những sự kiện đi vào lịch sử nhân loại.

Tình hình thế giới nổi bật trong năm 2022 và công tác đối ngoại của Đảng và Nhà nước

Tình hình thế giới nổi bật trong năm 2022 và công tác đối ngoại của Đảng và Nhà nước

Năm 2022 đầy biến động có thể là một bước chuyển quan trọng trong tiến trình quan hệ quốc tế hiện đại. Đảng và Nhà ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Jaguar thay đổi logo, chuẩn bị 'lột xác' hoàn toàn

Jaguar thay đổi logo, chuẩn bị 'lột xác' hoàn toàn

Jaguar vừa thay đổi bộ nhận diện gồm logo và biểu tượng, chuẩn bị chuyển mình thành một thương hiệu xe điện hạng sang.
Lịch thi đấu của đội tuyển Việt Nam tại chuyến tập huấn Hàn Quốc

Lịch thi đấu của đội tuyển Việt Nam tại chuyến tập huấn Hàn Quốc

Thầy trò đội tuyển Việt Nam sẽ có đợt tập huấn 10 ngày tại Hàn Quốc với 3 trận đá tập nhằm kiểm tra, đánh giá lực lượng và hoàn ...
MG sẽ giới thiệu mẫu SUV 7 chỗ giá rẻ mới vào cuối năm 2025

MG sẽ giới thiệu mẫu SUV 7 chỗ giá rẻ mới vào cuối năm 2025

Hãng xe Trung Quốc MG dự kiến sẽ trình làng một mẫu SUV 7 chỗ giá rẻ hoàn toàn mới mang tên MG QS vào cuối năm 2025.
Việt Nam-Bulgaria trước ngưỡng cửa 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao

Việt Nam-Bulgaria trước ngưỡng cửa 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao

Đôi dòng chia sẻ về quan hệ hữu nghị Việt Nam-Bulgaria nhân dịp Tổng thống Bulgaria Rumen Radev và Phu nhân sắp thăm chính thức Việt Nam.
Nhận định trận đấu AFC Bournemouth vs Brighton, 22h00 ngày 23/11 - Vòng 12 Ngoại hạng Anh

Nhận định trận đấu AFC Bournemouth vs Brighton, 22h00 ngày 23/11 - Vòng 12 Ngoại hạng Anh

Nhận định trận đấu, dự đoán tỷ số AFC Bournemouth vs Brighton tại vòng 12 giải Ngoại hạng Anh được diễn ra vào lúc 22h00 ngày 23/11.
Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc chúc mừng Việt Nam trúng cử UNCITRAL

Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc chúc mừng Việt Nam trúng cử UNCITRAL

Đại sứ Đặng Hoàng Giang khẳng định Việt Nam ủng hộ các sáng kiến của Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc.
Kiến tạo lòng tin, thúc đẩy đối thoại

Kiến tạo lòng tin, thúc đẩy đối thoại

ADMM+ ngày càng thể hiện vai trò là nền tảng cho hợp tác trên thực tế và có ý nghĩa giữa ASEAN với các nước bên ngoài khu vực trong lĩnh vực an ninh.
Bước đi lịch sử tại Hội nghị thượng đỉnh G20

Bước đi lịch sử tại Hội nghị thượng đỉnh G20

Đánh thuế giới siêu giàu là một trong những chủ đề quan trọng tại Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới.
Thế giới sẽ thế nào khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Thế giới sẽ thế nào khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Trở lại Nhà Trắng một cách mạnh mẽ, áp đảo, Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ 'đối đãi' với thế giới như thế nào trong nhiệm kỳ 2.0 vẫn là câu hỏi bỏ ngỏ.
Tuần lễ cấp cao APEC 2024: Thúc đẩy nguyên tắc đa phương

Tuần lễ cấp cao APEC 2024: Thúc đẩy nguyên tắc đa phương

Không chỉ thúc đẩy hợp tác khu vực, Tuần lễ cấp cao APEC từ 10 đến 16/11 tại Peru còn là cơ hội để thúc đẩy các nguyên tắc đa phương.
Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel tiến hành tập kích đường không vào nhiều mục tiêu ở Iran. Đợt tấn công trả đũa của Israel có những điểm đáng chú ý và đặt ra nhiều vấn đề.
Phần Lan-Trung Quốc: Van giảm áp

Phần Lan-Trung Quốc: Van giảm áp

Không chỉ thúc đẩy quan hệ song phương, chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Phần Lan còn góp phần ổn định quan hệ Trung Quốc EU...
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Nhằm tiếp cận trữ lượng khoáng sản khổng lồ của châu Phi, Mỹ và Trung Quốc đã bỏ vốn đầu tư cơ sở hạ tầng, bao gồm ngoại giao đường sắt tại đây.
Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử

Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử

Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử của “kỷ nguyên vươn mình".
Phiên bản di động